Thoâng ñieäp "Miranda Prorsus"
"Nhöõng phaùt minh kyõ thuaät phi thöôøng"
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XII
Thoâng ñieäp "Miranda Prorsus - Nhöõng phaùt minh kyõ thuaät phi thöôøng" cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XII.
Tu só Lm. Pheâroâ Nguyeãn Vaên Duõng, OFM chuyeån dòch Vieät ngöõ
(WHÑ 15-12-2024) - Thoâng ñieäp "Miranda Prorsus - Nhöõng phaùt minh kyõ thuaät phi thöôøng" cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XII.
Ban haønh ngaøy 8 thaùng 9 naêm 1957, Thoâng ñieäp "Miranda Prorsus - Nhöõng phaùt minh kyõ thuaät phi thöôøng" cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XII laø lôøi khaån thieát göûi ñeán nhaân loaïi veà vieäc söû duïng ñuùng ñaén tieàm naêng to lôùn cuûa truyeàn thoâng hieän ñaïi, ñaëc bieät laø ñieän aûnh, phaùt thanh vaø truyeàn hình.
Thaáu hieåu söùc maïnh voâ hình maø nhöõng phöông tieän naøy coù theå taùc ñoäng ñeán ñôøi soáng tinh thaàn nhaân loaïi, Ñöùc Thaùnh Cha ñeà cao söù meänh cao caû cuûa chuùng trong vieäc phuïc vuï chaân lyù vaø vun troàng ñöùc haïnh, ñoàng thôøi cuõng khoâng queân chæ ra nhöõng nguy cô tieàm aån khi chuùng bò laïm duïng. Ñeå hieän thöïc hoùa söù meänh cao caû aáy, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ phaân tích moät caùch coù heä thoáng vai troø vaø traùch nhieäm cuûa moãi caù nhaân, töø nhöõng ngöôøi tröïc tieáp taïo ra saûn phaåm nhö nhaø saûn xuaát, ngheä só, cho ñeán ngöôøi thuï höôûng laø khaùn giaû vaø caû cô quan quaûn lyù nhö chính quyeàn, trong vieäc kieán taïo moät moâi tröôøng truyeàn thoâng laønh maïnh vaø phaùt trieån. Ñaëc bieät, Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa giaùo duïc, phaân loaïi chöông trình, cuõng nhö vai troø khoâng theå thieáu cuûa Giaùo hoäi trong vieäc ñoàng haønh, giaùm saùt vaø cung caáp nhöõng noäi dung phuø hôïp vôùi tinh thaàn Kitoâ giaùo cho coâng chuùng.
Sau ñaây laø toaøn vaên Thoâng ñieäp ñöôïc chuyeån ngöõ bôûi Tu só Pheâroâ Nguyeãn Vaên Duõng, OFM.
* * * * *
Thoâng ñieäp
"Miranda Prorsus - Nhöõng phaùt minh kyõ thuaät phi thöôøng"
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XII
Göûi ñeán
Quyù Chö Huynh Ñaùng Kính
Laø Caùc Thöôïng Phuï, Giaùo Chuû, Toång Giaùm Muïc, Giaùm Quaûn Toâng Toøa
Vaø Toaøn Theå Haøng Giaùo Phaåm Hieäp Thoâng Vôùi Toøa Thaùnh
veà Ñieän AÛnh, Phaùt Thanh vaø Truyeàn Hình
Daãn Nhaäp
Nhöõng phaùt minh kyõ thuaät phi thöôøng laø nieàm töï haøo cuûa nhaân loaïi ngaøy nay. Caùc phaùt minh naøy, tuy laø thaønh quaû cuûa trí tueä vaø noã löïc con ngöôøi, nhöng ñoàng thôøi cuõng laø aân hueä töø Thieân Chuùa, Ñaáng Taïo Hoùa, nguoàn maïch moïi aân suûng. "Ngaøi khoâng chæ taïo döïng muoân loaøi maø coøn gìn giöõ vaø nuoâi döôõng chuùng." [1]
Trong soá ñoù, coù nhöõng phaùt minh giuùp con ngöôøi môû roäng khaû naêng vaø caûi thieän ñôøi soáng. Ñaëc bieät, moät soá phaùt minh taùc ñoäng saâu saéc ñeán taâm trí, thaâm nhaäp vaøo ñôøi soáng ñaïi chuùng vôùi hình aûnh vaø aâm thanh soáng ñoäng. Chuùng truyeàn taûi tin töùc, tö töôûng vaø vaên hoùa töø khaép nôi treân theá giôùi, cung caáp "löông thöïc" cho taâm hoàn, giuùp con ngöôøi tìm thaáy nieàm vui vaø söï thö giaõn trong ñôøi soáng hieän ñaïi.
Ngaøy nay, Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình laø nhöõng ngaønh ngheä thuaät höôûng lôïi nhieàu nhaát töø nhöõng phaùt minh tuyeät vôøi naøy.
Söï quan taâm cuûa Giaùo hoäi
Chính vì taàm aûnh höôûng to lôùn ñoù, ngay töø khi môùi xuaát hieän, caùc loaïi hình ngheä thuaät naøy ñaõ ñöôïc Giaùo hoäi chaøo ñoùn. Giaùo hoäi luoân daønh cho chuùng söï quan taâm vaø chaêm soùc aân caàn, nhö ngöôøi meï lo laéng cho con caùi, mong muoán baûo veä con caùi khoûi nhöõng thöû thaùch vaø nguy cô tieàm aån treân con ñöôøng phaùt trieån naøy.
Söï quan taâm naøy xuaát phaùt töø chính söù maïng maø Chuùa Gieâsu ñaõ trao phoù. Thöïc teá, nhöõng hình thöùc ngheä thuaät môùi naøy coù söùc aûnh höôûng saâu saéc ñeán suy nghó vaø haønh ñoäng cuûa caù nhaân vaø coäng ñoàng.
Hôn nöõa, Giaùo hoäi coøn coù moät lyù do khaùc ñeå ñaëc bieät quan taâm ñeán vaán ñeà naøy. Hôn ai heát, Giaùo hoäi coù söù maïng loan baùo Tin Möøng cöùu ñoä cho muoân daân - moät söù ñieäp voâ cuøng quyù giaù vaø maïnh meõ. Ñoù laø ñieàu maø moïi ngöôøi, thuoäc moïi daân toäc vaø moïi thôøi ñaïi, ñeàu ñöôïc môøi goïi ñoùn nhaän, nhö lôøi Thaùnh Phaoloâ, Toâng ñoà Daân ngoaïi, ñaõ noùi: "Toâi laø ngöôøi keùm coûi nhaát trong soá caùc thaùnh, nhöng toâi ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa ban cho aân suûng naøy laø loan baùo cho daân ngoaïi bieát veà kho taøng voâ taän cuûa Ñöùc Kitoâ, vaø soi saùng cho moïi ngöôøi nhaän bieát maàu nhieäm töø ngaøn ñôøi aån giaáu trong Thieân Chuùa, Ñaáng taïo döïng neân muoân loaøi." [2]
Nhöõng chæ daãn tröôùc ñaây
Caùc vò Giaùo hoaøng tieàn nhieäm, vôùi thaåm quyeàn cao nhaát trong Giaùo hoäi, ñaõ luoân daønh söï quan taâm ñaëc bieät cho vaán ñeà quan troïng naøy. Hoï luoân höôùng ñeán ôn cöùu roãi muoân ñôøi cho nhöõng ai ñöôïc cöùu chuoäc "khoâng phaûi baèng vaøng baïc hay cuûa phuø vaân... maø baèng chính huyeát baùu cuûa Ñöùc Kitoâ". [3] Ñoàng thôøi, hoï cuõng khoâng ngöøng quan taâm ñeán nhöõng vaán ñeà phöùc taïp maø Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình ñaët ra cho caùc Kitoâ höõu ngaøy nay.
Ñaõ hôn hai thaäp kyû troâi qua keå töø khi Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XI, vò tieàn nhieäm ñaùng kính, söû duïng "phaùt minh vó ñaïi cuûa Marconi" (radio) ñeå truyeàn taûi thoâng ñieäp ñaàu tieân qua soùng Radio "ñeán muoân daân vaø moïi taïo vaät". [4]
Sau ñoù, ngaøi ñaõ ban haønh Thoâng ñieäp Vigilanti Cura noåi tieáng ñeán Haøng Giaùo phaåm Hoa Kyø. [5] Trong ñoù, ngaøi ñöa ra nhöõng chæ daãn saùng suoát veà vieäc söû duïng phim aûnh moät caùch phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa thôøi ñaïi. Ngaøi nhaán maïnh: "Chuùng ta caàn haønh ñoäng ngay laäp töùc ñeå ñaûm baûo raèng moïi tieán boä veà tri thöùc vaø kyõ thuaät ñeàu höôùng ñeán vinh quang cuûa Thieân Chuùa, ôn cöùu roãi cho muoân daân vaø môû roäng Nöôùc Chuùa. Haõy söû duïng nhöõng gì thuoäc veà theá gian naøy moät caùch khoân ngoan ñeå khoâng ñaùnh maát nhöõng giaù trò vónh cöûu." [6]
Trong suoát thôøi gian giöõ chöùc vuï Giaùo hoaøng, Chuùng Toâi ñaõ nhieàu laàn ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy. Nhöõng höôùng daãn cuï theå ñaõ ñöôïc göûi ñeán khoâng chæ caùc Giaùm muïc maø coøn caùc toå chöùc Coâng giaùo vaø nhaø giaùo duïc Kitoâ giaùo. Chuùng Toâi cuõng raát vui möøng ñöôïc gaëp gôõ nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong lónh vöïc Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình. Chuùng Toâi baøy toû söï khaâm phuïc tröôùc nhöõng thaønh töïu ñaùng keå maø hoï ñaït ñöôïc, ñoàng thôøi cuõng chæ ra nhöõng traùch nhieäm maø hoï caàn phaûi gaùnh vaùc. Beân caïnh nhöõng thaønh coâng, Chuùng Toâi cuõng neâu leân nhöõng nguy cô tieàm aån vaø khuyeán khích hoï höôùng ñeán nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc vaø nhaân vaên cao quyù.
Nhö quyù vò ñaõ bieát, Chuùng Toâi ñaõ thaønh laäp moät UÛy ban ñaëc bieät thuoäc Giaùo trieàu Roâma [7] ñeå nghieân cöùu kyõ löôõng caùc vaán ñeà lieân quan ñeán Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình, ñaëc bieät laø nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán ñöùc tin Coâng giaùo vaø ñaïo ñöùc Kitoâ giaùo. UÛy ban naøy seõ ñöa ra nhöõng höôùng daãn cuï theå cho caùc Giaùm muïc vaø nhöõng ngöôøi lieân quan.
Chuùng Toâi cuõng ñaõ söû duïng nhöõng phaùt minh hieän ñaïi naøy ñeå keát noái vôùi caùc tín höõu treân toaøn theá giôùi. Tieáng noùi cuûa Chuùng Toâi ñaõ vöôït qua khoaûng caùch ñòa lyù vaø raøo caûn taâm lyù, ñeán vôùi moïi ngöôøi ñeå mang laïi söï chöõa laønh vaø an uûi, phuø hôïp vôùi söù meänh toâng ñoà maø Chuùa ñaõ giao phoù. [8]
Traùi ngoït cuûa Giaùo huaán
Chuùng toâi caûm thaáy phaàn naøo ñöôïc an uûi khi bieát raèng nhöõng lôøi daïy baûo veà chuû ñeà naøy, töø caû chuùng toâi vaø vò tieàn nhieäm ñaùng kính - Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XI, ñaõ taïo ñöôïc aûnh höôûng ñaùng keå. Chuùng ñaõ ñònh höôùng cho Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình, giuùp caùc phöông tieän naøy nhaéc nhôû con ngöôøi theo ñuoåi söï hoaøn thieän taâm hoàn. Qua ñoù, caùc phöông tieän truyeàn thoâng goùp phaàn toân vinh Thieân Chuùa.
Nhôø söï quan taâm vaø giaùm saùt chaët cheõ cuûa quyù vò, thöa chö huynh ñaùng kính, nhöõng hoaït ñoäng toâng ñoà theo ñònh höôùng naøy ñaõ ñöôïc khôûi xöôùng. Chuùng khoâng chæ ñöôïc coå vuõ trong caùc giaùo phaän vaø quoác gia rieâng leû maø coøn lan roäng ra toaøn theá giôùi thoâng qua nhöõng noã löïc vaø keá hoaïch chung.
Nhieàu chính khaùch, nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong lónh vöïc chuyeân moân hoaëc kinh doanh, cuøng vôùi phaàn lôùn khaùn giaû - caû Coâng giaùo vaø khoâng Coâng giaùo - ñaõ theå hieän suy nghó ñuùng ñaén veà vaán ñeà quan troïng naøy. Hoï ñaõ noã löïc, thaäm chí chòu thieät thoøi veà vaät chaát, ñeå traùnh nhöõng nguy hieåm, tuaân giöõ caùc giôùi raên cuûa Thieân Chuùa vaø gìn giöõ phaåm giaù con ngöôøi.
Tuy nhieân, chuùng ta phaûi laëp laïi lôøi cuûa Thaùnh Phaoloâ Toâng ñoà: "Khoâng phaûi moïi ngöôøi ñeàu vaâng theo Tin Möøng". [9] Bôûi vì, trong vaán ñeà naøy, vaãn coøn nhöõng ngöôøi khoâng hieåu hoaëc khoâng coâng nhaän chöùc naêng giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi. Thaäm chí, moät soá ngöôøi coøn duøng moïi caùch ñeå choáng ñoái.
Ñoù laø nhöõng ngöôøi, nhö quyù vò bieát, bò loøng tham voâ ñoä chi phoái, hoaëc bò nhöõng sai laàm daãn loái, khieán hoï khoâng coù caùi nhìn ñuùng ñaén veà phaåm giaù vaø töï do con ngöôøi, hoaëc teä hôn, hoaøn toaøn chaáp nhaän moät quan ñieåm sai laàm veà yù nghóa thöïc söï cuûa ngheä thuaät.
Maëc duø caùch haønh xöû cuûa nhöõng ngöôøi naøy khieán chuùng ta ñau buoàn, nhöng chuùng ta khoâng theå chuøn böôùc khoûi nhieäm vuï vaø con ñöôøng ñuùng ñaén. Chuùng ta hy voïng raèng, nhöõng lôøi maø keû thuø ñaõ noùi veà Ñaáng Cöùu Chuoäc cuõng seõ ñöôïc aùp duïng cho chuùng ta: "Chuùng toâi bieát oâng laø ngöôøi chaân thaät, oâng daïy ñöôøng loái Thieân Chuùa theo söï thaät, oâng khoâng sôï ai caû". [10]
Lyù do cho Thoâng ñieäp naøy
Giöõa nhöõng tieán boä vöôït baäc trong lónh vöïc kyõ thuaät Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình ngaøy nay, con ngöôøi coù theå gaët haùi ñöôïc nhöõng lôïi ích to lôùn, nhöng ñoàng thôøi cuõng phaûi ñoái maët vôùi nhöõng nguy cô tieàm aån khoân löôøng.
Thaät vaäy, nhöõng phöông tieän vaø coâng cuï môùi meû naøy, nay ñaõ trôû neân phoå bieán roäng raõi, ñang taùc ñoäng maïnh meõ ñeán taâm trí con ngöôøi. Chuùng coù theå soi saùng taâm hoàn, naâng con ngöôøi leân taàng cao cuûa lyù töôûng, vun troàng cho taâm hoàn theâm cao ñeïp. Nhöng chuùng cuõng coù theå laøm lu môø lyù trí, huûy hoaïi nhaân phaåm con ngöôøi baèng söï tha hoùa, khieán hoï trôû thaønh noâ leä cuûa nhöõng ñam meâ voâ ñoä, tuøy thuoäc vaøo vieäc noäi dung ñöôïc truyeàn taûi laø ñaùng khen ngôïi hay ñaùng leân aùn. [11]
Theá kyû tröôùc ñaõ chöùng kieán söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa kyõ thuaät trong lónh vöïc kinh doanh, nhöng keát quaû thöôøng laø: maùy moùc, voán ñöôïc taïo ra ñeå phuïc vuï con ngöôøi, khi ñöôïc ñöa vaøo söû duïng, laïi ñaåy con ngöôøi vaøo voøng noâ leä vaø gaây ra nhöõng toån haïi nghieâm troïng. Ngaøy nay cuõng vaäy, neáu söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa kyõ thuaät, ñaëc bieät trong lónh vöïc truyeàn taûi hình aûnh, aâm thanh vaø yù töôûng, khoâng ñöôïc ñaët döôùi söï höôùng daãn cuûa luaät Chuùa Kitoâ,[12] thì chính noù coù theå trôû thaønh nguoàn goác cuûa voâ soá toäi loãi. Ñieàu naøy caøng trôû neân nghieâm troïng hôn khi khoâng chæ söùc maïnh vaät chaát maø ngay caû taâm trí con ngöôøi cuõng bò noâ dòch, vaø do ñoù, nhöõng phaùt minh cuûa con ngöôøi bò töôùc ñoaït ñi nhöõng lôïi ích maø theo keá hoaïch quan phoøng cuûa Thieân Chuùa, phaûi laø muïc ñích chính ñaùng cuûa chuùng.[13]
Vì vaäy, vôùi tö caùch laø ngöôøi Cha thieâng lieâng, moãi ngaøy, Chuùng toâi caøng theâm traên trôû suy tö veà baûn chaát cuûa vaán ñeà naøy. Chuùng toâi cuõng nhaän thaáy nhöõng lôïi ích thieát thöïc - trong lónh vöïc ñieän aûnh - maø Thoâng ñieäp Vigilanti cura ñaõ mang laïi trong hôn hai thaäp kyû qua, ñaùp laïi lôøi thænh caàu cuûa caùc Giaùm muïc vaø caùc tín höõu hoaït ñoäng trong lónh vöïc ngheä thuaät. Vì theá, qua Thoâng ñieäp naøy, Chuùng toâi mong muoán ñöa ra nhöõng chæ thò vaø höôùng daãn lieân quan ñeán caû lónh vöïc Phaùt thanh vaø Truyeàn hình.
