Toång thoáng Estoni phuû quyeát
döï luaät choáng Chính thoáng Nga
Toång thoáng Estoni phuû quyeát döï luaät choáng Chính thoáng Nga.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Talinn (RVA News 26-04-2025) - Toång thoáng Coäng hoøa Estoni, oâng Alar Karis, ñaõ duøng quyeàn phuû quyeát baùc boû döï luaät ñaõ ñöôïc Quoác hoäi nöôùc naøy thoâng qua, ngaøy 10 thaùng Tö naêm 2025, caám moïi lieân heä vôùi Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Mascôva, vì luaät naøy traùi vôùi Hieán phaùp quoác gia, quyeàn töï do toân giaùo vaø töï do hieäp hoäi.
Lyù do Quoác hoäi tieåu quoác naøy neâu leân laø vì Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Nga uûng hoä cuoäc taán coâng cuûa Nga choáng Ucraina. Chính quyeàn Estoni muoán raèng qua ñaïo luaät ñöôïc thoâng qua, caùc coäng ñoàng toân giaùo taïi nöôùc naøy khoâng kích ñoäng oaùn gheùt hoaëc baïo löïc ñeå choáng laïi moät quoác gia hoaëc moät toân giaùo khaùc.
Toång thoáng Karis khoâng thuoäc ñaûng phaùi naøo. OÂng nhaán maïnh raèng quaû thöïc Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Nga laøm thöông toån chuû quyeàn vaø neàn daân chuû cuûa quoác gia, nhöng luaät khoâng theå caám moät caùch toång quaùt moät coäng ñoaøn toân giaùo moät ngöôøi nöôùc ngoaøi ñieàu khieån. "Moät söï caám ñoaùn mô hoà nhöõng lieân heä vôùi ngoaïi quoác seõ taïo neân nhöõng xung ñoät veà phaùp lyù vaø cuõng keùo theo nhöõng haïn cheá töï do cuûa taát caû caùc hieäp hoäi, keå caû nhöõng ñaûng phaùi chính trò".
Toång thoáng Karis nhaán maïnh raèng luaät phaùp hieän nay cuûa Estoni ñaõ cho pheùp kieåm soaùt hoaøn toaøn caùc coäng ñoaøn toân giaùo. "Vaán ñeà ôû ñaây khoâng phaûi laø thieáu caùc luaät leä phaùp lyù, nhöng laø vieäc aùp duïng chuùng". Toång thoáng coå voõ vieäc aùp duïng caùc luaät leä hieän haønh khi caàn thieát.
Taïi Estoni, coù hai Giaùo hoäi Chính thoáng: moät laø Giaùo hoäi Chính thoáng Estoni thuoäc Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Mascôva vaø moät thuoäc Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople beân Thoå Nhó Kyø.
Giaùo hoäi Chính thoáng Estoni môùi ñaây ñaõ xoùa boû teân "Toøa Thöôïng phuï Mascôva" nhöng theo quy cheá, vaãn thuoäc quyeàn vò thuû laõnh Giaùo hoäi laø Ñöùc Thöôïng phuï Kirill, Giaùo chuû Giaùo hoäi Nga, vò naøy coù quyeàn pheâ chuaån caùc quyeát ñònh cuûa caùc vò traùch nhieäm trong Giaùo hoäi Chính thoáng Estoni.
Giaùo hoäi Chính thoáng Nga cuõng ñaõ maïnh meõ pheâ bình Quoác hoäi Coäng hoøa Estoni vi phaïm töï to toân giaùo, vôùi vieäc thoâng qua döï luaät vöøa noùi, ngaøy 10 thaùng Tö naêm 2025. Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Mascôva toá giaùc raèng "ñaïo luaät môùi kyø thò 250,000 tín höõu Chính thoáng Estoni vaø vi phaïm quyeàn töï do toân giaùo cuûa hoï".
Toøa Thöôïng phuï cuõng baùc boû lôøi töïa cuûa ñaïo luaät vì cho raèng "söï lieân keát giöõa caùc tín höõu Chính thoáng Estoni vôùi Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Mascôva laø moät ñe doïa ñoái vôùi an ninh quoác gia cuûa Estoni vaø traät töï coâng coäng taïi nöôùc naøy. Ñoù laø ñieàu khoâng ñuùng söï thaät".
Coäng hoøa Estoni roäng hôn 45,000 caây soá vuoâng vaø chæ coù moät trieäu 360 ngaøn daân cö. Tröôùc ñaây, nöôùc naøy laø moät coäng hoøa thuoäc Lieân xoâ. Hieän nay, 54% ngöôøi daân taïi ñaây khoâng theo toân giaùo naøo, 11% laø tín höõu Tin laønh Luther, gaàn 4% theo Chính thoáng giaùo, taùch bieät vôùi Chính thoáng Nga, sau cuoäc xaâm laêng cuûa Nga taïi Ucraina hoài thaùng Hai naêm 2022 vaø thuoäc quyeàn Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople beân Thoå Nhó Kyø. Phaàn coøn laïi vaãn thuoäc Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Mascôva.
(KAP 25-4-2025)