Gaëp Toång thoáng vaø caùc nhaø caàm quyeàn Moâng Coå,
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi:
'Moâng Coå laø bieåu töôïng cuûa töï do toân giaùo'
Gaëp Toång thoáng vaø caùc nhaø caàm quyeàn Moâng Coå, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi: 'Moâng Coå laø bieåu töôïng cuûa töï do toân giaùo'.
Vuõ Vaên An
Ulaanbaatar (VietCatholic News 02-09-2023) - Courtney Mares cuûa CNA ngaøy 1 thaùng 9 naêm 2023, töôøng trình raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ goïi Moâng Coå laø "bieåu töôïng cuûa töï do toân giaùo" trong baøi phaùt bieåu ñaàu tieân cuûa ngaøi taïi quoác gia chaâu AÙ naèm giöõa Trung Quoác vaø Nga vaø nhaán maïnh chính phuû daân chuû cuûa Moâng Coå ñang ôû moät vò trí ñoäc nhaát ñeå ñoùng "moät vai troø quan troïng thay maët cho hoøa bình theá giôùi".
Trong baøi phaùt bieåu tröôùc caùc cô quan chính phuû taïi Cung ñieän Nhaø nöôùc Moâng Coå ôû Ulaanbaatar vaøo ngaøy 2 thaùng 9 naêm 2023, Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ caàu xin Chuùa ban cho "traùi ñaát bò taøn phaù bôûi voâ soá xung ñoät" moät söï ñoåi môùi vaø toân troïng luaät phaùp quoác teá.
Trong baøi phaùt bieåu vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo daân chuû Moâng Coå, vaø ñoaøn ngoaïi giao, Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi: "Caàu mong nhöõng ñaùm maây ñen cuûa chieán tranh ñöôïc xua tan, bò cuoán ñi bôûi öôùc muoán vöõng chaéc veà moät tình huynh ñeä phoå quaùt, trong ñoù nhöõng caêng thaúng ñöôïc giaûi quyeát thoâng qua gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi, vaø caùc quyeàn cô baûn cuûa taát caû moïi ngöôøi ñöôïc ñaûm baûo".
Phaùt bieåu caùch bieân giôùi Moâng Coå vôùi Nga 200 daëm, Ñöùc Giaùo Hoaøng keâu goïi: "Chuùng ta haõy cuøng nhau coá gaéng xaây döïng moät töông lai hoøa bình".
Ñoäi caän veä danh döï Moâng Coå ñöùng canh gaùc tröôùc Cung ñieän Nhaø nöôùc khi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñeán Quaûng tröôøng Sukhbaatar cuûa thuû ñoâ vaøo saùng thöù Baûy, ngaøy 2 thaùng 9 naêm 2023. Quaûng tröôøng ñöôïc xaây döïng taïi nôi Damdin Sukhbaatar, moät anh huøng caùch maïng Moâng Coå, tuyeân boá ñoäc laäp cuûa Moâng Coå khoûi Trung Quoác vaøo naêm 1921.
Nhöõng ngöôøi haønh höông Coâng Giaùo töø Hoàng Koâng vaø Trung Quoác ñaïi luïc naèm trong ñaùm ñoâng nhoû khoaûng vaøi traêm ngöôøi chaøo ñoùn Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeán quoác gia coù chuû quyeàn daân cö thöa thôùt nhaát theá giôùi. Moät soá ngöôøi Coâng Giaùo ñeán thaêm töø Trung Quoác ñaõ ñeo khaåu trang vaø kính raâm ñeå che giaáu danh tính, moät minh chöùng cho söï khaùc bieät roõ reät veà töï do toân giaùo ôû quoác gia phía beân kia bieân giôùi phía nam Moâng Coå.
Nhöõng ngöôøi qua ñöôøng Moâng Coå khaùc ñaõ döøng laïi ñeå gaëp Ñöùc Giaùo Hoaøng, trong ñoù coù Tuvshin, 38 tuoåi, moät Kitoâ höõu ñeán töø Ulaanbaatar.
Tuvshin noùi vôùi CNA raèng oâng tin raèng Moâng Coå naèm trong "moät khu vöïc laân caän khoù khaên giöõa Nga vaø Trung Quoác".
"Vì vaäy toâi nghó ngaøi [Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ] coù nhieàu lyù do lôùn hôn ñeå thöïc hieän chuyeán haønh höông naøy tôùi Moâng Coå," oâng noùi.
Moâng Coå coù moái quan heä chaët cheõ vôùi caùc nöôùc laùng gieàng ñòa lyù laø Trung Quoác vaø Nga cuõng nhö moái quan heä ngoaïi giao quan troïng vôùi Hoa Kyø, nöôùc maø Moâng Coå goïi laø "haøng xoùm thöù ba".
