Loøng nhieät thaønh toâng ñoà
laø döôõng khí cuûa ñôøi soáng Kitoâ
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Loøng nhieät thaønh toâng ñoà laø döôõng khí cuûa ñôøi soáng Kitoâ.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 12-01-2023) - Saùng thöù Tö, ngaøy 11 thaùng Gieâng naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ môû cuoäc tieáp kieán chung, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ôû noäi thaønh Vatican, vôùi söï tham döï cuûa khoaûng 4,000 ngöôøi vaø baét ñaàu luùc gaàn 9 giôø saùng.
Môû ñaàu buoåi tieáp kieán, moïi ngöôøi nghe moät ñoaïn trích töø Tin möøng theo thaùnh Mattheâu, ñoaïn 9 (9-13), thuaät laïi vieäc Chuùa Gieâsu keâu goïi Mattheâu ñi theo Ngaøi.
"Boû nôi aáy, Chuùa Gieâsu ñi ngang qua traïm thu thueá, thì thaáy moät ngöôøi teân laø Mattheâu ñang ngoài taïi ñoù. Ngöôøi baûo oâng: "Anh haõy theo toâi!" OÂng ñöùng daäy ñi theo Ngöôøi. Khi Chuùa Gieâsu ñang duøng böõa taïi nhaø oâng aáy, coù nhieàu ngöôøi thu thueá vaø toäi loãi keùo ñeán, cuøng aên vôùi Ngöôøi vaø caùc moân ñeä. Thaáy vaäy, nhöõng ngöôøi Bieät phaùi noùi vôùi caùc moân ñeä Ngöôøi raèng: "Sao Thaày caùc anh laïi aên uoáng vôùi boïn thu thueá vaø quaân toäi loãi nhö vaäy?". Nghe thaáy theá, Chuùa Gieâsu noùi: "Ngöôøi khoeû maïnh khoâng caàn thaày thuoác, ngöôøi ñau oám môùi caàn. Haõy veà hoïc cho bieát yù nghóa caâu naøy: "Ta muoán loøng nhaân chöù khoâng caàn leã teá. Vì toâi khoâng ñeán ñeå keâu goïi ngöôøi coâng chính, nhöng ñeå keâu goïi ngöôøi toäi loãi".
Baøi giaùo lyù
Tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha baét ñaàu loaït baøi giaùo lyù môùi veà söï haêng say loan baùo Tin möøng: loøng nhieät thaønh toâng ñoà cuûa tín höõu. Baøi thöù nhaát naøy coù töïa ñeà laø: "Ôn goïi laøm toâng ñoà".
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Taàm quan troïng cuûa loøng nhieät thaønh toâng ñoà
Hoâm nay, chuùng ta baét ñaàu moät chu kyø môùi veà giaùo lyù, veà moät ñeà taøi khaån caáp vaø quan troïng ñoái vôùi ñôøi soáng Kitoâ, ñoù laø söï haêng say loan baùo Tin möøng, nghóa laø loøng nhieät thaønh toâng ñoà. Ñaây laø moät chieàu kích sinh töû ñoái vôùi Giaùo hoäi: Thöïc vaäy, coäng ñoàng moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu sinh ra laø toâng ñoà, laø thöøa sai. Chuùa Thaùnh Linh uoán naén coäng ñoàng naøy, höôùng ra ngoaøi, ñeå noù khoûi co cuïm vaøo mình, nhöng höôùng ngoaïi, laøm chöùng nhaân chia seû Chuùa Gieâsu cho tha nhaân, nhaém chieáu toûa aùnh saùng cuûa Chuùa cho ñeán taän bôø coõi traùi ñaát. Nhöng coù theå xaûy ra laø loøng nhieät thaønh toâng ñoà, öôùc muoán ñi tôùi ngöôøi khaùc vôùi vieäc loan baùo Tin möøng, bò suy giaûm. Nhieàu khi döôøng nhö bò lu môø, taøn luïi. Nhöng khi ñôøi soáng Kitoâ ñaùnh maát chaân trôøi loan baùo, thì noù laâm beänh: kheùp kín vaøo mình, trôû neân töï tham chieáu, teo laïi. Neáu khoâng coù loøng nhieät thaønh toâng ñoà thì ñöùc tin taøn luïi. Traùi laïi, söù maïng truyeàn giaùo laø döôõng khí cuûa ñôøi soáng Kitoâ: boài boå vaø thanh taåy noù. Vì theá chuùng ta khôûi ñaàu moät haønh trình taùi khaùm phaù söï say meâ loan baùo Tin möøng, baét ñaàu töø Kinh thaùnh vaø giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh, ñeå kín muùc nhieät huyeát toâng ñoà töø nguoàn. Roài chuùng ta ñi tôùi moät vaøi nguoàn sinh ñoäng, moät soá chöùng nhaân ñaõ khôi leân trong Giaùo hoäi loøng say meâ ñoái vôùi Tin möøng, vì hoï giuùp chuùng ta laøm hoài sinh ngoïn löûa maø Chuùa Thaùnh Linh muoán noù luoân chaùy saùng trong chuùng ta.