Sau khi tha thieát caàu nguyeän cuøng Thieân Chuùa vaø naøi xin söï trôï giuùp cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, Chuùng toâi tha thieát keâu goïi chö huynh ñaùng kính, nhöõng ngöôøi maø Chuùng toâi luoân ghi nhaän söï khoân ngoan trong vieäc chaên daét ñoaøn chieân. Öôùc mong sao, khoâng chæ trình baøy roõ raøng giaùo huaán Kitoâ giaùo veà vaán ñeà naøy, maø coøn ñeà ra nhöõng keá hoaïch vaø saùng kieán cho phuø hôïp. Vôùi taát caû thaåm quyeàn cuûa mình, Chuùng toâi mong muoán khaúng ñònh vôùi chö huynh taàm quan troïng cuûa vieäc baûo veä ñoaøn chieân khoûi moïi sai laàm vaø nguy haïi - töø baát kyø nguoàn naøo - maø vieäc söû duïng caùc loaïi hình ngheä thuaät noùi treân coù theå gaây ra cho ñôøi soáng Kitoâ höõu.
1. Höôùng Daãn Chung
Phoå bieán giaùo lyù Kitoâ giaùo
Chuùng toâi yù thöùc raèng, moãi ngaønh ngheä thuaät - Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình - trong vieäc vun troàng söï phaùt trieån cuûa taâm trí vaø tinh thaàn, ñeàu ñaët ra nhöõng vaán ñeà ñaëc thuø caàn ñöôïc giaûi quyeát, khoâng chæ trong phaïm vi ngheä thuaät, maø coøn trong lónh vöïc kyõ thuaät vaø kinh teá. Tuy nhieân, tröôùc khi baøn ñeán nhöõng vaán ñeà rieâng bieät aûnh höôûng ñeán töøng ngaønh, Chuùng toâi thaáy caàn thieát phaûi khaùi quaùt ngaén goïn nhöõng nguyeân taéc lieân quan ñeán vieäc phoå bieán roäng khaép nhöõng lôïi ích maø caùc ngaønh ngheä thuaät naøy mang ñeán cho toaøn theå xaõ hoäi nhaân loaïi vaø cho moãi caù nhaân.
"Ñieàu laønh"
Vì Thieân Chuùa laø Ñaáng Thieän Haûo tuyeät ñoái, Ngaøi luoân ban phaùt aân suûng cho con ngöôøi, nhöõng taïo vaät ñöôïc Ngaøi öu aùi. Trong soá nhöõng aân suûng aáy, coù nhöõng aân suûng naâng ñôõ ñôøi soáng vaät chaát nôi traàn theá, nhöng cuõng coù nhöõng aân suûng höôùng ñeán ñôøi soáng tinh thaàn. Roõ raøng, aân suûng traàn theá phaûi leä thuoäc vaøo aân suûng thieâng lieâng, cuõng nhö thaân xaùc phaûi phuïc vuï linh hoàn. Tröôùc khi Thieân Chuùa ban taëng chính Ngaøi cho linh hoàn qua thò kieán vinh phuùc, Ngaøi ñaõ keát hôïp vôùi linh hoàn aáy baèng ñöùc tin vaø ñöùc meán, laø "ñöôïc tuoân ñoå vaøo loøng chuùng ta bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñaõ ñöôïc ban cho chuùng ta".[14]
Hôn nöõa, Thieân Chuùa mong muoán nhìn thaáy nôi con ngöôøi hình aûnh cuûa chính söï hoaøn haûo nôi Ngaøi.[15] Vì theá, Ngaøi muoán con ngöôøi ñöôïc chia seû aân suûng voâ bieân aáy, vaø ñaõ lieân keát con ngöôøi vôùi coâng trình cöùu ñoä cuûa chính Ngaøi nhö laø nhöõng söù giaû Tin Möøng. Con ngöôøi trôû thaønh ngöôøi trao ban vaø phoå bieán Tin Möøng aáy cho anh em mình vaø cho toaøn theå nhaân loaïi. Ngay töø thuôû ban sô, con ngöôøi ñaõ coù khuynh höôùng töï nhieân vaø chính ñaùng laø chia seû vôùi tha nhaân nhöõng kho taøng trong taâm trí mình baèng nhöõng bieåu töôïng. Qua ñoù, con ngöôøi moãi ngaøy noã löïc phaùt trieån moät phöông tieän hoaøn thieän hôn ñeå dieãn taû nhöõng vaán ñeà cuûa ñôøi soáng vaät chaát. Do ñoù, töø nhöõng böùc hoïa vaø chöõ vieát thôøi coå ñaïi cho ñeán nhöõng thieát bò kyõ thuaät taân tieán nhaát, taát caû nhöõng coâng cuï truyeàn thoâng cuûa con ngöôøi ñeàu höôùng ñeán muïc ñích cao caû laø bieåu loä vai troø coäng taùc cuûa con ngöôøi trong coâng trình cuûa Thieân Chuùa.
Vì vaäy, ñeå keá hoaïch quan phoøng cuûa Thieân Chuùa ñöôïc thöïc hieän caùch chaéc chaén vaø hieäu quaû hôn, bôûi quyeàn bính Toâng ñoà, trong moät Toâng thö,[16] Chuùng toâi ñaõ thieát laäp "Thaùnh Toång laõnh Thieân thaàn Gabriel, Ñaáng ñaõ mang ñeán cho nhaân loaïi Tin Vui ñöôïc mong ñôïi töø laâu veà ôn Cöùu Ñoä cuûa con ngöôøi, laø Ñaáng baûo trôï treân trôøi" cho nhöõng ngaønh ngheä thuaät maø con ngöôøi coù theå söû duïng naêng löôïng ñieän ñeå ghi laïi lôøi noùi vôùi toác ñoä nhanh choùng, truyeàn taûi ñeán nhöõng ngöôøi ôû xa, coù theå ñoái thoaïi töø nhöõng nôi caùch xa nhau, göûi thoâng ñieäp khoâng daây vaø xem hình aûnh cuûa caùc söï vaät vaø söï kieän ñöôïc truyeàn ñeán nhö theå hoï ñang chöùng kieán tröïc tieáp, maëc duø treân thöïc teá, hoï ñang ôû raát xa.[17] Bôûi vì, khi choïn vò Baûo Trôï treân trôøi naøy, yù ñònh cuûa Chuùng toâi laø taát caû nhöõng ai hoaït ñoäng trong caùc ngaønh ngheä thuaät naøy ñeàu nhaän thöùc roõ raøng söï cao quyù cuûa söù maïng ñöôïc trao phoù, vì trong tay hoï ñaõ ñöôïc trao ban nhöõng coâng cuï höõu ích. Nhôø ñoù, nhöõng kho taøng voâ giaù cuûa Thieân Chuùa coù theå ñöôïc gieo raéc giöõa con ngöôøi nhö nhöõng haït gioáng toát, sinh soâi naûy nôû nhöõng hoa traùi cuûa chaân lyù vaø loøng nhaân aùi
"Ñieàu aùc"
Khi xem xeùt nhöõng muïc ñích cao quyù vaø ñaùng traân troïng maø kyõ thuaät naøy höôùng ñeán, moät caâu hoûi ñöôïc ñaët ra: Taïi sao chính nhöõng ngaønh ngheä thuaät naøy ñoâi khi laïi trôû thaønh phöông tieän daãn ñeán toäi loãi? "Vaäy thì coû luøng töø ñaâu maø ra?" [18]
Taát nhieân, moïi toäi loãi, voán ñoái nghòch vôùi caùc nguyeân taéc ñaïo ñöùc ngay chính, ñeàu khoâng theå baét nguoàn töø Thieân Chuùa, Ñaáng laø Thieän Haûo tuyeät ñoái; noù cuõng khoâng ñeán töø chính caùc kyõ thuaät, laø nhöõng hoàng aân quyù giaù cuûa Ngaøi. Noù chæ coù theå xuaát phaùt töø vieäc con ngöôøi, voán ñöôïc ban cho töï do yù chí, laïi laïm duïng nhöõng hoàng aân aáy, baèng caùch phaïm toäi vaø nhaân roäng toäi loãi, vaø do ñoù töï ñoàng hoùa mình vôùi keû thuø cuûa Thieân Chuùa, chuùa teå boùng toái: "Keû thuø ñaõ gieo coû luøng."[19]
Do ñoù, töï do ñích thöïc cuûa con ngöôøi ñoøi hoûi chuùng ta phaûi söû duïng vaø chia seû vôùi ngöôøi khaùc taát caû nhöõng taøi nguyeân naøy, nhöõng ñieàu coù theå goùp phaàn cuûng coá vaø kieän toaøn baûn tính cuûa chuùng ta.
Neàn töï do truyeàn thoâng ñích thöïc
Giaùo Hoäi, vôùi vai troø laø vò Thaày daãn ñeán ôn cöùu ñoä vaø sôû höõu moïi ñieàu caàn thieát cho söï thaùnh thieän, coù quyeàn baát khaû xaâm phaïm trong vieäc truyeàn daïy giaùo lyù Thieân Chuùa uûy thaùc. Caùc nhaø chöùc traùch coù boån phaän nhìn nhaän quyeàn thieâng lieâng naøy, taïo ñieàu kieän ñeå Giaùo Hoäi söû duïng moïi phöông tieän nhaèm truyeàn baù chaân lyù vaø ñöùc haïnh.
Laø con caùi Giaùo Hoäi, chuùng ta yù thöùc veà aân hueä Cöùu Chuoäc vaø coù traùch nhieäm söû duïng nhöõng tieán boä kyõ thuaät ñeå goùp phaàn thaùnh hoùa caùc linh hoàn.
Tuy nhieân, khaúng ñònh quyeàn naøy cuûa Giaùo Hoäi khoâng ñoàng nghóa vôùi vieäc phuû nhaän quyeàn cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc söû duïng caùc phöông tieän töông töï ñeå phoå bieán thoâng tin vaø giaùo duïc vì lôïi ích chung.
Hôn nöõa, moãi coâng daân, trong khuoân khoå luaät phaùp vaø ñaïo ñöùc, ñeàu coù quyeàn ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån vaên hoùa trí tueä vaø tinh thaàn cho baûn thaân vaø coäng ñoàng.
Nhöõng sai laàm veà quyeàn töï do truyeàn thoâng
Tuy nhieân, traùi ngöôïc vôùi giaùo huaán Kitoâ giaùo vaø muïc ñích chính ñaùng cuûa caùc phöông tieän truyeàn thoâng, moät soá ngöôøi laïi muoán lôïi duïng chuùng ñeå thuùc ñaåy caùc toan tính chính trò hoaëc ñaït ñöôïc lôïi ích kinh teá. Hoï xem nheï muïc tieâu cao quyù cuûa Giaùo Hoäi nhö moät giao dòch taàm thöôøng.
Ta cuõng khoâng theå chaáp nhaän laäp luaän sai laàm cuûa nhöõng ngöôøi cho raèng hoï coù quyeàn töï do moâ taû vaø tuyeân truyeàn baát cöù ñieàu gì, baát chaáp nhöõng haäu quaû nghieâm troïng veà theå xaùc laãn tinh thaàn ñaõ ñöôïc chöùng minh roõ raøng trong nhöõng naêm qua. Ñoù khoâng phaûi laø neàn töï do ñích thöïc maø chuùng toâi ñaõ ñeà caäp ôû treân, maø laø söï buoâng thaû, xem thöôøng moïi giôùi haïn ñaïo ñöùc, gaây nguy hieåm cho caùc linh hoàn.
Giaùo Hoäi luoân khuyeán khích vaø hoã trôï moïi hoaït ñoäng nhaèm phaùt trieån trí tueä con ngöôøi, vì Giaùo Hoäi laø ngöôøi baûo trôï vaø nuoâi döôõng tri thöùc vaø ngheä thuaät chaân chính. Do ñoù, Giaùo Hoäi khoâng theå cho pheùp vi phaïm nhöõng nguyeân taéc vaø luaät leä höôùng daãn con ngöôøi ñeán vôùi Thieân Chuùa, cuøng ñích cuoái cuøng cuûa hoï. Vì vaäy, khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân khi trong vaán ñeà naøy, Giaùo Hoäi haønh ñoäng thaän troïng vaø khoân ngoan, theo lôøi Thaùnh Phaoloâ: "Anh em haõy caân nhaéc moïi söï, haõy naém giöõ ñieàu gì toát ñeïp. Haõy traùnh xa moïi thöù gian aùc". [20]
Do ñoù, nhöõng keû coâng khai tuyeân boá raèng vieäc phoå bieán roäng raõi nhöõng vaán ñeà caûn trôû hoaëc tröïc tieáp choáng ñoái caùc nguyeân taéc ñaïo ñöùc laø ñieàu neân ñöôïc khuyeán khích vaø thöïc hieän, mieãn laø phöông phaùp ñoù phuø hôïp vôùi caùc quy luaät cuûa ngheä thuaät töï do hoaëc kyõ thuaät, thöïc söï ñaùng leân aùn. Trong moät baøi dieãn vaên ngaén goïn nhaân dòp kyû nieäm 500 naêm ngaøy maát cuûa Fra Angelico, Chuùng Toâi ñaõ nhaán maïnh vôùi thính giaû raèng: "Ñuùng laø ngheä thuaät töï thaân khoâng nhaát thieát phaûi mang chöùc naêng giaùo duïc luaân lyù hay toân giaùo moät caùch loä lieãu"; nhöng "neáu ngheä thuaät toân vinh nhöõng hình thöùc sai leäch, troáng roãng vaø hoãn loaïn, khoâng phuø hôïp vôùi döï ñònh cuûa Ñaáng Saùng Taïo; neáu thay vì naâng cao taâm hoàn con ngöôøi, noù laïi khôi daäy nhöõng ñam meâ thaáp heøn, thì coù leõ noù seõ ñöôïc moät soá ngöôøi ñoùn nhaän, nhöng chæ vì tính môùi laï cuûa noù, moät phaåm chaát khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù giaù trò vaø chæ chöùa ñöïng moät maûnh nhoû nhoi cuûa hieän thöïc maø moïi loaïi hình ngheä thuaät cuûa con ngöôøi ñeàu sôû höõu. Nhöng moät ngheä thuaät nhö vaäy seõ töï haï thaáp mình, phuû nhaän yeáu toá cô baûn vaø thieát yeáu cuûa noù: noù seõ khoâng coøn mang tính phoå quaùt vaø tröôøng toàn nhö chính tinh thaàn con ngöôøi maø noù höôùng ñeán". [21]
Thaåm quyeàn cuûa chính quyeàn vaø ngaønh giaûi trí
Chaéc chaén raèng, caùc nhaø quaûn lyù coâng coäng coù nghóa vuï phaûi theo doõi chaët cheõ nhöõng loaïi hình ngheä thuaät hieän ñaïi naøy. Hoï khoâng neân nhìn nhaän vaán ñeà naøy chæ töø goùc ñoä chính trò, maø coøn töø goùc ñoä ñaïo ñöùc coâng coäng, neàn taûng vöõng chaéc döïa treân Luaät Töï Nhieân, ñieàu maø theo lôøi khaúng ñònh ñaày caûm höùng, ñaõ ñöôïc ghi khaéc trong traùi tim moãi ngöôøi. [22]
Khoâng theå cho raèng söï giaùm saùt naøy cuûa chính quyeàn laø haïn cheá baát coâng ñoái vôùi quyeàn töï do caù nhaân, vì noù nhaém ñeán lôïi ích cuûa toaøn xaõ hoäi, nhöõng ngöôøi cuøng thuï höôûng loaïi hình ngheä thuaät naøy.
Nhö Chuùng Toâi ñaõ noùi trong moät dòp khaùc, "Chuùng Toâi nhaän thöùc roõ raèng, coù moät quan ñieåm phoå bieán trong soá nhöõng ngöôøi ñöông thôøi, nhöõng ngöôøi coù thaùi ñoä thieáu khoan dung voâ lyù ñoái vôùi söï can thieäp cuûa chính quyeàn, cho raèng neân öu tieân söï kieåm duyeät tröïc tieáp töø chính ngaønh coâng nghieäp giaûi trí". [23] Maëc duø nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng chuyeân nghieäp trong lónh vöïc ngheä thuaät coù theå hoã trôï moät caùch ñaùng khen ngôïi cho haønh ñoäng cuûa caùc quan chöùc vaø voâ hieäu hoùa nhöõng ñieàu xaáu coù theå deã daøng huûy hoaïi neàn ñaïo ñöùc chaân chính, nhöng nhöõng quy taéc vaø bieän phaùp baûo veä do hoï ñaët ra khoâng neân ñi ngöôïc laïi nhieäm vuï quan troïng cuûa chính quyeàn.
