Nhieàu lôøi keâu goïi ngöng chieán taïi Nam Sudan
Nhieàu lôøi keâu goïi ngöng chieán taïi Nam Sudan.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Malakal (RVA News 22-12-2022) - Nhöõng lôøi keâu goïi ngöng chieán khoâng ngöøng ñöôïc gioùng leân, tröôùc caùc cuoäc xung ñoät ñaãm maùu töø boán thaùng nay ôû bang Thöôïng Soâng Nilo vaø bang Jonglei beân Nam Sudan.
Haõng tin Fides cuûa Boä Loan baùo Tin möøng, truyeàn ñi ngaøy 21 thaùng Möôøi Hai naêm 2022, cho bieát caùc xung ñoät ñaõ laøm cho 166 ngöôøi cheát, 237 ngöôøi bò thöông, töø 20,000 ñeán 50,000 ngöôøi di taûn noäi ñòa, vaø haøng ngaøn ngöôøi tò naïn sang nöôùc Sudan ôû maïn baéc.
Ñöùc cha Stephen Nyodho, Giaùm muïc Giaùo phaän Malakal ôû ñòa phöông, phaùt bieåu treân ñaøi phaùt thanh Eye Radio raèng: "Tröôùc ñaây anh chò em ñaõ ñoaøn keát nhaát trí chieán ñaáu ñeå giaûi phoùng ñaát nöôùc; toâi chaân thaønh môøi goïi anh chò em haõy laéng nghe tieáng noùi löông taâm cuûa mình vaø haõy nhìn xem ñau khoå nhöõng ngöôøi daân cuûa anh chò em ñang phaûi chòu".
Ñöùc cha aùm chæ ñeán cuoäc chieán giaønh ñoäc laäp cuûa Nam Sudan, keát thuùc naêm 2011 vôùi vieäc thaønh laäp quoác gia naøy, vôùi thuû ñoâ laø Juba. Nhöng hoøa bình khoâng keùo daøi bao laâu, vì thaùng Möôøi Hai naêm 2012, noäi chieán buøng noå taïi Nam Sudan giöõa phe cuûa Toång thoáng Salva Kiir Mayardit vaø phe cuûa cöïu Phoù Toång thoáng Riek Machar, vôùi nhöõng nhoùm daân quaân khaùc. Tuy ñaõ coù hieäp ñònh hoøa bình ñöôïc hai beân kyù keát naêm 2018, nhöng Nam Sudan tieáp tuïc soáng trong tình traïng baáp beânh vaø baïo löïc, vaø trong luùc naøy phaàn lôùn taäp trung trong vuøng Thöôïng Soâng Nilo vaø Jonglei.
Ñöùc cha Nyodho noùi theâm raèng: "Lôøi khuyeân khieâm toán cuûa toâi cho caùc nhoùm ñang ñaùnh nhau laø haõy ngöng baïo löïc voâ ñieàu kieän, "taát caû ñeàu laø anh chò em cuûa nhau... Taát caû caùc coäng ñoaøn ôû mieàn Thöôïng Nilo ñang traû giaù voâ ích vì moät toäi aùc maø hoï khoâng heà phaïm. Toâi môøi goïi anh chò em, nhöõng ngöôøi con cuûa mieàn Thöôïng Nilo haõy hoïp nhau vaø choïn coâng ích cuõng nhö quyeàn lôïi cuûa mieàn naøy".
Theo chöông trình, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ seõ ñeán thaêm Nam Sudan, töø ngaøy 03 ñeán ñeán ngaøy 05 thaùng Hai naêm 2023. Trong buoåi ñoïc kinh Truyeàn tin, tröa Chuùa nhaät 11 thaùng Möôøi Hai naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Toâi ñau buoàn vaø lo aâu theo doõi nhöõng tin töùc töø Nam Sudan, veà nhöõng vuï xung ñoät trong nhöõng ngaøy qua. Chuùng ta haõy caàu xin Chuùa cho hoøa bình vaø hoøa giaûi quoác gia ñeå chaám döùt nhöõng cuoäc taán coâng vaø ñeå caùc thöôøng daân luoân ñöôïc toân troïng".
Ba nöôùc goàm Myõ, Anh vaø Na Uy, theo doõi vieäc thöïc thi caùc hieäp ñònh hoøa bình ôû Nam Sudan, ñaõ ñöa ra moät tuyeân ngoân chung cuøng vôùi Lieân hieäp AÂu chaâu, trong ñoù coù baøy toû lo aâu vì söï leo thang baïo löïc ôû mieàn Thöôïng Nilo vaø Jonglei, nôi xaûy ra nhöõng vuï taøn saùt taäp theå, taøn phaù nhaø cöûa vaø caùc phöông tieän sinh nhai, haõm hieáp vaø nhöõng thöù khaùc, keå caû nhöõng vuï choáng laïi caùc treû vò thaønh nieân". Caùc nöôùc vöøa noùi keâu goïi chính phuû laâm thôøi cuûa Nam Sudan haõy haønh ñoäng ñeå chaám döùt baïo löïc vaø baûo veä caùc thöôøng daân, ñeå cho caùc ñoà cöùu trôï ñöôïc ñöa tôùi cho daân chuùng. 9 trieäu 400 ngaøn daân cö taïi Nam Sudan ñang caàn ñöôïc cöùu trôï.
(Fides 21-12-2022)