Caåm nang nhoû ñeå thöïc thi Vaên kieän Chung keát
trong caùc Giaùo hoäi ñòa phöông
Caåm nang nhoû ñeå thöïc thi Vaên kieän Chung keát trong caùc Giaùo hoäi ñòa phöông.
Thaày Alois - Coäng ñoaøn Taizeù
(WHÑ 10-04-2025) - Cuøng vôùi moät nhoùm nhoû tham döï vieân cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng, Thaày Alois töø Coäng ñoaøn Taizeù ñaõ daán thaân vieát Caåm nang ngaén naøy vôùi hy voïng noù seõ khuyeán khích moïi ngöôøi ñoïc vaø thöïc thi Vaên kieän Chung keát cuûa Ñaïi hoäi Thöôøng leä laàn thöù XVI cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc.
"Tính hieäp haønh laø moät haønh trình canh taân taâm linh vaø caûi toå cô caáu ñeå laøm cho Giaùo hoäi coù tính tham gia vaø truyeàn giaùo nhieàu hôn".
(Vaên kieän Chung keát, 28)
Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc vôùi chuû ñeà "Höôùng tôùi moät Hoäi Thaùnh hieäp haønh: hieäp thoâng, tham gia, söù vuï" ñaõ keát thuùc taïi Roâma vaøo cuoái thaùng 10 naêm 2024, nhöng tieán trình hieäp haønh vaãn coøn tieáp dieãn. Moät maët, möôøi nhoùm nghieân cöùu do Ñöùc Thaùnh Cha trieäu taäp vaãn coøn phaûi trình baøy coâng vieäc cuûa mình. Maët khaùc, giôø ñaây traùch nhieäm ñöôïc trao cho caùc giaùo phaän, giaùo xöù, coäng ñoaøn tu só vaø taát caû caùc nhoùm ñòa phöông ñeå thöïc nghieäm nhöõng ñeà xuaát ñöôïc ñuùc keát trong Vaên kieän Chung keát. Cuøng vôùi moät nhoùm nhoû tham döï vieân cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng, toâi ñaõ ñaûm nhaän vieäc bieân soaïn cuoán Vademecum (Caåm nang) naøy vôùi hy voïng raèng noù seõ khuyeán khích moïi ngöôøi ñoïc vaø thöïc thi Vaên kieän Chung keát.
Taïi Coloùn (Cuba), ngaøy 26 thaùng 2 naêm 2025,
Thaày Alois, Coäng ñoaøn Taizeù
- - - - - - - - - - -
Vaên kieän Chung keát (ñöôïc ñaêng taïi www.synod.va) goàm khoaûng 50 trang. Theo ñöôøng höôùng cuûa Coâng ñoàng Vatican II, khi kieân quyeát chuyeån töø moät quan nieäm mang tính kim töï thaùp veà Giaùo hoäi sang hình aûnh moät coäng ñoaøn cuûa taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ chòu pheùp röûa, vaên kieän naøy môû ra nhöõng khaû naêng caûi toå giuùp Giaùo hoäi trung thaønh hôn vôùi Tin möøng. Vieäc ñaøo taïo laø ñieàu thieát yeáu ñeå ñaøo saâu caùc khía caïnh cuï theå cuûa moät Giaùo hoäi hieäp thoâng.
Moät soá ngöôøi chæ ra nhöõng haïn cheá hoaëc thieáu soùt trong vaên kieän. Chaúng haïn, giôùi treû chæ ñöôïc nhaéc ñeán moät laàn, phaûn aùnh söï vaéng maët cuûa hoï trong Thöôïng Hoäi ñoàng... Vieäc truyeàn chöùc phoù teá cho phuï nöõ hoaëc truyeàn chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi ñaõ laäp gia ñình khoâng ñöôïc thaûo luaän. Caùc vaán ñeà veà giôùi tính vaø khuynh höôùng tính duïc cuõng chöa ñöôïc ñaøo saâu. Tuy nhieân, ñieàu ñoù khoâng neân ngaên caûn chuùng ta cuøng nhau leân ñöôøng, vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, ñeå giuùp Giaùo hoäi toûa saùng Tin möøng maïnh meõ hôn.
