Kho taøng ñöùc tin khoâng thay ñoåi
vaø khoâng theå thay ñoåi
Kho taøng ñöùc tin khoâng thay ñoåi vaø khoâng theå thay ñoåi.
Almudena Martínez-Bordiuù
Roma (WHÑ 12-11-2024) - Ñöùc Giaùm muïc Luis Marín de San Martín laø moät trong nhöõng nhaân vaät chuû choát cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng veà tính Hieäp haønh. Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ boå nhieäm ngaøi laøm phoù toång thö kyù cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng naøy. Vò giaùm muïc ngöôøi Taây Ban Nha cho bieát ngaøi ñaõ traûi nghieäm Thöôïng Hoäi ñoàng naøy nhö laø "moät lôøi ñeà nghò cuûa aân suûng" vaø moät lôøi keâu goïi "hoaùn caûi caù nhaân".
Sau khi cuoäc hoïp gaàn ñaây taïi Roâma ñaõ keát thuùc vaø vaên baûn cuoái cuøng ñaõ ñöôïc ban haønh, vò giaùm muïc ñaõ nhaán maïnh trong cuoäc troø chuyeän vôùi ACI Prensa, ñoái taùc tin töùc tieáng Taây Ban Nha cuûa CNA, raèng tính hieäp haønh "laø moät chieàu kích caáu thaønh cuûa Giaùo hoäi", do ñoù, maëc duø hoäi nghò ñaõ keát thuùc, "tieán trình vaãn tieáp tuïc".
Vò giaùm muïc löu yù raèng chieàu kích naøy "khoâng phaûi laø moät thaønh töïu" hay moät ñieàu gì ñoù ñaït ñöôïc, nhöng "chieàu kích ñoù hieän höõu vaø luoân hieän höõu". Ngaøi khaúng ñònh raèng "Giaùo hoäi laø hieäp haønh" vaø raèng trong giai ñoaïn "thi haønh" naøy, muïc ñích laø phaùt trieån chieàu kích naøy, "ñeå ruùt ra nhöõng heä quaû vaø laøm cho noù trôû neân cuï theå trong ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi".
Ñoái vôùi vò tu só doøng Augustinoâ naøy, vaên kieän cuoái cuøng "khoâng phaûi laø moät cuoán saùch höôùng daãn veà caùc bieän phaùp hay moät boä luaät", maø ñuùng hôn laø "noù môû ra nhöõng caùnh cöûa, chæ ra nhöõng con ñöôøng ñeå ñi vaø khuyeán khích caùc tieán trình" vôùi "nhieàu toác ñoä, nhieàu caùch khai trieån vaø dieãn taû cuï theå khaùc nhau, vì coù nhöõng khaùc bieät veà maët ñòa lyù vaø vaên hoùa", maëc duø coù cuøng "kho taøng ñöùc tin: moät Thieân Chuùa, moät ñöùc tin, moät pheùp röûa".
Ngaøi giaûi thích, trong boán naêm naøy, ngaøi ñaõ coá gaéng "laéng nghe tieáng noùi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ñeå phaân ñònh laøm theá naøo ñeå trung thaønh vôùi Chuùa vaø laøm theá naøo ñeå soáng vaø laøm chöùng cho Tin Möøng trong theá giôùi ngaøy nay".
Ngaøi cuõng hình dung ñaây laø cô hoäi ñeå ñoåi môùi saâu saéc, "xuaát phaùt töø kinh nghieäm veà Chuùa Kitoâ phuïc sinh" vaø cuõng höôùng ñeán söù meänh trong theá giôùi ngaøy nay, chaáp nhaän söï ña daïng vaên hoùa vaø nhöõng thaùch thöùc khaùc nhau, "nhöng luoân luoân trong söï hieäp thoâng".