Do ñoù, caû vò tieàn nhieäm quaù coá cuûa Chuùng Toâi vaø chính Chuùng Toâi ñeàu saün saøng khen ngôïi nhöõng ngöôøi, theo nhieäm vuï ñöôïc giao phoù trong lónh vöïc naøy, ñaõ ban haønh nhöõng bieän phaùp baûo veä vaø quy taéc phuø hôïp maø khoâng aûnh höôûng ñeán thaåm quyeàn cuûa chính quyeàn. Bôûi vì Chuùng Toâi tin raèng, thì chæ khi naøo Giaùo Hoäi, Nhaø nöôùc vaø hoï cuøng hôïp taùc moät caùch coù traät töï, thì nhöõng loaïi hình ngheä thuaät môùi naøy môùi coù theå ñoùng goùp ñuùng ñaén vaø töï nhieân vaøo vieäc ñònh hình taâm trí cuûa nhöõng ngöôøi söû duïng chuùng; ngöôïc laïi, neáu nhöõng loaïi hình ngheä thuaät naøy, khoâng coù luaät leä hay baát kyø bieän phaùp baûo veä ñaïo ñöùc naøo, maø tieáp tuïc ñi theo con ñöôøng xuoáng doác vaø khoâng bò kieåm soaùt, thì chaéc chaén chuùng seõ kìm haõm söï phaùt trieån thöïc söï cuûa con ngöôøi vaø laøm suy yeáu ñaïo ñöùc cuûa hoï.
Truyeàn thoâng baèng hình aûnh vaø aâm thanh
Trong soá caùc loaïi hình kyõ thuaät truyeàn taûi tö töôûng cuûa con ngöôøi, nhö Chuùng Toâi ñaõ noùi, thì nhöõng loaïi hình truyeàn taûi tin töùc baèng aâm thanh vaø hình aûnh ñeán tai vaø maét moät caùch roäng raõi nhaát ñang chieám moät vò trí ñaëc bieät ngaøy nay.
Caùch thöùc truyeàn baù hình aûnh vaø aâm thanh naøy, xeùt veà maët tinh thaàn, laø phuø hôïp nhaát vôùi baûn chaát cuûa con ngöôøi, nhö Thaùnh Toâ-ma Aquin töøng noùi: "Con ngöôøi ñeán vôùi nhöõng ñieàu thuoäc veà trí tueä thoâng qua nhöõng ñieàu thuoäc veà giaùc quan, bôûi vì moïi kieán thöùc cuûa chuùng ta ñeàu baét nguoàn töø giaùc quan".[24] Thaät vaäy, thò giaùc, laø giaùc quan cao quyù vaø ñaùng traân troïng hôn caùc giaùc quan khaùc,[25] deã daøng daãn con ngöôøi ñeán söï hieåu bieát veà nhöõng ñieàu thuoäc linh hôn.
Do ñoù, ba phöông tieän kyõ thuaät chính cuûa vieãn thoâng, ñoù laø Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình, khoâng chæ lieân quan ñeán giaûi trí vaø thôøi gian raûnh roãi cuûa con ngöôøi - maëc duø nhieàu ngöôøi "laéng nghe" vaø xem chæ vì muïc ñích naøy - maø coøn ñaëc bieät lieân quan ñeán vieäc truyeàn baù nhöõng chuû ñeà, vöøa giuùp ích cho vieäc trau doài trí tueä vaø phaùt trieån tinh thaàn, vöøa coù theå ñoùng goùp maïnh meõ vaøo vieäc xaây döïng vaø ñònh hình xaõ hoäi vaên minh cuûa thôøi ñaïi chuùng ta.
Chaéc chaén raèng, thì deã daøng hôn nhieàu so vôùi saùch baùo, nhöõng loaïi hình kyõ thuaät naøy coù theå taïo cô hoäi cho con ngöôøi gaëp gôõ vaø ñoaøn keát trong noã löïc chung; vaø, vì muïc ñích naøy veà cô baûn gaén lieàn vôùi söï tieán boä cuûa neàn vaên minh cuûa moïi daân toäc, neân Giaùo Hoäi Coâng Giaùo - theo nhieäm vuï ñöôïc giao phoù, laø bao truøm toaøn theå nhaân loaïi - mong muoán söû duïng noù ñeå môû roäng vaø phaùt huy nhöõng lôïi ích xöùng ñaùng vôùi danh hieäu aáy.
Thaät vaäy, ñaây neân laø muïc tieâu haøng ñaàu cuûa Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình: phuïc vuï chaân lyù vaø ñöùc haïnh.
Phuïc vuï chaân lyù vaø ñöùc haïnh
Mong raèng caùc loaïi hình ngheä thuaät môùi meû naøy phuïc vuï chaân lyù theo caùch thöùc coù theå thaét chaët hôn nöõa tình anh em giöõa caùc daân toäc; ñeå hoï hieåu bieát vaø toân troïng laãn nhau hôn; ñeå hoï coù theå hoã trôï laãn nhau trong baát kyø côn khuûng hoaûng naøo; vaø cuoái cuøng, ñeå coù ñöôïc söï hôïp taùc thöïc söï giöõa caùc vò laõnh ñaïo quoác gia vaø coâng daân.
Phuïc vuï chaân lyù khoâng chæ ñoøi hoûi moïi ngöôøi traùnh xa sai laàm, doái traù, löøa gaït döôùi moïi hình thöùc, maø coøn phaûi traùnh xa moïi ñieàu coù theå coå vuõ cho loái soáng vaø haønh ñoäng sai traùi, baát toaøn hoaëc gaây haïi cho ngöôøi khaùc.
Nhöng treân heát, haõy giöõ gìn nhöõng chaân lyù ñöôïc Thieân Chuùa maëc khaûi, voán thaùnh thieän vaø baát khaû xaâm phaïm. Hôn theá nöõa, taïi sao nhöõng loaïi hình ngheä thuaät cao quyù naøy laïi khoâng theå noã löïc höôùng tôùi muïc tieâu naøy, ñoù laø loan truyeàn giaùo huaán cuûa Thieân Chuùa vaø Con Moät Ngaøi laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, "vaø gieo vaøo taâm trí con ngöôøi chaân lyù Kitoâ giaùo, laø chaân lyù duy nhaát coù theå ban söùc maïnh töø treân cao cho nhaân loaïi, nhôø ñoù hoï coù theå bình tónh vaø can ñaûm vöôït qua nhöõng côn khuûng hoaûng vaø chòu ñöïng nhöõng thöû thaùch khaéc nghieät cuûa thôøi ñaïi maø chuùng ta ñang soáng?" [26]
Hôn nöõa, nhöõng loaïi hình ngheä thuaät môùi naøy khoâng chæ neân phuïc vuï chaân lyù maø coøn phaûi hoaøn thieän ñôøi soáng tinh thaàn vaø luaân lyù con ngöôøi. Mong raèng chuùng ñoùng goùp tích cöïc vaøo ñieàu naøy theo ba caùch maø Chuùng Toâi saép trình baøy, ñoù laø: coâng boá tin töùc, truyeàn taûi tri thöùc vaø trình dieãn caùc chöông trình.
Tin töùc
Tin töùc veà moïi söï kieän, ngay caû khi chæ laø söï thaät traàn truïi, ñeàu coù khía caïnh lieân quan ñeán vaán ñeà ñaïo ñöùc. "Khía caïnh naøy, aûnh höôûng ñeán luaân lyù con ngöôøi, khoâng bao giôø ñöôïc boû qua; bôûi leõ baát kyø loaïi tin töùc naøo cuõng ñeàu khôi gôïi söï phaùn xeùt trong taâm trí vaø aûnh höôûng ñeán yù chí. Ngöôøi ñöa tin thöïc hieän nhieäm vuï moät caùch xöùng ñaùng seõ khoâng duøng lôøi leõ ñeå ñeø beïp baát kyø ai, maø coá gaéng heát söùc ñeå hieåu vaø giaûi thích nhöõng thaûm hoïa ñöôïc töôøng thuaät vaø nhöõng toäi aùc ñaõ xaûy ra. Giaûi thích khoâng nhaát thieát laø baøo chöõa; nhöng laø gôïi yù cho moät höôùng khaéc phuïc, vaø do ñoù, laø thöïc hieän moät nhieäm vuï tích cöïc vaø mang tính xaây döïng". [27]
Höôùng daãn
Ñieàu chuùng toâi vöøa vieát chaéc chaén seõ thaám thía hôn khi ñeà caäp ñeán vieäc truyeàn ñaït kieán thöùc; phim taøi lieäu, chöông trình phaùt thanh vaø truyeàn hình daønh cho tröôøng hoïc cung caáp nhöõng yù töôûng vaø môû ra nhöõng khaû naêng môùi, khoâng chæ ñoái vôùi nhöõng ngöôøi treû tuoåi maø coøn ñoái vôùi caû nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh. Tuy nhieân, moïi bieän phaùp phoøng ngöøa phaûi ñöôïc thöïc hieän ñeå ñaûm baûo raèng nhöõng höôùng daãn ñöôïc ñöa ra khoâng ñi ngöôïc laïi giaùo lyù vaø quyeàn thieâng lieâng cuûa Giaùo hoäi, hoaëc caûn trôû hay phaù hoaïi nhieäm vuï giaùo duïc con treû trong phaïm vi gia ñình.
Töông töï nhö vaäy, chuùng ta hy voïng raèng caùc phöông tieän truyeàn thoâng môùi naøy, cho duø ñöôïc söû duïng bôûi caùc caù nhaân hay do nhaø nöôùc kieåm soaùt, seõ khoâng truyeàn baù nhöõng hoïc thuyeát maø laïi loaïi boû vieäc nhaéc ñeán danh Chuùa vaø luaät thieâng lieâng cuûa Ngaøi.
Thaät ñaùng tieác, Chuùng toâi nhaän thöùc roõ raèng ôû moät soá quoác gia maø chuû nghóa Coäng saûn voâ thaàn ñang hoaønh haønh, nhöõng phöông tieän vieãn thoâng naøy ñang ñöôïc söû duïng trong tröôøng hoïc ñeå nhoå taän goác moïi yù nieäm toân giaùo khoûi taâm trí. Thaät vaäy, baát cöù ai xem xeùt tình hình naøy moät caùch bình tónh vaø khoâng ñònh kieán ñeàu khoâng theå khoâng nhaän thaáy raèng löông taâm cuûa treû em vaø thanh thieáu nieân, bò töôùc maát chaân lyù thieâng lieâng, ñang bò aùp böùc moät caùch tinh vi vaø môùi meû, vì chuùng khoâng theå hoïc ñöôïc chaân lyù do Chuùa maëc khaûi, maø nhö Ñaáng Cöùu Chuoäc ñaõ tuyeân boá, laø ñieàu giaûi thoaùt chuùng ta; [28] vaø baèng phöông phaùp xaûo quyeät naøy, moät cuoäc taán coâng môùi ñang ñöôïc thöïc hieän nhaém vaøo toân giaùo.
Nhöng hôõi caùc Vò Giaùm muïc ñaùng kính, Chuùng toâi tha thieát mong muoán raèng nhöõng coâng cuï kyõ thuaät naøy, baèng caùch deã daøng vaø deã chòu thu huùt thính giaùc vaø thò giaùc vaøo nhöõng söï kieän dieãn ra ôû xa, neân ñöôïc söû duïng cho moät muïc ñích cuï theå, ñoù laø cung caáp cho con ngöôøi moät neàn taûng vaên hoùa roäng lôùn hôn vôùi kieán thöùc caàn thieát ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa hoï, vaø treân heát, laø nhöõng nguyeân taéc Kitoâ giaùo. Neáu nhöõng nguyeân taéc naøy bò boû qua, thì seõ khoâng theå coù tieán boä naøo xöùng ñaùng vôùi teân goïi cuûa noù, ngay caû trong nhöõng vaán ñeà ñôn thuaàn cuûa con ngöôøi. [29] Do ñoù, Chuùng toâi mong muoán baøy toû loøng kính troïng ñoái vôùi taát caû nhöõng ai, cho duø baèng phim aûnh, chöông trình phaùt thanh hay truyeàn hình, ñeàu höôùng nhöõng noã löïc cuûa mình ñeán muïc tieâu cao caû nhaát naøy.
Trình dieãn
Ngoaøi vieäc coâng boá tin töùc vaø truyeàn ñaït kieán thöùc, caàn löu yù raèng caùc loaïi hình ngheä thuaät môùi naøy coøn coù khaû naêng ñoùng goùp ñaùng keå vaøo lôïi ích thöïc söï cuûa con ngöôøi thoâng qua caùc buoåi trình dieãn. Noäi dung caùc chöông trình thöôøng khoâng chæ giôùi haïn ôû vieäc giaûi trí vaø cung caáp thoâng tin maø coøn höôùng ñeán vieäc reøn luyeän trí tueä cho ngöôøi tieáp nhaän.
Chính vì leõ ñoù, Ñöùc Pioâ XI, vò tieàn nhieäm ñaùng kính, ñaõ goïi raïp chieáu phim laø "tröôøng hoïc cuûa caùc söï kieän" [30]. Söï keát hôïp haøi hoøa giöõa coát truyeän kòch tính, hình aûnh soáng ñoäng ñöôïc khaéc hoïa bôûi aùnh saùng chuyeån ñoäng, aâm thanh vaø aâm nhaïc ñaõ taïo neân söùc haáp daãn ñaëc bieät, taùc ñoäng maïnh meõ ñeán ngöôøi xem, khôi gôïi söï ñoàng caûm vaø cuoán hoï vaøo caâu chuyeän ñöôïc trình baøy.
Maëc duø coù nhöõng ñieåm töông ñoàng nhaát ñònh vôùi caùc loaïi hình bieåu dieãn ñaõ xuaát hieän töø laâu, Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình vaãn mang ñeán nhöõng saûn phaåm vaø hình thöùc bieåu dieãn môùi meû. Thay vì höôùng ñeán moät nhoùm ñoái töôïng nhaát ñònh, caùc loaïi hình ngheä thuaät naøy nhaém ñeán ñoâng ñaûo quaàn chuùng vôùi moïi löùa tuoåi, hoaøn caûnh vaø neàn vaên hoùa khaùc nhau.
Giaùo duïc coâng chuùng
Ñeå caùc hình thöùc giaûi trí ñaït ñöôïc muïc ñích ñích thöïc cuûa mình, vieäc giaùo duïc vaø ñònh höôùng cho khaùn giaû laø voâ cuøng quan troïng. Khaùn giaû khoâng chæ caàn ñöôïc trang bò hieåu bieát veà ñaëc tröng cuûa moãi loaïi hình ngheä thuaät maø coøn caàn ñöôïc höôùng daãn bôûi tieâu chuaån ñaïo ñöùc vöõng vaøng, ñaëc bieät laø trong lónh vöïc naøy. Nhôø ñoù, hoï coù theå phaân tích vaø ñaùnh giaù moät caùch chín chaén veà nhöõng noäi dung ñöôïc trình chieáu treân maøn aûnh, thay vì bò loâi cuoán moät caùch thuï ñoäng bôûi söùc haáp daãn beà ngoaøi.
Thöïc teá cho thaáy, neáu thieáu ñi söï giaùo duïc vaø ñònh höôùng döïa treân giaùo lyù Coâng giaùo, con ngöôøi seõ khoâng theå höôûng thuï nhöõng nieàm vui laønh maïnh "maø ai cuõng coâng nhaän laø caàn thieát cho nhöõng ai phaûi ñoái maët vôùi boän beà lo toan cuûa cuoäc soáng" [31], cuõng nhö khoâng theå phaùt trieån moät caùch toaøn dieän.
Chính vì vaäy, Höôùng ñi ñuùng ñaén cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo trong vieäc khuyeán khích giaùo duïc khaùn giaû, ñaëc bieät laø trong nhöõng naêm gaàn ñaây, laø ñieàu ñaùng ghi nhaän. Nhieàu keá hoaïch ñaõ ñöôïc trieån khai nhaèm giuùp caû ngöôøi treû vaø ngöôøi lôùn tuoåi coù khaû naêng ñaùnh giaù moät caùch ñaày ñuû vaø chính xaùc veà lôïi ích cuõng nhö taùc haïi cuûa caùc chöông trình giaûi trí, töø ñoù ñöa ra nhöõng löïa choïn saùng suoát.
Tuy nhieân, ñieàu naøy khoâng ñoàng nghóa vôùi vieäc cho pheùp tham gia vaøo nhöõng chöông trình traùi vôùi ñaïo ñöùc. Traùi laïi, chuùng ta caàn phaûi bieát löïa choïn nhöõng chöông trình phuø hôïp vôùi giaùo luaät vaø luaät luaân lyù cuûa Giaùo hoäi, ñoàng thôøi tuaân theo caùc höôùng daãn cuûa Giaùo hoäi trong lónh vöïc naøy.
Mieãn laø nhöõng keá hoaïch naøy, phuø hôïp vôùi hy voïng cuûa Chuùng toâi, töông öùng vôùi caùc nguyeân taéc sö phaïm vaø caùc quy taéc ñuùng ñaén veà phaùt trieån trí tueä, Chuùng toâi khoâng chæ taùn thaønh maø coøn heát loøng khen ngôïi chuùng; vaø do ñoù, Chuùng toâi mong muoán chuùng ñöôïc ñöa vaøo moïi loaïi tröôøng hoïc, caùc nhoùm Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh, vaø caùc hoäi ñoaøn giaùo xöù.
Vieäc ñaøo taïo vaø giaùo duïc khaùn giaû moät caùch ñuùng ñaén theo caùch naøy, moät maët, seõ ñaûm baûo giaûm bôùt nhöõng nguy cô coù theå gaây haïi cho luaân lyù; maët khaùc, cho pheùp caùc Kitoâ höõu, thoâng qua kieán thöùc môùi maø hoï tieáp thu, naâng taâm hoàn leân chieâm ngaém caùc chaân lyù Nöôùc Trôøi.
