Tam Nhaät Thaùnh laø gì?
Tam Nhaät Thaùnh laø gì?
Emmanuel Nguyeãn Thanh Hieàn, OSB
(RVA News 17-04-2025) - Tam Nhaät Thaùnh laø cao ñieåm quan troïng nhaát cuûa Naêm Phuïng Vuï, thöôøng ñöôïc goïi vôùi caùc teân nhö: Tam Nhaät Thaùnh (Holy Triduum), Tam Nhaät Vöôït Qua (Paschal Triduum), Tam Nhaät Phuïc Sinh (Easter Triduum). Ñaây laø trung taâm ñieåm cuûa ñöùc tin Kitoâ giaùo: söï cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ.
Töø "Triduum" coù goác tieáng Latinh nghóa laø "ba ngaøy":
Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh (Maundy Thursday) baét ñaàu töø chieàu toái Thöù Naêm vaø keát thuùc vaøo chieàu toái Thöù Saùu.
Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh (Good Friday) baét ñaàu töø chieàu toái Thöù Saùu vaø keát thuùc vaøo chieàu toái Thöù Baûy.
Thöù Baûy Tuaàn Thaùnh (Holy Saturday) baét ñaàu töø chieàu toái Thöù Baûy vaø keát thuùc vaøo chieàu toái Chuùa Nhaät.
Tam Nhaät Thaùnh baét ñaàu töø chieàu Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh vaø keát thuùc vaøo Kinh Chieàu (Evening Prayer ) cuûa Chuùa Nhaät Phuïc Sinh. Tam Nhaät Thaùnh bao goàm 3 ngaøy troïn veïn: baét ñaàu vaø keát thuùc vaøo chieàu toái. Nhö vaäy, Tam Nhaät Vöôït Qua bao goàm: Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh (Maundy Thursday), Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh (Good Friday), Thöù Baûy Tuaàn Thaùnh (Holy Saturday), Ñeâm Voïng Phuïc Sinh (Great Easter Vigil), ñænh cao cuûa Tam Nhaät Thaùnh, vaø Chuùa Nhaät Phuïc Sinh (Easter). Neáu tính theo caùch cuûa ngöôøi Vieät Nam, thì khoâng phaûi ba ngaøy, maø laø, boán ngaøy: Thöù Naêm, Thöù Saùu, Thöù Baûy, Chuùa Nhaät.
Tam Nhaät Thaùnh laø moät phaàn cuûa Muøa Chay, neân Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh, Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh vaø Thöù Baûy Tuaàn Thaùnh vaãn ñöôïc tính vaøo 40 ngaøy Muøa Chay truyeàn thoáng.
Tam Nhaät Thaùnh töôûng nieäm Maàu Nhieäm Thaùnh Theå (Bí tích cuûa caùc Bí tích), Maàu Nhieäm Töû Naïn vaø Maàu Nhieäm Phuïc Sinh vinh quang cuûa Chuùa Gieâsu vaøo saùng Chuùa Nhaät Phuïc Sinh. Caùc Maàu Nhieäm quan troïng cuûa Tam Nhaät Thaùnh, cuøng vôùi Maàu Nhieäm Thaêng Thieân laøm neân Maàu Nhieäm Vöôït Qua (Paschal Mystery).
Leã Truyeàn Daàu tröôùc Tam Nhaät Thaùnh: Sôû dó ñöôïc goïi laø Leã Truyeàn Daàu, bôûi vì, trong Thaùnh Leã naøy, Ñöùc Giaùm Muïc seõ thaùnh hieán daàu SC (Sacrum Chrisma), ñeå duøng vaøo vieäc thaùnh hieán (duøng ñeå thaùnh hieán nhaø thôø, baøn thôø, vaø ñöôïc duøng trong caùc bí tích: Röûa Toäi, Theâm Söùc, Truyeàn Chöùc Thaùnh.) vaø laøm pheùp daàu OS (Oleum Sanctum) hay OC (Oleum Catechumenorum), ñeå duøng cho döï toøng, vaø daàu OI (Oleum Infirmorum), ñeå duøng cho beänh nhaân.
Leã Truyeàn Daàu coøn coù muïc ñích töôûng nieäm vieäc Ñöùc Gieâsu laäp Bí Tích Truyeàn Chöùc Thaùnh, taán phong moät soá ngöôøi ñöôïc tuyeån choïn leân laøm Linh Muïc, ban cho caùc ngaøi quyeàn haønh ñoäng nhaân danh Ñöùc Kitoâ ñeå laøm nhöõng vieäc, maø ñuùng ra, chæ mình Thieân Chuùa môùi coù theå laøm, nhö taùi dieãn hy leã cuûa Ñöùc Kitoâ treân Thaùnh Giaù, tha toäi cho con ngöôøi... Leã Truyeàn Daàu lieân quan tröôùc tieân ñeán caùc Linh Muïc, vì theá, vaøo moät ngaøy thích hôïp tröôùc Tam Nhaät Thaùnh, caùc Linh Muïc Giaùo Phaän quy tuï veà xung quanh Vò Chuû Chaên Giaùo Phaän ñeå cöû haønh Thaùnh Leã Truyeàn Daàu, trong ñoù, caùc ngaøi seõ laëp laïi lôøi theà vôùi Ñaáng Baûn Quyeàn: höùa trung thaønh vôùi söù vuï Linh Muïc ñaõ ñöôïc trao phoù cho mình.
Baøi: Emmanuel Nguyeãn Thanh Hieàn, OSB (TGPSG)