Ñöùc Hoàng y Koch:
Muïc ñích cuûa ñaïi keát laø loaïi boû chia caùch Ñoâng - Taây
Ñöùc Hoàng y Koch: Muïc ñích cuûa ñaïi keát laø loaïi boû chia caùch Ñoâng - Taây.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vienne (RVA News 21-01-2025) - Ñöùc Hoàng y Kurt Koch, Boä tröôûng Boä Hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ, tuyeân boá raèng ngaøy nay goïi bieán coá naêm 1054 laø "cuoäc ly giaùo giöõa Giaùo hoäi Ñoâng vaø Taây phöông", ñoù khoâng phaûi laø ñieàu hôïp thôøi nöõa vaø muïc ñích cuûa Phong traøo ñaïi keát Kitoâ laø loaïi boû söï phaân caùch Ñoâng - Taây nhö vaäy, vaø tieán tôùi söï hieäp thoâng Thaùnh Theå.
Ñöùc Hoàng y Koch naêm nay 75 tuoåi, ngöôøi Thuïy Só. Ngaøi tuyeân boá nhö treân trong baøi tham luaän taïi Hoäi nghò nhoùm taïi Vienne, thuû ñoâ AÙo, trong hai ngaøy 16 vaø 17 thaùng Gieâng naêm 2025, nhaân Tuaàn leã caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ, ñang tieán haønh töø ngaøy 18 ñeán ngaøy 25 thaùng Gieâng naêm 2025.
Theo Ñöùc Hoàng y, böôùc ñaàu tieân trong tieán trình ñaïi keát laø Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø caùc Giaùo hoäi Chính thoáng nhìn nhaän nhau. Böôùc thöù hai laø taùi laäp söï hieäp thoâng. Ngaøi noùi: "Chæ coù vieäc taùi taïo söï hieäp thoâng Thaùnh Theå môùi taùi laäp Giaùo hoäi khoâng phaân reõ giöõa Ñoâng vaø Taây phöông, ñoù laø muïc tieâu ñích thöïc cuûa moïi noã löïc ñaïi keát Kitoâ".
Caùch ñaây 971 naêm, töùc laø naêm 1054, Ñöùc Hoàng y Humbert da Silva Candida, Ñaëc söù cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Leâoâ IX, ñeán Constantinople ñeå kieán taïo moät lieân minh quaân söï haàu choáng quaân Normans, nhöng Ñöùc Hoàng y khoâng thaønh coâng. Nhöõng hoaøn caûnh khoâng may ñaõ ñöa tôùi vieäc ra vaï tuyeät thoâng cho Ñöùc Thöôïng phuï Micae Kerullarios, vaø sau ñoù ít laâu Giaùo hoäi Chính thoáng do Ñöùc Thöôïng phuï Kerullarios cuõng phaït vaï tuyeät thoâng Giaùo hoäi Coâng giaùo Roma. Trong lòch söû Giaùo hoäi, bieán coá ñoù thöôøng ñöôïc coi laø ngaøy chính thöùc chia caùch giöõa Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø caùc Giaùo hoäi Chính thoáng.
Caùch ñaây gaàn 60 naêm, hai khoái Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø Chính thoáng ñaõ thöïc hieän nhöõng böôùc ñaàu tieân ñeå hoøa giaûi: ngaøy 07 thaùng Möôøi Hai naêm 1965, moät ngaøy tröôùc khoùa hoïp cuoái cuøng cuûa Coâng ñoàng chung Vatican II, Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI vaø Ñöùc Thöôïng phuï chung Athenagoras ñaõ kyù moät "tuyeân ngoân chung", ñoàng thôøi taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ ôû Roma vaø Nhaø thôø Chính toøa thaùnh Giorgio thuoäc Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople, Istanbul, Thoå Nhó Kyø. Tuyeân ngoân laáy laøm tieác veà vaï tuyeät thoâng, "xoùa boû vaï naøy khoûi kyù öùc vaø con tim cuûa Giaùo hoäi, ñoàng thôøi ñaåy noù vaøo queân laõng".