Söûa ñoåi luaät giaùo luaät theo "chìa khoùa hieäp haønh"
Veà ñeà xuaát cuûa vaên kieän cuoái cuøng ñeå söûa ñoåi giaùo luaät theo "chìa khoùa hieäp haønh", Ñöùc Giaùm Muïc Marín tuyeân boá raèng: "Boä Giaùo luaät laø moät coâng cuï thöïc teá". Theo nghóa naøy, ngaøi nhaéc laïi raèng "kho taøng ñöùc tin khoâng thay ñoåi, nhöng luaät leä cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo ñang ñöôïc ñoåi môùi, ñeå chuùng thích öùng toát hôn vaø höõu ích hôn trong söù meänh cöùu ñoä ñaõ ñöôïc giao phoù cho Giaùo hoäi".
Ñöùc Giaùm Muïc Marín giaûi thích: "Chuùng toâi yeâu caàu söûa ñoåi boä luaät naêm 1983, coù tính ñeán söï phaùt trieån hieän taïi cuûa giaùo hoäi, ñeå coù theå cung caáp caùc hình thöùc, caáu truùc vaø thuû tuïc theo höôùng hieäp haønh."
Trong moät tuyeân boá vôùi ACI Prensa, vò giaùm muïc cho bieát "coù moät uûy ban goàm caùc luaät sö giaùo luaät ñang laøm vieäc" ñeå xem xeùt caùc cô caáu vaø quy trình hieän coù ñeå chuùng hieäu quaû hôn.
Trong soá caùc chuû ñeà ñöôïc xem xeùt, Ñöùc Giaùm Muïc Marín ñaõ ñeà caäp ñeán "baûn chaát baét buoäc cuûa caùc hoäi ñoàng muïc vuï giaùo phaän vaø giaùo xöù; phaùt trieån caùc caùch thöùc coäng taùc cuûa giaùo daân, do ñoù tích hôïp nhieàu thöøa taùc vuï khaùc nhau; môû roäng khaû naêng cuûa giaùo daân trong vieäc thöïc hieän caùc thöøa taùc vuï", hoaëc thaønh laäp "caùc cô caáu khu vöïc hoaëc luïc ñòa môùi, chaúng haïn nhö caùc coâng ñoàng giaùo hoäi", cuõng nhö "xaùc ñònh caùch thöùc thöïc hieän tính minh baïch, traùch nhieäm giaûi trình vaø ñaùnh giaù".
Taêng cöôøng söï tham gia "maø khoâng giaùo daân hoùa giaùo só hoaëc giaùo só hoùa giaùo daân"
Moät heä quaû khaùc cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng veà tính Hieäp haønh laø yeâu caàu giaùo daân tham gia nhieàu hôn vaøo "caùc tieán trình ra quyeát ñònh" vaø ñieàu naøy phaûi ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc cô caáu vaø theå cheá hieäp haønh môùi.
Ñoái vôùi vò giaùm muïc, söï tham gia cuûa giaùo daân khoâng phaûi laø moät söï nhöôïng boä "maø laø heä quaû cuûa pheùp röûa toäi", vì vaäy "giaùo daân phaûi ñaûm nhaän moïi traùch nhieäm töông öùng vôùi hoï, maø khoâng giaùo daân hoùa giaùo só hoaëc giaùo só hoùa giaùo daân".
Phoù toång thö kyù cuûa Thöôïng hoäi ñoàng nhaán maïnh raèng moïi ngöôøi ñaõ chòu pheùp thaùnh taåy "phaûi caûm thaáy ñöôïc tham gia vaøo ñôøi soáng vaø söù meänh cuûa Giaùo hoäi vaø tham gia vaøo vieäc phaân ñònh ñeå ra quyeát ñònh, tìm kieám ôn ích cho Giaùo hoäi". Ngaøi chæ ra raèng, caàn phaân bieät söï ñoàng traùch nhieäm, vì "moãi ngöôøi tham gia tuøy theo caùc thöøa taùc vuï vaø chöùc naêng khaùc nhau cuûa mình."