Chuùa keâu goïi Mattheâu
Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Toâi muoán baét ñaàu baèng moät giai thoaïi Tin möøng moät caùch tieâu bieåu: vieäc Chuùa keâu goïi Mattheâu laøm toâng ñoà, maø chuùng ta ñaõ nghe chính thaùnh nhaân keå laïi trong saùch Tin möøng cuûa ngaøi (Xc 9,9-13).
Taát caû baét ñaàu töø Chuùa Gieâsu, Ñaáng "nhìn moät ngöôøi", nhö vaên baûn thuaät laïi. Nôi nhieàu ngöôøi, hoï thaáy Mattheâu nhö thöïc taïi cuûa oâng hoài ñoù: hoï bieát Mattheâu laø ngöôøi "ngoài ôû baøn thu thueá" (v.9). Thöïc vaäy, oâng laø ngöôøi thu thueá: nghóa laø moät ngöôøi thu tieàn ñoùng goùp cuûa daân chuùng cho ñeá quoác La Maõ ñang chieám ñoùng Palestine. Noùi khaùc ñi, oâng laø ngöôøi coäng taùc vôùi ñòch, moät ngöôøi phaûn boäi daân. Chuùng ta coù theå töôûng töôïng ñöôïc söï khinh reû cuûa daân ñoái vôùi oâng: moät ngöôøi "thu thueá" cho ñòch. Nhöng tröôùc maét Chuùa Gieâsu, Mattheâu laø moät ngöôøi, vôùi nhöõng laàm than vaø cao caû cuûa oâng. Vaø trong khi oâng Mattheâu vaø daân chuùng coù söï xa caùch nhau, Chuùa Gieâsu tieán laïi gaàn oâng, vì moãi ngöôøi ñeàu ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông. Caùi nhìn naøy, thaáy ngöôøi khaùc, duø laø ai ñi nöõa, nhö ngöôøi ñöôïc yeâu thöông, chính laø khôûi ñaàu loøng say meâ loan baùo Tin möøng. Taát caû khôûi ñaàu töø caùi nhìn aáy, maø chuùng ta hoïc ñöôïc töø Chuùa Gieâsu.
Caùi nhìn cuûa Chuùa ñoái vôùi Mattheâu
Chuùng ta coù theå töï hoûi: caùi nhìn cuûa chuùng ta ñoái vôùi tha nhaân theá naøo? Bao nhieâu laàn chuùng ta thaáy nhöõng khuyeát ñieåm cuûa hoï, chöù khoâng thaáy nhöõng nhu caàu cuûa hoï; bao nhieâu laàn chuùng ta gaùn nhaõn hieäu cho ngöôøi khaùc nhöõng gì hoï laøm hoaëc suy nghó! Caû chuùng ta, nhö Kitoâ höõu, chuùng ta töï noùi: ñoù laø ngöôøi cuûa chuùng ta hay khoâng phaûi laø ngöôøi cuûa chuùng ta? Ñoù khoâng phaûi laø caùi nhìn cuûa Chuùa Gieâsu: Chuùa luoân nhìn moãi ngöôøi vôùi loøng thöông xoùt vaø ñaëc bieät yeâu thöông. Vaø caùc tín höõu Kitoâ ñöôïc keâu goïi laøm nhö Chuùa Kitoâ, nhìn nhö Chuùa, ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng ngöôøi "ôû xa". Thöïc vaäy, trình thuaät veà vieäc keâu goïi Mattheâu keát thuùc vôùi lôøi Chuùa Gieâsu noùi: "Thaày khoâng ñeán ñeå keâu goïi nhöõng ngöôøi coâng chính, nhöng laø nhöõng keû toäi loãi" (v.13).