Trong baøi thuyeát trình, Ñöùc Hoàng y Koch nhaán maïnh raèng "Xì caêng ñan 1054" khoâng ñöa tôùi söï ly giaùo hoaëc ra vaï tuyeät thoâng giöõa Giaùo hoäi Latinh vaø caùc Giaùo hoäi Ñoâng phöông Hy Laïp. Chæ veà sau naøy, ngaøy ñoù môùi coù yù nghóa bieåu töôïng nhö theá. Dó nhieân, söï ly giaùo giöõa Ñoâng vaø Taây phöông ñaõ baét ñaàu tröôùc naêm 1054 vaø coøn tieáp tuïc.
Theo Ñöùc Hoàng y, coâng traïng lôùn nhaát cuûa Tuyeân ngoân chung naêm 1965 laø caùc toâng saéc phaït vaï tuyeät thoâng naêm 1054 khoâng mang hieäu naêng nhö chuùng ñaõ coù trong moät thôøi gian daøi cuûa lòch söû vaø qua ñoù, laøm oâ nhieãm töông quan giöõa ngöôøi Latinh vaø ngöôøi Ñoâng phöông". Ñöùc Hoàng y giaûi thích raèng Kitoâ giaùo ñaõ bò chia reõ qua bao theá kyû, linh ñaïo khaùc nhau ñaõ ñöa tôùi nhöõng hieåu laàm. Roài coù nhöõng lyù do chính trò, nhö nhöõng haønh ñoäng taøn aùc cuûa ñaïo binh Thaùnh Giaù vaø söï hieän höõu cuûa hai hoaøng ñeá ôû Ñoâng vaø Taây phöông, töø khi Charlemagne leân ngoâi. "Töø ñoù, khoâng coøn quyeàn bính naøo ñöôïc caû hai beân nhìn nhaän, söï leân ngoâi vaø trao vöông mieän ñoù laø ñieàu raát tai haïi cho söï hieäp nhaát cuûa Giaùo hoäi".
Nhöõng haäu quaû cuûa Coâng ñoàng chung Trentoâ (1545-63) hoài theá kyû XVI laøm cho söï chia caùch cuûa caùc Giaùo hoäi mang nhöõng hình thöùc bi thaûm trong theá kyû XVIII. Caùc tín höõu Latinh ngaøy caøng xaùc tín raèng Giaùo hoäi cuûa Chuùa Kitoâ chæ coù theå hieän höõu nôi naøo ngöôøi keá vò thaùnh Pheâroâ cai quaûn coäng ñoàng caùc tín höõu, vaø vì theá, caùc bí tích ñöôïc ban ngoaøi quyeàn taøi phaùn muïc vuï cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng thì khoâng theå höõu hieäu ñöôïc. Ñeå nhaán maïnh ñieàu ñoù, Boä Truyeàn giaùo ban moät saéc leänh vaøo naêm 1729 tuyeät ñoái caám vieäc hieäp thoâng söï thaùnh, töùc laø hieäp thoâng trong vieäc phuïng töï. Ñoái laïi, caùc thöôïng phuï Ñoâng phöông cuõng phuû nhaän giaù trò cuûa caùc bí tích Coâng giaùo.
Theo Ñöùc Hoàng y Koch, lyù do saâu xa cuûa vieäc keát aùn laãn nhau laø "caû hai ñeàu coi mình nhö moät Giaùo hoäi cuûa Chuùa Kitoâ vaø khoâng ñöôïc chuaån bò ñeå nhìn nhaän phía beân kia cuõng laø Giaùo hoäi cuûa Chuùa Kitoâ". Do tình traïng ñoù, söï hieäp thoâng bí tích khoâng coøn ñöôïc pheùp nöõa vaø ly giaùo trong thöïc teá trôû thaønh bieân giôùi toân giaùo.
(Ekai.pl 18-1-2025)