Quyeàn haïn ñeå phuïc vuï
Nhaéc ñeán lôøi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, ngaøi chæ ra raèng "moâ hình khoâng phaûi laø kim töï thaùp, cuõng khoâng phaûi hình caàu, maø laø khoái ña dieän."
"Ñeå ñöa ra quyeát ñònh, Giaùm muïc vaø linh muïc chaùnh xöù coù nhieäm vuï hoûi yù kieán vaø laéng nghe ñeå phaân ñònh, sao cho caùc hoäi ñoaøn, caùc giôùi tham gia phaûi coù maët vaø hoaït ñoäng. Sau ñoù, caùc hoäi ñoaøn, caùc giôùi seõ ñöa ra caùc quyeát ñònh töông öùng vôùi hoï theo taùc vuï cuûa hoï vaø hoï seõ giaûi thích caùc quyeát ñònh ñaõ ñöa ra."
Ñöùc Giaùm Muïc Marín nhaán maïnh ñeán nhu caàu laøm roõ caùc quy trình ra quyeát ñònh vaø ñoàng traùch nhieäm, vì coù nhöõng vaán ñeà "maø quyeát ñònh chæ thuoäc veà giaùm muïc hoaëc linh muïc giaùo xöù vaø nhöõng vaán ñeà khaùc coù theå ñöôïc ñöa ra trong nhöõng tröôøng hôïp khaùc".
Tuy nhieân, "caàn phaûi laøm roõ caùc quy trình ra quyeát ñònh vaø ñoàng traùch nhieäm", vò giaùm muïc noùi theâm.
Vò phoù toång thö kyù cuûa Thöôïng hoäi ñoàng giaûi thích: "Quyeàn haïn trong Giaùo hoäi phaûi luoân ñöôïc hieåu vaø thöïc hieän nhö vieäc phuïc vuï. Töông töï nhö vaäy, ñieàu quan troïng laø phaûi ghi nhôù nguyeân taéc boå trôï; caùc vaán ñeà phaûi ñöôïc giaûi quyeát ôû caáp ñoä gaàn nhaát vôùi nhöõng ngöôøi coù lieân quan."
"Khoâng coù gì ngaên caûn phuï nöõ giöõ chöùc vuï trong Giaùo trieàu La Maõ"
Veà vaán ñeà tham gia cuûa phuï nöõ vaøo Giaùo hoäi, theo Ñöùc Giaùm Muïc Marín, taøi lieäu ñeà xuaát, treân heát, "phuï nöõ caàn ñaûm nhaän vai troø thích hôïp cuûa mình trong Giaùo hoäi, bao goàm caû vieäc tham gia vaøo caùc taùc vuï", taøi lieäu löu yù raèng cho ñeán gaàn ñaây, "ñaùng ngaïc nhieân laø caùc thöøa taùc vuï giaùo daân chæ daønh cho nam giôùi".
Ñöùc Giaùm Muïc Marín laøm roõ raèng ñieàu töông töï cuõng aùp duïng cho caùc vò trí coù traùch nhieäm, "coù theå do giaùo daân ñaûm nhieäm, baát keå laø nam hay nöõ."
"Trong Giaùo trieàu Roâma, ñaõ coù phuï nöõ giöõ chöùc thö kyù cuûa moät soá boä vaø khoâng coù gì ngaên caûn hoï laøm chuø tòch nhöõng boä khaùc trong töông lai, nhö giaùo daân nam hieän nay vaãn ñang laøm."
Vò giaùm muïc cho bieát raèng ôû moät soá nôi, "phuï nöõ ñaûm nhieäm nhieàu nhieäm vuï muïc vuï vaø haønh chính, cuõng nhö quaûn trò, vaø vieäc theo ñuoåi höôùng ñi naøy laø phuø hôïp hôn nöõa".