Mattheâu ñöùng daäy, theo Chuùa
Vì theá, taát caû baét ñaàu vôùi caùi nhìn cuûa Chuùa Gieâsu. Tieáp ñoù laø giai ñoaïn thöù hai: moät chuyeån ñoäng. Mattheâu baáy giôø ñang ngoài ôû baøn thu thueá; Chuùa Gieâsu noùi vôùi oâng: "Haõy theo toâi". Vaø oâng "ñöùng daäy vaø ñi theo Ngaøi" (v.9). Chuùng ta nhaän xeùt raèng vaên baûn nhaán maïnh "oâng ñöùng daäy". Taïi sao chi tieát naøy raát quan troïng? Vì thôøi ñoù ngöôøi ngoài laø ngöôøi coù quyeàn bính treân nhöõng ngöôøi khaùc, nhöõng ngöôøi ñang ñöùng tröôùc oâng ñeå nghe, hoaëc nhö trong tröôøng hôïp naøy, laø nhöõng ngöôøi ñöùng traû thueá. Ai ngoài, thì laø ngöôøi coù quyeàn bính. Ñieàu ñaàu tieân Chuùa Gieâsu laøm laø taùch Mattheâu ra khoûi quyeàn bính: töø tình traïng ngoài ñeå ñoùn tieáp ngöôøi khaùc, Chuùa ñaët oâng trong söï chuyeån ñoäng ñeán ngöôøi khaùc; laøm cho oâng rôøi boû vò theá ôû cao ñeå ñaët oâng ngang haøng vôùi caùc anh em vaø môû ra cho oâng chaân trôøi phuïc vuï. Chuùa Gieâsu thöïc hieän ñieàu aáy vaø ñaây laø ñieàu cô baûn ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ: Chuùng ta laø moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu, chuùng ta laø Giaùo hoäi, chuùng ta ngoài chôø ñôïi daân chuùng ñeán hay laø chuùng ta bieát ñöùng daäy, leân ñöôøng tieán böôùc vôùi ngöôøi khaùc, tìm kieám tha nhaân?
Mattheâu trôû thaønh toâng ñoà
Moät caùi nhìn, moät chuyeån ñoäng, vaø sau cuøng laø muïc ñích. Sau khi ñöùng daäy vaø theo Chuùa Gieâsu, Mattheâu ñi ñaâu? Chuùng ta coù theå töôûng töôïng raèng, sau khi thay ñoåi cuoäc soáng cuûa ngöôøi aáy, Thaày Gieâsu daãn oâng tôùi nhöõng cuoäc gaëp gôõ môùi, nhöõng kinh nghieäm taâm linh môùi. Khoâng, hoaëc ít laø khoâng ngay laäp töùc nhö vaäy. Ñieàu ñaàu tieân Chuùa Gieâsu ñi veà nhaø oâng; taïi ñoù, Mattheâu chuaån bò moät böõa tieäc lôùn cho Ngaøi, vaø "coù ñoâng ñaûo nhöõng ngöôøi thu thueá tham döï" (Lc 5,20. Mattheâu trôû laïi moâi tröôøng cuûa mình, nhöng oâng trôû laïi, ñöôïc thay ñoåi vaø coù Chuùa Gieâsu. Loøng nhieät thaønh toâng ñoà cuûa oâng khoâng baét ñaàu taïi moät nôi môùi, tinh tuyeàn vaø lyù töôûng, nhöng taïi nôi oâng soáng, vôùi daân chuùng quen bieát oâng. Ñoù laø söù ñieäp ñoái vôùi chuùng ta: chuùng ta khoâng ñöôïc chôø ñôïi trôû neân hoaøn haûo vaø phaûi haønh trình daøi theo Chuùa Gieâsu ñeå laøm chöùng veà Ngaøi; vieäc loan baùo cuûa chuùng ta baét ñaàu töø ngaøy hoâm nay, taïi nôi chuùng ta ñang soáng. Vaø khoâng baét ñaàu baèng caùch thuyeát phuïc ngöôøi khaùc, nhöng laøm chöùng moãi ngaøy veà veû ñeïp cuûa tình thöông maø Chuùa nhìn chuùng ta vaø naâng chuùng ta daäy. Thöïc vaäy, nhö