"Moâng Coå ngaøy nay, vôùi maïng löôùi quan heä ngoaïi giao roäng lôùn... ñoùng moät vai troø quan troïng ôû trung taâm luïc ñòa chaâu AÙ roäng lôùn vaø treân tröôøng quoác teá", Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi.
Moái lieân heä ngoaïi giao cuûa Vatican vôùi Moâng Coå ñaõ coù töø gaàn 800 naêm tröôùc. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ nhaéc laïi vieäc Tu só Gioan xöù Pian del Carpine ñaõ ñeán thaêm hoaøng ñeá Moâng Coå thöù ba, Guyug, vaøo naêm 1246 vôùi tö caùch laø phaùi vieân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø trình leân Ñaïi haõn moät coâng vaên chính thöùc cuûa Giaùo hoaøng Innocent IV.
Böùc thö phaûn hoài mang daáu aán cuûa Ñaïi haõn baèng chöõ Moâng Coå truyeàn thoáng coù theå ñöôïc tìm thaáy trong Thö vieän Vatican ngaøy nay. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ taëng moät baûn sao cuûa taøi lieäu lòch söû naøy nhö moät moùn quaø cho caùc nhaø laõnh ñaïo Moâng Coå nhö moät "daáu hieäu cuûa tình höõu nghò laâu ñôøi ñang phaùt trieån vaø ñöôïc ñoåi môùi".
Ngaøy nay Moâng Coå laø queâ höông cuûa khoaûng 1,450 ngöôøi Coâng Giaùo, ít hôn 1% trong toång soá 3.3 trieäu ngöôøi cuûa caû nöôùc.
"Toâi haøi loøng raèng coäng ñoàng [Coâng Giaùo] naøy, duø nhoû beù vaø kín ñaùo, chia seû moät caùch nhieät tình vaø cam keát vaøo tieán trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc baèng caùch truyeàn baù vaên hoùa lieân ñôùi, toân troïng phoå quaùt vaø ñoái thoaïi lieân toân, cuõng nhö baèng caùch hoaït ñoäng vì coâng lyù, hoøa bình vaø söï hoøa hôïp xaõ hoäi," Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi.
Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng noùi veà nhöõng ñoùng goùp tích cöïc cuûa caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc ôû Moâng Coå, moät quoác gia ña soá theo Phaät giaùo.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi, "taàm nhìn toaøn dieän cuûa truyeàn thoáng phaùp sö Moâng Coå, keát hôïp vôùi vieäc kính troïng moïi sinh vaät thöøa höôûng cuûa trieát lyù Phaät Giaùo, coù theå goùp phaàn ñaùng keå vaøo caùc coá gaéng khaån tröông vaø khoâng heå trì hoaõn phaûi baûo veä vaø baûo toàn haønh tinh Traùi Ñaát".
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ phaùt bieåu tröôùc khoaûng 700 ngöôøi taïi Hoäi tröôøng Ikh Mongol cuûa Cung ñieän Nhaø nöôùc khi ngoài caïnh Toång thoáng Moâng Coå Ukhnaagiin Khurelsukh. Ñöùc Giaùo Hoaøng hoan ngheânh nhöõng noã löïc cuûa Moâng Coå trong vieäc thuùc ñaåy nhaân quyeàn, baõi boû aùn töû hình vaø "quyeát taâm ngaên chaën phoå bieán vuõ khí haït nhaân" vôùi tö caùch laø moät quoác gia khoâng coù vuõ khí haït nhaân.
Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng ca ngôïi caùc phöông phaùp chaên nuoâi vaø troàng troït truyeàn thoáng cuûa Moâng Coå vì toân troïng "söï caân baèng mong manh cuûa heä sinh thaùi", ñoàng thôøi noùi theâm raèng chuùng cung caáp moät taám göông cho nhöõng ngöôøi "töø choái vieäc theo ñuoåi nhöõng sôû thích ñaëc bieät caän thò vaø thay vaøo ñoù mong muoán truyeàn laïi nhöõng vuøng ñaát coøn soùt laïi cho theá heä töông lai, nhöõng vuøng ñaát maõi coù tính chaøo ñoùn vaø sinh hoa traùi."
Sau baøi phaùt bieåu, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ gaëp rieâng Thuû töôùng Moâng Coå Luvsannamsrai Oyun-Erdene beân trong Cung ñieän Nhaø nöôùc.
"Toâi chaéc chaén raèng ngöôøi Coâng Giaùo Moâng Coå seõ tieáp tuïc saün saøng ñoùng goùp xöùng ñaùng cho vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi thònh vöôïng vaø an toaøn, trong ñoái thoaïi vaø hôïp taùc vôùi taát caû nhöõng ngöôøi khaùc ñang sinh soáng treân vuøng ñaát vó ñaïi ñöôïc baàu trôøi oâm hoân naøy", Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi.