Söï tham gia cuûa Ñöùc Maria vaøo thaäp giaù
Söï tham gia cuûa Ñöùc Maria vaøo thaäp giaù.
Aaron Kheriaty, MD
(WHÑ 15-04-2025) - Trong loaït baøi naøy, toâi ñaõ giôùi thieäu lôøi caàu nguyeän, doce me passionem Tuam - Laïy Chuùa, xin daïy con hieåu thaáu cuoäc Thöông khoù cuûa Chuùa. Hoâm nay, toâi muoán suy nieäm veà vieäc Ñöùc Maria tham gia vaøo Thaäp giaù cuûa Ñöùc Kitoâ nhö moät maãu göông cho moãi chuùng ta bieát laøm sao ñeå böôùc vaøo söï ñau khoå cuûa Ñöùc Kitoâ caùch troïn veïn hôn, vaø qua ñoù, ñöôïc hieäp nhaát saâu xa hôn vôùi Ngöôøi.
Laø moät baùc só veà taâm thaàn, toâi ñaõ hoïc ñöôïc raèng moät trong nhöõng hình thöùc ñau khoå khoù khaên nhaát maø chuùng ta coù theå traûi qua laø caûm giaùc baát löïc khi chöùng kieán ngöôøi thaân yeâu chòu ñau ñôùn. Ñöùc Maria ñaõ chöùng kieán Con mình chòu cuoäc Khoå naïn maø khoâng theå ngaên chaën ñöôïc noãi kinh hoaøng khoâng theå taû xieát aáy. Duø mang ñòa vò cao troïng laø Meï Thieân Chuùa, Ñöùc Maria cuõng khoâng ñöôïc mieãn tröø khoûi ñau khoå. Nhöng thay vì chòu ñöïng caùch mieãn cöôõng, Meï ñaõ ñoùn nhaän ñau khoå aáy vì tình yeâu daønh cho ngöôøi Con yeâu daáu.
Söï tham gia cuûa Ñöùc Maria vaøo Thaäp giaù cuûa Ñöùc Kitoâ ñaõ baét ñaàu ngay caû tröôùc khi Ngöôøi ñöôïc sinh ra. Thaùng tröôùc, chuùng ta ñaõ möøng leã Truyeàn tin, khi Meï Maria thöa vôùi Thieân Chuùa lôøi fiat - "xin vaâng" voâ ñieàu kieän tröôùc keá hoaïch thaàn linh cuûa Ngaøi. Trong söï vaâng phuïc naøy, Meï ñaõ töï nguyeän daâng leân Thieân Chuùa taát caû nhöõng gì Meï coù vaø caû nhöõng gì Meï coøn thieáu; Meï ñaõ töï veùt roãng chính mình ñeå daønh choã cho Ñöùc Kitoâ . Ngay töø khoaûnh khaéc ñaàu tieân cuûa bieán coá Nhaäp theå, khi Ñöùc Kitoâ trôû thaønh moät phoâi thai mong manh trong loøng Meï, daáu aán cuûa Thaäp giaù ñaõ ñöôïc in khaéc treân toaøn boä cuoäc ñôøi cuûa Ngöôøi - vaø do ñoù, treân toaøn boä cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Meï nöõa. Chuùa chuùng ta ñaõ ñöôïc sinh ra töø Thaäp giaù vaø ñaõ cheát treân Thaäp giaù.
Cuõng gioáng nhö caùi cheát ñaày baát coâng vaø gaây soác, söï sinh ra cuûa Ñöùc Gieâsu cuõng gaây soác vaø baát coâng khoâng keùm. Chaúng ai ñöôïc xem laøm Thieân Chuùa maø laïi choïn caùch ñöôïc sinh ra bôûi moät ngöôøi thieáu nöõ bình thöôøng trong moät hang ñaù, vaø ñöôïc ñaët naèm trong maùng coû, chæ vì khoâng tìm ñöôïc choã troï. Chuùng ta ñaõ quaù quen vôùi caâu chuyeän naøy ñeán möùc queân maát raèng ñaây laø moät keá hoaïch kyø laï ñeán möùc gaây soác, maø chæ coù Thieân Chuùa môùi coù theå nghó ra. Thaäp giaù khoâng chæ xuaát hieän treân ñoài Canveâ; Thaäp giaù ñaõ hieän dieän ngay trong hang ñaù Belem, vaø trong töøng khoaûnh khaéc cuûa cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu. Tình yeâu dòu daøng vaø tuyeät ñeïp cuûa Chuùa Gieâsu nôi maùng coû cuõng chính laø tình yeâu dòu daøng vaø tuyeät vôøi cuûa Ngöôøi treân Thaäp Giaù.
