Ñöùc Thaùnh cha tieáp
Ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh
Ñöùc Thaùnh cha tieáp Ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 10-01-2025) - Saùng thöù Naêm, ngaøy 09 thaùng Gieâng naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán Ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh, nhaân dòp Naêm môùi 2025. Trong dòp naøy, Ñöùc Thaùnh cha trình baøy moái quan taâm vaø laäp tröôøng cuûa Toøa Thaùnh tröôùc nhöõng ñieåm noùng treân theá giôùi, ñoàng thôøi ñeà nghò nhöõng höôùng ñi ñeå xaây döïng hoøa bình vaø xaõ hoäi.
Buoåi tieáp kieán dieãn ra taïi Hoäi tröôøng Pheùp laønh, ôû laàu treân phía cuoái Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ, gioáng nhö nhöõng naêm tröôùc ñaây.
Hieän dieän trong buoåi tieáp kieán, luùc 10 giôø, coù ñaïi dieän cuûa 184 quoác gia vaø moät soá toå chöùc quoác teá coù töông quan vôùi Toøa Thaùnh treân caáp ñaïi söù, cuøng vôùi ñaïi dieän cuûa chính quyeàn Palestine. Ngoaøi ra, cuõng coù ñaïi dieän cuûa Lieân hieäp AÂu chaâu vaø Hoäi Hieäp só Malta. Trong soá caùc vò hieän dieän, coù 92 vò ñaïi söù thöôøng truù. Ngoaøi ra, caùc vò ñaïi söù khaùc töø caùc nhieäm sôû ôû AÂu chaâu cuõng ñeán Vatican trong dòp naøy.
Veà phía Toøa Thaùnh, coù Ñöùc Toång giaùm muïc Edgar Pena Parra, Phuï taù Quoác vuï khanh vaø Ñöùc Toång giaùm muïc Ngoaïi tröôûng Paul Gallagher, cuøng vôùi caùc vò phoù toång thö kyù cuûa moãi phaân boä.
Môû ñaàu cuoäc gaëp gôõ, Ñaïi söù Coäng hoøa Cipro caïnh Toøa Thaùnh, oâng George Paulides, Nieân tröôûng ñoaøn ngoaïi giao, ñaõ ñaïi dieän moïi ngöôøi chuùc möøng Ñöùc Thaùnh cha nhaân dòp ñaàu naêm môùi vaø nhaéc ñeán nhöõng hoaït ñoäng cuûa ngaøi ñaõ mang laïi nhöõng höôùng ñi cho coäng ñoàng caùc daân nöôùc.
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Trong dieãn vaên ñaùp töø, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ caùm ôn Ñaïi söù Nieân tröôûng vaø chaøo thaêm cuõng nhö chuùc möøng caùc vò ñaïi söù, nhöng gioïng noùi coøn bò khaøn vì môùi bò caûm. Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ñeå moät Ñöùc oâng ñoïc thay baøi dieãn vaên.
Noäi dung dieãn vaên nhö sau:
Quyù vò Ñaïi söù quyù meán,
"Trong nhöõng lôøi cuûa ngoân söù Isaia maø Chuùa Gieâsu aùp duïng cho baûn thaân taïi Hoäi ñöôøng Do thaùi ôû Nazareth, vaøo ñaàu ñôøi soáng coâng khai cuûa Ngaøi, theo trình thuaät ñöôïc taùc giaû Tin möøng Luca truyeàn laïi cho chuùng ta (4,16-21), chuùng ta thaáy toùm löôïc khoâng nhöõng maàu nhieäm Giaùng sinh môùi cöû haønh, nhöng caû maàu nhieäm Naêm Thaùnh chuùng ta ñang soáng. Chuùa Kitoâ ñaõ ñeán "ñeå mang Tin möøng cho nhöõng ngöôøi laàm than, baêng boù caùc veát thöông taâm hoàn bò tan vôõ, coâng boá töï do cho nhöõng ngöôøi noâ leä, söï giaûi thoaùt cho caùc tuø nhaân, vaø coâng boá naêm hoàng aân cuûa Chuùa" (Is 61,1-2a).
