Moät beänh nhaân UÙc
ñaõ trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân treân theá giôùi
xuaát vieän vôùi traùi tim nhaân taïo
Moät beänh nhaân UÙc ñaõ trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân treân theá giôùi xuaát vieän vôùi traùi tim nhaân taïo.
Lm. Pheâroâ Traàn Maïnh Huøng (toång hôïp vaø chuyeån ngöõ)
Sydney (WHÑ 15-03-2025) - Moät beänh nhaân ngöôøi UÙc ñaõ trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân treân theá giôùi rôøi beänh vieän vôùi quaû tim titan nhaân taïo, trong moät böôùc quan troïng höôùng tôùi giaûm moät nöûa soá ca töû vong do suy tim vaø thieát laäp ngaønh saûn xuaát y teá haøng ñaàu theá giôùi treân ñaát UÙc.
Söï kieän naøy ñaõ ñöôïc coâng boá nhö laø moät "thaønh coâng laâm saøng roõ raøng". Söï kieän noùng boûng naøy ñaõ ñöôïc ñaøi truyeàn hình quoác gia - The Australian Broadcasting Corporation (ABC channel) cuûa nöôùc UÙc thoâng baùo vaøo toái hoâm Thöù Tö, ngaøy 12 thaùng 3 naêm 2025, sau khi ngöôøi ñaøn oâng ôû ñoä tuoåi 40, ngöôøi ñöôïc choïn giaáu teân, ñaõ soáng soùt ñuû laâu vôùi thieát bò traùi tim nhaân taïo.
Ngöôøi ñaøn oâng naøy laø moät beänh nhaân taïi beänh vieän St Vincent's ôû Darlinghurst, Sydney, ñang bò suy tim naëng vaø seõ khoâng theå soáng soùt neáu khoâng ñöôïc caáy gheùp.
Ñaây laø laàn ñaàu tieân vieäc caáy gheùp tim nhaân taïo do Baùc só Daniel Timms (vôùi hoïc vò Tieán só), ngöôøi UÙc, queâ quaùn taïi Tieåu Bang Queensland ñaõ nghó ra caùch thöùc vaø phöông phaùp taïo neân traùi tim nhaân taïo caùch ñaây khoaûng 20 naêm vaø ñaõ ñöôïc coâng ty y teá BiVacor cheá taïo[1] vaø ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå caáy gheùp cho moät beänh nhaân ôû UÙc. Trong ca phaãu thuaät keùo daøi 6 giôø ôû Sydney vaøo thaùng 11 naêm 2024, caùc baùc só taïi beänh vieän St Vincent's ôû Darlinghurst, Sydney ñaõ caáy gheùp tim nhaân taïo toaøn dieän BiVACOR, moät maùy bôm maùu cô hoïc laøm töø titan, cho moät ngöôøi ñaøn oâng ñang bò suy tim naëng.
Ca caáy gheùp tim nhaân taïo ñaàu tieân taïi thaønh phoá Sydney, nöôùc UÙc (Australia) ñaõ ñöôïc ca ngôïi laø thaønh coâng sau khi ngöôøi nhaän trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân treân theá giôùi ñöôïc xuaát vieän nhôø thieát bò coâng ngheä cao naøy.
Trong ca phaãu thuaät keùo daøi 6 giôø ôû Sydney vaøo thaùng 11 naêm 2024, caùc baùc só taïi beänh vieän St Vincent's ôû Darlinghurst, Tp. Sydney ñaõ caáy gheùp Tim nhaân taïo toaøn dieän BiVACOR, moät maùy bôm maùu cô hoïc laøm töø titan, cho moät ngöôøi ñaøn oâng ñang bò suy tim naëng.
BiVACOR TAH (BiVACOR Total Artificial Heart) ñaïi dieän cho söï thay ñoåi moâ hình trong thieát keá tim nhaân taïo. Caùc coâng ngheä TAH (Total Artificial Heart)[2] - hieän taïi söû duïng thieát keá bôm theå tích vôùi maøng polyme linh hoaït ñeå bôm maùu. Ngöôïc laïi, BiVACOR TAH laø maùy bôm maùu quay cô ñieän.[3] Caûi tieán thieát keá chính ôû BiVACOR TAH laø caáu truùc ñôn giaûn, vôùi moät ñoäng cô vaø moät moâ-tô (motor) duy nhaát ñöôïc naâng leân baèng töø tính, ñoàng thôøi bôm maùu ñeán caû cô theå vaø phoåi.