Khi leân ñöôøng töø Nazareth ñeán Beâlem, Ñöùc Maria ñaõ ñeå laïi moïi söï phía sau. Meï khoâng coù nhaø ôû ñoù, cuõng khoâng bieát con treû naøy seõ chaøo ñôøi nhö theá naøo, hoaëc ñieàu gì seõ xaûy ra vôùi moät haøi nhi ñöôïc thuï thai bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn. Meï bieát caùc lôøi ngoân söù trong Cöïu öôùc, nhöng Meï khoâng bieát chính xaùc vai troø cuûa mình seõ ra sao, hoaëc cuoäc ñôøi cuûa mình, cuûa Thaùnh Giuse, vaø cuûa Haøi nhi seõ daãn ñeán nhöõng gì. Meï ñaõ ñaët troïn moïi söï - nieàm hy voïng vaø noãi sôï haõi, ñöùc tin vaø loøng tín thaùc, söï khoâng hieåu, söï thieáu thoán vaät chaát hoaëc thaäm chí moät keá hoaïch roõ raøng - hoaøn toaøn trong tay Thieân Chuùa. Meï ñaõ daán böôùc ra vuøng nöôùc saâu, lieàu mình tröôùc taát caû, vôùi lôøi ñaùp traû: "Naøy toâi laø toâi tôù Chuùa, xin haõy thöïc hieän nôi toâi nhö lôøi söù thaàn noùi" (Lc 1,38). Chöa töøng coù thuï taïo naøo khaùc ñaõ hieán daâng baûn thaân caùch troïn veïn cho Ñaáng mình yeâu meán, maø khoâng giöõ laïi gì, nhö Ñöùc Maria.
Khi daâng Chuùa Gieâsu trong Ñeàn thôø vaø nghe lôøi tieân tri cuûa oâng Simeâon - raèng Con cuûa mình seõ laø daáu chæ bò choáng ñoái, vaø moät löôõi göôm seõ ñaâm thaâu taâm hoàn mình - Ñöùc Maria ñaõ chaáp nhaän noãi ñau khoå töông lai aáy, duø khoâng bieát noù seõ xaûy ra khi naøo vaø ra sao. Khi phaûi troán sang Ai Caäp chæ vôùi chuùt haønh trang ít oûi, soáng ñôøi tha höông nôi ñaát khaùch, Meï cuõng ñaõ chaáp nhaän gian khoù aáy ñeå baûo veä ngöôøi Con chí thaùnh, duø chaúng bieát laøm sao ñeå sinh soáng hoaëc khi naøo môùi coù theå trôû veà queâ höông. Möôøi hai naêm sau, khi caäu beù Gieâsu bò laïc, Ñöùc Maria vaø Thaùnh Giuse ñaõ lo laéng vaø ñau ñôùn gioáng nhö baát kyø baäc cha meï naøo: Meï khoâng coù moät quaû caàu pha leâ pheùp thuaät ñeå baùo tröôùc raèng chæ caàn ñôïi ba ngaøy roài seõ tìm thaáy Con trong Ñeàn Thôø.