Caàn kieân nhaãn vôùi thôøi gian, vì söï tröôûng thaønh dieãn ra trong moät quaù trình laâu daøi, vaø tieán trình hieäp haønh ñöôïc môøi goïi tieáp tuïc phaùt trieån khoâng ngöøng. Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ khôûi xöôùng nhöõng thay ñoåi saâu saéc trong neàn vaên hoùa Giaùo hoäi. Ñaây laø moät coâng vieäc daøi haïn, nhöng ngay töø baây giôø, caàn coù nhöõng saùng kieán cuï theå ñeå thuùc ñaåy tieán trình naøy.
Hôn caû moät vaên baûn ñôn thuaàn, Vaên kieän Chung keát laø thaønh quaû cuûa moät traûi nghieäm. Tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ baét ñaàu töø naêm 2021 vôùi caùc cuoäc hoïp ôû caáp ñòa phöông, khu vöïc vaø luïc ñòa. Duø nhöõng cuoäc thænh yù naøy khoâng dieãn ra ñoàng ñeàu khaép nôi, nhöng chuùng ñaùnh daáu moät böôùc tieán môùi trong lòch söû Giaùo hoäi vaø ñaõ taïo neân moät neàn taûng vöõng chaéc cho caùc kyø hoïp toaøn caàu vaøo naêm 2023 vaø 2024.
Trong caùc kyø hoïp naøy, hai buoåi caàu nguyeän ñaïi keát ñaõ cho thaáy raèng tính hieäp haønh vaø daán thaân vì söï hieäp nhaát Kitoâ höõu laø khoâng theå taùch rôøi. Moät buoåi caàu nguyeän saùm hoái ñaõ thaúng thaén neâu leân nhöõng toäi loãi cuûa Giaùo hoäi. Ñöùc Giaùo hoaøng ñaõ muoán coù söï tham gia cuûa khoâng chæ caùc giaùm muïc maø coøn caû caùc ñaïi dieän khaùc cuûa Daân Chuùa, cuõng nhö moät soá löôïng lôùn hôn caùc ñaïi bieåu huynh ñeä töø caùc Giaùo hoäi khaùc. Ngaøi mong muoán khai maïc Thöôïng Hoäi ñoàng baèng moät kyø tónh taâm, ñöa vaøo moät phöông phaùp ñôn giaûn ñeå laéng nghe nhau[1], daønh thôøi gian cho caàu nguyeän vaø thinh laëng. Taát caû nhöõng ñieàu naøy ñaõ mang laïi nhieàu hoa traùi. Baàu khoâng khí huynh ñeä khoâng chæ giuùp chaáp nhaän söï ña daïng maø coøn nhìn nhaän noù moät caùch tích cöïc. Trong moät theá giôùi ngaøy caøng phaân cöïc, caùc Kitoâ höõu coù theå laøm chöùng raèng söï hieäp nhaát trong ña daïng phong phuù laø ñieàu khaû thi.
Kinh nghieäm töø caùc kyø hoïp toaøn caàu coù theå truyeàn caûm höùng cho caùc saùng kieán ôû caáp ñòa phöông, chaúng haïn nhö caàu nguyeän saùm hoái, caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát Kitoâ höõu, vaø "ñoái thoaïi trong Thaùnh Thaàn." Saùu ñieåm sau ñaây nhaèm giuùp ñaøo saâu hôn vaøo tính hieäp haønh maø Vaên kieän Chung keát ñeà xuaát.
1. Tìm laïi söùc maïnh trong caàu nguyeän
Caùc kyø tónh taâm tröôùc moãi khoùa hoïp taïi Roâma ñaõ môøi goïi toaøn theå Ñaïi hoäi böôùc vaøo moät haønh trình thieâng lieâng. Vaø vaøo ñaàu tuaàn cuoái cuøng cuûa khoùa hoïp thöù hai, cha Timothy Radcliffe ñaõ khuyeán khích caùc tham döï vieân thöïc haønh ba söï töï do. Töï do ngoân luaän: Khoâng sôï haõi khi baøy toû suy nghó cuûa mình. Töï do noäi taâm: Giöõ moät khoaûng caùch vôùi söï xaùc tín cuûa chính mình, nhôø ñoù coù theå laéng nghe ngöôøi khaùc caùch chaân thaønh. Vaø töï do ñöôïc Tin möøng ban taëng: Phoù thaùc nôi Thieân Chuùa, Ñaáng luoân hieän dieän; nôi Ñöùc Kitoâ, Ñaáng ñi tröôùc chuùng ta; vaø nôi Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng höôùng daãn chuùng ta.
Moät thaùi ñoä noäi taâm nhö theá, söï hoaùn caûi vaø ñöùc tin ñöôïc cuûng coá nhôø caàu nguyeän, giuùp chuùng ta cuøng nhau tieán böôùc trong coäng ñoaøn cuûa mình. Vaø ñeå söï tín thaùc vaøo ñöùc tin ngaøy caøng lôùn leân trong ta, vieäc ñöôïc laéng nghe, ñöôïc ñoàng haønh coù theå giuùp ích raát nhieàu, ngoaøi vieäc chuaån bò laõnh nhaän caùc bí tích.
Vieäc ñaøo saâu ñôøi soáng caàu nguyeän caù nhaân vaø coäng ñoaøn laø ñieàu caàn thieát ñeå thöïc thi caùc caûi toå trong Giaùo hoäi. Bí tích Thaùnh Theå vaø lôøi caàu nguyeän chung giuùp chuùng ta neân moät trong Ñöùc Kitoâ, ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän ñeå chuùng ta nhaän ra söï ña daïng trong coäng ñoaøn.
Laøm theá naøo ñeå ñoåi môùi ñôøi soáng caàu nguyeän trong caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng ta? Ai seõ ñaûm nhaän vieäc caàu nguyeän aáy? Chuùng ta coù theå thay ñoåi ñieàu gì trong phuïng vuï ñeå khuyeán khích moïi ngöôøi tham gia vaø giuùp hoï ñi vaøo chieàu saâu noäi taâm? Caùc yeáu toá vaên hoùa ñòa phöông coù theå laøm phong phuù traûi nghieäm phuïng vuï vaø thuùc ñaåy söï tham döï tích cöïc. Chuùng ta coù theå chuaån bò cho nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ bieát laéng nghe vaø ñoàng haønh vôùi ngöôøi khaùc trong haønh trình ñöùc tin cuûa hoï khoâng?
2. Taùi khaùm phaù nieàm vui ñöôïc laøm Daân Thieân Chuùa, trong söï lieân ñôùi vôùi nhaân loaïi
Bí tích Röûa toäi laøm cho chuùng ta trôû thaønh Daân Thieân Chuùa, cuøng nhau tieán böôùc vaø lieân ñôùi vôùi toaøn theå nhaân loaïi. Muïc tieâu thuùc ñaåy haønh trình naøy chính laø Nöôùc Thieân Chuùa, ñöôïc Ñöùc Kitoâ loan baùo vaø khai môû. Qua nhöõng haønh ñoäng yeâu thöông, duø nhoû beù hay lôùn lao, Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ hieän dieän trong theá giôùi, gioáng nhö men trong boät.
Ñeå loan baùo Tin möøng, chuùng ta caàn khoâng ngöøng laéng nghe: Thaùnh kinh, caùc thaønh vieân trong coäng ñoaøn cuûa chuùng ta, caùc Kitoâ höõu thuoäc caùc Giaùo hoäi khaùc, nhöõng ngöôøi ngheøo vaø bò gaït ra beân leà, caùc neàn vaên hoùa ña daïng, caùc naïn nhaân cuûa nhöõng vuï laïm duïng, caùc nhaø thaàn hoïc, nhöõng ngöôøi coù nieàm tin khaùc hoaëc nhöõng ngöôøi ñang tìm kieám yù nghóa cuoäc soáng coù nhöõng ñieåm tham chieáu khaùc nhau ngoaøi Tin möøng, caùc maïng xaõ hoäi, ngheä thuaät, khoa hoïc... Chaân lyù ñöôïc Chuùa Kitoâ maïc khaûi môû ra cho chuùng ta moät theá giôùi, nôi moãi con ngöôøi ñeàu mang trong mình moät lôøi cuûa Thieân Chuùa. [2]
Laøm theá naøo ñeå thieát laäp hoaëc cuûng coá nhöõng cuoäc ñoái thoaïi naøy? Ai seõ ñaûm nhaän traùch nhieäm naøy? Laøm theá naøo ñeå khuyeán khích ngöôøi treû tham gia? Neàn vaên hoùa cuûa xaõ hoäi mang ñeán cho chuùng ta nhöõng caùch thöùc cuï theå naøo trong vieäc laéng nghe, thaáu hieåu vaø loan baùo Tin möøng?
