Ghi chuù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
keøm theo Taøi lieäu Cuoái cuøng
cuûa Ñaïi hoäi Thöôøng leä Laàn Thöù XVI
cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc
Ghi chuù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ keøm theo Taøi lieäu Cuoái cuøng cuûa Ñaïi hoäi Thöôøng leä Laàn Thöù XVI cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc.
Chuyeån ngöõ: Taâm Buøi
Vatican (WHÑ 26-11-2024) - Ngaøy 25 thaùng 11 naêm 2024, Phoøng Baùo chí Toaø Thaùnh coâng boá baûn Ghi chuù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà taøi lieäu cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi laàn thöù XVI. Vaên phoøng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam giôùi thieäu baûn dòch cuûa taøi lieäu naøy:
Taïi caùc giai ñoaïn khaùc nhau treân haønh trình Thöôïng Hoäi ñoàng maø toâi ñaõ khôûi xöôùng vaøo thaùng 10 naêm 2021, chuùng ta ñaõ laéng nghe ñieàu Chuùa Thaùnh Thaàn muoán noùi vôùi Giaùo hoäi trong thôøi ñieåm hieän taïi.
Taøi lieäu Cuoái cuøng cuûa Ñaïi hoäi Thöôøng leä Laàn Thöù XVI cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñuùc keát thaønh quaû cuûa moät haønh trình ñöôïc hình thaønh qua vieäc laéng nghe Daân Thieân Chuùa vaø söï phaân ñònh cuûa caùc Muïc töû. Toaøn theå Giaùo hoäi, döôùi söï soi saùng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, ñaõ ñöôïc môøi goïi dieãn giaûi kinh nghieäm cuûa mình vaø xaùc ñònh caùc böôùc caàn thöïc hieän ñeå soáng hieäp thoâng, thöïc hieän söï tham gia vaø thuùc ñaåy söù vuï maø Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ trao phoù cho mình. Haønh trình hieäp haønh, ñöôïc thöïc hieän taïi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông, sau ñoù ñaõ traûi qua caùc giai ñoaïn caáp quoác gia vaø chaâu luïc, daãn ñeán vieäc cöû haønh Ñaïi hoäi cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc qua hai kyø hoïp vaøo thaùng 10 naêm 2023 vaø thaùng 10 naêm 2024. Giôø ñaây, cuoäc haønh trình tieáp tuïc taïi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông vaø caùc nhoùm cuûa hoï, traân troïng Taøi lieäu Cuoái cuøng ñaõ ñöôïc caùc thaønh vieân Thöôïng Hoäi ñoàng bieåu quyeát vaø pheâ chuaån toaøn boä vaøo ngaøy 26 thaùng 10. Toâi cuõng ñaõ pheâ chuaån taøi lieäu naøy vaø, khi kyù teân, ñaõ truyeàn leänh coâng boá noù, hoøa mình vaøo tieáng "chuùng ta" cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng, tieáng noùi qua Taøi lieäu Cuoái cuøng göûi ñeán toaøn theå Daân Chuùa trung tín thaùnh thieän.
Nhaän thöùc ñöôïc giaù trò cuûa haønh trình hieäp haønh ñaõ hoaøn thaønh, giôø ñaây toâi trao laïi cho toaøn theå Giaùo hoäi nhöõng chæ daãn ñöôïc trình baøy trong Taøi lieäu Cuoái cuøng, nhö moät söï hoaøn traû nhöõng gì ñaõ tröôûng thaønh qua nhöõng naêm thaùng laéng nghe vaø phaân ñònh vöøa qua, ñoàng thôøi nhö moät kim chæ nam coù thaåm quyeàn cho ñôøi soáng vaø söù vuï cuûa Giaùo hoäi.