Ngöôøi ñaøn oâng nhaän ñöôïc thieát bò caáy gheùp tim nhaân taïo nhö moät bieän phaùp taïm thôøi cho ñeán khi coù traùi tim hieán taëng, nhöng BiVACOR ñöôïc thieát keá ñeå moät ngaøy naøo ñoù seõ thay theá vónh vieãn cho traùi tim bò suy yeáu.
Caùc baùc só hy voïng noù cuoái cuøng coù theå loaïi boû hoaøn toaøn nhu caàu veà ngöôøi hieán tim.
Baùc só phaãu thuaät tim maïch vaø caáy gheùp noåi tieáng Paul Jansz ñaõ thöïc hieän ca phaãu thuaät taïi Beänh vieän St Vincent's ôû Darlinghurst vaø cho bieát noù khieán oâng "noåi da gaø".
Baùc só Jansz noùi: "Chaéc chaén laø toâi raát lo laéng, ñaëc bieät laø khi Daniel Timms, ngöôøi ñaõ phaùt minh ra BiVACOR baät coâng taéc vaø baät traùi tim nhaân taïo leân".
OÂng moâ taû phaùt minh naøy ñöôïc ví nhö theå laø "The Holy Grail - Cheùn Thaùnh"[4], vì veà maët kyõ thuaät, noù khoâng theå bò hoûng hoaëc bò cô theå töø choái.
Boä phaän cuûa traùi tim nhaân taïo bôm maùu ñi khaép cô theå baèng caùch söû duïng moät ñoäng cô coù cô cheá ñaëc bieät giuùp traùnh moïi hao moøn cô hoïc giöõa caùc boä phaän cuûa noù. Noù söû duïng nam chaâm ñeå treo motor cuûa ñoäng cô, nghóa laø caùc boä phaän khoâng bò coï xaùt hoaëc maøi moøn theo thôøi gian.
Thieát bò naøy ñöôïc thieát keá bôûi nhaø phaùt minh Daniel Timms, coù queâ quaùn thuoäc Tieåu Bang Queensland (nöôùc UÙc), ngöôøi ñaõ coáng hieán caû cuoäc ñôøi mình cho vieäc phaùt minh ra noù.
Tieán só Timms cho bieát nieàm ñam meâ cuûa oâng ñoái vôùi yù töôûng naøy, laàn ñaàu tieân ñaõ naûy sinh töø thôøi thô aáu, khi oâng thöôøng daønh voâ soá thôøi gian cuøng vôùi ngöôøi cha laø thôï söûa oáng nöôùc ñeå maøy moø maùy bôm nöôùc.
Anh cho bieát vieäc phaùt trieån phaùt minh cuûa mình bao goàm raát nhieàu chuyeán ñi ñeán Bunnings,[5] nôi anh cuøng boá ñeán thaêm vaøo moãi cuoái tuaàn.
Boá cuûa Tieán só Timms sau ñoù qua ñôøi vì beänh suy tim, ñieàu naøy caøng laøm taêng theâm nieàm ñam meâ hoaøn thieän traùi tim nhaân taïo cuûa oâng.
OÂng luoân quyeát taâm ñaûm baûo raèng ngöôøi UÙc seõ sôùm ñöôïc höôûng lôïi töø noù.
OÂng noùi: "Coù raát nhieàu phaùt minh ôû UÙc vaø ñoâi khi chuùng toâi caûm thaáy chuùng bò thaát laïc ôû nöôùc ngoaøi".
Phaùt minh veà tim cuûa UÙc ñang ñöôïc thöû nghieäm ôû Myõ
BiVACOR laø coâng ty thieát bò y teá ñaõ ñi tieân phong trong vieäc phaùt trieån lieäu phaùp laâu daøi cho beänh nhaân suy tim hai taâm thaát. Döôùi söï chæ ñaïo chuyeân moân cuûa ngöôøi saùng laäp vaø nhaø phaùt minh TAH (Total Artificial Heart),[6] laø Tieán só Daniel Timms (ngöôøi UÙc), vaø döôùi söï höôùng daãn cuûa hai chuyeân gia noåi tieáng trong lónh vöïc phaãu thuaät tim maïch, William E. Cohn, MD vaø O.H. (Bud) Frazier, MD, BiVACOR TAH hieän ñang traûi qua caùc cuoäc nghieân cöùu sôùm mang tính khaû thi ñaàu tieân treân ngöôøi (EFS) ñöôïc FDA pheâ duyeät.[7] Coù truï sôû chính taïi Huntington Beach, California, vôùi caùc vaên phoøng laâm saøng ôû Houston, Texas vaø caùc vaên phoøng quoác teá taïi Gold Coast, Australia, BiVACOR cam keát giaûi quyeát nhu caàu chöa ñöôïc ñaùp öùng treân toaøn caàu cuûa nhöõng beänh nhaân bò suy tim giai ñoaïn cuoái ñang chôø gheùp taïng baèng caùch cung caáp caùc giaûi phaùp keùo daøi söï soáng theá heä tieáp theo.
Tieán só Timms cho bieát oâng raát bieát ôn beänh nhaân, moät ngöôøi ñaøn oâng khoaûng 40 tuoåi ñeán töø Tieåu Bang New South Wales (UÙc), ngöôøi ñaõ tình nguyeän nhaän thieát bò tim nhaân taïo cho vieäc caáy gheùp trong khi chôø ñôïi tim ñöôïc hieán taëng ñeå caáy gheùp. Ca phaãu thuaät caáy gheùp tim cuûa anh aáy cuõng thaønh coâng vaø anh aáy ñang hoài phuïc toát.
Ngöôøi ñaøn oâng naøy ñaõ soáng vôùi traùi tim nhaân taïo hôn 100 ngaøy cho ñeán khi tìm thaáy traùi tim ngöôøi phuø hôïp vaøo tuaàn tröôùc. Ñaây laø thôøi gian laâu nhaát so vôùi baát kyø ngöôøi nhaän caáy gheùp tim nhaân taïo naøo cho ñeán nay.
Tieán só Timms cho bieát ngöôøi beänh nhaân khoâng heà coù caûm giaùc laø oâng ta ñang mang trong loàng ngöïc cuûa mình moät thieát keá baèng traùi tim nhaân taïo, vaø anh ta vaãn coù theå ñi boä xuoáng phoá vaø ñi mua saém moät thaùng tröôùc khi anh ta nhaän ñöôïc traùi tim hieán taëng.
"Moät phaàn tö soá ngöôøi chôø caáy gheùp tim ñaõ cheát - giôø ñaây ñieàu ñoù ñaõ thay ñoåi vôùi nhöõng thieát bò nhö theá naøy," Baùc só Jansz cho bieát.
Tieán só Timms cho bieát oâng hy voïng trong voøng 2 ñeán 3 naêm nöõa, traùi tim nhaân taïo cuûa oâng seõ bôùt khaùc laï hôn vaø seõ ñöôïc caáy gheùp cho ngaøy caøng nhieàu ngöôøi.
"Chuùng toâi chæ caàn saûn xuaát nhieàu thieát bò hôn, ñoù laø haïn cheá duy nhaát hieän nay# chuùng toâi ñang taêng cöôøng saûn xuaát ñeå chuùng saün saøng naèm treân keä vaø chôø ñôïi."
Boán thieát bò nöõa seõ ñöôïc caáy gheùp trong naêm nay thoâng qua Chöông trình "Traùi tim nhaân taïo" do Ñaïi hoïc Monash taïi thaønh phoá Melbourne chuû trì.
Caùc baùc só taïi Beänh vieän Alfred ôû Melbourne ñang ñöôïc ñaøo taïo vaø hy voïng seõ thöïc hieän ca caáy gheùp tim nhaân taïo (BiVACOR) ñaàu tieân vaøo khoaûng giöõa naêm 2025.
Suy tim gieát cheát khoaûng 5,000 ngöôøi UÙc moãi naêm vaø xaûy ra khi tim bôm maùu ñi khaép cô theå keùm hieäu quaû hôn. Noù coù theå xuaát hieän ñoät ngoät nhöng thöôøng phaùt trieån chaäm khi tim trôû neân yeáu hôn.
Baùc só tim maïch Chris Hayward cuûa Beänh vieän St Vincent's Sydney cho bieát traùi tim nhaân taïo BiVACOR seõ trôû thaønh giaûi phaùp thay theá cho nhöõng beänh nhaân khoâng theå chôø ñôïi traùi tim cuûa ngöôøi hieán taëng hoaëc khi ñôn giaûn laø khoâng coù traùi tim cuûa ngöôøi hieán taëng.