3. Nhaán maïnh raèng Bí tích Röûa toäi mang laïi phaåm giaù bình ñaúng cho moïi Kitoâ höõu
Bí tích Röûa toäi laø nguoàn maïch ban cho moïi ngöôøi cuøng moät phaåm giaù laø con caùi Thieân Chuùa. Söù vuï cuûa caùc giaùm muïc vaø linh muïc, qua bí tích truyeàn chöùc thaùnh, laø nhaän ra caùc ñaëc suûng, khôi daäy söï tham gia cuûa moïi ngöôøi vaøo ñôøi soáng coäng ñoaøn vaø môû ra söï hieäp thoâng roäng lôùn hôn vôùi Giaùo hoäi hoaøn vuõ. Thöøa taùc vuï cuûa hoï khoâng laøm cho hoï coù phaåm giaù cao hôn, moïi hình thöùc giaùo só trò ñeàu bò loaïi tröø.
Ngay töø Toâng huaán ñaàu tieân Nieàm vui cuûa Tin möøng, Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ keâu goïi moät "söï taûn quyeàn thích hôïp" trong Giaùo hoäi Coâng giaùo. Vieäc loan baùo Tin möøng ñoøi hoûi phaûi chuù yù ñeán caùc boái caûnh, neàn vaên hoùa, taàng lôùp xaõ hoäi, v.v. Ñeå thuùc ñaåy söï hoäi nhaäp vaên hoùa, Thöôïng Hoäi ñoàng keâu goïi caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc caàn coù nhieàu chuyeân moân hôn trong caùc lónh vöïc muïc vuï, phuïng vuï vaø tín lyù. Thöôïng Hoäi ñoàng khuyeán khích toå chöùc caùc coâng nghò vaø caùc thöôïng hoäi ñoàng ñòa phöông, caùc hoäi nghò giaùo hoäi caáp khu vöïc vaø chaâu luïc. Ngaøi keâu goïi chuùng ta chaáp nhaän raèng caùc cuoäc caûi toå trong Giaùo hoäi coù theå dieãn ra vôùi nhöõng toác ñoä khaùc nhau.
Vaên kieän Chung keát keâu goïi söï tham gia cuûa toaøn theå coäng ñoaøn - ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ[3], ngöôøi treû, ngöôøi ngheøo vaø nhöõng ngöôøi bò gaït ra beân leà - vaøo quaù trình chuaån bò vaø ñöa ra quyeát ñònh. Duø giaùm muïc hay linh muïc laø ngöôøi ñöa ra quyeát ñònh cuoái cuøng, nhöng caùc ngaøi phaûi laéng nghe yù kieán cuûa caùc hoäi ñoàng ñaõ ñöôïc thieát laäp vaø coù traùch nhieäm giaûi thích neáu quyeát ñònh cuûa hoï ñi ngöôïc laïi nhöõng yù kieán ñoù. Caùc giaùm muïc ñöôïc môøi goïi thöôøng xuyeân baùo caùo veà quaûn lyù taøi chính, caùc vuï laïm duïng tình duïc vaø vieäc baûo veä caùc caù nhaân, cuõng nhö veà vieäc chaêm soùc muïc vuï vaø thaäm chí caû loái soáng caù nhaân cuûa caùc ngaøi. Caùc cuoäc gaëp gôõ huynh ñeä vôùi giaùm muïc seõ ñöôïc thieát laäp. Taát caû nhöõng ñieàu naøy ñoøi hoûi moät söï ñaøo taïo lieân tuïc cho giaùo daân, phoù teá, linh muïc vaø giaùm muïc. Vieäc ñaøo taïo chuûng sinh cuõng caàn ñöôïc xem xeùt laïi.