Nhaân dòp naøy, Chuùng toâi muoán ñaëc bieät khen ngôïi nhöõng ngöôøi rao giaûng lôøi Chuùa, nhöõng ngöôøi cuõng söû duïng moät caùch chính ñaùng caùc phöông tieän do Ñieän aûnh, Truyeàn Thanh vaø Truyeàn hình cung caáp cho muïc ñích naøy. Hoï yù thöùc raèng mình coù nghóa vuï baûo veä söï toaøn veïn luaân lyù cuûa nhöõng ngöôøi maø hoï phuïc vuï vaø daãn daét hoï ñi treân con ñöôøng chaân lyù; vaø do ñoù, hoï chia seû vôùi hoï nhöõng lôïi ích vaø phaùt minh thöïc söï coù ích maø thôøi ñaïi chuùng ta ñaõ mang laïi. Vì vaäy, Chuùng toâi mong muoán raèng nhöõng ngöôøi naém quyeàn haønh, duø trong Giaùo hoäi hay Nhaø nöôùc, neân ñaëc bieät hoã trôï hoaït ñoäng vaø söï nghieäp cuûa nhöõng ngöôøi rao giaûng naøy.
Giaûi trí cho thanh thieáu nieân
Tuy nhieân, caàn löu yù raèng, vieäc giaùo duïc vaø ñònh höôùng ngöôøi xem, nhö ñaõ ñeà caäp, töï thaân noù laø chöa ñuû trong vieäc kieåm soaùt vaán ñeà naøy. Moãi chöông trình giaûi trí caàn phaûi ñöôïc ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi khaû naêng nhaän thöùc cuûa töøng löùa tuoåi, khaû naêng coäng höôûng caûm xuùc vaø trí töôûng töôïng, cuõng nhö möùc ñoä phaùt trieån ñaïo ñöùc cuûa caùc em.
Thöïc vaäy, ñieàu naøy mang moät yù nghóa heát söùc quan troïng bôûi leõ caùc chöông trình phaùt thanh vaø truyeàn hình, vôùi khaû naêng len loûi vaøo taän maùi aám gia ñình, tieàm aån nguy cô phaù vôõ lôùp raøo baûo veä cho söï phaùt trieån laønh maïnh cuûa theá heä treû, voán caàn ñöôïc giöõ vöõng cho ñeán khi caùc em ñuû tröôûng thaønh ñeå ñöông ñaàu vôùi nhöõng caùm doã cuûa theá giôùi. Chính vì leõ ñoù, ba naêm tröôùc, trong thö göûi caùc Giaùm muïc YÙ, Chuùng toâi ñaõ vieát: "Lieäu coù ñaùng ruøng mình khi nghó ñeán vieäc ngay caû trong chính ngoâi nhaø cuûa mình, ngöôøi ta cuõng coù theå hít thôû baàu khoâng khí ñoäc haïi cuûa chuû nghóa duy vaät, thöù gieo raéc nhöõng quan nieäm leäch laïc veà thuù vui vaø khôi daäy ñuû loaïi ham muoán taàm thöôøng, nhö noù vaãn töøng hoaønh haønh trong caùc raïp chieáu boùng?" [32]
Chuùng ta ghi nhaän nhöõng noã löïc ñaùng khen ngôïi töø caû chính quyeàn vaø caùc toå chöùc tö nhaân trong vieäc giaùo duïc theá heä treû, ñaëc bieät laø nhöõng chöông trình vaø keá hoaïch nhaèm ñònh höôùng caùc em traùnh xa nhöõng chöông trình giaûi trí khoâng phuø hôïp vôùi löùa tuoåi, voán coù theå gaây ra nhöõng haäu quaû khoân löôøng. Tuy nhieân, caàn nhaán maïnh raèng, beân caïnh nhöõng roái loaïn veà maët sinh lyù vaø taâm lyù, ñieàu ñaùng lo ngaïi hôn caû chính laø nhöõng nguy cô tieàm aån ñoái vôùi ñaïo ñöùc cuûa giôùi treû. Neáu khoâng ñöôïc ngaên chaën vaø uoán naén kòp thôøi, nhöõng nguy cô naøy coù theå gaây ra nhöõng toån haïi to lôùn, thaäm chí laø huûy hoaïi chính neàn taûng cuûa xaõ hoäi.
Veà vaán ñeà naøy, vôùi tình thöông cuûa moät ngöôøi Cha, Chuùng toâi keâu goïi nhöõng ngöôøi treû, nhöõng taâm hoàn trong saùng deã bò toån thöông tröôùc nhöõng caïm baãy cuûa theá giôùi giaûi trí, haõy yù thöùc roõ boån phaän cuûa mình trong vieäc gìn giöõ söï trong traéng vaø khieát tònh theo tinh thaàn Kitoâ giaùo. Caùc con haõy töï reøn luyeän söï khoân ngoan vaø kieàm cheá ñeå cheá ngöï söï toø moø, ham muoán ñöôïc nghe nhìn moät caùch voâ ñoä. Thay vaøo ñoù, haõy höôùng taâm hoàn mình ñeán nhöõng giaù trò cao ñeïp, laùnh xa nhöõng thuù vui taàm thöôøng vaø duïc voïng thaáp heøn.
Söù maïng cuûa Giaùo Hoäi - Caùc vaên phoøng quoác gia
Giaùo Hoäi yù thöùc roõ raèng nhöõng loaïi hình ngheä thuaät môùi meû, vôùi khaû naêng taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán thò giaùc vaø thính giaùc, coù theå mang ñeán voâ soá lôïi ích, song cuõng tieàm aån voâ vaøn caïm baãy vaø hieåm nguy, tuøy thuoäc vaøo caùch con ngöôøi söû duïng. Do ñoù, Giaùo Hoäi mong muoán thöïc thi boån phaän cuûa mình trong vaán ñeà naøy - khoâng chæ giôùi haïn trong lónh vöïc vaên hoùa noùi chung maø treân heát laø trong lónh vöïc toân giaùo, ñaëc bieät laø vieäc ñònh höôùng vaø baûo veä neàn ñaïo ñöùc. [33]
Ñeå thöïc hieän söù maïng naøy moät caùch hieäu quaû vaø phuø hôïp, vò tieàn nhieäm ñaùng kính, Ñöùc Pioâ XI, ñaõ long troïng tuyeân boá raèng "caùc Giaùm muïc caàn thieát phaûi thieát laäp moät Vaên phoøng Giaùm saùt Quoác gia thöôøng tröïc vôùi nhieäm vuï khuyeán khích caùc boä phim laønh maïnh, ñoàng thôøi phaân loaïi roõ raøng caùc boä phim khaùc nhau, sau ñoù coâng boá ñaùnh giaù cuûa mình ñeán caùc linh muïc vaø giaùo daân"; [34] vaø ngaøi cuõng nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa vieäc ñònh höôùng moïi saùng kieán Coâng giaùo lieân quan ñeán Ñieän aûnh höôùng ñeán moät muïc tieâu cao ñeïp.
Döôùi söï höôùng daãn cuûa nhöõng chæ thò naøy, caùc Giaùm muïc ôû moät soá quoác gia ñaõ quyeát ñònh thaønh laäp nhöõng Vaên phoøng keå treân, khoâng chæ rieâng cho lónh vöïc Ñieän aûnh maø coøn cho caû Phaùt thanh vaø Truyeàn hình.
Vì vaäy, khi xem xeùt nhöõng lôïi ích tinh thaàn maø caùc loaïi hình kyõ thuaät ngheä thuaät naøy coù theå mang laïi, ñoàng thôøi nhaän thöùc ñöôïc söï caàn thieát phaûi baûo veä söï toaøn veïn cuûa neàn ñaïo ñöùc Kitoâ giaùo tröôùc nhöõng nguy cô tieàm aån töø caùc hình thöùc giaûi trí, Chuùng toâi mong muoán raèng, ôû baát kyø quoác gia naøo, neáu caùc Vaên phoøng ñöôïc ñeà caäp ôû treân chöa ñöôïc thaønh laäp, thì caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän ngay laäp töùc. Caùc Vaên phoøng naøy caàn ñöôïc giao phoù cho nhöõng ngöôøi coù chuyeân moân trong lónh vöïc ngheä thuaät, cuøng vôùi söï coá vaán cuûa moät linh muïc do caùc Giaùm muïc tuyeån choïn.
Hôn nöõa, hôõi caùc Vò chö Huynh ñaùng kính, Chuùng toâi khuyeán khích raèng ôû moãi quoác gia, caùc Vaên phoøng phuï traùch Ñieän aûnh, Phaùt thanh hoaëc Truyeàn hình neân ñöôïc ñaët döôùi söï ñieàu haønh cuûa moät UÛy ban duy nhaát, hoaëc ít nhaát laø phoái hôïp chaët cheõ vôùi nhau. Ñoàng thôøi, Chuùng toâi keâu goïi caùc tín höõu, ñaëc bieät laø nhöõng thaønh vieân naêng noå cuûa Phong traøo Haønh ñoäng Coâng giaùo, haõy trang bò cho mình nhöõng kieán thöùc caàn thieát ñeå nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc hoã trôï heát mình cho caùc Vaên phoøng naøy.
Beân caïnh ñoù, vì coù nhieàu vaán ñeà lieân quan ñeán lónh vöïc naøy khoâng deã daøng giaûi thích vaø giaûi quyeát trong phaïm vi moät quoác gia, vieäc caùc Vaên phoøng Quoác gia cuûa moãi nöôùc lieân keát vôùi nhau thaønh moät Hieäp hoäi Quoác teá seõ mang laïi hieäu quaû thieát thöïc. Toøa Thaùnh, sau khi xem xeùt kyõ löôõng, seõ chính thöùc pheâ chuaån cho Hieäp hoäi naøy.
Hôõi caùc Vò chö Huynh ñaùng kính, Chuùng toâi tin töôûng raèng nhöõng noã löïc cuûa caùc Vò, duø coù gaëp phaûi khoù khaên vaø trôû ngaïi, cuõng seõ mang laïi nhöõng keát quaû toát ñeïp vaø ñaùng mong ñôïi khi caùc Vò tuaân theo nhöõng chæ thò naøy. Tuy nhieân, ñeå ñaït ñöôïc keát quaû nhö mong muoán moät caùch deã daøng vaø hieäu quaû hôn, caàn phaûi aùp duïng moät caùch caån troïng nhöõng quy taéc cuï theå maø Chuùng toâi seõ trình baøy trong Thoâng ñieäp naøy, lieân quan ñeán töøng lónh vöïc Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình.
2. Ñieän AÛnh
Ra ñôøi caùch ñaây khoaûng saùu möôi naêm, Ñieän aûnh ngaøy nay ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng phöông tieän quan troïng baäc nhaát ñeå truyeàn baù tö töôûng vaø nhöõng khaùm phaù cuûa thôøi ñaïi. Veà nhöõng kyõ thuaät ña daïng vaø söùc huùt cuûa Ñieän aûnh, Chuùng toâi ñaõ coù dòp ñeà caäp ñeán. [35] Töø söï phaùt trieån naøy, ñaëc bieät laø trong tröôøng hôïp cuûa nhöõng boä phim taùi hieän moät caâu chuyeän cuï theå ñöôïc theå hieän moät caùch soáng ñoäng baèng hình aûnh vaø aâm thanh, ñaõ xuaát hieän moät ngaønh coâng nghieäp ñoà soä, trong ñoù khoâng chæ coù caùc ngheä nhaân, ngöôøi lao ñoäng vaø kyõ thuaät vieân, maø caû caùc taäp ñoaøn taøi chính cuõng hôïp löïc hoaït ñoäng; bôûi leõ caùc caù nhaân khoâng deã daøng thöïc hieän moät hoaït ñoäng roäng lôùn vaø phöùc taïp nhö vaäy. Do ñoù, ñeå Ñieän aûnh luoân laø moät coâng cuï xöùng ñaùng daãn con ngöôøi ñeán ôn cöùu roãi, naâng con ngöôøi leân nhöõng ñieàu cao caû hôn vaø trôû neân toát ñeïp hôn thöïc söï, [36] thì ñieàu heát söùc caàn thieát laø moãi nhoùm ngöôøi ñöôïc ñeà caäp ôû treân, vôùi tinh thaàn traùch nhieäm thöïc söï, phaûi saün saøng coäng taùc vôùi nhau ñeå saûn xuaát vaø phaân phoái nhöõng boä phim coù theå ñöôïc chaáp nhaän.
Chuùng toâi ñaõ nhieàu laàn nhaán maïnh tính nghieâm tuùc cuûa vaán ñeà naøy, ñoàng thôøi khuyeán khích taát caû nhöõng ai quan taâm vaø mong muoán phaùt trieån neàn ñieän aûnh theo höôùng tích cöïc, ñaëc bieät laø saûn xuaát loaïi "phim lyù töôûng" nhaèm goùp phaàn vaøo moät neàn giaùo duïc toaøn dieän. [37]
Hôõi caùc Vò chö Huynh ñaùng kính, mong caùc Vò ñaëc bieät löu taâm, söû duïng caùc Vaên phoøng Quoác gia ñaõ ñeà caäp ñeå phoå bieán roäng raõi ñeán caùc taàng lôùp coâng chuùng nhöõng thoâng tin, lôøi khuyeân vaø chæ thò phuø hôïp, nhaèm ñònh höôùng cho moân ngheä thuaät Ñieän aûnh phaùt trieån theo höôùng tích cöïc, goùp phaàn vaøo ích lôïi cuûa caùc linh hoàn.
Phaân loaïi phim aûnh
Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích naøy, "haõy laäp vaø in aán caùc baûng hoaëc danh saùch ñöôïc saép xeáp roõ raøng, trong ñoù caùc boä phim ñöôïc phaân loaïi thöôøng xuyeân nhaát coù theå, ñeå thu huùt söï chuù yù cuûa moïi ngöôøi". [38] Haõy ñeå coâng vieäc naøy do moät UÛy ban goàm nhöõng ngöôøi ñaùng tin caäy ñaûm nhieäm. UÛy ban naøy seõ tröïc thuoäc moãi Vaên phoøng Quoác gia cuûa caùc Vò.
Taát nhieân, nhöõng ngöôøi naøy phaûi laø nhöõng ngöôøi noåi baät veà hoïc thuyeát vaø söï khoân ngoan thöïc tieãn. Hoï phaûi ñaùnh giaù töøng boä phim theo caùc quy taéc ñaïo ñöùc cuûa Kitoâ giaùo.
Chuùng toâi tha thieát khuyeân nhuû caùc thaønh vieân cuûa UÛy ban naøy daønh thôøi gian thích hôïp ñeå nghieân cöùu saâu roäng, laâu daøi vaø caàu nguyeän soát saéng veà caùc chuû ñeà naøy. Hoï phaûi giaûi quyeát moät vaán ñeà raát quan troïng, gaén boù chaët cheõ vôùi quan nieäm soáng cuûa Kitoâ giaùo. Do ñoù, hoï phaûi coù kieán thöùc vöõng vaøng veà söùc maïnh cuûa ñieän aûnh, moät söùc maïnh bieán ñoåi tuøy theo hoaøn caûnh khaùc nhau cuûa ngöôøi xem.
Moãi khi phaûi ñaùnh giaù khía caïnh ñaïo ñöùc cuûa moät chöông trình ñieän aûnh, hoï neân xem xeùt kyõ löôõng nhöõng chæ thò maø Chuùng toâi ñaõ nhieàu laàn ñöa ra tuøy theo töøng tröôøng hôïp. Ñaëc bieät laø khi Chuùng toâi noùi veà "boä phim lyù töôûng", veà nhöõng ñieåm lieân quan ñeán toân giaùo, vaø ñoàng thôøi veà vieäc theå hieän caùc haønh vi xaáu xa: khoâng bao giôø ñöôïc boû qua hoaëc ñi ngöôïc laïi nhaân phaåm, söï khieâm nhöôøng cuûa moâi tröôøng gia ñình, söï thaùnh thieän cuûa ñôøi soáng, Giaùo hoäi cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, caùc hình thöùc hieäp hoäi cuûa con ngöôøi vaø xaõ hoäi.
Hôn nöõa, haõy nhôù raèng nhieäm vuï ñöôïc giao cho hoï laø phaân loaïi vaø ñaùnh giaù töøng chöông trình phim. Ñieàu naøy ñaëc bieät nhaèm muïc ñích ñònh höôùng roõ raøng vaø phuø hôïp cho coäng ñoàng. UÛy ban coù nhieäm vuï daãn daét moïi ngöôøi ñaùnh giaù cao caùc quy taéc vaø nguyeân taéc ñaïo ñöùc. Bôûi leõ thieáu chuùng, söï phaùt trieån ñuùng ñaén cuûa trí tueä vaø neàn vaên minh ñích thöïc seõ trôû thaønh nhöõng thuaät ngöõ voâ nghóa.
Do ñoù, chaéc chaén ngöôøi ta phaûi baùc boû caùch haønh ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi deã daõi. Hoï ñaõ chaáp nhaän nhöõng boä phim maø tuy coù kyõ thuaät xuaát saéc nhöng laïi xuùc phaïm ñeán luaân lyù. Hoaëc beà ngoaøi coù veû ñuùng ñaén nhöng aån chöùa noäi dung ñi ngöôïc laïi vôùi giaùo lyù Coâng giaùo.