Baàu khoâng khí caêng thaúng treân theá giôùi
"Ñaùng tieác laø chuùng ta baét ñaàu naêm nay trong khi theá giôùi ñang bò xaâu xeù vì nhieàu cuoäc xung ñoät lôùn nhoû, hôn keùm ñöôïc bieát ñeán vaø caû vieäc taùi xuaát hieän nhöõng vuï khuûng boá ñaùng kinh tôûm, nhö môùi xaûy ra taïi Magdeburg beân Ñöùc, vaø New Orleans ôû Myõ.
"Chuùng ta cuõng thaáy raèng taïi bao nhieâu nöôùc ngaøy caøng coù nhöõng boái caûnh xaõ hoäi vaø chính trò bò caêng thaúng vì nhöõng maâu thuaãn gia taêng. Chuùng ta ñöùng tröôùc caùc xaõ hoäi ngaøy caøng bò phaân cöïc, trong ñoù coù aâm æ moät caûm thöùc chung sôï haõi vaø nghi kî ñoái vôùi tha nhaân vaø ñoái vôùi töông lai. Ñieàu ñoù trôû neân traàm troïng vì tieáp tuïc coù nhöõng tin giaû ñöôïc loan ra, khoâng nhöõng xuyeân taïc söï thaät, nhöng coøn boùp meùo caùc löông taâm, taïo neân nhöõng nhaän thöùc sai laàm veà thöïc taïi vaø taïo neân baàu khoâng khí nghi kî, nuoâi döôõng oaùn gheùt, laøm thöông toån an ninh cuûa caù nhaân vaø cuoäc soáng chung daân söï cuõng nhö söï oån ñònh cuûa nhieàu quoác gia. Chuùng ta thaáy cuï theå laø nhöõng vuï taán coâng khuûng boá maø Thuû töôùng chính phuû Coäng hoøa Slovakia vaø Toång thoáng taân cöû cuûa Myõ ñaõ phaûi chòu.
Baàu khoâng khí baát an aáy thuùc ñaåy döïng leân nhöõng haøng raøo môùi vaø vaïch ra nhöõng bieân cöông môùi, trong khi nhöõng bieân cöông khaùc, nhö bieân cöông töø hôn 50 naêm chia caét ñaûo Cipro vaø bieân cöông töø hôn 70 naêm chia caét baùn ñaûo Trieàu Tieân vaãn ñöùng vöõng, chia caùch caùc gia ñình vaø phaân chia caùc gia cö vaø thaønh thò. Caùc bieân cöông taân thôøi meänh danh laø nhöõng ñöôøng ranh xaùc ñònh caên tính, nôi maø nhöõng khaùc bieät trôû thaønh nhöõng ñoäng löïc nghi kî, baát tín nhieäm vaø sôï haõi (...).
Tröôùc tình traïng ñoù, Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh raèng: "ñieàu toâi caàu mong cho naêm môùi naøy laø Naêm Thaùnh coù theå mang laïi cho taát caû moïi ngöôøi, duø laø Kitoâ höõu hay khoâng, moät cô hoäi ñeå suy nghó laïi nhöõng töông quan lieân keát chuùng ta, nhö nhöõng caù nhaân vaø coäng ñoàng chính trò, ñeå vöôït thaéng tieâu chuaån ñoái nghòch, ñuïng ñoä vaø thay vaøo ñoù laø theo ñuoåi tieâu chuaån gaëp gôõ; ñeå thôøi kyø chuùng ta mong ñôïi, khoâng thaáy chuùng ta lang thang tuyeät voïng, nhöng laø nhöõng ngöôøi löõ haønh hy voïng, töùc laø nhöõng caù nhaân vaø coäng ñoaøn tieán böôùc quyeát taâm xaây döïng moät töông lai hoøa bình".