Trong caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng ta, nhöõng nhieäm vuï naøo coù theå ñöôïc caùc thaønh vieân - nam vaø nöõ - ñaûm nhaän nhieàu hôn (qua ñoù, caùc linh muïc ñöôïc giaûm bôùt gaùnh naëng, nhöng khoâng phaûi vôùi ñoäng cô chính laø giaûm nheï thöøa taùc vuï cuûa hoï)? "Ñoái thoaïi trong Thaùnh Thaàn" coù theå giuùp ñöa ra nhöõng quyeát ñònh quan troïng cuøng nhau khoâng? Trong coäng ñoaøn cuûa chuùng ta, coù söï trao ñoåi giöõa caùc theá heä khoâng?
4. Caùc toå chöùc tham gia: baûo ñaûm vieäc thöïc thi nhanh choùng tính hieäp haønh.
"Phöông caùch hieäu quaû nhaát ñeå thaêng tieán moät Giaùo hoäi hieäp haønh" chaéc chaén laø "coå voõ söï tham gia saâu roäng nhaát coù theå cuûa toaøn Daân Thieân Chuùa" (Vaên kieän Chung keát, 87). Caùc phöông caùch coù tính chaát theå cheá quan troïng nhaát ñeå thuùc ñaåy ñieàu naøy laø thoâng qua caùc Hoäi ñoàng Giaùo hoäi ôû moïi caáp ñoä trong ñôøi soáng cuûa Daân Chuùa (x. Vaên kieän Chung keát, 103). Do ñoù, vieäc "canh taân caùc toå chöùc tham gia" trôû neân caáp thieát nhaèm khôûi ñoäng caùc tieán trình ñoåi môùi söù vuï (x. Vaên kieän Chung keát, 108). Do ñoù, muïc tieâu chính cuûa chuùng khoâng phaûi chæ mang tính toå chöùc.
Laøm theá naøo ñeå khôi daäy laïi, ôû caùc caáp ñoä khaùc nhau cuûa ñôøi soáng giaùo phaän, baét ñaàu töø caùc coäng ñoaøn giaùo xöù cuûa chuùng ta, nhöõng khoâng gian laéng nghe, phaân ñònh coäng ñoaøn vaø ñöa ra quyeát ñònh chung vôùi caùc muïc töû? Chaúng phaûi böôùc ñaàu tieân laø daønh thôøi gian ñeå kieân nhaãn laéng nghe nhau, trong söï tín thaùc raèng Thaùnh Thaàn cuûa Ñaáng Phuïc Sinh ñang hoaït ñoäng, giuùp chuùng ta tìm kieám vaø nhaän ra ñieàu Chuùa mong ñôïi nôi chöùng taù cuûa caùc coäng ñoaøn chuùng ta sao? Moät thôøi gian daønh cho vieäc ñoïc Kinh thanh vaø caàu nguyeän trong caùc buoåi hoïp cuûa chuùng ta coù theå hoã trôï cho tieán trình naøy.
5. Ñaøo saâu söï hieäp nhaát cuûa caùc Kitoâ höõu
Vieäc nhaán maïnh ñeán Pheùp röûa chung cuûa taát caû caùc Kitoâ höõu moät caùch töï nhieân môû ra con ñöôøng ñaïi keát, moät trong nhöõng chuû ñeà xuyeân suoát cuûa vaên kieän chung keát.
Caùc Giaùo hoäi Ñoâng phöông hieäp thoâng vôùi Roâma ñaõ nhaán maïnh quyeàn töï trò vaø phaåm giaù bình ñaúng cuûa mình vôùi tö caùch laø nhöõng Giaùo hoäi anh em cuûa Giaùo hoäi Latinh, vôùi di saûn phuïng vuï, thaàn hoïc vaø giaùo luaät rieâng. Nhôø ñoù, hoï ñaõ laøm noåi baät söï ña daïng phong phuù voán ñaõ toàn taïi trong Giaùo hoäi Coâng giaùo. Nhaän ñònh naøy ñöôïc phaûn aùnh trong caùch Vaên kieän Chung keát noùi veà Giaùo hoäi nhö moät "söï hieäp thoâng giöõa caùc Giaùo hoäi" (Vaên kieän Chung keát, 18).
Trong caùc cuoäc hoïp toaøn caàu cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng, caùc "ñaïi bieåu huynh ñeä" ñeán töø caùc Giaùo hoäi khaùc ñaõ tham gia ñaày ñuû vaøo moïi hoaït ñoäng, ngoaïi tröø vieäc boû phieáu. Hoï coù quyeàn phaùt bieåu bình ñaúng trong caùc nhoùm nhoû cuõng nhö trong caùc phieân hoïp toaøn theå.
