Dieãn Töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong buoåi gaëp gôõ
caùc Giaùm Muïc, Linh Muïc, tu só nam nöõ
vaø chuûng sinh taïi Bahrain
Dieãn Töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong buoåi gaëp gôõ caùc Giaùm Muïc, Linh Muïc, tu só nam nöõ vaø chuûng sinh taïi Bahrain.
VietCatholic Media
Manama (VietCatholic News 07-11-2022) - Chuùa nhaät, ngaøy 06 thaùng Möôøi Moät naêm 2022, ngaøy choùt trong trong boán ngaøy vieáng thaêm taïi Bahrain, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ chæ coøn moät hoaït ñoäng cuoái cuøng laø buoåi gaëp gôõ vaø caàu nguyeän vôùi caùc giaùm muïc, linh muïc, tu só, chuûng sinh, giaùo lyù vieân vaø caùc nhaân vieân muïc vuï taïi nhaø thôø Thaùnh Taâm ôû thuû ñoâ Manama cuûa Bahrain. Sau ñoù luùc 12 giôø 30 tröa, coù nghi thöùc tieãn bieät taïi phi tröôøng Sakhir, tröôùc khi Ñöùc Thaùnh Cha rôøi Bahrain ñeå trôû veà Roâma.
Trong cuoäc gaëp gôõ taïi nhaø thôø Thaùnh Taâm, laø nhaø thôø Coâng Giaùo ñaàu tieân trong vuøng Vònh, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Kính thöa caùc Giaùm muïc, Linh muïc, Nam nöõ Tu Só, Chuûng sinh vaø nhaân vieân Muïc vuï, chaøo buoåi saùng!
Toâi vui möøng ñöôïc coù maët ôû ñaây, giöõa coäng ñoàng Kitoâ höõu ñang bieåu loä roõ raøng boä maët "Coâng Giaùo" cuûa mình: boä maët phoå quaùt, moät Giaùo hoäi goàm nhöõng ngöôøi töø nhieàu nôi treân theá giôùi cuøng nhau tuyeân xöng moät ñöùc tin cuûa chuùng ta vaøo Chuùa Kitoâ. Hoâm qua, Ñöùc Cha Hinder - ngöôøi maø toâi caûm ôn vì söï phuïc vuï cuûa ngaøi vaø nhöõng lôøi giôùi thieäu cuûa ngaøi - ñaõ noùi veà "moät ñaøn chieân nhoû goàm nhöõng ngöôøi di cö". Khi chaøo anh chò em, suy nghó cuûa toâi cuõng höôùng ñeán nhöõng daân toäc laø xuaát xöù cuûa anh chò em, ñeán nhöõng gia ñình thaân yeâu cuûa anh chò em, nhöõng ngöôøi maø anh chò em nhôù ñeán vôùi moät chuùt hoaøi nieäm, vaø ñeán ñaát nöôùc coäi nguoàn cuûa anh chò em. Ñaëc bieät, vì toâi thaáy moät soá anh chò em ñeán töø Li Baêng, toâi xin cam ñoan veà nhöõng lôøi caàu nguyeän vaø söï gaàn guõi cuûa toâi ñoái vôùi ñaát nöôùc thaân yeâu cuûa anh chò em, raát meät moûi vaø coá gaéng, cuõng nhö vôùi taát caû caùc daân toäc ñang ñau khoå ôû Trung Ñoâng. Thaät tuyeät vôøi khi trôû thaønh moät phaàn cuûa moät Giaùo hoäi bao goàm caùc lòch söû khaùc nhau vaø caùc khuoân maët khaùc nhau tìm thaáy söï hoøa hôïp cuûa hoï trong khuoân maët duy nhaát cuûa Chuùa Gieâsu. Vaø söï ña daïng naøy - nhö toâi ñaõ thaáy trong nhöõng ngaøy naøy - laø taám göông phaûn chieáu cho ñaát nöôùc naøy, cho nhöõng con ngöôøi soáng ôû ñaây, cuõng nhö caûnh quan cuûa noù, maëc duø haàu heát laø sa maïc, coù theå töï haøo vôùi nhieàu loaïi thöïc vaät vaø sinh vaät soáng phong phuù.
Nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu maø chuùng ta ñaõ nghe noùi veà nöôùc haèng soáng chaûy ra töø Chuùa Kitoâ vaø caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi (x. Ga 7:37-39). Hoï khieán toâi nghó veà chính maûnh ñaát naøy. Maëc duø ñuùng laø coù moät vuøng sa maïc roäng lôùn, nhöng laïi coù nhöõng suoái nöôùc ngoït chaûy ngaàm töôùi tieâu cho noù. Ñoù laø moät hình aûnh ñeïp veà con ngöôøi cuûa anh chò em vaø treân heát, veà caùch ñöùc tin vaän haønh trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta: beà ngoaøi nhaân loaïi cuûa chuùng ta döôøng nhö khoâ heùo bôûi voâ soá ñieåm yeáu, noãi sôï haõi, thaùch thöùc vaø caùc vaán ñeà caù nhaân hoaëc xaõ hoäi thuoäc nhieàu loaïi khaùc nhau. Tuy nhieân, thöïc söï trong saâu thaúm taâm hoàn, trong söï gaàn guõi cuûa traùi tim, coù doøng nöôùc trong laønh eâm ñeàm vaø aâm thaàm cuûa Thaùnh Linh, Ñaáng laøm töôi maùt sa maïc cuûa chuùng ta vaø phuïc hoài söï soáng cho nhöõng gì khoâ caèn, Ñaáng röûa saïch taát caû nhöõng gì laøm chuùng ta u meâ vaø daäp taét khaùt khao haïnh phuùc cuûa chuùng ta. Chuùa Thaùnh Thaàn luoân phuïc hoài söï soáng. Ñaây laø nöôùc maø Chuùa Gieâsu noùi. Ñaây laø maàm soáng môùi maø Ngaøi höùa vôùi chuùng ta. Ñoù laø moùn quaø cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, söï hieän dieän dòu daøng, yeâu thöông vaø treû laïi cuûa Thieân Chuùa trong chuùng ta.