Taøi lieäu Cuoái cuøng seõ trôû thaønh moät phaàn trong Huaán quyeàn thoâng thöôøng cuûa Ñaáng Keá vò Thaùnh Pheâroâ (x. EC 18 ~1; GLHTCG 892), vaø vôùi tö caùch ñoù, toâi xin Giaùo hoäi ñoùn nhaän. Taøi lieäu naøy ñaïi dieän cho moät hình thöùc thöïc thi huaán quyeàn chính thöùc cuûa Giaùm muïc Roâma, vôùi moät soá ñaëc ñieåm môùi nhöng thöïc ra phuø hôïp vôùi nhöõng gì toâi ñaõ coù cô hoäi nhaán maïnh vaøo ngaøy 17/10/2015, khi toâi tuyeân boá raèng tính hieäp haønh laø khung dieãn giaûi thích hôïp ñeå hieåu veà thöøa taùc vuï phaåm traät.
Khi pheâ chuaån Taøi lieäu vaøo ngaøy 26 thaùng 10 vöøa qua, toâi ñaõ noùi raèng noù khoâng mang tính quy phaïm chaët cheõ vaø vieäc aùp duïng seõ ñoøi hoûi nhieàu hình thöùc trung gian khaùc nhau. Tuy nhieân, ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø noù khoâng yeâu caàu caùc Giaùo hoäi ngay töø baây giôø phaûi ñöa ra nhöõng quyeát ñònh phuø hôïp vôùi caùc chæ daãn cuûa taøi lieäu. Caùc Giaùo hoäi ñòa phöông vaø caùc nhoùm Giaùo hoäi hieän ñöôïc yeâu caàu thöïc hieän, trong caùc boái caûnh khaùc nhau, nhöõng chæ daãn coù thaåm quyeàn ñöôïc trình baøy trong Taøi lieäu, thoâng qua caùc tieán trình phaân ñònh vaø ra quyeát ñònh ñaõ ñöôïc giaùo luaät vaø chính Taøi lieäu naøy döï lieäu. Toâi cuõng ñaõ noùi theâm raèng caàn coù thôøi gian ñeå ñaït ñeán nhöõng quyeát ñònh lieân quan ñeán toaøn theå Giaùo hoäi: ñieàu naøy ñaëc bieät ñuùng ñoái vôùi caùc chuû ñeà ñöôïc giao cho möôøi nhoùm nghieân cöùu, vaø coù theå boå sung theâm nhöõng nhoùm khaùc, ñeå chuaån bò cho caùc quyeát ñònh caàn thieát. Vieäc keát thuùc Ñaïi hoäi Thöôøng leä Laàn Thöù XVI cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc khoâng ñaùnh daáu söï keát thuùc cuûa tieán trình hieäp haønh.
Toâi xin nhaéc laïi ôû ñaây moät caùch xaùc tín nhöõng gì toâi ñaõ chæ ra vaøo cuoái haønh trình thöôïng hoäi ñoàng phöùc hôïp daãn ñeán vieäc coâng boá Toâng huaán Amoris Laetitia (19/3/2016): "Khoâng phaûi taát caû moïi tranh luaän veà ñaïo lyù, luaân lyù hay muïc vuï caàn phaûi ñöôïc giaûi quyeát baèng can thieäp cuûa Huaán quyeàn. Dó nhieân, trong Hoäi thaùnh caàn moät söï hieäp nhaát veà ñaïo lyù vaø veà thöïc haønh, nhöng ñieàu ñoù khoâng ngaên caûn vieäc coù nhöõng giaûi thích khaùc nhau veà moät soá khía caïnh cuûa ñaïo lyù hay moät soá nhöõng heä luaän naûy sinh töø ñoù. Seõ laø nhö theá cho ñeán khi Thaàn Khí daãn ñöa chuùng ta ñeán chaân lyù toaøn veïn (x. Ga 16,13), töùc laø, khi Ngaøi ñöa chuùng ta ñi vaøo troïn veïn trong maàu nhieäm Chuùa Kitoâ vaø khi chuùng ta coù theå thaáy ñöôïc taát caû moïi söï baèng caùi nhìn cuûa chính Chuùa Kitoâ. Ngoaøi ra, trong moãi xöù sôû hay vuøng mieàn, vaãn coù theå tìm ra ñöôïc nhöõng giaûi ñaùp thích hôïp hôn vôùi vaên hoùa cuûa hoï, quan taâm hôn ñeán caùc truyeàn thoáng vaø caùc thaùch thöùc mang tính ñòa phöông." (AL 3).
