Baøi giaûng tónh taâm Giaùo trieàu Roma Muøa Voïng 2024:
Baøi 1 - Caùnh cöûa cho söï ngaïc nhieân thaùn phuïc
Baøi giaûng tónh taâm Giaùo trieàu Roma Muøa Voïng 2024: Baøi 1 - Caùnh cöûa cho söï ngaïc nhieân thaùn phuïc.
Alessandro Di Bussolo & Isabella Piro
Vatican (WHÑ 10-12-2024) - Saùng 6 thaùng 12 naêm 2024 taïi Hoäi tröôøng Phaoloâ VI, Giaùo trieàu Roâma ñaõ tham döï baøi suy nieäm ñaàu tieân trong ba baøi suy nieäm Muøa Voïng do vò taân giaûng thuyeát cuûa Phuû Giaùo hoaøng thöïc hieän, veà chuû ñeà "Caùnh cöûa cho söï ngaïc nhieân thaùn phuïc". Cha Pasolini gôïi yù haõy laéng nghe tieáng noùi cuûa caùc vò ngoân söù vaø noi göông Ñöùc Maria vaø baø Elizabeth, ñeå nhaän ra "nhöõng haït gioáng Tin Möøng" ñaõ hieän dieän trong thöïc taïi, vaø mang laïi hy voïng cho theá giôùi...
Söï ngaïc nhieân thaùn phuïc tröôùc söï môùi meû cuûa Thieân Chuùa, tröôùc maàu nhieäm Nhaäp Theå, laø "chuyeån ñoäng ñaàu tieân cuûa con tim thöùc tænh" ñeå leân ñöôøng höôùng tôùi Leã Giaùng Sinh cuûa Chuùa "vaø böôùc qua caùnh cöûa Naêm Thaùnh vôùi nieàm hy voïng soáng ñoäng". Moät söï ngaïc nhieân gioáng nhö cuûa Ñöùc Maria, sau lôøi loan baùo cuûa thieân thaàn Gabriel, Meï "ñaõ ñeå mình ñöôïc thu huùt moät caùch heát söùc töï nhieân" bôûi keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa vaø muoán "tham gia vaøo keá hoaïch ñoù moät caùch töï do vaø coù yù thöùc". Nhöng ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, tröôùc tieân caàn phaûi nôùi loûng söï cöùng nhaéc cuûa traùi tim, noùi "khoâng" vôùi moïi thöù coù nguy cô nhoát vaø ñeø naëng chuùng ta: sôï haõi, cam chòu, hoaøi nghi. Chæ nhö theá "chuùng ta môùi coù theå nhìn moïi söï baèng aùnh maét môùi, nhaän ra nhöõng haït gioáng Tin Möøng ñaõ hieän dieän trong thöïc taïi", saün saøng mang nieàm hy voïng cuûa Thieân Chuùa ñeán cho theá giôùi. Ñaây laø lôøi môøi ñöôïc ñöa ra cho Ñöùc Thaùnh Cha vaø caùc thaønh vieân cuûa Giaùo trieàu vaøo saùng thöù Saùu tuaàn naøy bôûi vò giaûng thuyeát môùi cuûa Phuû Giaùo hoaøng trong baøi giaûng ñaàu tieân cuûa Muøa Voïng. Ba baøi suy nieäm cuûa ngaøi seõ taäp trung vaøo "nhöõng caùnh cöûa cuûa hy voïng. Höôùng tôùi vieäc khai maïc Naêm Thaùnh qua lôøi ngoân söù cuûa Leã Giaùng Sinh".
