Caùc duï ngoân. Thöù 5: ngöôøi Cha thöông xoùt.
"Ngöôøi con ñaõ maát, vaø ñaõ ñöôïc tìm laïi."
Baøi giaùo lyù cuûa Ñöùc Thaùnh cha cho thöù Tö, ngaøy 16 thaùng Tö naêm 2025: Caùc duï ngoân. Thöù 5: ngöôøi Cha thöông xoùt. "Ngöôøi con ñaõ maát, vaø ñaõ ñöôïc tìm laïi."
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 17-04-2025) - Tính ñeán thöù Tö, ngaøy 16 thaùng Tö naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ xuaát vieän ñöôïc 24 ngaøy, nhöng ngaøi tieáp tuïc chöa theå tieáp kieán chung caùc tín höõu haønh höông.
Phoøng Baùo chí Toøa thaùnh ñaõ phoå bieán baøi giaùo lyù trong loaït baøi veà "Naêm Thaùnh 2025": "Chuùa Gieâsu Kitoâ nieàm hy voïng cuûa chuùng ta". Chöông II. Ñôøi soáng Chuùa Gieâsu. Caùc duï ngoân. Thöù 5: ngöôøi Cha thöông xoùt. "Ngöôøi con ñaõ maát, vaø ñaõ ñöôïc tìm laïi (Lc 15,32).
Baøi huaán giaùo cuûa Ñöùc Thaùnh cha ñi töø ñoaïn Tin möøng theo thaùnh Luca 15, töø caâu 31 ñeán 32:
Ngöôøi cha traû lôøi ngöôøi con caû: "Hôõi con, con luoân ôû vôùi cha vaø taát caû nhöõng gì cuûa cha laø cuûa con; nhöng ta caàn phaûi aên möøng vaø haân hoan, vì em con ñaây ñaõ cheát vaø nay ñaõ hoài sinh, ñaõ laïc maát vaø nay tìm laïi ñöôïc".
Ñöùc Thaùnh cha vieát:
"Anh chò em thaân meán,
Sau khi suy tö veà nhöõng cuoäc gaëp gôõ cuûa Chuùa Gieâsu vôùi moät soá nhaân vaät trong Tin möøng, baét ñaàu töø baøi huaán giaùo naøy, toâi muoán döøng laïi ôû vaøi duï ngoân. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, ñoù laø nhöõng trình thuaät laáy laïi nhöõng hình aûnh vaø tình traïng cuûa thöïc taïi haèng ngaøy. Vì theá, chuùng cuõng ñuïng chaïm ñeán ñôøi soáng chuùng ta. Chuùng khieâu khích vaø yeâu caàu chuùng ta coù laäp tröôøng: toâi ñang ôû vò trí naøo trong trình thuaät naøy?
Chuùng ta haõy baét ñaàu töø duï ngoân noåi tieáng nhaát, duï ngoân maø taát caû chuùng ta ñaõ bieát, coù leõ töø khi con nhoû: duï ngoân ngöôøi cha vaø hai ñöùa con (Lc 15,1-3.11-32). Trong duï ngoân naøy chuùng ta thaáy troïng taâm Tin möøng cuûa Chuùa Gieâsu, nghóa laø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa.
Thaùnh söû Luca noùi raèng Chuùa Gieâsu keå duï ngoân naøy cho nhöõng ngöôøi bieät phaùi vaø luaät só. Hoï ñaõ laåm baåm vì Chuùa aên uoáng vôùi nhöõng ngöôøi toäi loãi. Vì theá, ta coù theå noùi raèng ñoù laø moät duï ngoân höôùng tôùi nhöõng ngöôøi caûm thaáy bò laàm loãi, nhöng khoâng bieát mình loãi maø laïi phaùn xeùt nhöõng ngöôøi khaùc. Tin möøng muoán chuyeån cho chuùng ta moät söù ñieäp hy voïng, vì noùi vôùi chuùng ta raèng töø baát cöù nôi naøo chuùng ta laïc maát, trong baát kyø caùch naøo chuùng ta hö maát, Thieân Chuùa luoân ñeán tìm kieám chuùng ta! Chuùng ta laïc maát, coù leõ nhö moät con chieân ra khoûi ñöôøng chính ñeå aên coû, hoaëc ôû laïi ñaèng sau vì meät moûi (Xc Lc 15,4-7). Hoaëc coù theå chuùng ta laïc maát nhö moät ñoàng tieàn, coù leõ ñaõ rôi xuoáng ñaát vaø khoâng tìm thaáy nöõa, hoaëc ngöôøi naøo ñaõ ñaët rieâng ra moät nôi vaø nay khoâng nhôù ôû ñaâu. Hay laø chuùng ta laïc maát nhö hai ngöôøi con cuûa ngöôøi cha naøy: ngöôøi em laïc vì chaùn chöôøng ôû trong töông quan maø anh ta caûm thaáy quaù ñoøi hoûi; hay nhö ngöôøi anh laïc maát, vì neáu chæ ôû laïi nhaø maø trong taâm hoàn coù söï kieâu haõnh vaø oaùn haän, thì khoâng ñuû.