Australia ñang raát caàn theâm ngöôøi hieán taïng khi toång soá ngöôøi ñöôïc caáy gheùp giaûm 5% trong naêm ngoaùi, trong khi soá ca gheùp tim giaûm 19%.
- - - - - - - - - - - - - - - -
Nguoàn baøi vieát baèng tieáng Anh:
1. Australian becomes first in world discharged with durable artificial heart." By national health reporter Elise Worthington and the Specialist Reporting Team's Paige Cockburn. Published on Wednesday, 12 March 2025
https://www.abc.net.au/news/2025-03-12/sydney-hospital-artificial-heart-implant-operation-success/105036154 (Accessed on Friday, 14 March 2025)
2. 'Complete game changer': Man leaves Sydney hospital with artificial heart in world first(By Angus Thomson, Sydney Morning Herald). (Accessed on Friday, 14 March 2025).
3. Replacing Hearts - Restoring Lives. https://bivacor.com/ (Accessed on Friday, 14 March 2025).
4. Man leaves St Vincent's hospital with artificial heart in world first. CathNews, Thursday 13 March 2025 (Accessed on Friday, 14 March 2025).
- - - - - - - - - - - - -
[1] Coâng ty BiVacor coù truï sôû taïi Huntington Beach, California, vôùi caùc vaên phoøng laâm saøng ôû Houston, Texas vaø caùc vaên phoøng quoác teá taïi Gold Coast, Australia.
[2] Toaøn boä laø tim nhaân taïo.
[3] BiVACOR TAH ñeà caäp ñeán Tim nhaân taïo toång theå BiVACOR, moät thieát bò cô hoïc caáy gheùp mang tính caùch maïng do UÙc saûn xuaát, ñöôïc thieát keá ñeå thay theá toaøn boä chöùc naêng cuûa traùi tim con ngöôøi ñang suy yeáu, söû duïng coâng ngheä bay leân töø tröôøng ñeå huùt maùu vaø chuyeån ñi cho cô theå thay vì phaûi bôm baèng nhòp tim ñaäp. Tim nhaân taïo toång theå BiVACOR (TAH) keát hôïp coâng ngheä bôm quay ly taâm vaø bôm töø tröôøng (MAGLEV) ñeå taïo ra maùy bôm maùu cho hai taâm thaát vôùi moät motor bôm ñôn giuùp bôm maùu vaøo heä thoáng tuaàn hoaøn vaø phoåi ñeå thay theá caû hai taâm thaát cuûa moät traùi tim bò suy.
[4] The Holy Grail - Cheùn thaùnh laø chieác ly ñöôïc cho laø ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâ-su söû duïng trong böõa tieäc ly tröôùc khi ngaøi qua ñôøi.
[5] Bunnings ôû nöôùc UÙc laø tieäm baùn raát nhieàu caùc loaïi vaät duïng veà xaây duïng vaø maùy moùc. Haàu nhö caùi gì cuõng coù baùn taïi nôi ñaây vôùi giaù phaûi chaêng.
[6] In the context of medical procedures, "TAH" stands for Total Abdominal Hysterectomy, which is a surgery to remove the uterus and cervix through an abdominal incision. Trong boái caûnh caùc thuû tuïc y teá, "TAH" laø vieát taét cuûa Caét töû cung toaøn phaàn baèng buïng, laø moät phaãu thuaät caét boû töû cung vaø coå töû cung thoâng qua moät veát moå ôû buïng.
[7] The FDA, or the United States Food and Drug Administration, is a federal agency responsible for protecting and promoting public health by regulating and supervising food safety, tobacco products, dietary supplements, medications, vaccines, medical devices, and cosmetics. FDA, hay Cuïc Quaûn lyù Thöïc phaåm vaø Döôïc phaåm Hoa Kyø, laø cô quan lieân bang chòu traùch nhieäm baûo veä vaø taêng cöôøng söùc khoûe coäng ñoàng baèng caùch quaûn lyù vaø giaùm saùt an toaøn thöïc phaåm, saûn phaåm thuoác laù, thöïc phaåm boå sung, thuoác, vaéc xin, thieát bò y teá vaø myõ phaåm.