Ñöùc Thaùnh cha gaëp gôõ caùc giaùm muïc,
linh muïc vaø tu só taïi Moâng Coå
Ñöùc Thaùnh cha gaëp gôõ caùc giaùm muïc, linh muïc vaø tu só taïi Moâng Coå.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Ulanbator (RVA News 03-09-2023) - Luùc gaàn 4 giôø chieàu, ngaøy 02 thaùng Chín naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ ñeán nhaø thôø chính toøa thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ ôû thuû ñoâ Ulanbator, caùch toøa Phuû doaõn gaàn 4 caây soá, ñeå gaëp gôõ caùc giaùm muïc AÙ chaâu, cuøng vôùi caùc linh muïc, tu só nam nöõ, ñòa phöông vaø nöôùc ngoaøi, cuõng nhö caùc nhaân vieân muïc vuï cuûa Giaùo hoäi.
Nhaø thôø toïa laïc ôû khu vöïc phía ñoâng thuû ñoâ, ñöôïc kieán thieát naêm 1996 do cha Wenceslao Padilla, ngöôøi Philippines, thuoäc Doøng Thöøa sai Khieát Taâm Ñöùc Meï, quen goïi laø caùc cha Doøng Scheut töø Bæ. Thaùnh ñöôøng môùi hieän nay ñöôïc khôûi coâng xaây naêm 2002, ít laâu sau khi Toøa Thaùnh thaønh laäp Phuû doaõn Toâng toøa Ulanbator, bao truøm toaøn laõnh thoå Moâng Coå. Thaùnh ñöôøng môùi ñöôïc Ñöùc Hoàng y Crescenzio Sepe, Toång tröôûng Boä Truyeàn giaùo thaùnh hieán, ngaøy 30 thaùng Taùm naêm 2003, tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñöùc Toång giaùm muïc Giovanni Battista Morandi, Söù thaàn Toøa Thaùnh. Ngaøy hoâm sau, taïi thaùnh ñöôøng naøy cha Padilla ñöôïc taán phong giaùm muïc. Chöông trình ban ñaàu döï kieán Ñöùc Thaùnh cha Gioan Phaolo II vieáng thaêm Moâng Coå vaø truyeàn chöùc giaùm muïc cho cha Padilla, nhöng döï aùn naøy khoâng thaønh töïu. Thaùnh ñöôøng coù hình daùng nhö caên nhaø truyeàn thoáng Ger cuûa ngöôøi Moâng Coå, vaø coù theå chöùa ñöôïc 500 ngöôøi.
Khi ñeán khu vöïc nhaø thôø, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ leân moät xe golf vaø ñöôïc moät phuï nöõ Moâng Coå ñoùn tieáp vaø daâng taëng ngaøi cheùn söõa coù moät giaûi khaên maøu xanh döông.
Khi tieán vaøo trong thaùnh ñöôøng, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ gaëp baø Tsetsege, phuï nöõ caùch ñaây 10 naêm ñaõ tìm thaáy pho töôïng Ñöùc Meï baèng goã trong baõi raùc, vaø sau ñoù töôïng ñöôïc ñaët trong nhaø thôø chính toøa vaø taïi ñaây Ñöùc Meï ñöôïc goïi baèng danh hieäu "Ñöùc Meï Thieân Quoác". Ngaøy 08 thaùng Möôøi Hai naêm 2022, Ñöùc Hoàng y Marengo ñaõ thaùnh hieán Moâng Coå cho Ñöùc Meï.
Sau ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ra beân ngoaøi ñi moät voøng quanh thaùnh ñöôøng ñeå chaøo thaêm, vaø chuùc laønh cho caùc tín höõu, caùc ñaïi dieän taùm giaùo xöù vaø moät nhaø nguyeän hieän dieän treân toaøn quoác, roài trôû vaøo beân trong thaùnh ñöôøng baét ñaàu cuoäc gaëp gôõ.