Lieân quan ñeán ñoaïn 60 cuûa vaên kieän cuoái cuøng cuûa Thöôïng hoäi ñoàng, ngaøi cho bieát ñoaïn naøy "cuõng neâu vaán ñeà veà chöùc phoù teá, laø moät thöøa taùc vuï ñöôïc truyeàn chöùc chöù khoâng phaûi thöøa taùc vuï giaùo daân. Roõ raøng laø coù caùc nöõ phoù teá trong Giaùo hoäi sô khai. Nhöng ñoù coù phaûi laø moät thöøa taùc vuï ñöôïc truyeàn chöùc khoâng? Chöùc naêng cuûa hoï laø gì? Coù gioáng nhau trong taát caû caùc Giaùo hoäi ñòa phöông khoâng? Ñeå khaùm phaù saâu hôn vaán ñeà naøy, Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ boå nhieäm hai uûy ban. Coâng vieäc nghieân cöùu veà noù vaãn ñang tieáp tuïc", ngaøi löu yù.
Veà vaán ñeà naøy, Ñöùc Giaùm Muïc Marín nhaán maïnh raèng "ñieàu quan troïng caàn löu yù laø chöùc phoù teá naøy khoâng coù nghóa laø tieán tôùi chöùc linh muïc vaø chöùc giaùm muïc; chæ coù chuû ñeà veà chöùc phoù teá ñang ñöôïc nghieân cöùu, voán laø moät caáp ñoä cuûa bí tích chöùc thaùnh, nhöng, nhö Coâng ñoàng Vatican II nhaéc laïi, khoâng höôùng ñeán chöùc linh muïc maø höôùng ñeán thöøa taùc vuï, caùc phoù teá khoâng phaûi laø linh muïc, nhö caùc linh muïc vaø giaùm muïc. Thöôïng hoäi ñoàng yeâu caàu laøm roõ theâm", Ñöùc Giaùm Muïc Marín chæ ra.
Caùc buoåi cöû haønh phuïng vuï nhö moät bieåu hieän cuûa tính hieäp haønh
Moät trong nhöõng ñoaïn vaên nhaän ñöôïc nhieàu phieáu choáng nhaát laø ñoaïn soá 27 veà "nghieân cöùu laøm theá naøo ñeå caùc buoåi cöû haønh phuïng vuï trôû thaønh caùch dieãn taû tính hieäp haønh." Ñeà xuaát naøy nhaän ñöôïc 312 phieáu thuaän (87.8%) vaø 43 phieáu choáng (12.1%).
Ñöùc Giaùm Muïc Marín tieáp tuïc: "Do taàm quan troïng cuûa moái töông quan giöõa phuïng vuï vaø tính hieäp haønh, neân chuùng toâi ñeà xuaát thaønh laäp moät nhoùm nghieân cöùu vôùi nhieäm vuï laøm cho caùc buoåi cöû haønh phuïng vuï theå hieän tính hieäp haønh roõ neùt hôn".
Ñöùc Giaùm Muïc tieáp tuïc: "Theo quan ñieåm cuûa toâi, tröôùc heát noù ñeà caäp ñeán ba höôùng nghieân cöùu saâu hôn: laøm theá naøo ñeå cuûng coá söï hieäp thoâng, ñeå nhöõng ngöôøi cöû haønh laø coäng ñoaøn hieäp nhaát trong Chuùa Kitoâ phuïc sinh chöù khoâng phaûi laø toång hôïp cuûa nhöõng caù nhaân rôøi raïc, voâ danh vaø ñôn ñoäc; laøm theá naøo ñeå thuùc ñaåy söï tham gia cuûa caùc thaønh vieân khaùc nhau, traùnh coi mình chæ laø nhöõng khaùn giaû; laøm theá naøo ñeå loâi keùo taát caû chuùng ta vaøo söù meänh chung, vaøo coâng cuoäc truyeàn giaùo. Toùm laïi, toâi tin raèng chìa khoùa naèm ôû caùch soáng vaø hieän thöïc hoùa tình yeâu (ñöùc aùi - caritas), voán laø ñieàu xaùc ñònh chuùng ta laø Kitoâ höõu."