Tuy nhieân, neáu hoï chæ ra moät caùch roõ raøng vaø coâng khai nhöõng boä phim naøo moïi ngöôøi ñöôïc xem, giôùi treû ñöôïc xem, ngöôøi lôùn ñöôïc xem; maët khaùc, nhöõng boä phim naøo gaây nguy hieåm veà maët ñaïo ñöùc cho ngöôøi xem; vaø cuoái cuøng, nhöõng boä phim naøo hoaøn toaøn xaáu xa vaø coù haïi, thì moãi ngöôøi seõ chæ neân xem nhöõng boä phim maø töø ñoù "hoï seõ ra veà vôùi taâm hoàn vui töôi, töï do vaø toát ñeïp hôn" [39]. Hoï seõ coù theå traùnh ñöôïc nhöõng boä phim coù haïi cho mình. Vaø taát nhieân laø gaáp ñoâi, khi nhöõng boä phim ñoù trôû thaønh phöông tieän kieám lôøi cho nhöõng keû buoân baùn nhöõng thöù xaáu xa, vaø laøm göông xaáu cho ngöôøi khaùc.
Laëp laïi nhöõng chæ daãn kòp thôøi maø vò tieàn nhieäm ñaùng kính cuûa Chuùng toâi, Ñöùc Pioâ XI, ñaõ coâng boá trong Thoâng ñieäp Vigilanti Cura, [40] Chuùng toâi tha thieát mong muoán caùc Kitoâ höõu khoâng chæ ñöôïc caûnh baùo caån thaän veà chuû ñeà naøy thöôøng xuyeân nhaát coù theå, maø coøn phaûi chu toaøn nghóa vuï nghieâm tuùc laø töï mình tìm hieåu nhöõng quyeát ñònh cuûa Giaùo quyeàn veà nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán Ñieän aûnh, vaø trung thaønh tuaân theo nhöõng quyeát ñònh ñoù. Caùc Giaùm muïc, neáu thaáy thích hôïp, coù theå daønh rieâng moät ngaøy ñaëc bieät trong naêm ñeå noùi veà vaán ñeà naøy. Trong ngaøy ñoù, caùc tín höõu seõ ñöôïc höôùng daãn caån thaän veà boån phaän cuûa mình, ñaëc bieät laø lieân quan ñeán vieäc xem phim, vaø ñöôïc khuyeán khích soát saéng caàu nguyeän vôùi Chuùa veà vaán ñeà naøy.
Ñeå giuùp moïi ngöôøi deã daøng naém roõ vaø tuaân theo nhöõng quyeát ñònh naøy, nhöõng chæ thò naøy, cuøng vôùi moät baøi bình luaän ngaén goïn veà chuùng, phaûi ñöôïc coâng boá vaøo thôøi ñieåm thích hôïp vaø ñöôïc phaân phaùt roäng raõi nhaát coù theå.
Pheâ bình phim aûnh
Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy, caùc nhaø pheâ bình phim aûnh Coâng giaùo gaùnh vaùc troïng traùch raát lôùn. Hoï caàn phaân tích vaán ñeà ñaïo ñöùc trong noäi dung phim moät caùch chính xaùc, baûo veä nhöõng quan ñieåm giuùp khaùn giaû traùnh sa vaøo "ñaïo ñöùc töông ñoái" hay ñaùnh maát nhöõng giaù trò quan troïng.
Vì vaäy, thaät ñaùng leân aùn khi caùc caây buùt treân baùo chí vaø taïp chí, duø töï nhaän laø Coâng giaùo, laïi khoâng ñöa ra ñònh höôùng ñaïo ñöùc roõ raøng cho ñoäc giaû khi vieát veà nhöõng boä phim nhö vaäy.
Ngöôøi quaûn lyù raïp chieáu phim
Moãi khi mua veù xem phim, khaùn giaû caàn yù thöùc raèng mình ñang goùp phaàn uûng hoä cho moät boä phim, duø laø hay hay dôû. Töông töï nhö vaäy, vaø thaäm chí coøn hôn theá nöõa, nhöõng ngöôøi quaûn lyù raïp chieáu phim hoaëc phaân phoái phim cuõng coù boån phaän naøy.
Chuùng toâi nhaän thöùc roõ nhöõng khoù khaên to lôùn maø ngaønh Ñieän aûnh ñang phaûi ñoái maët ngaøy nay, beân caïnh nhöõng yeáu toá khaùc, coøn do söï gia taêng maïnh meõ cuûa truyeàn hình. Tuy nhieân, ngay caû khi ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên naøy, hoï phaûi nhôù raèng löông taâm caám hoï trình chieáu nhöõng chöông trình phim traùi vôùi Ñöùc tin vaø luaân lyù ñaïo ñöùc, hoaëc tham gia vaøo caùc hôïp ñoàng buoäc hoï phaûi trình chieáu nhöõng chöông trình nhö vaäy.
Vì ôû nhieàu quoác gia, nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong ngaønh naøy ñaõ cam keát khoâng trình chieáu, vì baát kyø lyù do gì, nhöõng chöông trình phim coù haïi hoaëc xaáu xa, neân Chuùng toâi tin töôûng raèng saùng kieán tuyeät vôøi naøy seõ lan roäng ra toaøn theá giôùi vaø seõ khoâng coù ngöôøi Coâng giaùo naøo trong ngaønh quaûn lyù ñieän aûnh do döï, khoâng laøm theo nhöõng ñeà xuaát hôïp lyù vaø coù lôïi nhö vaäy.
Chuùng toâi cuõng leân aùn maïnh meõ vieäc söû duïng caùc hình aûnh quaûng caùo mang tính khieâu gôïi hoaëc phaûn caûm, ngay caû khi chuùng ñöôïc duøng ñeå quaûng baù cho nhöõng boä phim coù noäi dung ñöùng ñaén. "Ai coù theå noùi ñöôïc nhöõng hình aûnh naøy gaây haïi nhö theá naøo cho taâm trí, ñaëc bieät laø taâm trí cuûa giôùi treû, khôi daäy nhöõng suy nghó thaáp heøn vaø nhöõng thuù vui oâ ueá nhö theá naøo, chuùng goùp phaàn laøm baêng hoaïi luaân lyù coâng coäng nhö theá naøo, töø ñoù gaây toån haïi ñeán chính lôïi ích cuûa Quoác gia?"[41]
Nhaø haùt Coâng giaùo
Do ñoù, trong caùc raïp chieáu phim thuoäc thaåm quyeàn cuûa Giaùo hoäi, caàn phaûi coù nhöõng buoåi chieáu phuø hôïp vôùi vieäc giaùo duïc ñaïo ñöùc cho caùc tín höõu, ñaëc bieät laø giôùi treû. Nhöõng buoåi chieáu naøy cuõng caàn phuø hôïp vôùi moâi tröôøng xung quanh, neân roõ raøng laø chæ nhöõng boä phim hoaøn toaøn khoâng coù gì phaûi cheâ traùch môùi ñöôïc pheùp trình chieáu.
Giaùm muïc phaûi giaùm saùt chaët cheõ caùc raïp chieáu phim naøy - bao goàm caû nhöõng raïp cuûa caùc doøng tu ñöôïc mieãn tröø - maø coâng chuùng coù theå lui tôùi, caûnh baùo taát caû caùc giaùo só coù traùch nhieäm phaûi tuaân thuû moät caùch trung thaønh vaø chính xaùc caùc quy ñònh ñaõ ñöôïc ñaët ra trong vaán ñeà naøy, vaø khoâng ñöôïc ñaët lôïi ích caù nhaân leân treân neáu hoï muoán hoaøn thaønh vai troø cuûa mình trong söù vuï maø Toøa Thaùnh coi laø quan troïng haøng ñaàu. Chuùng toâi ñaëc bieät khuyeân nhöõng ngöôøi quaûn lyù caùc raïp haùt Coâng giaùo naøy neân taäp hôïp laïi vôùi nhau - nhö ñaõ ñöôïc thöïc hieän ôû moät soá nôi vôùi söï chaáp thuaän vaø ñoàng yù hoaøn toaøn cuûa Chuùng toâi - ñeå thöïc hieän hieäu quaû hôn caùc khuyeán nghò cuûa Vaên phoøng Quoác gia töông öùng, vaø thoáng nhaát veà lôïi ích vaø chính saùch chung.
Nhaø phaân phoái phim aûnh
Lôøi khuyeân maø Chuùng toâi ñaõ göûi gaém ñeán caùc chuû raïp chieáu phim, Chuùng toâi cuõng muoán göûi ñeán caùc nhaø phaân phoái, nhöõng ngöôøi ñoâi khi cuõng laø nhaø ñaàu tö saûn xuaát phim. Hieån nhieân laø hoï coù vò theá thuaän lôïi hôn, vaø do ñoù, coù nghóa vuï nghieâm tuùc hôn trong vieäc hoã trôï cho nhöõng boä phim ñaùng tin caäy. Bôûi leõ, coâng vieäc phaân phoái khoâng theå chæ ñôn thuaàn laø moät chöùc naêng kyõ thuaät kinh doanh, vì phim aûnh - nhö Chuùng toâi ñaõ nhieàu laàn khaúng ñònh - khoâng chæ laø haøng hoùa ñeå mua baùn, maø coøn goùp phaàn nuoâi döôõng taâm hoàn vaø giaùo duïc tinh thaàn, ñaïo ñöùc cho ngöôøi xem. Vì vaäy, caùc nhaø phaân phoái vaø cho thueâ phim cuõng coù cuøng moät möùc ñoä coâng ñöùc vaø traùch nhieäm tuøy theo vieäc ñieàu toát hay ñieàu xaáu xuaát phaùt töø maøn aûnh.
Dieãn vieân
Vì caàn ñöa ngaønh Ñieän aûnh ñi vaøo quyõ ñaïo cuûa nhöõng chính saùch laønh maïnh hôn, caùc dieãn vieân cuõng mang moät traùch nhieäm khoâng nhoû. Thaät vaäy, vôùi phaåm giaù cuûa mình laø con ngöôøi vaø laø nhöõng ngheä só giaøu kinh nghieäm, hoï caàn nhaän thöùc roõ raèng mình khoâng ñöôïc pheùp söû duïng taøi naêng ñeå tham gia vaøo nhöõng vai dieãn trong caùc vôû kòch, hoaëc thöïc hieän nhöõng boä phim traùi vôùi ñaïo ñöùc.
Khoâng chæ vaäy, moät dieãn vieân, khi ñaõ ñaït ñöôïc danh tieáng vang doäi nhôø taøi naêng vaø kyõ thuaät cuûa mình, caàn söû duïng danh tieáng aáy moät caùch chính ñaùng ñeå khôi daäy trong taâm hoàn coâng chuùng nhöõng tình caûm cao thöôïng. Ñaëc bieät, hoï neân nhôù raèng ñôøi soáng caù nhaân cuûa mình phaûi laø moät taám göông saùng veà ñöùc haïnh cho ngöôøi khaùc.
Tröôùc ñaây, khi noùi chuyeän vôùi caùc dieãn vieân chuyeân nghieäp, Chuùng toâi ñaõ töøng khaúng ñònh: "Ai cuõng coù theå thaáy raèng, tröôùc moät ñaùm ñoâng ñang chaêm chuù laéng nghe lôøi baïn noùi, voã tay vaø reo hoø, thì chính baûn thaân baïn cuõng xuùc ñoäng vaø traøn ñaày nieàm vui, söï phaán khôûi naøo ñoù".[42] Quaû thaät, neáu coù theå noùi raèng ai ñoù hoaøn toaøn coù lyù do chính ñaùng ñeå caûm nhaän nhöõng caûm xuùc naøy, thì ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø caùc dieãn vieân Kitoâ höõu ñöôïc pheùp chaáp nhaän töø khaùn giaû nhöõng lôøi taùn döông mang hôi höôùng suøng baùi ngaãu töôïng. Trong tröôøng hôïp naøy, lôøi cuûa Ñaáng Cöùu Ñoä chuùng ta vaãn luoân ñuùng: "Haõy ñeå aùnh saùng cuûa baïn chieáu giaõi tröôùc maët moïi ngöôøi, ñeå hoï thaáy nhöõng vieäc laøm toát ñeïp cuûa baïn vaø toân vinh Cha cuûa baïn, Ñaáng ngöï treân trôøi".[43]
Nhaø saûn xuaát vaø ñaïo dieãn
Tuy vì nhieàu lyù do khaùc nhau, nhöng traùch nhieäm naëng neà nhaát vaãn thuoäc veà caùc nhaø saûn xuaát vaø ñaïo dieãn. YÙ thöùc ñöôïc gaùnh naëng naøy khoâng phaûi laø moät trôû ngaïi cho nhöõng döï aùn cao quyù, maø traùi laïi, caàn phaûi trôû thaønh ñoäng löïc cuûng coá tinh thaàn cho nhöõng ai, vôùi thieän chí, taøi naêng thieân phuù hoaëc tieàm löïc taøi chính, ñang coù aûnh höôûng lôùn trong vieäc saûn xuaát phim aûnh.
Tuy nhieân, caùc nhaø saûn xuaát vaø ñaïo dieãn thöôøng ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên nghieâm troïng khi yeâu caàu cuûa ngheä thuaät xung ñoät vôùi caùc nguyeân taéc toân giaùo vaø luaät luaân lyù. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, tröôùc khi boä phim ñöôïc hoaøn thieän hoaëc trong quaù trình saûn xuaát, hoï caàn tìm kieám lôøi khuyeân töø nhöõng ngöôøi coù thaåm quyeàn, ñoàng thôøi laäp ra moät keá hoaïch vöõng chaéc nhaèm vöøa baûo ñaûm lôïi ích tinh thaàn cho khaùn giaû, vöøa ñaït ñöôïc söï hoaøn thieän veà maët ngheä thuaät cho taùc phaåm. Hoï khoâng neân ngaàn ngaïi tìm ñeán Vaên phoøng Ñieän aûnh Coâng giaùo ñòa phöông, nôi saün saøng hoã trôï thoâng qua vieäc cöû moät coá vaán giaùo só coù chuyeân moân ñeå giaùm saùt coâng vieäc neáu caàn thieát, mieãn laø caùc bieän phaùp phoøng ngöøa thích hôïp ñöôïc tuaân thuû.
Keát quaû cuûa söï tin töôûng maø hoï daønh cho Giaùo hoäi khoâng chæ giuùp duy trì uy tín vaø söï noåi tieáng cuûa hoï, maø coøn mang laïi söï bình an noäi taâm vaø söï coâng nhaän laâu daøi töø coäng ñoàng. Nhö ñaõ ñöôïc khaúng ñònh: "Ñöùc tin, cho ñeán taän cuøng thôøi gian, seõ laø thaønh trì cuûa con ngöôøi." [44] Trong quaù trình saûn xuaát caùc taùc phaåm, döôùi aùnh saùng cuûa giaùo huaán Kitoâ giaùo vaø caùc nguyeân taéc luaân lyù ñuùng ñaén, con ngöôøi seõ ñöôïc laøm phong phuù vaø hoaøn thieän hôn.
Tuy nhieân, caùc giaùo só khoâng ñöôïc pheùp hôïp taùc vôùi caùc ñaïo dieãn phim neáu khoâng coù söï ñoàng yù roõ raøng töø caùc beà treân cuûa mình. Ñieàu naøy laø caàn thieát, bôûi ñeå ñöa ra nhöõng lôøi khuyeân ñuùng ñaén trong lónh vöïc naøy, caàn coù söï xuaát saéc ñaëc bieät trong ngheä thuaät vaø moät söï ñaøo taïo vöôït troäi. Quyeát ñònh veà nhöõng ñieàu naøy khoâng theå ñöôïc phoù maëc cho yù muoán chuû quan cuûa töøng caù nhaân.
Do ñoù, Chuùng toâi göûi lôøi caûnh baùo ñaày tình phuï töû ñeán caùc nhaø saûn xuaát vaø ñaïo dieãn phim Coâng giaùo: khoâng ñöôïc pheùp saûn xuaát nhöõng boä phim ñi ngöôïc laïi Ñöùc Tin hoaëc luaân lyù Kitoâ giaùo. Nhöng neáu - ñieàu maø Chuùa caám - ñieàu naøy xaûy ra, thì caùc Giaùm muïc coù traùch nhieäm nhaéc nhôû hoï ñeå giuùp hoï quay trôû laïi con ñöôøng ñuùng ñaén, vaø neáu caàn thieát, aùp duïng caùc bieän phaùp cheá taøi moät caùch coâng baèng vaø ñaày tình thöông.
Tuy nhieân, Chuùng toâi tin chaéc raèng, ñeå ñöa ngaønh Ñieän aûnh ñaït ñeán ñænh cao cuûa nhöõng "boä phim lyù töôûng", khoâng coù ñieàu gì hieäu quaû hôn laø vieäc nhöõng ngöôøi tham gia saûn xuaát phim haønh ñoäng phuø hôïp vôùi caùc giôùi raên cuûa luaät Kitoâ giaùo. Haõy ñeå nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm saûn xuaát phim tieáp caän caùc nguoàn maïch töø ñoù moïi aân suûng cao quyù tuoân traøo. Hoï caàn thaáu hieåu giaùo huaán Tin Möøng vaø naém vöõng giaùo lyù truyeàn thoáng cuûa Giaùo hoäi veà caùc chaân lyù cuûa ñôøi soáng, veà haïnh phuùc vaø nhaân ñöùc, veà ñau khoå vaø toäi loãi, veà thaân xaùc vaø linh hoàn, veà caùc vaán ñeà xaõ hoäi vaø khaùt voïng cuûa con ngöôøi. Nhôø ñoù, hoï seõ tìm ñöôïc nhöõng coát truyeän môùi meû vaø tuyeät vôøi ñeå khai thaùc, ñoàng thôøi caûm nhaän ñöôïc nguoàn caûm höùng daït daøo ñeå saùng taïo neân nhöõng taùc phaåm coù giaù trò laâu daøi.