Môû ñaàu, Ñöùc cha Joseù Luis Munmbiela Sierra, ngöôøi Taây Ban Nha, Giaùm muïc Giaùo phaän Nur Sultan thuû ñoâ Kazashtan, Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Trung AÙ, goàm caùc nöôùc Kazakistan, Kirgikistan, Tagikistan, Turmenistan vaø Uzbekistan, vaø Moâng Coå ñaõ ñaïi dieän moïi ngöôøi chaøo möøng Ñöùc Thaùnh cha vaø goïi söï hieän dieän cuûa ngaøi trong nhöõng ngaøy naøy taïi Moâng Coå laø moät chöùng taù sinh ñoäng vaø haân hoan chöùng toû nieàm hy voïng töø bao theá kyû, gioáng nhö moät cuoäc thaàn khaûi ñoàng haønh vaø khích leä chuùng con trong cuoäc löõ haønh nhö moät Giaùo hoäi thöøa sai. Taïi AÙ chaâu, chuùng con bieát theá naøo laø soáng hy voïng. Vaø giôø ñaây chuùng con cuõng xaùc tín raèng "nieàm hy voïng khoâng laøm thaát voïng". (Rm 5,5)
Chöùng töø
Cuoäc gaëp gôõ tieáp tuïc vôùi chöùng töø cuûa moät nöõ tu, moät linh muïc vaø moät nöõ giaùo daân:
Baét ñaàu laø nöõ tu Salvia Mary Vandanakara, ngöôøi AÁn Ñoä, thuoäc Doøng Thöøa sai baùc aùi cuûa Meï Teâreâsa Calcutta.
Chò cho bieát trong caùc hoaït ñoäng cuûa caùc nöõ tu cuõng coù vieäc saên soùc caùc treû em khuyeát taät, theå lyù vaø taâm thaàn, giuùp ñôõ caùc beänh nhaân vaø ngöôøi giaø bò gia ñình hoï boû rôi, ñoùn tieáp nhöõng ngöôøi voâ gia cö, naâng ñôõ nhöõng ngöôøi khoâng coù gì ñeå aên, giuùp caùc gia ñình ngheøo vaø nhöõng ngöôøi ôû ngoaøi leà xaõ hoäi. Chò noùi: "Qua nhöõng vieäc baùc aùi aáy, chuùng con tìm caùch giuùp hoï hieåu raèng hoï laø nhöõng ngöôøi quyù giaù tröôùc maët Chuùa, vaø vôùi öôùc muoán saâu xa phuïc hoài nhaân phaåm vaø giaù trò cuûa hoï".
Chò Salvia Mary keå raèng: "Con ñeán Moâng Coå naêm 1998, khi Giaùo hoäi taïi ñaây vöøa môùi baét ñaàu beùn reã. Khi taän tuïy phuïc vuï nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát trong soá nhöõng ngöôøi ngheøo, chuùng con cuõng caûm thaáy chuùng con phaûi soáng giöõa hoï vaø caûm nghieäm moät soá nhöõng khoù khaên maø hoï gaëp phaûi, nhö thieáu nöôùc vaø caùc nhu yeáu phaåm khaùc. Khí haäu cöïc kyø laïnh leõo. Baáy giôø chaúng coù nhöõng cô caáu thích hôïp ñeå caùc treû em laøm baøi taäp, vì theá chuùng con toå chöùc chöông trình sau nhöõng giôø hoïc ôû tröôøng, vôùi söï giuùp ñôõ cuûa moät soá giaùo vieân Moâng Coå vaø sau ñoù chuùng con giuùp caùc em taùi hoäi nhaäp vaøo caùc tröôøng hoïc bình thöôøng, giuùp caùc em hoaøn taát vieäc hoïc. Trong soá nhöõng treû em chuùng con giuùp ñôõ cuõng coù moät thieáu nieân nay laø moät linh muïc, ñoù laø cha Sanaza Peter quyù meán cuûa chuùng con.
"Kinh nghieäm beù nhoû naøy cuûa con chaúng laø gì so vôùi nhöõng ñieàu maø caùc thöøa sai khaùc ñaõ traûi qua vaø nhöõng gì maø hoï coøn ñöông ñaàu ñeå tieáp tuïc söù vuï taïi ñaát nöôùc naøy.
Chò Salvia Mary nhaän xeùt raèng "thöûa ñaát Moâng Coå naøy thöïc laø "chai ñaù" vaø nhieàu khi döôøng nhö khoâng ñeå caùi gì coù theå thaám nhaäp. Khoâng mang laïi hoa traùi deã daøng. Chuùng con coù xu höôùng naûn chí vaø thaát voïng, nhöng vôùi ôn Chuùa phuø trôï vaø söï phuø hoä cuûa Meï Thieân Quoác, chuùng con tieáp tuïc tieán böôùc khoâng sôï haõi vaø do döï."