"Vöôït qua naõo traïng quyeàn löïc vaø phaùt trieån naõo traïng phuïc vuï"
Phoù toång thö kyù cuõng löu yù raèng thöôïng hoäi ñoàng ñaõ yeâu caàu "laøm roõ tieâu chí löïa choïn giaùm muïc vaø caùch thöùc Giaùo hoäi ñòa phöông neân tham gia vaøo quaù trình löïa choïn."
Theo höôùng naøy, ngaøi chæ ra raèng: "Caàn phaûi vöôït qua naõo traïng 'quyeàn löïc' vaø phaùt trieån naõo traïng 'phuïc vuï'. Khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, nhoùm caøng kheùp kín thì nguy cô chuû nghóa tinh hoa caøng lôùn, ñoù laø lyù do taïi sao caàn coù söï tham gia nhieàu hôn cuûa daân Chuùa".
Tuy nhieân, ngaøi nhaán maïnh raèng coù nhöõng khoù khaên thöïc teá, ñaëc bieät laø ôû caùc giaùo phaän lôùn, nôi maø hieåu bieát veà caùc öùng cöû vieân coù theå bò haïn cheá. "Nhöõng khoù khaên khaùc maø chuùng ta thaáy trong quaù trình tham gia: phaûi chaêng chæ coù nhöõng ngöôøi tin? Coøn nhöõng ngöôøi thöïc haønh ñöùc tin thì sao? Moïi ngöôøi ñaâu? Cuõng nhö trong caùch tieán haønh tham vaán, traùnh caùc chieán dòch mang tính vaän ñoäng baàu cöû vaø aùp löïc töø caùc nhoùm coù toå chöùc."
Ñöùc Giaùm Muïc Marín chæ ra: "Nguyeân taéc raát roõ raøng: môû roäng tham vaán vaø cho pheùp tham gia nhieàu hôn. Nhöng caàn phaûi coù moät nghieân cöùu saâu, tieán haønh moät caùch bình tónh. Ñoù laø lyù do taïi sao Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ thaønh laäp moät nhoùm laøm vieäc veà chuû ñeà naøy. Chuùng ta haõy chôø ñôïi keát luaän cuûa nhoùm."
"Kho taøng ñöùc tin khoâng thay ñoåi vaø khoâng theå thay ñoåi"
Ñöùc Giaùm Muïc Marín khaúng ñònh, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi "coù thieän chí nhöng lo sôï veà söï thay ñoåi trong giaùo lyù, hoï ñaõ thaáy raèng ñieàu naøy khoâng ñuùng. Kho taøng ñöùc tin khoâng thay ñoåi vaø khoâng theå thay ñoåi. Vaán ñeà laø ñi saâu hôn vaøo kho taøng ñöùc tin ñoù, hình thaønh caùch dieãn ñaït cuûa kho taøng ñöùc tin ñoù vaø phaùt trieån kho taøng ñöùc tin ñoù trong thôøi ñieåm hieän nay, nhö Giaùo hoäi ñaõ laøm trong suoát lòch söû cuûa mình."
Ñöùc Giaùm Muïc Marín keát luaän: "Tieán trình thöôïng hoäi ñoàng phaùt sinh töø haønh ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn vaø nhaát thieát ñoøi hoûi söï hoaùn caûi cuûa coõi loøng. Neáu khoâng, chuùng ta seõ khoâng hieåu ñöôïc gì caû. Sôïi chæ chung lieân keát caùc phaàn khaùc nhau cuûa vaên kieän, treân thöïc teá, laø lôøi môøi goïi hoaùn caûi: ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn keâu goïi hoaùn caûi; hoaùn caûi trong caùc moái töông quan; hoaùn caûi trong caùc tieán trình; hoaùn caûi trong söï lieân keát; hoaùn caûi vì söù vuï. Ñoái vôùi ñieàu naøy, tình yeâu thöïc söï laø sôïi chæ chung."
Pheâroâ Phaïm Vaên Trung
Chuyeån ngöõ töø: catholicnewsagency.com (09/11/2024)
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)