Môû cöûa
Sau vaøi lôøi caùm ôn vò tieàn nhieäm, Cha Raniero Cantalmessa, ngöôøi rao giaûng "nieàm vui vaø aùnh saùng Tin Möøng" cho Toaø Thaùnh trong 44 naêm, Cha Roberto Pasolini môøi goïi chuùng ta môû "Caùnh cöûa cho söï ngaïc nhieân thaùn phuïc", chuû ñeà ñöôïc choïn cho baøi giaûng ñaàu tieân cuûa ngaøi, tröôùc tieân baêng caùch laéng nghe tieáng noùi cuûa caùc ngoân söù, tieáp ñeán laø "söï can ñaûm khoâng ñoàng thuaän" cuûa Elisabeth, vaø cuoái cuøng laø "söï khieâm nhöôøng gaén boù" cuûa Ñöùc Maria. Caùc ngoân söù, nhöõng ngöôøi "bieát caùch hieåu saâu saéc yù nghóa cuûa caùc bieán coá lòch söû", chæ ra cho chuùng ta thaùch ñoá phaûi ñoái maët trong Muøa Voïng, ñoù laø "nhaän thöùc ñöôïc söï hieän dieän vaø haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû vaø ñaùnh thöùc söï ngaïc nhieân thaùn phuïc cuûa chuùng ta veà nhöõng gì khoâng nhöõng Ngaøi coù theå laøm ñöôïc, maø treân heát, Ngaøi coøn muoán thöïc hieän trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø trong lòch söû theá giôùi".
Tieáng noùi cuûa caùc vò tieân tri: caûnh baùo roài môû ra nieàm hy voïng
Löu yù raèng, trong thôøi gian naøy, phuïng vuï cho chuùng ta laéng nghe nhieàu baûn vaên ngoân söù, nhaø giaûng thuyeát nhaán maïnh raèng tieáng noùi cuûa hoï khoâng bao giôø coù theå khieán chuùng ta thôø ô, bôûi vì, nhö Gieâreâmia noùi, noù taïo ra trong chuùng ta hai taùc duïng: caûnh baùo vaø môû ra nieàm hy voïng, bôûi vì "Thieân Chuùa taùi khaúng ñònh söï trung tín trong tình yeâu cuûa Ngaøi vaø ban cho con ngöôøi moät cô hoäi môùi".
Khoù khaên ñeå tin vaøo aùnh saùng môùi
Ñaây laø nhöõng lôøi maø chuùng ta thaáy ñaëc bieät khoù nghe, "khi tieáng Chuùa tìm caùch môû laïi nhöõng keânh hy voïng", bôûi vì "ñoùn nhaän moät tin möøng khoâng phaûi laø ñieàu deã daøng, nhaát laø khi thöïc taïi töø laâu ñaõ bò ñaùnh daáu bôûi ñau khoå, thaát voïng vaø baát an. Caùm doã tin raèng khoâng coù gì môùi coù theå xaûy ra thöôøng xuyeân len loûi vaøo taâm hoàn chuùng ta." Tuy nhieân, nhöõng tieáng noùi nhö cuûa ngoân söù Isaia noùi vôùi chuùng ta "Naøy Ta saép laøm moät vieäc môùi, vieäc ñoù manh nha roài, caùc ngöôi khoâng nhaän thaáy hay sao?", ñaït tôùi chuùng ta ngay taïi ñaây, "ôû nôi ñaâu chuùng ta bò caùm doã tin raèng thöïc taïi coù theå khoâng coøn mang laïi cho chuùng ta nhöõng aùnh saùng môùi". Do ñoù, thaùch thöùc laø ñaùnh thöùc laïi "söï ngaïc nhieân thaùn phuïc" tröôùc nhöõng gì Thieân Chuùa mong muoán "hoaøn thaønh moät laàn nöõa trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø trong lòch söû theá giôùi".
Göông cuûa baø Elisabeth vaø Ñöùc Maria
Ñeå chuaån bò cho chuùng ta laéng nghe nhöõng tieáng noùi ngoân söù naøy, cha Pasolini laáy göông cuûa hai nhaân vaät nöõ, laø baø Elizabeth vaø Ñöùc Trinh Nöõ Maria, nôi caùc ngaøi ñöôïc coâ ñoïng hai thaùi ñoä cô baûn ñeå taïo sinh trong chuùng ta moät ñoäng löïc cöùu roãi: baø Elizabeth ñaõ bieát noùi "khoâng" ñoái vôùi tính lieân tuïc beà ngoaøi cuûa caùc söï vaät vaø caùc moái lieân keát, trong khi nôi Ñöùc Maria, chuùng ta thaáy caàn phaûi "bieát noùi "xin vaâng" vôùi söï môùi meû cuûa Thieân Chuùa, baèng caùch baøy toû moät söï ñoàng thuaän töï do vaø vui töôi vôùi yù muoán cuûa Ngaøi".