Tieáp lôøi nöõ tu Salvia Mary, cha Peter Sanjaajav, ngöôøi baûn xöù Moâng Coå, maø chò vöøa noùi, noùi raèng: "Thieân Chuùa ñaõ ban cho con nhieàu cô hoäi ñöôïc taêng tröôûng nhö moät ngöôøi Moâng Coå treân ñaát Moâng Coå, vaø Chuùa cuõng ñaõ choïn con ñeå goùp phaàn vaøo ôn cöùu ñoä daân toäc cuûa con, vì hoa traùi tình thöông cuûa Thieân Chuùa ñaõ baét ñaàu töø laâu, nay ñang chín muøi trong luùc naøy vaø con chaéc chaén raèng cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha seõ mang laïi moät muøa gaët phong phuù."
Chöùng töø thöù ba laø cuûa coâ Rufina Chamingeral, moät ngöôøi Moâng Coå, nhaân vieân muïc vuï.
Coâ cho bieát ñaõ ñöôïc röûa toäi theo Coâng giaùo khi coøn laø moät sinh vieân: "Hoài ñoù, cuõng nhö nhieàu ngöôøi khaùc, con thích ñeán giaùo xöù vaø haêng haùi chia seû nhöõng lôøi giaûng vaø giaùo lyù maø con ñaõ nghe tröôùc ñoù trong giaùo xöù.
"Moät hoâm, con ñeán gaëp oâng coá ngoaïi cuûa con. Suoát ñeâm con ñaõ keå veà cuoäc ñôøi cuûa Chuùa Gieâsu, töø luùc Chuùa sinh ra cho ñeán khi Ngaøi soáng laïi. Haõy töôûng töôïng xem, moät nöõ sinh 19 tuoåi, noùi vôùi thaân phuï baø ngoaïi cuûa mình! OÂng coá ngoaïi cuûa con baáy giôø gaàn 80 tuoåi roài.
Roài söï haêng say aáy cuûa con trôû thaønh moät traùch nhieäm quan troïng. Nghóa laø ñi Roma ñeå hoïc vaø trôû veà Moâng Coå ñeå giuùp Giaùo hoäi chuùng con taêng tröôûng. Chính töø quyeát ñònh aáy maø cuoäc soáng hieän taïi cuûa con nhö moät nhaân vieân muïc vuï baét ñaàu. Hoïc bieát veà ñaïo Coâng giaùo ñoái vôùi con gioáng nhö hoïc moät ngoân ngöõ môùi laø tieáng Coâng giaùo. Con ñang hoïc ngoân ngöõ naøy töø 14 naêm nay roài vaø coøn tieáp tuïc hoïc.
Caùch ñaây moät naêm, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ boå nhieäm Ñöùc giaùm muïc Giorgio Marengo cuûa chuùng con laøm Hoàng y. Khi tin naøy xuaát hieän treân maïng xaõ hoäi cuûa chuùng con, con thaáy bao nhieâu bình luaän chuùc möøng. Nhöng Hoàng y laø ai? Giaùo hoäi chuùng con ñang ôû trong giai ñoaïn tieâu bieåu cuûa moät em beù ñang lieân tuïc ñaët nhöõng caâu hoûi cho cha meï.
"ÔÛ ñaây chuùng con thöôøng nghe töø caùc thöøa sai noùi raèng vai troø cuûa caùc nhaân vieân muïc vuï vaø caùc giaùo lyù vieân raát quan troïng. Theo con, chuùng con raát may maén vì chuùng con khoâng coù caùc saùch giaùo lyù baèng tieáng Moâng Coå nhöng chuùng con coù nhieàu thöøa sai laø nhöõng cuoán saùch soáng ñoäng.
Sau cuøng, con muoán nhaán maïnh hieäu naêng cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng vaø cuûa söï ñoàng haønh. Trong Thöôïng Hoäi ñoàng, caùc tín höõu chuùng con, ñaëc bieät caùc nhaân vieân muïc vuï, caøng coù theå hieåu roõ hôn baûn chaát ñích thöïc cuûa Giaùo hoäi vaø hoï coù caùi nhìn ñaày ñuû hôn veà caùc giaùo xöù cuûa chuùng con".
Huaán duï cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Trong baøi huaán duï tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ñònh nghóa ôn goïi thöøa sai cuûa Kitoâ höõu laø xaû thaân vì Tin möøng, ñaëc bieät nhö nhöõng Kitoâ höõu soáng taïi Moâng Coå naøy. Ngaøi nhaéc ñeán lòch söû laâu ñôøi cuûa ñöùc tin taïi ñaây, töø nhöõng kinh nghieäm trong Ngaøn naêm thöù I, vôùi phong traøo loan baùo Tin möøng cuûa truyeàn thoáng Siriac, ñöôïc phoå bieán doïc theo con ñöôøng tô sôïi, tieáp theo ñoù laø söï daán thaân truyeàn giaùo qua caùc söù boä ngoaïi giao hoài theá kyû XII vaø caû söï quan taâm saên soùc cuûa Toøa Thaùnh, qua vieäc boå nhieäm vaøo khoaûng naêm 1310 cha Giovanni da Montecorvino laøm giaùm muïc ñaàu tieân cuûa Giaùo phaän Khan Baliq. Ngaøi trôû thaønh vò traùch nhieäm moät vuøng bao la cuûa theá giôùi, döôùi trieàu ñaïi Nhaø Nguyeân cuûa Moâng Coå. Chính Ñöùc cha ñaõ cung caáp baûn dòch ñaàu tieân saùch thaùnh vònh vaø Taân öôùc baèng tieáng Moâng Coå.
Lòch söû haêng say ñoái vôùi Tin möøng aáy ñöôïc phuïc hoài moät caùch ñaëc bieät vaøo naêm 1992 vôùi caùc thöøa sai ñaàu tieân thuoäc Doøng Khieát Taâm Ñöùc Meï, roài coù theâm caùc doøng khaùc, haøng giaùo só trieàu vaø caùc giaùo daân thieän nguyeän, trong soá caùc vò aáy toâi muoán nhaéc ñeán cha Stephano Kim Thaønh Hieàn (Kim Seong Hyeon) [Toång ñaïi dieän cuûa Phuû doaõn Toâng toøa naøy, qua ñôøi ñoät ngoät saùng ngaøy 26 thaùng Naêm naêm nay, vì beänh tim, luùc môùi 55 tuoåi].
Vaø Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: "Caùc linh muïc, tu só nam nöõ vaø caùc nhaân vieân muïc vuï yeâu quyù, trong 31 naêm qua, anh chò em ñaõ khôûi xöôùng nhieàu saùng kieán baùc aùi, daønh phaàn lôùn naêng löïc cuûa mình vaø phaûn aùnh toân nhan thöông xoùt cuûa Chuùa Kitoâ ngöôøi Samaritano nhaân laønh. Ñieàu aáy nhö moät danh thieáp cuûa anh chò em, laøm cho anh chi ñöôïc ñöôïc toân troïng vaø quí meán vì bao nhieâu thieän ích mang laïi cho nhieàu ngöôøi trong caùc lónh vöïc: töø lónh vöïc töø thieän ñeán giaùo duïc, qua vieäc saên soùc söùc khoûe vaø thaêng tieán vaên hoùa. Toâi khuyeán khích anh chò em tieáp tuïc con ñöôøng phong phuù vaø coù nhieàu lôïi ích naøy cho daân toäc Moâng Coå yeâu quyù."