Tình yeâu luoân luoân laø moät söï daán thaân, luoân coù moät caùi gì ñoøi chuùng ta phaûi maát ñeå ñi gaëp gôõ ngöôøi khaùc. Nhöng ngöôøi con thöù trong duï ngoân chæ nghó ñeán mình, nhö xaûy ra trong vaøi giai ñoaïn cuûa thôøi thô aáu hoaëc nieân thieáu. Trong thöïc teá, quanh chuùng ta, chuùng ta cuõng thaáy bao nhieâu ngöôøi lôùn nhö vaäy, hoï khoâng theå tieáp tuïc moät töông quan vì hoï ích kyû. Hoï coù aûo töôûng tìm laïi chính mình, nhöng thöïc ra hoï laïc maát, vì chæ khi naøo chuùng ta soáng cho moät ngöôøi naøo ñoù, chuùng ta môùi soáng thöïc söï.
Ngöôøi con naøy nhoû nhaát, nhö taát caû chuùng ta, ñang ñoùi tình thöông, muoán ñöôïc yeâu thöông. Nhöng tình yeâu laø moät moùn quaø quí giaù, caàn phaûi ñöôïc ñoái xöû kyõ löôõng. Traùi laïi, ngöôøi con thöù phaù taùn tình thöông, baùn mình, khoâng töï troïng. Anh ta chæ nhaän thaáy ñieàu ñoù trong thôøi kyø haïn haùn, khi maø chaúng ai chaêm soùc anh nöõa. Caùi ruûi ro laø trong luùc aáy chuùng ta baét ñaàu aên xin tình yeâu thöông maø chuùng ta gaén boù vôùi chuû nhaân ngaøy töø luùc ñaàu.
Ñoù laø nhöõng kinh nghieäm laøm naûy sinh trong chuùng ta moät xaùc tín sai traùi, cho raèng mình chæ coù theå ôû trong moät töông quan nhö ñaày tôù, nhö theå chuùng ta phaûi ñeàn moät toäi hoaëc nhö theå khoâng theå coù tình thöông chaân thöïc. Thöïc vaäy, ngöôøi con thöù, khi bò laâm vaøo tình traïng cuøng cöïc, nghó ñeán vieäc trôû veà nhaø cha ñeå thu löôïm treân maët ñaát chuùt ít tình thöông.
Chæ ngöôøi naøo thöïc söï yeâu thöông chuùng ta thì môùi coù theå giaûi thoaùt chuùng ta khoûi quan nieäm sai laàm veà tình thöông nhö theá. Trong töông quan vôùi Thieân Chuùa, chuùng ta traûi qua caûm nghieäm aáy. Danh hoïa Rembrandt, trong moät böùc tranh noåi tieáng, ñaõ dieãn taû tuyeät vôøi söï trôû veà cuûa ngöôøi con hoang ñaøng. Nhaát laø toâi coù aán töôïng maïnh veà hai chi tieát: caùi ñaàu cuûa ngöôøi con thöù caïo troïc, nhö ñaàu cuûa moät hoái nhaân, nhöng noù coù veû nhö caùi ñaàu cuûa moät treû thô, vì ngöôøi con naøy ñang taùi sinh. Vaø ñoâi tay cuûa ngöôøi cha: moät tay laø tay ñaøn oâng, vaø tay kia laø tay phuï nöõ, ñeå moâ taû söùc maïnh vaø söï dòu daøng trong voøng tay oâm tha thöù.
Nhöng chính ngöôøi con caû dieãn taû nhöõng ngöôøi maø duï ngoân naøy ñöôïc keå laïi: ñoù laø ngöôøi con luoân ôû nhaø vôùi cha mình, nhöng xa caùch cha, xa caùch trong taâm hoàn. Ngöôøi con naøy coù leõ cuõng muoán ra ñi, nhöng vì sôï haõi hoaëc vì phaûi ôû laïi nhaø, trong töông quan aáy. Nhöng khi baïn mieãn cöôõng thích öùng, thì baïn baét ñaàu nuoâi oaùn haän trong taâm hoàn vaø tröôùc sau gì söï giaän döõ cuõng buøng leân. Ñieàu nghòch lyù laø, chính ngöôøi con caû sau cuøng coù nguy cô bò ôû ngoaøi nhaø, vì khoâng chia seû nieàm vui cuûa cha.
Ngöôøi cha cuõng ñi ra ngoaøi ñeå gaëp con caû. OÂng khoâng khieån traùch vaø khoâng keâu goïi con caû haõy trôû veà vôùi nghóa vuï. OÂng muoán ñeå cho caùnh cöûa môû. Caùnh cöûa aáy vaãn môû ngoû cho caû chuùng ta. Thöïc vaäy, ñoù laø ñoäng löïc hy voïng; chuùng ta coù theå hy voïng vì chuùng ta bieát raèng Cha ñang chôø ñôïi chuùng ta, thaáy chuùng ta töø xa vaø luoân ñeå cho caùnh cöûa môû roäng.
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: "Anh chò em thaân meán, vaây chuùng ta haõy töï hoûi xem chuùng ta ôû ñaâu trong trình thuaät tuyeät vôøi naøy. Vaø chuùng ta haõy xin Thieân Chuùa laø Cha ban ôn ñeå caû chuùng ta cuõng coù theå tìm laïi ñöôïc con ñöôøng trôû veà nhaø".