Sau naøy, khi ngöôøi Con tröôûng thaønh, Ñöùc Maria vaãn kieân vöõng, khoâng heà phaãn noä hay than traùch, khi chöùng kieán Ñöùc Gieâsu chòu moät phieân toøa giaû taïo vaø laõnh baûn aùn baát coâng. Meï ñaõ chöùng kieán caûnh Con mình bò ñaùnh ñoøn taøn baïo khoâng sao keå xieát, thaáy ñaàu Con bò ñoäi maõo gai, nhìn Con leâ böôùc vaùc Thaäp giaù, vaø cuoái cuøng ñöùng beân Con trong giôø Ngöôøi bò ñoùng ñinh. Khi ñöùng khoùc döôùi chaân Thaäp giaù, roài sau ñoù boàng aüm thi theå baàm daäp vaø laïnh giaù cuûa Con, Meï vaãn chöa bieát raèng ba ngaøy sau Ngöôøi seõ phuïc sinh vinh hieån. Meï chòu ñöïng taát caû nhöõng ñieàu aáy trong ñöùc tin, phoù thaùc troïn veïn cho keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa, duø chöa hoaøn toaøn hieåu thaáu veà keá hoaïch cuûa Ngaøi.
Ñöùc Maria chæ bieát raèng Meï muoán ñoùn nhaän, muoán oâm laáy vaø muoán soáng troïn veïn taát caû nhöõng gì Thieân Chuùa mong chôø nôi mình. Nhöng Meï khoâng ñöôïc ban cho ñeå bieát moät keá hoaïch chi tieát ngay töø ñaàu: Meï khoâng bieát taát caû nhöõng gian nan seõ ra sao. Thieân Chuùa ñaõ ñoùn nhaän lôøi thöa "Xin vaâng" ñôn sô nhöng troïn veïn cuûa Meï - "Laïy Chuùa, con muoán thöïc thi yù Chuùa" - vaø ban cho Meï söùc maïnh ñeå daâng hieán nhieàu hôn gaáp boäi so vôùi nhöõng gì Meï coù theå hình dung. Khi thöa "xin vaâng", Meï ñaõ maëc nhieân chaáp nhaän chia seû cuoäc Khoå naïn cuûa Ñöùc Kitoâ, duø khoâng bieát tröôùc caùch cuï theå veà nhöõng ñau khoå aáy. Vaø moãi ngaøy, baèng vieäc khoâng ngöøng laäp laïi tieáng "xin vaâng" aáy, Ñöùc Maria laïi tieán saâu hôn vaøo maàu nhieäm thaùnh yù Thieân Chuùa daønh cho mình. Chính vì theá, maëc duø taâm hoàn ñau ñôùn taän cuøng khi ñöùng döôùi chaân Thaäp giaù, Meï vaãn khoâng tuyeät voïng, khoâng oaùn traùch Thieân Chuùa.
Suoát cuoäc ñôøi traàn theá, Ñöùc Maria khoâng ngöøng vaùc laáy thaäp giaù cuûa mình, nhöng coøn hôn theá, Meï ñaõ ñoùn nhaän chính Thaäp giaù cuûa Ñöùc Kitoâ. Khi laøm nhö vaäy, Meï ñaõ neân moät vôùi Con cuûa Meï trong cuoäc thöông khoù cuûa Ngöôøi. Khi ñöùng döôùi chaân Thaäp giaù, nhö moïi ngöôøi meï töøng chöùng kieán con mình quaèn quaïi trong ñau ñôùn coù theå thaáu caûm, Ñöùc Maria, nhö theå cuõng bò ñoùng ñinh cuøng vôùi Con yeâu daáu. Nhaø thaàn hoïc Hans Urs Von Balthasar ñaõ dieãn taû trong taäp suy nieäm veà kinh Maân coâi: "Thaân xaùc cuûa ngöôøi Meï khoâng theå khoâng caûm nhaän nhöõng gì xaûy ra vôùi 'hoa traùi' cuûa loøng mình. Bôûi trong moät caùch theá huyeàn nhieäm, Ñöùc Maria hieäp thoâng vôùi nhöõng ñau khoå cuûa Con, neân Meï cuõng caûm neám theo caùch rieâng cuûa mình thöïc taïi toäi loãi cuûa theá gian". Noùi caùch khaùc, noãi thoáng khoå cuûa Ñöùc Gieâsu cuõng trôû thaønh noãi thoáng khoå cuûa Meï.
Chính taïi chaân Thaäp giaù, ôn goïi cuûa Ñöùc Maria trôû neân traùi tim göông maãu cho Giaùo hoäi ñaõ ñöôïc hoaøn taát, nhö Balthasar tieáp tuïc minh giaûi: "Trong cuoäc Khoå naïn vaø söï tham gia aâm thaàm cuûa Ñöùc Maria, ñaõ dieãn ra cuoäc bieán ñoåi mang tính quyeát ñònh: Meï trôû neân Giaùo hoäi, Hieàn theâ cuûa Chuùa". Löôõi göôm ñaâm thaáu loøng Meï (Lc 2,35), ñieàu ñaõ ñöôïc oâng Simeâon tieân baùo töø khi Meï daâng Con trong Ñeàn thaùnh, nay trôû thaønh "tieáng voïng trong loøng Giaùo hoäi" cuûa löôõi ñoøng ñaâm thaáu traùi tim Ñöùc Kitoâ (Ga 19,34), töø ñoù phaùt sinh caùc Bí tích - Maùu vaø Nöôùc, Bí tích Thaùnh theå vaø Bí tích Thaùnh taåy.
Ngay caû sau khi Con Meï thaêng thieân vinh hieån veà trôøi, Ñöùc Maria vaãn tieáp tuïc cöu mang Thaäp giaù cuûa Ñöùc Kitoâ trong Traùi tim Voâ nhieãm cuûa Meï - moät traùi tim ñaõ bò löôõi göôm cuûa cuoäc Thöông khoù ñaâm thaáu taän cuøng. Meï vaãn phaûi tieáp tuïc cuoäc löõ haønh traàn theá, vaéng boùng söï hieän dieän höõu hình cuûa Con Meï (ngoaïi tröø söï hieän dieän maàu nhieäm trong Bí tích Thaùnh Theå), cho tôùi ngaøy Ñöùc Kitoâ goïi Meï veà trôøi vaø trao ban cho Meï trieàu thieân Nöõ Vöông Thieân Ñaøng. Chính Thaân Maãu cuûa Ñöùc Kitoâ - Ñaáng Voâ Nhieãm Toäi, Ñaáng ñaõ cöu mang Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå trong cung loøng thanh khieát - cuõng chæ coù theå ñaït ñeán söï keát hieäp vieân maõn cuøng Ngöôøi baèng vieäc hoaøn toaøn ñoùn nhaän cuoäc khoå naïn cuûa Ngöôøi, töï nguyeän gaén boù vôùi Ngöôøi treân Thaäp giaù. Qua ñoù, Meï trôû neân Traùi tim bò ñaâm thaâu, göông maãu tuyeät haûo cuûa toaøn theå Giaùo hoäi.
Cuõng vaäy, chæ nhôø söï tham gia vaøo cuoäc Khoå naïn cuûa Ñöùc Kitoâ, nhöõng ñau khoå rieâng cuûa chuùng ta môùi thöïc söï coù ñöôïc yù nghóa - thaäm chí trôû neân moät moùn quaø, daãu raèng ñieàu naøy khoù loøng chaáp nhaän ñöôïc theo caùi nhìn phaøm nhaân. Ñaây chính laø maàu nhieäm thaúm saâu cuûa vieäc chuùng ta ñöôïc thoâng phaàn vaøo Thaäp giaù Ñöùc Kitoâ. Phöông döôïc höõu hieäu nhaát cho nhöõng khoå ñau cuûa chuùng ta khoâng ñeán töø vieäc taäp trung vaøo noãi thoáng khoå cuûa rieâng mình, nhöng laø bieát naøi xin Chuùa Gieâsu daïy ta thaáu hieåu chính cuoäc Thöông khoù cuûa Ngöôøi - hoïc bieát söï ñau khoå cuûa Ngöôøi nhö Meï Maria ñaõ töøng hoïc. Ñaây chính laø taâm ñieåm cuûa lôøi kinh nhoû beù naøy: Doce me passionem Tuam - Laïy Chuùa, xin daïy con hieåu thaáu cuoäc Thöông khoù cuûa Chuùa.
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Löôïc dòch töø: catholicexchange.com (11/04/2025)
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)