Taøi lieäu nghieân cöùu Giaùm muïc Roâma, do Boä Thaêng tieán Hieäp nhaát Kitoâ giaùo coâng boá vaøo muøa heø naêm ngoaùi, ñaõ xuaát hieän ñuùng thôøi ñieåm[4]. Taøi lieäu naøy ñaõ cuûng coá chieàu kích ñaïi keát cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng. Thöôïng Hoäi ñoàng cuõng ñaõ ñoùn nhaän taøi lieäu naøy moät caùch roõ raøng (Vaên kieän Chung keát, 137).
Nhöõng moái lieân heä vôùi caùc Giaùo hoäi khaùc hieän ñaõ coù trong coäng ñoaøn cuûa chuùng ta laø gì? Laøm theá naøo ñeå ñaøo saâu vaø môû roäng chuùng? Ai seõ (taùi) khôûi ñoäng caùc cuoäc vieáng thaêm huynh ñeä, khoâng phaûi ñeå caûi ñaïo ngöôøi khaùc, nhöng ñeå khaùm phaù caùch hoï soáng Tin möøng, ñoàng thôøi tìm kieám nhöõng cô hoäi cuøng caàu nguyeän vaø coäng taùc chung? Laøm theá naøo ñeå chuùng ta caân nhaéc toát hôn thöïc teá raèng caùc quyeát ñònh vaø saùng kieán cuûa mình coù aûnh höôûng ñeán caùc Giaùo hoäi khaùc? Lieäu chuùng ta coù theå môøi ñaïi dieän cuûa caùc Giaùo hoäi khaùc tham gia vaøo caùc toå chöùc vaø hoäi ñoàng cuûa mình (nhö ñaõ ñöôïc thöïc hieän trong caùc khoùa hoïp cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng taïi Roâma), cuõng nhö chia seû vôùi hoï veà caùc quyeát ñònh vaø ñònh höôùng cuûa chuùng ta khoâng?
6. Vôùi caùc coäng ñoaøn doøng tu, caùc coäng ñoaøn môùi vaø nhöõng "khoâng gian Giaùo hoäi" khaùc
Trong suoát lòch söû keùo daøi qua nhieàu theá kyû, caùc coäng ñoaøn doøng tu ñaõ phaùt trieån nhöõng thöïc haønh cuûa loái soáng hieäp haønh vaø phaân ñònh chung, hoïc caùch haøi hoøa caùc ñaëc suûng caù nhaân vôùi nhau, cuõng nhö caùch theo ñuoåi söù vuï chung (Vaên kieän Chung keát, 65). Caùc tu hoäi ñôøi soáng thaùnh hieán vaø caùc coäng ñoaøn môùi thöôøng beùn reã trong moät vuøng laõnh thoå vaø keát noái caùc ñòa ñieåm, moâi tröôøng khaùc nhau (Vaên kieän Chung keát, 118). Hoï laø nhöõng phoøng thí nghieäm nôi nhöõng ngöôøi thuoäc nhieàu neàn vaên hoùa cuøng soáng vaø laøm vieäc vôùi nhau.
Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaõ nhaän thaáy raèng ngaøy caøng coù nhieàu Kitoâ höõu soáng ñöùc tin trong moät coäng ñoaøn khoâng thuoäc giaùo xöù. Hoï ñöôïc lieân keát qua caùc maïng löôùi, ñoâi khi laø maïng xaõ hoäi.
Laøm theá naøo ñeå caùc coäng ñoaøn doøng tu vaø caùc coäng ñoaøn môùi coù theå goùp phaàn vaøo söù vuï chung cuûa moät Giaùo hoäi hieäp haønh trong ñoái thoaïi vôùi theá giôùi hoâm nay? Hoï coù theå suy tö laïi caùc cô caáu quaûn trò cuûa mình ñeå laøm cho chuùng trôû neân bao haøm vaø mang tính tham gia hôn khoâng? Neáu chuùng ta bieát nhöõng Kitoâ höõu ñang soáng söï hieäp thoâng ñöùc tin beân ngoaøi giaùo xöù, lieäu chuùng ta coù theå duy trì lieân heä vôùi hoï ñeå hieåu roõ haønh trình cuûa hoï khoâng?