Elisabeth, loøng can ñaûm khoâng ñoàng thuaän
Trong baøi suy nieäm cuûa mình, vò giaûng thuyeát trong Phuû Giaùo hoaøng vaïch laïi caâu chuyeän veà baø Elizabeth vaø choàng baø laø oâng Dacaria, nhö ñöôïc thaùnh söû Luca moâ taû, vôùi vò tö teá giaø "nghi ngôø tröôùc vieäc tin töôûng chaøo ñoùn lôøi loan baùo veà moät söï kieän ñaõ ñöôïc mong ñôïi töø laâu, nhöng coù leõ khoâng coøn ñöôïc xem xeùt laø khaû thi nöõa": söï ra ñôøi cuûa moät ñöùa con trai. Vì thieáu ñöùc tin, oâng ñaõ bò caâm cho ñeán khi Gioan chòu pheùp caét bì, caùi teân do thieân thaàn ñaët. Khi baø con hoï haøng yeâu caàu ñaët teân cho ñöùa treû laø Dacaria, meï ñöùa treû laø baø Elisabeth ñaõ can thieäp: "Khoâng, noù seõ ñöôïc goïi laø Gioan." Dacaria coù nghóa laø "Thieân Chuùa nhôù ñeán", trong khi Gioan coù nghóa laø "Thieân Chuùa toû loøng thöông xoùt". Cha Pasolini giaûi thích, moät caùi teân "chuyeån söï chuù yù sang ngaøy hoâm nay" vaø "gôïi yù raèng lòch söû, maëc duø bò aûnh höôûng bôûi caùc di saûn cuûa noù, luoân coù khaû naêng vöôït qua vaø môû ra nhöõng khaû naêng môùi, neáu coù haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa". Dacaria vieát treân moät taám baûng söï ñoàng thuaän cuûa mình vôùi caùi teân Gioan vaø noùi laïi ñöôïc.
Khaùm phaù raèng ñieàu toát nhaát vaãn coøn chöa ñeán
Ñoái vôùi nhaø giaûng thuyeát, phaûn öùng cuûa baø Elisabeth gôïi yù raèng "ñoâi khi caàn thieát phaûi laøm giaùn ñoaïn tieán trình cuûa söï vieäc ñeå môû loøng ra cho söï môùi meû cuûa Thieân Chuùa". Cha giaûi thích: "Ngaøy nay hôn bao giôø heát, vaøo moät thôøi ñaïi ñaëc bieät trong lòch söû nhaân loaïi, chuùng ta caàn tìm laïi kieåu nhìn thieâng lieâng naøy veà thöïc taïi, trong ñoù, beân caïnh nhöõng baát coâng nghieâm troïng, chieán tranh vaø baïo löïc ñang gaây ñau khoå ôû moïi nôi treân theá giôùi, nhöõng khaùm phaù môùi vaø nhöõng con ñöôøng giaûi thoaùt ñaày höùa heïn xuaát hieän". Thaät vaäy, taäp trung vaøo hieän taïi, "chuùng ta vaát vaû ñaàu tö vaøo töông lai vaø coù xu höôùng töôûng töôïng ngaøy mai laø baûn sao cuûa ngaøy hoâm nay". Traùi laïi, tieáng "khoâng" cuûa baø Elisabeth, voán ñaët soá phaän cuûa Gioan vaøo tay Thieân Chuùa, "nhaéc nhôû chuùng ta raèng khoâng coù gì vaø khoâng ai bò ñieàu ñieàu chænh chæ bôûi lòch söû vaø coäi reã cuûa noù, nhöng cuõng lieân tuïc ñöôïc taùi ñieàu chænh bôûi aân suûng cuûa Thieân Chuùa".
Noùi khoâng vôùi thoùi quen ñeå ñöôïc Thieân Chuùa ñoåi môùi
Coù raát nhieàu tieáng "khoâng" ñang chôø ñöôïc tuyeân boá, "khoâng chæ choáng laïi söï döõ roõ raøng, maø coøn choáng laïi söï döõ tinh vi voán laø thoùi quen tieáp tuïc moïi vieäc maø khoâng bao giôø coù ñuû can ñaûm ñeå suy nghó laïi chuùng moät caùch nghieâm tuùc vaø cuøng nhau thöïc hieän ñieàu ñoù. Nhöng ñeå tuyeân boá nhöõng tieáng "khoâng can ñaûm" naøy, caàn phaûi tin raèng Thieân Chuùa ñang hoaït ñoäng trong lòch söû vaø ñieàu toát ñeïp nhaát seõ ñeán".