Ñöùc Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc ñaõ daïy chuùng ta, "Giaùo hoäi khoâng chieâu duï tín ñoà. Ñuùng hôn, Giaùo hoäi phaùt trieån nhôø söï thu huùt" (Baøi giaûng thaùnh leã khai maïc Ñaïi hoäi kyø 5 cuûa haøng GM Myõ Latinh vaø Caraibi, 13-5 naêm 2007). Chöùng taù naøy thu huùt vaø vui töôi laø muïc tieâu maø Chuùa Gieâsu daãn chuùng ta tôùi vôùi caùi nhìn yeâu thöông cuûa ngaøi vaø vôùi söï ñi ra ngoaøi maø Thaùnh Linh cuûa Ngaøi khôi leân trong taâm hoàn".
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Sau baøi huaán giaùo cuûa Ñöùc Thaùnh cha, buoåi tieáp kieán ñöôïc noái tieáp vôùi phaàn toùm taét baøi giaùo lyù vaø nhöõng lôøi chaøo thaêm cuûa ngaøi göûi ñeán caùc nhoùm haønh höông.
Baèng tieáng Anh, Ñöùc Thaùnh cha chaøo caùc nhoùm ñeán töø Uganda beân Phi chaâu, Australia, vaø Myõ, ñoàng thôøi noùi theâm raèng "Toâi ñaëc bieät chaøo ñoâng ñaûo caùc nhoùm hoïc sinh, vaø caùc linh muïc thuoäc vieän Thaàn hoïc thöôøng huaán ôû Giaùo hoaøng Hoïc vieän Baéc Myõ ôû Roma. Toâi caàu xin Chuùa Gieâsu Kitoâ ban nieàm vui vaø an bình treân taát caû anh chò em vaø gia ñình anh chò em".
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû raèng: "Trong nhöõng ngaøy qua, chuùng ta ñaõ caûm taï Chuùa vì con ngöôøi, giaùo huaán vaø taám göông cuûa Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI. Öôùc gì nieàm tin cuûa ngöôøi khích leä anh chò em trong söï taêng tröôûng tinh thaàn, döïa treân chaân lyù Tin möøng vaø tình huynh ñeä, ñöôïc chöùng toû trong gia ñình, moâi tröôøng laøm vieäc vaø trong ñôøi soáng xaõ hoäi. Toâi thaønh taâm chuùc laønh cho anh chò em".
Baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha khích leä taát caû moïi ngöôøi haõy taêng tröôûng theâm moãi ngaøy trong tình yeâu meán ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, loan baùo Tin möøng, nhaát laø qua cuoäc soáng chöùng taù hieäp thoâng trong tình baùc aùi.
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán nhöõng ngöôøi treû, ngöôøi cao nieân vaø caùc ñoâi taân hoân, ñoàng thôøi nhaéc nhôû raèng: "Vôùi ñaø tieán vaø loøng nhieät thaønh cuûa nhöõng ngöôøi tin nôi Chuùa Kitoâ, anh chò em haõy luoân luoân laø nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình vaø hoøa hôïp, qua söï daán thaân lieân lyû ñoái thoaïi vôùi nhöõng ngöôøi laân caän. Vaø chuùng ta ñöøng queân Ucraina ñau thöông, luoân ôû trong taâm hoàn chuùng ta. Chuùng ta haõy baøy toû loøng quyù meán ñoái vôùi daân toäc naøy, ñang chòu nhöõng ñau khoå döõ daèn, söï gaàn guõi vaø kinh nguyeän cuûa chuùng ta".
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.