Taøi lieäu Cuoái cuøng cuõng bao goàm nhöõng chæ daãn maø, döôùi aùnh saùng cuûa caùc ñònh höôùng cô baûn cuûa noù, ñaõ coù theå ñöôïc thöïc hieän taïi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông vaø caùc nhoùm Giaùo hoäi. Vieäc thöïc hieän naøy caàn chuù yù ñeán nhöõng boái caûnh khaùc nhau, nhöõng ñieàu ñaõ ñaït ñöôïc vaø nhöõng gì vaãn coøn caàn thöïc hieän ñeå hoïc hoûi vaø phaùt trieån ngaøy caøng toát hôn phong caùch ñaëc tröng cuûa moät Giaùo hoäi hieäp haønh mang tính truyeàn giaùo.
Trong nhieàu tröôøng hôïp, vaán ñeà ñaët ra laø laøm theá naøo ñeå thöïc thi hieäu quaû nhöõng gì ñaõ ñöôïc quy ñònh trong luaät hieän haønh, caû luaät Latinh vaø Ñoâng phöông. Trong nhöõng tröôøng hôïp khaùc, thoâng qua vieäc phaân ñònh hieäp haønh vaø trong khuoân khoå caùc khaû naêng ñöôïc chæ ra trong Taøi lieäu Cuoái cuøng, coù theå tieán haønh kích hoaït saùng taïo caùc hình thöùc môùi cuûa thöøa taùc vuï vaø haønh ñoäng truyeàn giaùo, thöû nghieäm vaø ñöa nhöõng kinh nghieäm naøy vaøo vieäc kieåm chöùng. Trong baùo caùo döï kieán daønh cho chuyeán vieáng thaêm ad limina, moãi Giaùm muïc caàn caån thaän baùo caùo veà caùc quyeát ñònh ñaõ ñöôïc ñöa ra trong Giaùo hoäi ñòa phöông ñöôïc giao phoù cho ngaøi lieân quan ñeán caùc chæ daãn trong Taøi lieäu Cuoái cuøng, nhöõng khoù khaên ñaõ gaëp phaûi vaø keát quaû ñaït ñöôïc.
Nhieäm vuï ñoàng haønh vôùi "giai ñoaïn thöïc hieän" cuûa haønh trình hieäp haønh, döïa treân caùc höôùng daãn ñöôïc trình baøy trong Taøi lieäu Cuoái cuøng, ñöôïc uûy thaùc cho Ban Toång Thö kyù cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng cuøng vôùi caùc Boä cuûa Giaùo trieàu Roâma (x. EC 19-21).
Haønh trình hieäp haønh cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo, ñöôïc khôi höùng töø mong muoán tieáp tuïc con ñöôøng tieán tôùi söï hieäp nhaát Kitoâ giaùo troïn veïn vaø höõu hình, "giôø ñaây caàn ñöôïc ñoàng haønh baèng haønh ñoäng cuøng vôùi nhöõng lôøi tuyeân boá chung" (Lôøi chaøo keát thuùc Ñaïi hoäi Thöôøng leä Laàn Thöù XVI cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, 26/10/2024).
Nguyeän xin Chuùa Thaùnh Thaàn, aân ban cuûa Ñaáng Phuïc sinh, naâng ñôõ vaø höôùng daãn toaøn theå Giaùo hoäi treân haønh trình naøy. Nguyeän xin Ngöôøi, Ñaáng mang laïi söï haøi hoøa, tieáp tuïc laøm cho Giaùo hoäi luoân töôi treû nhôø söùc maïnh Tin Möøng, canh taân Giaùo hoäi vaø daãn ñöa Giaùo hoäi ñeán söï keát hôïp hoaøn toaøn vôùi Phu Quaân cuûa mình (x. LG 4). Vì Thaùnh Thaàn vaø Taân Nöông cuøng thöa vôùi Chuùa Gieâsu raèng: "Xin Ngaøi ngöï ñeán" (x. Kh 22,17).
Ngaøy 24 thaùng 11 naêm 2024
Leã troïng Chuùa Gieâsu Kitoâ, Vua vuõ truï
Phanxicoâ
Taâm Buøi
chuyeån ngöõ töø vatican.va