Ôn goïi cuûa ngaønh ngoaïi giao
Ñaøng khaùc, ñöùng tröôùc ñe doïa ngaøy caøng cuï theå veà moät theá chieán, ôn goïi cuûa ngaønh ngoaïi giao laø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho cuoäc ñoái thoaïi vôùi taát caû moïi ngöôøi, keå caû nhöõng ngöôøi ñoái thoaïi bò coi laø "gaây khoù chòu nhaát" hoaëc khoâng ñöôïc coi laø hôïp phaùp ñeå thöông thuyeát. Ñoù laø con ñöôøng duy nhaát ñeå phaù vôõ nhöõng xieàng xích oaùn thuø kìm haõm vaø ñeå thaùo gôõ nhöõng vuõ khí ích kyû, töï kieâu vaø cao ngaïo cuûa con ngöôøi, voán laø caên coäi cuûa moïi yù chí chieán tranh taøn haïi.
Thöa quyù vò Ñaïi söù,
"Döôùi aùnh saùng nhöõng nhaän xeùt vaén taét vöøa noùi, toâi muoán cuøng quyù vò saùng hoâm nay phaùc hoïa moät vaøi neùt noåi baät cuûa neàn ngoaïi giao hy voïng, khôûi haønh töø nhöõng lôøi cuûa ngoân söù Isaia, maø taát caû chuùng ta ñöôïc keâu goïi trôû thaønh nhöõng ngöôøi loan baùo, ñeå nhöõng ñaùm maây daøy ñaëc cuûa chieán tranh coù theå bò ñaùnh tan nhôø moät luoàng gioù hoøa bình. Noùi chung, toâi muoán neâu baät moät soá traùch nhieäm maø moãi vò laõnh ñaïo chính trò caàn ñeå yù khi thi haønh traùch nhieäm cuûa mình, nhaém xaây döïng coâng tích vaø söï phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän."
Mang Tin möøng cho nhöõng ngöôøi laàm than
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: "Trong moãi thôøi ñaïi vaø moãi nôi, con ngöôøi luoân bò caùm doã do yù töôûng coù theå töï ñuû cho mình, coù theå töï mình trôû thaønh ngöôøi kieán taïo vaän meänh rieâng. Moãi khi ta ñeå cho mình bò thoáng trò vì söï töï phuï nhö vaây, thì ta bò caùc bieán coá vaø hoaøn caûnh beân ngoaøi chöùng toû mình yeáu ñuoái vaø baát löïc, ngheøo tuùng, bò nhöõng tai öông tinh thaàn vaø vaät chaát. Noùi khaùc ñi, khaùm phaù mình laàm than vaø caàn coù ngöôøi naøo ñoù naâng ta daäy khoûi tình traïng laàm than cuûa mình."
"Coù nhieàu thöù laàm than trong thôøi ñaïi chuùng ta. Chöa bao giôø nhö hieän nay nhaân loaïi ñang traûi nghieäm phaùt trieån, tieán boä vaø giaøu sang vaø coù leõ chöa bao giôø nhö hieän nay, ngöôøi ta coâ ñoäc vaø laïc loõng, nhieàu khi hoï öa thích coù suùc vaät trong nhaø hôn laø coù con caùi. Coù moät nhu caàu caáp thieát nhaän ñöôïc moät tin vui. Moät tin maø trong nhaõn giôùi Kitoâ giaùo, Thieân Chuùa coáng hieán cho chuùng ta trong ñeâm Giaùng sinh! Tuy nhieân, moãi ngöôøi - caû nhöõng ngöôøi khoâng tín ngöôõng - cuõng coù theå trôû thaønh moät ngöôøi loan baùo hy voïng vaø söï thaät."
"Ñaøng khaùc, con ngöôøi coù moät söï khao khaùt baåm sinh ñoái vôùi söï thaät. Vì theá, moät neàn ngoaïi giao hy voïng tröôùc tieân laø ngoaïi giao söï thaät. Nôi naøo thieáu lieân heä giöõa thöïc taïi, chaân lyù vaø kieán thöùc, thì nhaân loaïi khoâng coù khaû naêng noùi vôùi nhau vaø hieåu nhau nöõa, vì thieáu neàn taûng cuûa moät ngoân ngöõ chung, coù caên coäi nôi thöïc taïi söï vieäc vaø vì theá moïi ngöôøi coù theå hieåu ñöôïc.