Ñöùc Maria, söï khieâm nhöôøng gaén boù
Cuoái cuøng, ñeå noùi veà vieäc Ñöùc Maria ñaùp laïi lôøi môøi goïi cuûa Chuùa, cha Pasolini ñoïc laïi ñoaïn Tin Möøng veà bieán coá Truyeàn Tin, döôùi nhöõng neùt "voán coù theå giuùp chuùng ta khaùm phaù laïi moät chuùt ngaïc nhieân thaùn phuïc tröôùc maàu nhieäm Nhaäp Theå". Cha giaûi thích raèng nôi thaùnh Luca, nhieäm vuï cuûa thieân thaàn Gabriel döôøng nhö laø "ñi vaøo traùi tim Ñöùc Maria, maø khoâng caàn phaûi eùp buoäc caùc caùnh cöûa cuûa söï saün saøng öùng tröïc cuûa Meï, bôûi vì cuoäc ñoái thoaïi giöõa caùc ngaøi phaûi dieãn ra moät caùch hoaøn toaøn töï do" vaø "trong moät baàu khoâng khí tin töôûng", Ñöùc Trinh Nöõ ñöôïc môøi goïi haõy vui möøng leân, nghóa laø "nhaän ra moät ñieàu gì ñoù ñaõ coù saün: Chuùa ôû cuøng Meï". Vaø ñoù laø "aân suûng cuûa Muøa Voïng", nghóa laø aân suûng cuûa vieäc "nhaän ra raèng coù nhieàu lyù do ñeå vui möøng hôn laø lyù do ñeå buoàn, khoâng phaûi vì moïi vieäc ñôn giaûn, nhöng vì Chuùa ôû cuøng chuùng ta vaø moïi thöù vaãn coøn coù theå xaûy ra."
Söï boàn choàn cuûa Ñöùc Maria
Nhöng tröôùc nhöõng lôøi cuûa thieân thaàn, "Ñöùc Maria raát boái roái." Theo cha Pasolini, ít nhaát coù hai lyù do. Lyù do thöù nhaát laø "khi ai ñoù theå hieän tình yeâu cuûa hoï vôùi chuùng ta, ñoù luoân laø moät ñieàu baát ngôø. Tình yeâu khoâng phaûi laø moät söï kieän hieån nhieân" vaø "chuùng ta caàn caûm thaáy ñöôïc coâng nhaän vaø ñöôïc chaáp nhaän ñoái vôùi nhöõng gì chuùng ta laø". Lyù do thöù hai khieán Ñöùc Maria boái roái laø "traùi tim cuûa Meï caûm thaáy ñaõ ñeán luùc ñeå cho mình ñöôïc ñònh nghóa laïi hoaøn toaøn bôûi lôøi Chuùa". Ñoù laø nhö theå, Meï giaûi thích, "Lôøi Chuùa ñang vieát treân moät tôø giaáy treân ñoù nhieàu lôøi khaúng ñònh khaùc ñaõ ñöôïc tích luõy vaø saép xeáp theo thôøi gian, khoâng coøn choã cho moät lôøi khaúng ñònh môùi". Nhöng trong Muøa Voïng, vieäc chôø ñôïi vaø laéng nghe laø ñeå "cho pheùp tieáng noùi cuûa Thieân Chuùa ñi vaøo trong chuùng ta ñeå noùi laïi vôùi chuùng ta raèng chuùng ta ñang laø gì vaø chuùng ta coù theå laø gì tröôùc maët Ngaøi".