Nhöõng saùng kieán vaø thöïc haønh nhaèm nuoâi döôõng, cuûng coá vaø phaùt trieån ñôøi soáng thieâng lieâng cuûa hoï caàn ñöôïc khuyeán khích vaø môû roäng. Ñaëc bieät, caàn chuù yù ñeán vieäc ñaøo taïo Kitoâ giaùo cho nhöõng ngöôøi treû ñang coù yù ñònh böôùc vaøo ngaønh ñieän aûnh moät caùch chuyeân nghieäp. Vieäc ñaøo taïo naøy khoâng chæ giuùp hoï xaây döïng neàn taûng ñaïo ñöùc vöõng chaéc maø coøn khôi daäy trong hoï loøng nhieät huyeát ñeå coáng hieán nhöõng taùc phaåm coù giaù trò thaät söï.
Ñeå keát thuùc nhöõng höôùng daãn lieân quan ñeán Ñieän aûnh, Chuùng toâi keâu goïi caùc quan chöùc nhaø nöôùc khoâng ñöôïc hoã trôï cho vieäc saûn xuaát hoaëc phoå bieán nhöõng boä phim mang tính thaáp keùm. Thay vaøo ñoù, baèng caùch thieát laäp caùc quy ñònh phuø hôïp vaø taän duïng caùc neàn taûng coâng ngheä hieän ñaïi, haõy goùp phaàn thuùc ñaåy nhöõng chöông trình phim laønh maïnh, ñaùng ñöôïc khen ngôïi, ñaëc bieät laø nhöõng chöông trình daønh cho giôùi treû. Khi nhöõng khoaûn tieàn lôùn ñang ñöôïc chi cho giaùo duïc coâng coäng, hoï cuõng neân daønh söï quan taâm hôïp lyù ñeán lónh vöïc naøy, vì ñaây laø moät phaàn thieát yeáu cuûa giaùo duïc.
Ngoaøi ra, vì ôû moät soá quoác gia, cuõng nhö taïi caùc lieân hoan phim quoác teá, caùc giaûi thöôûng ñaõ ñöôïc thieát laäp vaø xöùng ñaùng trao taëng cho nhöõng boä phim ñöôïc ñaùnh giaù cao veà giaù trò giaùo duïc vaø tinh thaàn, Chuùng toâi keâu goïi taát caû nhöõng ngöôøi thieän chí vaø khoân ngoan haõy chung tay baûo veä vaø toân vinh nhöõng boä phim coù giaù trò, ñeå chuùng nhaän ñöôïc söï coâng nhaän xöùng ñaùng töø coâng chuùng. Söï taùn thöôûng vaø uûng hoä daønh cho nhöõng taùc phaåm naøy chính laø phaàn thöôûng quyù giaù, khích leä caùc nhaø saûn xuaát tieáp tuïc saùng taïo neân nhöõng boä phim coù yù nghóa saâu saéc vaø giaù trò laâu daøi.
3. Truyeàn Thanh (Radio)
Chuùng toâi cuõng vôùi loøng quan taâm khoâng keùm khi muoán baøy toû vôùi anh em ñaùng kính noãi lo aâu cuûa Chuùng toâi lieân quan ñeán moät phöông tieän truyeàn thoâng khaùc, ñöôïc ra ñôøi cuøng thôøi kyø vôùi ngaønh ñieän aûnh: ñoù chính laø Radio.
Maëc duø Radio khoâng sôû höõu nhöõng yeáu toá saân khaáu tröïc quan hay nhöõng lôïi theá veà thôøi gian vaø khoâng gian nhö ngaønh coâng nghieäp ñieän aûnh, nhöng noù laïi coù nhöõng öu ñieåm khaùc bieät, maø khoâng phaûi taát caû ñeàu ñaõ ñöôïc khai phaù troïn veïn.
Nhö Chuùng toâi ñaõ töøng noùi vôùi caùc thaønh vieân vaø giaùm ñoác cuûa moät coâng ty phaùt thanh: "Phöông thöùc truyeàn thoâng naøy döôøng nhö taùch bieät vaø khoâng bò giôùi haïn bôûi ñieàu kieän veà khoâng gian vaø thôøi gian, voán thöôøng caûn trôû hoaëc laøm trì hoaõn caùc phöông thöùc giao tieáp khaùc giöõa con ngöôøi. Vôùi moät loaïi 'ñoâi caùnh' ñaëc bieät, nhanh hôn caû soùng aâm, vaø vôùi toác ñoä cuûa aùnh saùng, noù vöôït qua moïi bieân giôùi trong choác laùt vaø truyeàn taûi nhöõng thoâng ñieäp ñöôïc giao phoù cho noù." [45]
Nhôø nhöõng phaùt minh môùi, coâng ngheä voâ tuyeán gaàn nhö ñaõ ñaït ñeán söï hoaøn thieän, mang laïi nhöõng lôïi ích vöôït troäi cho caùc quy trình kyõ thuaät. Ví duï, baèng caùch söû duïng caùc tia soùng, ngöôøi ta coù theå ñieàu khieån caùc thieát bò maùy moùc khoâng ngöôøi laùi ñeán nhöõng ñòa ñieåm ñaõ ñònh saün. Tuy nhieân, theo Chuùng toâi, chöùc naêng cao quyù nhaát cuûa Truyeàn Thanh (Radio) laø soi saùng, giaùo duïc con ngöôøi, höôùng taâm trí vaø traùi tim hoï ñeán nhöõng giaù trò cao ñeïp, tinh thaàn.
Tuy nhieân, con ngöôøi, ngay caû khi ôû trong chính ngoâi nhaø cuûa mình, vaãn luoân khao khaùt ñöôïc laéng nghe ñoàng loaïi, ñöôïc bieát ñeán nhöõng söï kieän dieãn ra ôû phöông xa vaø ñöôïc chia seû nhöõng khía caïnh trong ñôøi soáng vaên hoùa, xaõ hoäi cuûa nhöõng ngöôøi khaùc.
Vì vaäy, khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân khi trong moät khoaûng thôøi gian ngaén, raát nhieàu ngoâi nhaø ñaõ ñöôïc trang bò caùc thieát bò thu soùng. Qua ñoù, nhö nhöõng caùnh cöûa soå thaàn kyø môû ra theá giôùi, con ngöôøi keát noái vôùi cuoäc soáng soâi ñoäng cuûa nhöõng neàn vaên minh, ngoân ngöõ vaø chuûng toäc khaùc nhau baát keå ngaøy ñeâm. Ñieàu naøy ñöôïc hieän dieän soáng ñoäng bôûi voâ soá chöông trình phaùt thanh bao goàm tin töùc, phoûng vaán, troø chuyeän vaø caùc noäi dung cung caáp thoâng tin höõu ích, thuù vò töø caùc söï kieän coäng ñoàng, ngheä thuaät, ca haùt vaø aâm nhaïc giao höôûng.
Nhö Chuùng toâi ñaõ noùi gaàn ñaây: "Thaät laø moät lôïi theá to lôùn, moät traùch nhieäm to lôùn ñöôïc trao cho con ngöôøi ngaøy nay, vaø thaät khaùc bieät so vôùi thôøi xöa, khi maø giaùo huaán veà chaân lyù, veà giôùi luaät yeâu thöông anh em, veà lôøi höùa haïnh phuùc ñôøi ñôøi, ñeán vôùi con ngöôøi moät caùch chaäm chaïp qua caùc Toâng ñoà, nhöõng ngöôøi ñaõ phaûi ñi treân nhöõng con ñöôøng gaäp gheành cuûa thôøi ñaïi ñoù; trong khi ngaøy nay, thoâng ñieäp thieâng lieâng coù theå ñöôïc truyeàn taûi ñeán haøng chuïc, haøng traêm ngaøn ngöôøi cuøng moät luùc." [46]
Do ñoù, ngöôøi Coâng giaùo caàn naém laáy öu theá cuûa thôøi ñaïi naøy, khai thaùc nguoàn taøi nguyeân phong phuù veà giaùo lyù, giaûi trí, ngheä thuaät vaø caû Lôøi Chuùa maø Truyeàn thanh mang laïi, ñeå töø ñoù môû roäng vaø naâng cao taàm nhìn cuûa baûn thaân.
Ai cuõng hieåu roõ nhöõng chöông trình radio hay coù theå goùp phaàn to lôùn vaøo vieäc giaùo duïc ñuùng ñaén; tuy nhieân, vieäc söû duïng coâng cuï naøy cuõng ñaët ra moät traùch nhieäm veà löông taâm nhö trong caùc lónh vöïc kyõ thuaät khaùc, bôûi vì noù coù theå ñöôïc söû duïng cho muïc ñích toát hoaëc xaáu. Do ñoù, nhöõng lôøi ñöôïc vieát trong Kinh thaùnh coù theå ñöôïc aùp duïng cho ngheä thuaät Truyeàn Thanh: "Bôûi ñoù, chuùng ta chuùc tuïng Thieân Chuùa laø Cha; vaø bôûi ñoù, chuùng ta nguyeàn ruûa loaøi ngöôøi, laø nhöõng keû ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa. Töø cuøng moät mieäng maø ra caû lôøi chuùc phuùc vaø lôøi nguyeàn ruûa." [47]
Traùch nhieäm cuûa ngöôøi nghe
Traùch nhieäm ñaàu tieân cuûa ngöôøi nghe radio laø löïa choïn moät caùch caån thaän vaø coù chuû ñích töø caùc chöông trình ñöôïc phaùt soùng. Ñöøng ñeå chuùng töï do xaâm nhaäp vaøo nhaø moät caùch böøa baõi, maø haõy chaøo ñoùn chuùng döïa treân cuøng nhöõng nguyeân taéc nhö khi ta thaän troïng vaø khoân ngoan môøi moät ngöôøi baïn ñeán chôi. Seõ laø sai laàm neáu moät ngöôøi khoâng heà choïn loïc khi giôùi thieäu baïn beø vôùi gia ñình mình.
Vì vaäy, caùc chöông trình radio ñöôïc pheùp böôùc vaøo nhaø phaûi laø nhöõng chöông trình khuyeán khích söï thaät vaø loøng toát, khoâng loâi keùo caùc thaønh vieân trong gia ñình khoûi vieäc chu toaøn boån phaän cuûa hoï, duø laø vôùi caù nhaân hay vôùi xaõ hoäi. Chuùng phaûi laø nhöõng chöông trình cuûng coá hoï ñeå thöïc hieän caùc boån phaän ñoù moät caùch ñuùng ñaén. Rieâng ñoái vôùi treû em vaø thanh thieáu nieân, caùc chöông trình löïa choïn caàn ñaûm baûo khoâng gaây haïi maø thay vaøo ñoù laø hoã trôï vaø môû roäng söï kieåm soaùt laønh maïnh cuûa cha meï vaø giaùo vieân.
Caùc Vaên phoøng Coâng giaùo veà Phaùt thanh ñöôïc thaønh laäp ôû moãi quoác gia, söû duïng caùc tôø nhaät baùo vaø taïp chí Coâng giaùo, caàn noã löïc thoâng baùo tröôùc cho caùc tín höõu veà baûn chaát vaø giaù trò cuûa caùc chöông trình. Tuy nhieân, vieäc thoâng baùo tröôùc nhö vaäy seõ khoâng phaûi luùc naøo cuõng khaû thi; vaø thoâng thöôøng, nhöõng thoâng tin naøy seõ chæ laø nhöõng ñaùnh giaù sô löôïc, khi maø noäi dung cuûa chöông trình khoâng theå ñöôïc bieát tröôùc moät caùch deã daøng.
Caùc linh muïc chaùnh xöù neân caûnh baùo giaùo daân cuûa mình raèng hoï bò luaät Chuùa caám nghe caùc chöông trình radio gaây nguy hieåm cho Ñöùc tin hoaëc luaân lyù cuûa hoï. Ñoàng thôøi, caùc linh muïc cuõng neân khuyeân nhuû nhöõng ngöôøi tham gia ñaøo taïo giôùi treû phaûi caûnh giaùc vaø thaám nhuaàn caùc nguyeân taéc toân giaùo lieân quan ñeán vieäc söû duïng radio ñöôïc laép ñaët trong nhaø.
Hôn nöõa, caùc Giaùm muïc coù nhieäm vuï keâu goïi caùc tín höõu traùnh nghe caùc ñaøi ñöôïc bieát laø phaùt soùng nhöõng noäi dung baûo veä cho nhöõng vaán ñeà traùi ngöôïc hoaøn toaøn vôùi Ñöùc tin Coâng giaùo.
Moät boån phaän khaùc raøng buoäc ngöôøi nghe laø cho ban ñieàu haønh chöông trình bieát nhöõng mong muoán vaø pheâ bình chính ñaùng cuûa hoï. Nghóa vuï naøy xuaát phaùt roõ raøng töø baûn chaát cuûa radio, voán laø moät phöông tieän truyeàn thoâng moät chieàu, trong ñoù ngöôøi noùi höôùng ñeán ngöôøi nghe.
Maëc duø caùc heä thoáng khaûo saùt dö luaän ngaøy caøng phoå bieán ñeå tìm hieåu möùc ñoä quan taâm cuûa ngöôøi nghe ñoái vôùi moãi chöông trình, nhöng ñieàu naøy coù theå daãn ñeán vieäc ñaùnh giaù phoå bieán, duø ñöôïc theå hieän ít hay nhieàu, laïi döïa treân nhöõng nguyeân nhaân taàm thöôøng, nhaát thôøi, hoaëc döïa treân söï nhieät tình thieáu cô sôû lyù trí, khieán cho phaùn ñoaùn nhö vaäy khoâng theå ñöôïc coi laø kim chæ nam chaéc chaén cho haønh ñoäng.
Vì vaäy, ngöôøi nghe radio caàn phaûi töï mình thöùc tænh ñeå coù ñöôïc moät quan ñieåm caân baèng trong coâng chuùng, baèng caùch, trong khi vaãn tuaân thuû caùc phöông phaùp thích hôïp, caùc chöông trình naøy - theo giaù trò cuûa chuùng - ñöôïc taùn thaønh, uûng hoä, hoaëc bò khieån traùch, töø ñoù ñöa ngheä thuaät Phaùt thanh, ñöôïc coi nhö moät phöông phaùp giaùo duïc, "phuïc vuï cho söï thaät, cho luaân lyù toát ñeïp, cho coâng lyù vaø tình yeâu thöông". [48]
Ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû naøy laø nhieäm vuï cuûa taát caû caùc hoäi ñoaøn Coâng giaùo, nhöõng ngöôøi nhieät thaønh trong vieäc ñaûm baûo lôïi ích cho caùc Kitoâ höõu trong vaán ñeà naøy. ÔÛ nhöõng quoác gia maø hoaøn caûnh ñòa phöông cho pheùp, caùc nhoùm ngöôøi nghe hoaëc ngöôøi xem coù theå ñöôïc toå chöùc cho muïc ñích naøy, döôùi söï giaùm saùt cuûa Vaên phoøng Ñieän aûnh, Phaùt thanh vaø Truyeàn hình Quoác gia ñöôïc thaønh laäp taïi moãi quoác gia.
Cuoái cuøng, ngöôøi nghe radio neân yù thöùc raèng hoï coù nghóa vuï khuyeán khích caùc chöông trình coù uy tín, ñaëc bieät laø nhöõng chöông trình höôùng taâm trí con ngöôøi ñeán vôùi Thieân Chuùa. Ñaëc bieät trong thôøi ñaïi ngaøy nay, khi maø nhöõng hoïc thuyeát sai laàm vaø ñoäc haïi ñang ñöôïc lan truyeàn treân khaép khoâng trung, khi maø baèng söï gaây nhieãu coù chuû yù, moät loaïi "böùc maøn saét" treân khoâng ñang ñöôïc döïng leân vôùi muïc ñích ngaên chaën söï thaät coù theå laät ñoå ñeá cheá cuûa chuû nghóa duy vaät voâ thaàn.
Trong thôøi ñaïi naøy, khi haøng traêm ngaøn ngöôøi treân theá giôùi vaãn ñang tìm kieám aùnh saùng bình minh cuûa Tin Möøng, khi ngöôøi beänh vaø nhöõng ngöôøi khuyeát taät khaùc cuõng ñang mong moûi ñöôïc tham döï vaøo nhöõng lôøi caàu nguyeän vaø nghi thöùc Thaùnh Leã cuûa coäng ñoàng Kitoâ höõu, thì chaúng phaûi caùc tín höõu, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi söû duïng radio haøng ngaøy, neân nhieät tình khuyeán khích nhöõng chöông trình nhö vaäy hay sao?
Caùc chöông trình toân giaùo
Chuùng toâi ghi nhaän nhöõng noã löïc ñaùng ghi nhaän ôû nhieàu nôi nhaèm gia taêng caùc chöông trình Coâng giaùo treân soùng phaùt thanh. Nhieàu caù nhaân, töø linh muïc ñeán giaùo daân, ñaõ tieân phong trong noã löïc naøy, daønh nhieàu taâm huyeát ñeå ñaûm baûo chöông trình toân giaùo ñöôïc coi troïng moät caùch xöùng ñaùng, bôûi vieäc thôø phöôïng Thieân Chuùa laø ñieàu cao quyù hôn caû.
Trong khi ñoù, trong khi suy tö veà tieàm naêng to lôùn cuûa phaùt thanh trong vieäc hoã trôï söù maïng loan baùo Tin Möøng, vaø ñöôïc thoâi thuùc bôûi lôøi daïy cuûa Chuùa Gieâsu: "Haõy ñi khaép theá gian, rao giaûng Tin Möøng cho moïi loaøi thoï taïo", [49] chuùng toâi tha thieát keâu goïi anh em Giaùm muïc haõy noã löïc gia taêng soá löôïng vaø naâng cao chaát löôïng caùc chöông trình Coâng giaùo, tuøy theo nhu caàu vaø ñieàu kieän cuûa moãi nôi.