Vun troàng ñôøi soáng noäi taâm
"Ñoàng thôøi toâi cuõng môøi goïi anh chò em haõy neám höôûng vaø nhìn leân Chuùa, luoân trôû laïi caùi nhìn nguyeân thuûy töø ñoù moïi söï naûy sinh... Thöïc vaäy, neáu khoâng coù caùi nhìn ñoù thì naêng löïc daàn daàn suy taøn vaø söï daán thaân muïc vuï coù nguy cô trôû thaønh vieäc phuïc vuï voâ boå, moät söï noái tieáp caùc hoaït ñoäng vì phaûi laøm, vaø roát cuoäc khoâng thoâng truyeàn gì caû ngoaøi söï meät moûi vaø khoâng maõn nguyeän. Traùi laïi, neáu luoân tieáp xuùc vôùi nhan Chuùa Kitoâ, tìm kieám trong Kinh Thaùnh vaø chieâm ngöôõng Chuùa trong thinh laëng thôø laïy tröôùc nhaø taïm Mình Thaùnh Chuùa, nhaän ra Chuùa nôi khuoân maët cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc phuïc vuï vaø caûm thaáy ñöôïc nieàm vui noäi taâm daãn ñöa, keå caû trong nhöõng khoù khaên, ta vaãn ñeå ñöôïc nieàm vui trong taâm hoàn. Chuùng ta caàn ñieàu ñoù, chöù khoâng caàn nhöõng ngöôøi mieät maøi vôùi coâng vieäc vaø ñaõng trí, tieán haønh nhöõng döï aùn, vôùi nguy cô nhieàu khi toû ra cay ñaéng vì moät cuoäc soáng khoâng deã daøng. Caàn trôû veà vôùi nguoàn maïch, vôùi khuoân maët cuûa Chuùa Gieâsu, söï hieän dieän cuûa Chuùa ñeå neám höôûng: chính Chuùa laø kho taøng cuûa chuùng ta (Xc Mt 13,44), laø haït trai quyù giaù ñaùng baùn moïi söï ñeå mua ñöôïc (Xc Mt 13,45). Caùc anh chò em ôû Moâng Coå, voán coù moät caûm thöùc maïnh veà thaùnh thieâng, vaø lòch söû saâu roäng veà toân giaùo, hoï ñang chôø ñôïi nôi anh chò em chöùng taù naøy vaø hoï bieát nhaän ra söï chaân thöïc cuûa chöùng taù aáy."
Taêng cöôøng hieäp thoâng vaø ñoaøn keát
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha coøn nhaán maïnh ñeán taàm quan troïng cuûa söï hieäp thoâng vaø hieäp nhaát, "yù thöùc raèng chính Chuùa Gieâsu hieän dieän trong Ñöùc Giaùm muïc ñeå baûo ñaûm tình hieäp thoâng trong Nhieäm Theå cuûa Chuùa. Noùi khaùc ñi, söï hieäp nhaát trong Giaùo hoäi khoâng phaûi laø vaán ñeà traät töï vaø toân troïng, vaø cuõng chaúng phaûi laø moät chieán löôïc toát, ñeå hoïp thaønh ñoäi, thaønh nhoùm; ñoù laø vaán ñeà ñöùc tin vaø tình yeâu ñoái vôùi Chuùa, laø trung thaønh vôùi Chuùa. Vì theá, taát caû caùc thaønh phaàn Giaùo hoäi gaén boù chung quanh Ñöùc giaùm muïc, ñaïi dieän cuûa Chuùa Kitoâ sinh ñoäng giöõa Daân Ngaøi, baèng caùch xaây döïng tình hieäp thoâng, voán laø moät lôøi loan baùo vaø giuùp raát nhieàu cho söï hoäi nhaäp ñöùc tin vaøo vaên hoùa."
Sau baøi huaán duï cuûa Ñöùc Thaùnh cha, coäng ñoaøn ñoïc kinh Kính möøng tröôùc khi Ñöùc Thaùnh cha ban pheùp laønh cho moïi ngöôøi. Ngaøi cuõng laøm pheùp töôïng Ñöùc Meï Thieân Chuùa, chaøo thaêm caùc ñoaøn caùc giaùm muïc ñeán töø caùc nöôùc, trong ñoù coù saùu giaùm muïc Vieät Nam, roài cuøng caùc vò ñöùng quanh baøn thôø chuïp hình löu nieäm. Ngaøi cuõng chaøo töøng vò thöøa sai nam nöõ. Tröôùc khi leân xe, Ñöùc Thaùnh cha coøn döøng laïi trong moät phoøng cuûa nhaø thôø chính toøa ñeå chaøo thaêm moät soá tín höõu. Sau cuøng, ngaøi tieán ra cöûa beân hoâng cuûa thaùnh ñöôøng ñeå chuïp hình löu nieäm bieán coá hieám coù naøy.
Khoaûng 5 giôø 30 chieàu, giôø ñòa phöông, Ñöùc Thaùnh cha giaõ töø nhaø thôø chính toøa ñeå trôû veà Toøa Phuû doaõn.