- - - - - - - - - - - -
"Ñaây laø ñieàu phuø hôïp vôùi phong caùch hieäp haønh maø thöøa taùc vuï Pheâroâ cuõng ñöôïc môøi goïi thöïc thi: laéng nghe, trieäu taäp, phaân ñònh, quyeát ñònh vaø ñaùnh giaù. Söï taïm döøng, thinh laëng vaø caàu nguyeän laø caàn thieát ôû moãi böôùc ñi naøy. Ñaây laø moät phong caùch maø chuùng ta ñang cuøng nhau hoïc hoûi, töøng chuùt moät. Chính Chuùa Thaùnh Thaàn môøi goïi vaø naâng ñôõ chuùng ta trong caùch hoïc hoûi naøy, maø chuùng ta caàn nhìn nhaän nhö moät tieán trình hoaùn caûi". (Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ, Dieãn vaên sau khi boû phieáu cho Vaên kieän Chung keát)
Chuyeån ngöõ : Taâm Buøi & Sr. Marie Giseøle Traàm, rscj
Nguoàn: synodresources.org
- - - - - - - - - - - -
[1] Moät "cuoäc ñoái thoaïi trong Thaùnh Thaàn" dieãn ra trong caùc nhoùm nhoû töø 8 ñeán 12 ngöôøi. Ngöôøi ñieàu phoái seõ giaûi thích chuû ñeà caàn thaûo luaän vaø daønh moät thôøi gian ñeå ñoïc Kinh Thaùnh vaø caàu nguyeän. Sau ñoù, moãi ngöôøi coù thôøi gian chuaån bò caù nhaân tröôùc khi "cuoäc ñoái thoaïi" dieãn ra theo ba voøng.
Voøng thöù nhaát: Moãi ngöôøi trình baøy suy nghó cuûa mình trong toái ña 3 phuùt. Nhöõng ngöôøi khaùc laéng nghe caùch tích cöïc ñeå nhaän ra ñieàu quan troïng. Moãi phaàn trình baøy ñöôïc theo sau bôûi vaøi giaây thinh laëng. Voøng naøy keát thuùc baèng moät ñeán hai phuùt thinh laëng, ñeå moïi ngöôøi suy ngaãm vaø choïn ñieàu mình muoán ghi nhaän.
Voøng thöù hai: Moãi ngöôøi coù 2 phuùt ñeå tieáp tuïc phaùt bieåu, coù theå ñoàng tình, ñaët caâu hoûi hoaëc ñôn giaûn laø ñeå nhöõng ñieàu ñaõ nghe ñöôïc vang voïng trong loøng mình. Voøng naøy cuõng keát thuùc baèng moät khoaûng thôøi gian thinh laëng, giuùp moãi ngöôøi nhaän ra ñieàu naøo ñaõ chaïm ñeán mình saâu saéc.
Voøng thöù ba: Moãi ngöôøi chia seû veà nhöõng xaùc tín chung maø nhoùm ñaõ ruùt ra töø voøng thöù hai. Ñaây khoâng coøn chæ laø quan ñieåm caù nhaân, maø laø ñieàu nhoùm ñaõ noùi vaø laéng nghe. Laøm theá naøo ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn môøi goïi chuùng ta tieán böôùc qua nhöõng ñieàu chuùng ta ñaõ nghe? Ñaây tieáp tuïc laø moät thôøi gian caàn laéng nghe moät caùch tích cöïc.
Moät thö kyù seõ ghi cheùp vaø ñöa ra baûn toùm taét ban ñaàu, khoâng quaù hai trang, ñeå nhoùm xem xeùt. Neáu nhieàu nhoùm thaûo luaän cuøng moät chuû ñeà, caùc baûn toùm taét seõ ñöôïc taäp hôïp laïi ñeå soaïn moät baûn toång hôïp chung, sau ñoù ñöôïc thaûo luaän vaø bieåu quyeát (tuøy theo nhu caàu vaø boái caûnh).
[2] "Khoâng thích hôïp khi khaúng ñònh moät caùch loaïi ñoäc ñoaùn raèng: 'toâi sôû höõu chaân lyù'. Chaân lyù khoâng thuoäc sôû höõu cuûa ai, nhöng luoân laø moät hoàng aân, môøi goïi chuùng ta böôùc vaøo moät haønh trình thaám nhuaàn chaân lyù ngaøy caøng saâu saéc hôn.... Chaân lyù chæ coù theå ñöôïc nhaän bieát vaø soáng trong töï do, vì theá chuùng ta khoâng theå aùp ñaët chaân lyù leân ngöôøi khaùc; chaân lyù chæ ñöôïc toû loä trong cuoäc gaëp gôõ cuûa tình yeâu." (Ñöùc Giaùo hoaøng Beâneâñictoâ XVI, Toâng huaán Ecclesia in Medio Oriente, ngaøy 14.9.2012.)
[3] Nhu caàu trao cho phuï nöõ vò trí xöùng ñaùng trong Giaùo hoäi laø chuû ñeà xuyeân suoát cuûa Vaên kieän Chung keát soá 60. "Qua Bí tích Röûa toäi, nhöõng con ngöôøi nam nöõ coù cuøng phaåm giaù bình ñaúng trong Daân Thieân Chuùa. Tuy nhieân, phuï nöõ vaãn tieáp tuïc gaëp nhöõng trôû ngaïi trong vieäc ñaït ñöôïc söï nhìn nhaän ñaày ñuû hôn veà caùc ñaëc suûng, ôn goïi vaø vò trí cuûa hoï trong caùc lónh vöïc khaùc nhau cuûa ñôøi soáng Giaùo hoäi, ñeán möùc gaây toån haïi cho vieäc phuïc vuï cuûa hoï ñoái vôùi söù vuï chung. Kinh thaùnh chöùng thöïc cho vai troø noåi baät cuûa nhieàu phuï nöõ trong lòch söû cöùu ñoä. (#) Khoùa Ñaïi hoäi naøy keâu goïi thöïc hieän ñaày ñuû taát caû nhöõng cô hoäi ñaõ ñöôïc Giaùo luaät cho pheùp lieân quan ñeán vai troø cuûa phuï nöõ, ñaëc bieät taïi nhöõng nôi maø caùc cô hoäi naøy vaãn chöa ñöôïc taän duïng ñuùng möùc. Khoâng coù lyù do naøo ngaên caûn caùc phuï nöõ ñaûm nhaän vai troø laõnh ñaïo trong Giaùo hoäi: nhöõng gì ñeán töø Chuùa Thaùnh Thaàn thì khoâng theå bò ngaên caûn. Ngoaøi ra, vaán ñeà veà khaû naêng tieáp nhaän thöøa taùc vuï phoù teá cuûa phuï nöõ vaãn coøn boû ngoû..." Caàn löu yù raèng ñaây laø ñoaïn gaëp nhieàu phaûn ñoái nhaát trong hoäi nghò, vôùi keát quaû boû phieáu 258 phieáu thuaän vaø 97 phieáu choáng. Vaên kieän Chung keát cuõng khaúng ñònh raèng giaùo daân, caû nam vaø nöõ, trong moät soá hoaøn caûnh nhaát ñònh, ñaõ coù theå trôû thaønh thöøa taùc vieân cuûa Bí tích Röûa toäi vaø Bí tích Hoân phoái. Vaên kieän keâu goïi môû roäng vaø cuûng coá nhöõng thöøa taùc vuï naøy, voán vaãn coøn mang tính ngoaïi leä (Vaên kieän Chung keát, 76), nhaèm baûo ñaûm söï ñoàng haønh toát hôn. Ngoaøi ra, cuõng coù ñeà caäp ñeán moät thöøa taùc vuï laéng nghe.
[4] Trong Thoâng ñieäp Ut unum sint, Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ ñaët caâu hoûi veà caùch thöùc vaø söï caàn thieát phaûi bieán ñoåi thöøa taùc vuï Pheâroâ ñeå coù yù nghóa ñoái vôùi taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ chòu pheùp röûa, khoâng chæ trong Giaùo hoäi Coâng giaùo. Boä Coå voõ Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu ñaõ taäp hôïp vaø toång hôïp trong taøi lieäu naøy nhieàu phaûn hoài ñeán töø caùc Giaùo hoäi vaø uûy ban khaùc nhau.
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)