Ñeå theå hieän veû ñeïp cuûa caùc nghi thöùc phuïng vuï, chaân lyù ñöùc tin vaø caùc söï kieän lieân quan ñeán Giaùo hoäi moät caùch trang troïng vaø thu huùt qua soùng phaùt thanh, ñoøi hoûi taøi naêng vaø kyõ naêng ñaùng keå. Do ñoù, vieäc ñaøo taïo baøi baûn veà phöông phaùp truyeàn thoâng cho caû linh muïc vaø giaùo daân ñaûm nhaän nhieäm vuï naøy laø voâ cuøng caàn thieát.
Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy, ôû nhöõng nôi coù ñieàu kieän thuaän lôïi veà trang thieát bò vaø kinh nghieäm saûn xuaát chöông trình, neân toå chöùc caùc khoùa ñaøo taïo baøi baûn, taïo ñieàu kieän cho caùc nôi khaùc ñeán hoïc hoûi kinh nghieäm, töø ñoù naâng cao chaát löôïng ngheä thuaät vaø kyõ thuaät cho caùc chöông trình toân giaùo treân soùng phaùt thanh.
Caùc Vaên phoøng Quoác gia coù traùch nhieäm khuyeán khích, toå chöùc vaø phoái hôïp caùc chöông trình toân giaùo ña daïng trong phaïm vi mình quaûn lyù. Ñoàng thôøi, caàn hôïp taùc chaët cheõ vôùi ban quaûn lyù caùc ñaøi phaùt thanh khaùc, ñaûm baûo noäi dung phaùt soùng luoân phuø hôïp vôùi caùc giaù trò ñaïo ñöùc.
Caùc Giaùm muïc caàn ban haønh nhöõng höôùng daãn cuï theå cho caùc giaùo só, bao goàm caû tu só, ñang laøm vieäc taïi caùc ñaøi phaùt thanh vaø truyeàn hình, vaø giao cho caùc Vaên phoøng Quoác gia giaùm saùt vieäc thöïc hieän.
Caùc ñaøi phaùt thanh Coâng giaùo
Chuùng toâi ñaëc bieät muoán göûi lôøi ñoäng vieân ñeán caùc ñaøi phaùt thanh Coâng giaùo. Chuùng toâi hoaøn toaøn nhaän thöùc ñöôïc muoân vaøn khoù khaên maø caùc ñaøi phaûi ñoái maët trong lónh vöïc naøy; tuy nhieân, Chuùng toâi tin töôûng raèng coâng vieäc toâng ñoà maø Chuùng toâi traân troïng naøy seõ ñöôïc caùc ñaøi theo ñuoåi vôùi naêng löôïng vaø söï coäng taùc laãn nhau.
Veà phaàn mình, Chuùng toâi ñaõ saép xeáp ñeå môû roäng vaø hoaøn thieän Ñaøi Phaùt thanh Vatican, ñaøi phaùt thanh ñaõ thöïc hieän coâng vieäc xuaát saéc cho Giaùo hoäi, moät hoaït ñoäng yù nghóa maø nhö Chuùng toâi ñaõ tuyeân boá vôùi caùc tín höõu Coâng giaùo Haø Lan - nhöõng ngöôøi ñaõ ñoùng goùp raát haøo phoùng cho ñaøi. Hoaït ñoäng naøy ñaõ ñaùp öùng toát "nhöõng mong muoán tha thieát vaø nhu caàu thieát yeáu cuûa toaøn theá giôùi Coâng giaùo". [50]
Traùch nhieäm cuûa chöông trình
Hôn nöõa, Chuùng toâi muoán bieåu döông taát caû nhöõng giaùm ñoác vaø nhaø saûn xuaát chöông trình phaùt thanh löông thieän vì söï nhaän thöùc saâu saéc cuûa hoï veà nhu caàu cuûa Giaùo hoäi, maø nhieàu ngöôøi trong soá hoï ñaõ laøm chöùng baèng caùch töï nguyeän daønh thôøi gian thích hôïp ñeå truyeàn baù Lôøi Chuùa, hoaëc baèng caùch cung caáp caùc thieát bò caàn thieát. Haønh ñoäng naøy theå hieän söï tham gia cuûa hoï vaøo coâng vieäc toâng ñoà, ñöôïc thöïc hieän ngay caû treân soùng phaùt thanh. Quaû thöïc, nhö lôøi Chuùa chuùng ta ñaõ höùa: "Ai tieáp ñoùn moät tieân tri vôùi danh nghóa laø tieân tri, thì seõ ñöôïc laõnh phaàn thöôûng cuûa tieân tri". [51]
Ngaøy nay, chaát löôïng kyõ thuaät cao trong caùc chöông trình phaùt thanh ñoøi hoûi chuùng phaûi phuø hôïp vôùi caùc nguyeân taéc ñích thöïc cuûa ngheä thuaät; do ñoù, caùc taùc giaû vaø nhöõng ngöôøi tham gia chuaån bò vaø saûn xuaát chuùng phaûi coù neàn taûng giaùo lyù vöõng chaéc vaø moät taâm hoàn phong phuù. Vì vaäy, Chuùng toâi tha thieát môøi goïi hoï, nhö Chuùng toâi ñaõ laøm vôùi caùc thaønh vieân cuûa ngaønh Ñieän aûnh, haõy khai thaùc moät caùch hieäu quaû kho taøng phong phuù cuûa neàn vaên minh Kitoâ giaùo. Cuoái cuøng, caùc giaùm muïc haõy nhaéc nhôû caùc quan chöùc Nhaø nöôùc raèng moät phaàn traùch nhieäm cuûa hoï laø thöïc hieän söï quan taâm ñuùng möùc trong vieäc baûo veä vieäc truyeàn taûi caùc chöông trình lieân quan ñeán Giaùo hoäi Coâng giaùo, vaø caàn ñaëc bieät löu taâm ñeán caùc ngaøy leã vaø nhu caàu tinh thaàn haøng ngaøy cuûa caùc Kitoâ höõu.
4. Truyeàn Hình (Television)
Thöa anh em ñaùng kính, veà vaán ñeà coøn laïi, Chuùng toâi muoán trao ñoåi ñoâi chuùt vôùi anh em veà Truyeàn hình, moät phöông tieän trong trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa Chuùng toâi ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït troäi ôû moät soá quoác gia vaø ñang daàn phoå bieán ôû nhöõng quoác gia khaùc. Phöông tieän truyeàn thoâng naøy khoâng ngöøng phaùt trieån vaø chaéc chaén ñaõ trôû thaønh moät böôùc tieán quan troïng trong lòch söû nhaân loaïi. Chuùng toâi luoân quan taâm theo doõi söï phaùt trieån cuûa noù vôùi nhieàu kyø voïng, nhöng ñoàng thôøi cuõng khoâng khoûi baên khoaên. Moät maët, ngay töø ñaàu, Chuùng toâi ñaõ nhaän thaáy roõ nhöõng tieàm naêng to lôùn vaø lôïi ích thieát thöïc maø noù mang laïi. Nhöng maët khaùc, Chuùng toâi cuõng nhaän thöùc roõ vaø ñaõ caûnh baùo veà nhöõng nguy cô tieàm taøng cuõng nhö söï laïm duïng cuûa moät soá ngöôøi ñoái vôùi phöông tieän truyeàn thoâng naøy. Truyeàn hình vaø Ñieän aûnh coù nhieàu ñieåm chung, bôûi vì caû hai ñeàu mang ñeán cho khaùn giaû nhöõng hình aûnh soáng ñoäng, chaân thöïc veà cuoäc soáng; hôn nöõa, nhieàu chöông trình truyeàn hình ñöôïc chuyeån theå töø caùc boä phim ñieän aûnh. Truyeàn hình cuõng sôû höõu baûn chaát vaø söùc aûnh höôûng maïnh meõ nhö phaùt thanh, vì noù ñeán vôùi moïi ngöôøi ngay taïi nhaø rieâng chöù khoâng phaûi ôû raïp chieáu phim. Chuùng toâi xin khoâng nhaéc laïi ôû ñaây nhöõng huaán duï veà boån phaän cuûa ngöôøi xem, ngöôøi nghe, nhaø saûn xuaát vaø caùc cô quan chöùc naêng lieân quan ñeán phim aûnh vaø phaùt thanh ñaõ ñöôïc ñeà caäp tröôùc ñoù. Chuùng toâi cuõng khoâng caàn nhaéc laïi taàm quan troïng cuûa vieäc quan taâm, ñaàu tö ñuùng möùc ñeå xaây döïng vaø phaùt trieån caùc chöông trình toân giaùo phuø hôïp.
Chöông trình Coâng giaùo
Chuùng toâi nhaän thaáy ñoâng ñaûo khaùn giaû daønh söï quan taâm ñaëc bieät ñeán caùc chöông trình truyeàn hình veà caùc söï kieän Coâng giaùo. Dó nhieân, nhö Chuùng toâi ñaõ tuyeân boá caùch ñaây vaøi naêm [52], vieäc theo doõi Thaùnh Leã qua truyeàn hình khoâng theå thay theá cho vieäc hieän dieän tröïc tieáp taïi Thaùnh Leã, ñaëc bieät laø vaøo caùc ngaøy leã buoäc. Tuy nhieân, vieäc xem caùc nghi thöùc toân giaùo treân truyeàn hình coù theå mang laïi nhöõng lôïi ích quyù baùu, giuùp cuûng coá ñöùc tin vaø khôi daäy loøng soát saéng cho nhöõng ngöôøi vì lyù do naøo ñoù khoâng theå tham döï tröïc tieáp. Do ñoù, Chuùng toâi nhieät thaønh khuyeán khích caùc chöông trình thuoäc loaïi naøy.
Taïi moãi quoác gia, caùc Giaùm muïc seõ laø ngöôøi ñaùnh giaù söï phuø hôïp cuûa caùc chöông trình toân giaùo treân truyeàn hình vaø giao phoù vieäc thöïc hieän cho Vaên phoøng ñöôïc thaønh laäp. Vaên phoøng naøy seõ, nhö trong caùc vaán ñeà töông töï, chuû ñoäng thoâng tin, ñònh höôùng cho khaùn giaû, ñoàng thôøi toå chöùc vaø ñieàu phoái moïi hoaït ñoäng phuø hôïp vôùi tinh thaàn vaø ñaïo ñöùc Kitoâ giaùo.
Nhöõng vaán ñeà ñaëc bieät veà truyeàn hình
Beân caïnh nhöõng ñieåm chung vôùi ñieän aûnh vaø radio, truyeàn hình coøn sôû höõu söùc maïnh vaø aûnh höôûng rieâng bieät. Nhôø loaïi hình ngheä thuaät naøy, ngöôøi xem coù theå chöùng kieán vaø laéng nghe nhöõng söï kieän dieãn ra ôû xa ngay luùc chuùng ñang dieãn ra, töø ñoù thoâi thuùc hoï tham gia moät caùch tích cöïc hôn. Caûm giaùc tröïc tieáp naøy caøng ñöôïc nhaân leân khi xem trong moâi tröôøng gia ñình aám cuùng.
Söùc maïnh ñaëc bieät aáy cuûa truyeàn hình mang ñeán nieàm vui cho moïi nhaø vaø ñöôïc coi laø raát quan troïng. Bôûi leõ, noù coù theå ñoùng goùp raát lôùn cho ñôøi soáng ñaïo ñöùc, söï phaùt trieån trí tueä vaø thoùi quen cuûa caùc thaønh vieân trong gia ñình; ñaëc bieät laø con treû, ñoái töôïng deã bò thu huùt vaø aûnh höôûng bôûi phaùt minh hieän ñaïi naøy. Tuy nhieân, "chæ moät chuùt men cuõng ñuû laøm daäy caû thuùng boät" [53]. Neáu söï phaùt trieån theå chaát ôû treû em coù theå bò caûn trôû bôûi moät soá maàm beänh, khieán chuùng khoâng theå phaùt trieån toaøn dieän, thì moät yeáu toá giaùo duïc leäch laïc laïi caøng coù khaû naêng len loûi vaøo ñôøi soáng tinh thaàn vaø caûn trôû söï hình thaønh nhaân caùch ñuùng ñaén. Ai cuõng bieát, treû em coù theå deã daøng traùnh ñöôïc beänh taät beân ngoaøi. Nhöng khi maàm beänh ñaõ len loûi vaøo nhaø, vieäc ngaên chaën seõ khoù khaên hôn raát nhieàu.
Vieäc ñöa ruûi ro döôùi baát kyø hình thöùc naøo vaøo söï thaùnh thieän cuûa moâi tröôøng gia ñình laø ñieàu sai traùi. Do ñoù, Giaùo hoäi, vôùi quyeàn lôïi vaø boån phaän cuûa mình, ñaõ luoân noã löïc heát söùc ñeå ngaên chaën nhöõng caùnh coång thieâng lieâng naøy bò xaâm phaïm, döôùi baát kyø lyù do naøo, bôûi nhöõng chöông trình truyeàn hình xaáu.
Beân caïnh nhöõng lôïi theá khaùc, truyeàn hình coøn giuùp ngöôøi giaø vaø treû nhoû deã daøng thuï höôûng ngay taïi nhaø. Do ñoù, phöông tieän naøy coù theå cuûng coá tình caûm gaén boù vaø yeâu thöông trong gia ñình, mieãn laø nhöõng gì ñöôïc trình chieáu khoâng ñi ngöôïc laïi vôùi nhöõng ñöùc tính cao ñeïp ñoù.
Tuy nhieân, moät soá ngöôøi hoaøn toaøn phuû nhaän khaû naêng hieän thöïc hoùa nhöõng yeâu caàu cao caû naøy, ít nhaát laø ôû thôøi ñieåm hieän taïi. Hoï cho raèng, vieäc thoûa maõn nhu caàu cuûa khaùn giaû khieán hoï khoâng theå ñeå baát kyø khoaûng thôøi gian naøo bò boû troáng. Hôn nöõa, hoï buoäc phaûi luoân coù saün nhieàu chöông trình ña daïng, ñoâi khi phaûi trình chieáu nhöõng chöông trình ban ñaàu chæ daønh cho nhaø haùt coâng coäng. Cuoái cuøng, hoï laäp luaän raèng truyeàn hình khoâng chæ daønh cho giôùi treû maø coøn daønh cho caû ngöôøi lôùn.
Chuùng toâi thöøa nhaän raèng, trong vaán ñeà naøy, khoù khaên laø ñieàu khoù traùnh khoûi. Tuy nhieân, chuùng ta khoâng neân vì theá maø trì hoaõn vieäc tìm ra giaûi phaùp. Bôûi leõ, vieäc söû duïng loaïi hình ngheä thuaät naøy moät caùch thieáu kieåm soaùt ñaõ vaø ñang gaây ra nhöõng toån haïi nghieâm troïng cho caù nhaân vaø xaõ hoäi, möùc ñoä nghieâm troïng ñeán nay vaãn raát khoù ñaùnh giaù.
Ñeå vieäc thaùo gôõ nhöõng khoù khaên coù theå tieán trieån song song vôùi vieäc söû duïng truyeàn hình ngaøy caøng taêng ôû moãi quoác gia, caàn phaûi noã löïc heát söùc ñeå chuaån bò nhieàu chöông trình khaùc nhau, ñaûm baûo chuùng phuø hôïp veà caû maët noäi dung, ñaïo ñöùc laãn kyõ thuaät truyeàn hình.
Vì lyù do naøy, Chuùng toâi tha thieát keâu goïi nhöõng ngöôøi Coâng giaùo coù kieán thöùc, hoïc thuyeát vöõng chaéc vaø am hieåu ngheä thuaät - ñaëc bieät laø caùc giaùo só, caùc thaønh vieân cuûa caùc Doøng tu vaø Hoäi doøng - haõy höôùng söï chuù yù ñeán loaïi hình ngheä thuaät môùi naøy vaø tích cöïc hôïp taùc ñeå baát kyø lôïi ích naøo maø quaù khöù vaø tieán boä thöïc söï ñaõ ñoùng goùp cho söï phaùt trieån cuûa taâm trí, cuõng coù theå ñöôïc söû duïng moät caùch ñaày ñuû cho lôïi ích cuûa truyeàn hình.
Ngoaøi ra, ñieàu caàn thieát laø caùc nhaø saûn xuaát phim truyeàn hình khoâng chæ löu taâm ñeán vieäc giöõ gìn nguyeân veïn caùc nguyeân taéc toân giaùo vaø danh döï, maø coøn phaûi ñaëc bieät caûnh giaùc tröôùc nguy cô maø giôùi treû coù theå gaëp phaûi neáu hoï xem nhöõng chöông trình daønh cho ngöôøi lôùn. Ñoái vôùi caùc buoåi bieåu dieãn töông töï ñöôïc trình chieáu trong raïp chieáu phim vaø nhaø haùt, ñeå gìn giöõ lôïi ích chung, caùc bieän phaùp phoøng ngöøa thích hôïp ñaõ ñöôïc thöïc hieän moät caùch coù chuû yù ôû haàu heát caùc quoác gia vaên minh, vôùi muïc ñích ngaên chaën giôùi treû tieáp caän caùc hình thöùc giaûi trí voâ ñaïo ñöùc. Nhöng ai cuõng bieát laø truyeàn hình - vaø vôùi lyù do chính ñaùng hôn - caàn coù nhöõng lôïi ích vaø bieän phaùp baûo veä cuûa söï caûnh giaùc cao ñoä. Thaät ñaùng khen ngôïi khi ôû moät soá quoác gia, caùc muïc caám treû em xem ñaõ bò loaïi khoûi caùc chöông trình truyeàn hình; nhöng neáu xaûy ra tröôøng hôïp moät soá nôi cho pheùp nhöõng ñieàu nhö vaäy, thì ít nhaát, caùc bieän phaùp phoøng ngöøa nhaát ñònh laø hoaøn toaøn caàn thieát.
