Theâm moät thaùnh ñöôøng Kitoâ ôû Thoå Nhó Kyø
bò bieán thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo
Theâm moät thaùnh ñöôøng Kitoâ ôû Thoå Nhó Kyø bò bieán thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Chora (RVA News 08-05-2024) - Trong chieán dòch Hoài giaùo hoùa cuûa Toång thoáng Thoå Nhó Kyø, oâng Recep Erdogan, theâm moät thaùnh ñöôøng Kitoâ coå kính bò bieán thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo.
Ñoù laø nhaø thôø Chuùa Cöùu Theá ôû Chora, ôû phía ñoâng baéc cuûa trung taâm coå thaønh Constantinople, nay laø Istanbul. Thaùnh ñöôøng naøy tröôùc kia laø moät Ñan vieän Kitoâ coù töø theá kyû thöù VI vaø sau ñöôïc nôùi roäng vôùi nhaø thôø. Sau khi ñeá quoác Ottoman chieám thaønh Constantinople naêm 1453, thaùnh ñöôøng bò bieán thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo cho ñeán naêm 1511. Caùc böùc bích hoïa dieãn taû Chuùa Kitoâ nhaäp theå laøm ngöôøi nhö Ñaáng Cöùu Theá bò laáy voâi traùt leân treân, nhöng khoâng bò phaù huûy.
Sau Theá chieán thöù II, thaùnh ñöôøng ñöôïc caùc chuyeân gia ngöôøi Myõ tu boå quy moâ vaø töø naêm 1945 bò nhaø nöôùc Thoå Nhó Kyø duøng laøm baûo taøng vieän. Tuy nhieân, quyeát ñònh naøy bò ngöng töø boán naêm nay.
Trang maïng "Chính thoáng Thôøi baùo" (Orthodox Times) ñöa tin: Toång thoáng Erdogan ñaõ muoán bieán baûo taøng vieän naøy, sau 79 naêm söû duïng, thaønh "ñeàn thôø Hoài giaùo Kariye". Tuy nhieân, caùc bích hoïa trong thaùnh ñöôøng khoâng bò queùt voâi hoaëc vaät lieäu khaùc ñeø leân treân, nhöng seõ ñöôïc che phuû baèng moät taám thaûm maøu ñoû.
Hoài thaùng Taùm naêm 2020, chính phuû cuûa Toång thoáng Erdogan tuyeân boá hôïp ñoàng naêm 1958 veà vieäc söû duïng thaùnh ñöôøng noåi tieáng Hagia Sophia nhö baûo taøng vieän laø voâ hieäu löïc, ñoàng thôøi bieán thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo. Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios, Giaùo chuû Chính thoáng Constantinople, maïnh meõ phaûn ñoái.
Tuy hieán phaùp Thoå Nhó Kyø, coù töø khi Kemal Ataturk laäp quoác, chính thöùc tuyeân boá laø trung laäp veà toân giaùo, nhöng caùc toân giaùo thieåu soá, ngoaïi tröø Hoài giaùo Sunnit, luoân bò kyø thò. Ví duï, hoï khoâng ñöôïc nhaø chöùc traùch toân giaùo cuûa chính phuû taøi trôï.
(KAP 6-5-2024)