Lôøi môøi goïi veà moät cuoäc soáng môùi
Cuoái cuøng, vieäc keâu goïi moät cuoäc mang thai baát khaû thi theo tieâu chuaån con ngöôøi khieán Ñöùc Maria coù nguy cô khoâng ñöôïc ai hieåu, hoaëc thaäm chí bò moïi ngöôøi leân aùn laø moät phuï nöõ ngoaïi tình theo nhöõng quy ñònh cuûa luaät Moâseâ. Baèng pheùp aån duï, cha Pasolini giaûi thích, ñieàu naøy coù nghóa laø "moïi loan baùo cuûa Thieân Chuùa nhaát thieát ñaët con ngöôøi tröôùc söï cheát, bôûi vì noù chöùa ñöïng lôøi höùa veà moät cuoäc soáng troïn veïn, hoaøn toaøn ñöôïc trao ban cho Thieân Chuùa vaø cho theá giôùi". Vaø noãi sôï haõi "tröôùc traùch nhieäm nhö vaäy" chæ coù theå vöôït qua ñöôïc baèng caùch "xem xeùt veû ñeïp vaø söï vó ñaïi cuûa nhöõng gì ñang chôø ñôïi chuùng ta". Nhöng ñeå môû ra cho taát caû nhöõng ñieàu naøy, nhaø giaûng thuyeát nhaán maïnh, "chuùng ta khoâng theå töï giôùi haïn trong vieäc noùi nhöõng lôøi "xin vaâng" maø chuùng ta chaúng maát gì vaø khoâng laáy ñi cuûa chuùng ta ñieàu gì caû". Treân thöïc teá, baát kyø "quyeát ñònh ñích thöïc naøo theo Tin Möøng" ñeàu "phaûi traû giaù baèng caû cuoäc ñôøi vaø khieán chuùng ta coù nguy cô maát ñi nhöõng ñaëc quyeàn vaø söï töï tin". Vieäc noùi "xin vaâng" vôùi Thieân Chuùa seõ khieán chuùng ta coù nguy cô "cheát ñi trong söï caân baèng maø chuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc vaø trong ñoù chuùng ta coá gaéng ôû laïi". Tuy nhieân, ñoù chính laø "con ñöôøng khieán chuùng ta khaùm phaù laïi chính mình".
Toâi ñaây laø nöõ tyø cuûa Chuùa
Ñoái vôùi thieân thaàn, Ñöùc Trinh Nöõ ñaùp laïi baèng "söï ngaïc nhieân thaùnh thieän" cuûa mình, baèng caùch hoûi "Vieäc aáy seõ xaûy ra caùch naøo, vì toâi khoâng bieát ñeán vieäc vôï choàng?" Meï khoâng muoán hieåu chi tieát keá hoaïch cuûa Chuùa maø chæ muoán trôû thaønh moät ngöôøi tham gia töï do vaø coù yù thöùc vaøo keá hoaïch ñoù. Vaø Thieân thaàn khoâng giaûi thích cho Meï bieát Meï seõ sinh ra xaùc thòt cuûa Con Thieân Chuùa nhö theá naøo: Thieân thaàn chæ noùi vôùi Meï raèng Chuùa Thaùnh Thaàn seõ laø ngöôøi giöõ gìn trung thaønh cuûa Meï. Khi tuyeân boá: "Toâi ñaây laø nöõ tyø cuûa Chuùa, xin Chuùa cöù laøm cho toâi nhö lôøi söù thaàn noùi", Ñöùc Maria "tuyeân boá taát caû loøng nhieät thaønh cuûa mìanh ñoái vôùi lôøi keâu goïi maø Meï vöøa nhaän ñöôïc". Nhö theå Meï ñang noùi vôùi thieân thaàn, "treân thöïc teá, nhöõng gì ngaøi ñeà nghò toâi chaáp nhaän, baây giôø chính toâi laø ngöôøi muoán noù vaø laø ngöôøi choïn noù".
Nhöõng lôøi loan baùo maø chuùng ta nhaän ñöôïc trong cuoäc soáng
Ñoái vôùi cha Pasolini, "taát caû nhöõng lôøi loan baùo maø chuùng ta nhaän ñöôïc treân ñöôøng ñôøi chæ coù theå keát thuùc nhö theá naøy. Khi aùnh saùng cuûa Thieân Chuùa thaønh coâng trong vieäc cho chuùng ta thaáy raèng trong noãi sôï haõi nhöõng gì ñang chôø ñôïi chuùng ta coù söï trung thaønh cuûa moät lôøi höùa vónh cöûu, söï ngaïc nhieân thaùn phuïc naûy sinh trong chuùng ta vaø chuùng ta khaùm phaù ra mình coù khaû naêng cuoái cuøng tuyeân boá "naøy con ñaây"".
Chuyeån ngöõ: Tyù Linh
Chuyeån ngöõ töø: vaticannews.va
(Nguoàn: xuanbichvietnam.net)