Thaät voâ ích neáu ai ñoù cho raèng nhöõng nguyeân taéc xuaát saéc vaø löông taâm ngay thaúng cuûa nhöõng ngöôøi tham gia vaøo caùc loaïi hình ngheä thuaät naøy laø ñuû ñeå ñaûm baûo raèng khoâng coù gì ngoaøi ñieàu toát ñeïp chaûy ra töø maøn hình nhoû, hoaëc ñeå loaïi boû taát caû nhöõng gì xaáu xa. Do ñoù, trong vaán ñeà naøy, söï thaän troïng vaø caån troïng ñaëc bieät ñöôïc yeâu caàu ñoái vôùi nhöõng ngöôøi söû duïng truyeàn hình. Söû duïng moät caùch vöøa phaûi, thaän troïng trong vieäc cho pheùp treû em xem theo caùc ñoä tuoåi khaùc nhau, ñaùnh giaù caân baèng döïa treân nhöõng gì ñaõ xem tröôùc ñoù, vaø cuoái cuøng, loaïi tröø treû em khoûi nhöõng gì coù yù nghóa khoâng phuø hôïp: taát caû nhöõng ñieàu naøy laø nghóa vuï naëng neà ñoái vôùi cha meï vaø taát caû nhöõng ngöôøi tham gia vaøo giaùo duïc.
Chuùng toâi khoâng boû qua thöïc teá laø nhöõng chæ thò maø Chuùng toâi vöøa ñöa ra trong phaàn cuoái coù theå ñoâi khi taïo ra nhöõng khoù khaên nghieâm troïng vaø söï baát tieän ñaùng keå; bôûi vì nhaän thöùc ñöôïc vai troø cuûa mình laø nhaø giaùo duïc, cha meï thöôøng seõ phaûi neâu göông roõ raøng cho con caùi cuûa hoï, vaø cuõng baûo chuùng phaûi töï töø choái - khoâng phaûi laø khoâng coù moät soá hy sinh caù nhaân - moät soá chöông trình maø chuùng muoán xem. Nhöng ai nghó raèng gaùnh naëng ñoái vôùi cha meï laø quaù naëng neà khi lôïi ích cao nhaát cuûa con caùi ñang bò ñe doïa?
Ñieàu naøy laø nhö vaäy, - nhö Chuùng toâi ñaõ tuyeân boá trong moät böùc thö göûi cho caùc Giaùm muïc YÙ - "nhu caàu caáp thieát nhaát laø löông taâm cuûa ngöôøi Coâng giaùo ñoái vôùi truyeàn hình phaûi ñöôïc hình thaønh bôûi caùc nguyeân taéc vöõng chaéc cuûa toân giaùo Kitoâ giaùo"; [54] hôn nöõa, ñeå loaïi hình ngheä thuaät naøy khoâng phuïc vuï cho sai laàm hoaëc quaûng tröôøng cuûa teä naïn, maø laø moät söï giuùp ñôõ "ñeå giaùo duïc vaø ñaøo taïo con ngöôøi, vaø nhaéc nhôû hoï veà traïng thaùi cao hôn cuûa hoï". [55]
Lôøi Keát
Göûi ñeán haøng giaùo só
Anh em khaû kính, chuùng toâi khoâng theå keát thuùc Böùc thö naøy maø khoâng nhaéc nhôû quyù anh em veà taàm quan troïng cuûa chöùc naêng ñöôïc giao phoù cho caùc linh muïc trong vieäc khuyeán khích vaø laøm chuû nhöõng phaùt minh aûnh höôûng ñeán truyeàn thoâng, khoâng chæ trong caùc lónh vöïc khaùc cuûa söù vuï toâng ñoà, maø ñaëc bieät laø trong coâng vieäc thieát yeáu naøy cuûa Giaùo hoäi.
Caùc linh muïc caàn phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà taát caû caùc vaán ñeà maø caùc Kitoâ höõu phaûi ñoái maët lieân quan ñeán Ñieän aûnh, Radio vaø Truyeàn hình. Nhö Chuùng toâi ñaõ noùi trong moät baøi dieãn vaên tröôùc nhöõng ngöôøi tham gia Tuaàn leã Nghieân cöùu veà vieäc caäp nhaät thöïc haønh muïc vuï ôû YÙ vaøo thôøi ñieåm hieän taïi, "Vò muïc töû 'chaêm soùc caùc linh hoàn' coù theå vaø phaûi bieát nhöõng gì khoa hoïc, ngheä thuaät vaø kyõ thuaät hieän ñaïi khaúng ñònh baát cöù khi naøo chuùng ñoäng chaïm ñeán cöùu caùnh cuûa con ngöôøi vaø ñôøi soáng luaân lyù vaø toân giaùo cuûa hoï". [56] Haõy ñeå caùc linh muïc hoïc caùch söû duïng chính xaùc nhöõng phöông tieän naøy thöôøng xuyeân nhö khi naøo, theo phaùn ñoaùn thaän troïng cuûa thaåm quyeàn Giaùo hoäi, baûn chaát cuûa thöøa taùc vuï ñöôïc giao phoù cho hoï vaø nhu caàu hoã trôï ngaøy caøng taêng cuûa caùc linh hoàn ñoøi hoûi. Cuoái cuøng, neáu nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng naøy ñöôïc linh muïc söû duïng moät caùch coù lôïi, thì söï khoân ngoan, töï chuû vaø tinh thaàn traùch nhieäm cuûa hoï seõ toûa saùng nhö moät taám göông cho moïi Kitoâ höõu.
Toång keát
Kính göûi chö huynh khaû kính,
Chuùng toâi quyeát ñònh chia seû cuøng chö huynh nhöõng suy tö vaø traên trôû, maø chaéc haún chö huynh cuõng ñoàng caûm, veà nhöõng nguy cô tieàm aån ñoái vôùi Ñöùc tin vaø luaân lyù Kitoâ giaùo. Nhöõng phaùt minh to lôùn nhö Ñieän aûnh, Radio vaø Truyeàn hình, tuy mang laïi nhieàu lôïi ích, nhöng cuõng coù theå bò lôïi duïng cho muïc ñích xaáu, gaây phöông haïi ñeán taâm hoàn con ngöôøi.
Tuy nhieân, chuùng toâi khoâng vì theá maø phuû nhaän nhöõng öu ñieåm vaø tieàm naêng to lôùn maø nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng hieän ñaïi naøy mang laïi. Döôùi aùnh saùng cuûa giaùo huaán Kitoâ giaùo vaø Luaät töï nhieân, chuùng toâi ñaõ neâu roõ nhöõng nguyeân taéc neàn taûng ñeå ñònh höôùng vaø ñieàu chænh haønh ñoäng cuûa caû ngöôøi saûn xuaát laãn ngöôøi tieáp nhaän thoâng tin. Hôn nöõa, vôùi mong muoán ôn Chuùa ñöôïc lan toûa vaø cöùu roãi caùc linh hoàn, chuùng toâi tha thieát keâu goïi chö huynh khoâng chæ caûnh giaùc tröôùc nhöõng nguy cô tieàm aån maø coøn chuû ñoäng haønh ñoäng, söû duïng thaåm quyeàn cuûa mình moät caùch tích cöïc vaø khoân ngoan.
Caùc Vaên phoøng Quoác gia, maø chuùng toâi xin göûi lôøi taùn döông, coù söù maïng quan troïng khoâng chæ trong vieäc baûo veä maø coøn laø ñònh höôùng, toå chöùc vaø hoã trôï caùc döï aùn giaùo duïc, nhaèm lan toûa nhöõng giaù trò Kitoâ giaùo roäng raõi hôn nöõa thoâng qua ngheä thuaät.
Chuùng toâi tin töôûng vöõng chaéc vaøo chieán thaéng cuoái cuøng cuûa Thieân Chuùa, vaø tin raèng nhöõng lôøi keâu goïi vaø höôùng daãn naøy, ñöôïc UÛy ban Giaùo hoaøng veà Ñieän aûnh, Truyeàn Thanh vaø Truyeàn hình taän taâm thöïc thi, seõ thaép leân ngoïn löûa nhieät huyeát cho söù vuï toâng ñoà trong lónh vöïc ñaày tieàm naêng naøy.
Vôùi nieàm hy voïng aáy, vaø vôùi loøng tin töôûng vaøo söï nhieät thaønh muïc vuï cuûa chö huynh, chuùng toâi xin göûi ñeán chö huynh, cuøng toaøn theå giaùo só vaø giaùo daân, Pheùp laønh Toøa Thaùnh nhö moät aân ban töø trôøi cao. Xin Chuùa chuùc laønh cho nhöõng ai ñang daán thaân coáng hieán ñeå bieán nhöõng mong muoán vaø lôøi chæ daïy cuûa chuùng toâi thaønh hieän thöïc.
Töø Vatican, Roâma, ngaøy 8 thaùng 9, leã Sinh nhaät Ñöùc Meï naêm 1957,
naêm thöù möôøi chín trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa Chuùng toâi.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Pioâ XII
Tu só Lm. Pheâroâ Nguyeãn Vaên Duõng, OFM
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va
Nguoàn: communication-theology.com
(Caäp nhaät luùc 22g15 ngaøy 11/12/2024)
Nguoàn: Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam (10/12/2024)
- - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] Thaùnh Gioan Kim Khaåu, De consubstantiali, contra Anomoeùo: P.G., 48,810. (soá keà beân laø soá cuõ)
[2] Ephes. 3:8-9
[3] 1Pr 1: 18-19
[4] Thoâng ñieäp qua Radio "Qui arcano", ngaøy 12 thaùng 2 naêm 1931: AAS, vol. XXIII, 1931, trang 65.
[5] Thoâng ñieäp "Vigilanti cura", ngaøy 29 thaùng 6 naêm 1936: A. A. S., vol. XXVIII, 1936, trang 249 sq.
[6] Sñd., trang 251.
[7] Xem A. A. S., ngaøy 16 thaùng 12 naêm 1954, vol. XLVI, 1964, trang 783-784.
[8] Xem Baøi Giaûng cho caùc tín höõu Haø Lan, ngaøy 19 thaùng 5 naêm 1950: Discorsi e Radiomessaggi di S. S. Pio XII, vol. XII, trang 75.
[9] Rm 10,16.
[10] Mt 22,16.
[11] Xem Baøi Giaûng cho caùc ngheä só ñieän aûnh YÙ taïi Roma, ngaøy 21 thaùng 6 naêm 1955: A. A S., vol. XLVII, 1955, trang 504.
[12] Mt 11,30
[13] Xem Baøi Giaûng cho caùc chuyeân gia phaùt thanh töø khaép nôi treân theá giôùi taïi Roma, ngaøy 5 thaùng 5 naêm 1950: Discorsi e Radiomessaggi di S. S. Pio XII, vol. XII, trang 54.
[14] Rm 5,5
[15] Mt 5,48
[16] Toâng thö, ngaøy 12 thaùng 1 naêm 1951: A. A. S., vol XLV, 1952, trang 216-217.
[17] Sñd.., trang 216.
[18] Mt 13,27
[19] Mt 13,28
[20] 1Tx 5,21-22
[21] Xem Baøi Giaûng nhaân kyû nieäm 500 naêm ngaøy maát cuûa Thaùnh Toâma Aquinoâ, taïi Vatican ngaøy 20 thaùng 4 naêm 1955: A. A. S., vol. XLVII, 1955, trang 291-292; Thoâng ñieäp "Musicae Sacrae", ngaøy 25 thaùng 12 naêm 1955: A. A. S., vol. XLVIII, 1956, trang 10.
[22] Rm 11,15
[23] Baøi Giaûng cho caùc ngheä só ñieän aûnh YÙ taïi Roma, ngaøy 21 thaùng 6 naêm 1955: A. A. S., vol. XLVII, 1955, trang 505.
[24] Thaùnh Toâma Aquinoâ, Summa Theologica, I.q.1, a.9.
[25] Sñd. I, q. 67, a. 1.
[26] Baøi Giaûng cho Hieäp hoäi Phaùt thanh YÙ, ngaøy 3 thaùng 12 naêm 1944: Discorsi e Radiomessaggi di S. S. Pio Xll, vol. VI, trang 209.
[27] Baøi Giaûng cho Hoäi ñoàng Thoâng tin Lieân Hôïp Quoác, ngaøy 24 thaùng 4 naêm 1956: Discorsi e Radiomessaggi di S. S. Pio Xll, vol. XVIII, trang 137.
[28] Ga 8,32
[29] Xem Thoâng ñieäp qua Radio cho caùc tín höõu Colombia, ngaøy 11 thaùng 4 naêm 1953, nhaân dòp khaùnh thaønh Ñaøi Phaùt thanh Sutatenza: A. A. S., vol. XLV, 1953, trang 294.
[30] Thoâng ñieäp "Vigilanti cura", ngaøy 29 thaùng 6 naêm 1936: A. A. S., vol. XXVIII, 1936, trang 255.
[31] Thoâng ñieäp "Vigilanti cura": sñd., trang 254.
[32] Xem Huaán töø veà Truyeàn hình, ngaøy 1 thaùng 1 naêm 1954: A. A. S., vol. XLIV, naêm 1964, trang 21.
[33] Xem Baøi Giaûng cho caùc nhaø laõnh ñaïo, giaûng vieân vaø thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi caùc Vieän Khaûo coå, Lòch söû vaø Lòch söû Ngheä thuaät Quoác teá, ngaøy 9 thaùng 3 naêm 1956: A. A. S., vol XLVIII, 1966, trang 212.
[34] Thoâng ñieäp "Vigilanti cura", ngaøy 29 thaùng 6 naêm 1936: A. A. S., vol. XXVIII, 1936, trang 261.
[35] Xem Baøi Giaûng cho caùc ngheä só ñieän aûnh YÙ taïi Roma, ngaøy 21 thaùng 6 naêm 1955, A. A. S., vol. XLVII, 1955, trang 501-502.
[36] Xem Baøi Giaûng cho caùc ngheä só ñieän aûnh taïi Roma, ngaøy 28 thaùng 10 naêm 1955: A. A. S., vol. XLVII, 1955, trang 817.
[37] Xem caùc Baøi Giaûng ngaøy 21 thaùng 6 vaø ngaøy 28 thaùng 10 naêm 1955; sñd., trang 502, 505 vaø 816 tt
[38] Thoâng ñieäp "Vigilanti cura", ngaøy 29 thaùng 6 naêm 1936: A. A. S., vol. XXVIII, 1936, trang 260-261.
[39] Xem Baøi Giaûng cho caùc ngheä só ñieän aûnh YÙ taïi Roma, 21-06-1955; AAS, vol XLVII, 1955, trang 512
[40] Thoâng ñieäp "Vigilanti cura", 29-06-1936; AAS, vol. XXVIII, 1936, trang 260.
[41] Xem Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Pioâ XII cho caùc Cha Sôû vaø caùc Giaûng thuyeát taïi Roma trong Muøa Chay, ngaøy 5 thaùng 3 naêm 1957: xem nhaät baùo L'Osservatore Romano, ngaøy 6 thaùng 3 naêm 1957.
[42] Xem Baøi Giaûng veà Ngheä thuaät Saân khaáu, ngaøy 26 thaùng 8 naêm 1945: Discorsi e Radiomessaggi di S. S. Pio XII, vol. VII, trang 157.
[43] Mt 5,16
[44] Xem Thö cuûa Ñöùc Pioâ XII göûi caùc tín höõu Ñöùc, nhaân dòp Ñaïi hoäi "Katholikentag" taïi Berlin, ngaøy 10 thaùng 8 naêm 1952: A. A. S., vol. XLIV, 1952, trang 725.
[45] Xem Baøi Giaûng ngaøy 3 thaùng 12 naêm 1944: Discorsi e Radiomessaggi di S. S. Pio XII, vol. VI, trang 209.
[46] Xem Thoâng ñieäp qua Radio cho nhöõng ngöôøi tham döï Ñaïi hoäi Truyeàn thoâng Quoác teá laàn thöù ba, kyû nieäm 60 naêm ngaøy phaùt minh ra ñieän baùo khoâng daây, taïi Genova: A. A. S. vol. XLVII, 1955, trang 736.
[47] Gc 3,8-10
[48] Xem Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Pioâ XII ngaøy 3 thaùng 10 naêm 1917, kyû nieäm 50 naêm ngaøy phaùt minh ra kyõ thuaät voâ tuyeán ñieän: Discorsi e Radiomessaggi di S. S. Pio XII, vol. IX, trang 267.
[49] Mc 16,15
[50] Xem Baøi Giaûng cho caùc tín höõu Haø Lan, ngaøy 19 thaùng 5 naêm 1950: Discorsi e Radiomessaggi di S. S. Pio XII, vol. XII, trang 75.
[51] Mt 10,41
[52] Xem Baøi Giaûng cho caùc chuyeân gia phaùt thanh töø khaép nôi treân theá giôùi: ngaøy 5 thaùng 5 naêm 1950; Discorsi e Radiomessaggi di S S. Pio XII, vol. XII, trang 75.
[53] Gl 5,9
[54] Xem Huaán töø Toâng ñoà veà Truyeàn hình, ngaøy 1 thaùng 1 naêm 1954: A.A.S., vol. XLVI, 1954, trang 23.
[55] Xem Baøi Giaûng veà taàm quan troïng cuûa Truyeàn hình, ngaøy 21-10-1955: A. A. S., vol. XLVII, 1955, trang 777.
[56] Xem Baøi Giaûng ngaøy 14 thaùng 9 naêm 1956: A. A. S. vol. XLVIII, 1956, trang 707.