"Neàn ngoaïi giao hy voïng cuõng laø neàn ngoaïi giao tha thöù, coù khaû naêng trong moät thôøi ñaïi ñaày xung ñoät, coâng khai hoaëc ngaám ngaàm, taùi laäp nhöõng töông quan bò thöông toån vì oaùn gheùt vaø baïo löïc, vaø vì theá, baêng boù caùc veát thöông taâm hoàn bò tan vôõ cuûa quaù nhieàu naïn nhaân. Toâi caàu mong raèng naêm 2025 naøy, toaøn theå coäng ñoàng quoác teá noã löïc chaám döùt chieán tranh, töø ba naêm nay ñang laøm cho Ucraina röôùm maùu, vaø taïo neân voâ soá caùc naïn nhaân, keå caû bao nhieâu thöôøng daân. Coù vaøi daáu hieäu ñaùng khích leä ñaõ xuaát hieän ôû chaân trôøi, nhöng coøn phaûi laøm vieäc nhieàu ñeå kieán taïo nhöõng ñieàu kieän hoøa bình coâng chính vaø laâu beàn ñeå chöõa laønh nhöõng veát thöông do söï xaâm laêng gaây ra.
Keâu goïi cuï theå
Trong phaàn keâu goïi cuï theå, Ñöùc Thaùnh cha noùi raèng:
"Toâi laäp laïi lôøi keâu goïi ngöøng chieán vaø traû do cho caùc con tin Israel taïi Gaza, nôi maø tình traïng nhaân ñaïo raát traàm troïng vaø ñaùng kinh tôûm, vaø toâi keâu goïi ñeå nhaân daân Palestine nhaän ñöôïc taát caû nhöõng trôï giuùp caàn thieát. Toâi caàu mong raèng ngöôøi Israel vaø Palestine coù theå taùi taïo nhöõng caây caàu ñoái thoaïi vaø tín nhieäm nhau, ñi töø nhöõng ñieàu nhoû beù nhaát, ñeå caùc theá heä töông lai coù theå soáng caïnh nhau trong hai quoác gia hoøa bình vaø an ninh, vaø Jerusalem laø thaønh phoá gaëp gôõ, trong ñoù caùc tín höõu Kitoâ, Do thaùi vaø Hoài giaùo soáng hoøa hôïp vaø toân troïng nhau".
Ñöùc Thaùnh cha toá giaùc söï lieân tuïc lan traøn caùc voõ khí ngaøy caøng toái taân vaø taøn phaù, vaø nhö trong Toâng saéc aán ñònh Naêm Thaùnh ñaõ nhaéc tôùi. Trong ñoù, Ñöùc Thaùnh cha khoâng queân keâu goïi thieát laäp moät ngaân quyõ theá giôùi, vôùi tieàn chi phí quaân söï ñeå loaïi tröø naïn ñoùi vaø giuùp caùc nöôùc ngheøo nhaát phaùt trieån. Nhö vaäy, daân cö caùc nöôùc naøy khoâng phaûi naïi tôùi caùc giaûi phaùp baïo löïc hoaëc löøa ñaûo, vaø khoâng bò buoäc loøng phaûi boû queâ höông ñeå tìm kieám moät cuoäc soáng xöùng ñaùng hôn".
Ñöùc Thaùnh cha tha thieát keâu goïi mang laïi hy voïng cho Syria vaø Liban, sau nhöõng naêm chieán tranh, coù theå tìm ñöôïc con ñöôøng oån ñònh. Coäng ñoàng quoác teá caàn giuùp Syria trôû thaønh moät nôi maø moïi ngöôøi daân coù theå soáng chung hoøa bình, keå caû caùc tín höõu Kitoâ, laøm sao ñeå hoï caûm thaáy mình laø nhöõng coâng daân troïn veïn vaø tham gia vaøo coâng ích cuûa ñaát nöôùc"...
(Sala Stampa 9-1-2025)