Vì vaäy, seõ höõu ích khi taäp trung vaøo caûnh ñöôïc moâ taû trong Phuùc aâm. Chuùa Gieâsu ñang ôû trong Ñeàn thôø Gieârusalem, nôi hoï ñang cöû haønh moät trong nhöõng leã quan troïng nhaát, khi daân chuùng chuùc tuïng Chuùa veà caùc moùn quaø laø ñaát ñai vaø muøa maøng, ñeå töôûng nhôù ñeán Giao öôùc. Vaøo ngaøy leã hoäi aáy, moät nghi thöùc quan troïng ñaõ dieãn ra: thaày teá leã thöôïng phaåm xuoáng hoà Siloâ ñeå muùc nöôùc trong khi daân chuùng ca haùt vui möøng; Sau ñoù, oâng ñoå nöôùc beân ngoaøi caùc böùc töôøng cuûa thaønh phoá ñeå bieåu thò raèng töø Gieârusalem phöôùc laønh lôùn cuûa Thieân Chuùa seõ ñöôïc ban cho moïi ngöôøi. Thaät vaäy, Vònh Gia ñaõ haùt veà Gieârusalem nhö sau: "Moïi suoái cuûa ta ñeàu ôû trong ngöôi" (Tv 87: 7), vaø nhaø tieân tri EÂdeâkieân ñaõ noùi veà moät maïch nöôùc chaûy nhö soâng töø Ñeàn thôø, ñeå töôùi ñaát vaø sinh hoa keát traùi. (xem Ed 47: 1-12).
Trong boái caûnh naøy, chuùng ta coù theå hieåu roõ hôn nhöõng gì Phuùc aâm Thaùnh Gioan muoán noùi vôùi chuùng ta vôùi caûnh naøy. Ñoù laø ngaøy cuoái cuøng cuûa cuoäc leã, vaø Chuùa Gieâsu "ñöùng leân vaø tuyeân boá:" Neáu ai khaùt, haõy ñeán vôùi Ta vaø uoáng töø traùi tim mình" (caâu 38). Thaät laø moät lôøi môøi ñeïp! Thaùnh söû giaûi thích: "Baây giôø Chuùa Gieâsu noùi ñieàu naøy veà Thaùnh Linh, maø nhöõng ngöôøi tin vaøo Ngaøi seõ nhaän ñöôïc; vì Thaùnh Linh vaãn chöa ñöôïc ban, vì Chuùa Gieâsu chöa ñöôïc toân vinh "(caâu 39). Ñeà caäp ñeán khoaûnh khaéc khi Chuùa Gieâsu cheát treân thaäp töï giaù: ngay luùc ñoù, nguoàn nöôùc khoâng coøn xuaát phaùt töø ñeàn thôø baèng ñaù nöõa, nhöng töø thaùnh nhan roäng môû cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, töø ñoù nöôùc cuûa söï soáng môùi seõ tuoân ra, nöôùc ban söï soáng cuûa Thaùnh Linh Thieân Chuùa, ñöôïc tieàn ñònh ñeå sinh ra moät sinh vaät môùi cho toaøn theå nhaân loaïi, giuùp hoï thoaùt khoûi toäi loãi vaø söï cheát.
Thöa anh chò em, chuùng ta haõy luoân ghi nhôù ñieàu naøy: Giaùo Hoäi ñaõ ñöôïc sinh ra töø ñoù, ñöôïc sinh ra töø caïnh söôøn bò ñaâm thaâu qua cuûa Ñöùc Kitoâ, töø nöôùc taùi sinh trong Chuùa Thaùnh Thaàn (x. Tt 3: 5). Chuùng ta khoâng phaûi laø Kitoâ höõu bôûi coâng ñöùc cuûa chuùng ta hay ñôn giaûn chæ vì chuùng ta tuyeân xöng moät tín ñieàu, nhöng vì nöôùc haèng soáng cuûa Thaùnh Linh ñaõ ñöôïc ban cho chuùng ta trong pheùp röûa toäi, khieán chuùng ta trôû thaønh con caùi yeâu daáu cuûa Thieân Chuùa, anh chò em cuûa nhau vaø moät taïo vaät môùi. Moïi thöù ñeàu chaûy ra töø aân suûng - moïi thöù ñeàu laø aân suûng! Moïi thöù ñeàu ñeán töø Chuùa Thaùnh Thaàn. Vì vaäy, haõy cho pheùp toâi taäp trung ngaén goïn vaøo ba aân suûng lôùn lao maø Chuùa Thaùnh Thaàn ban cho chuùng ta vaø yeâu caàu chuùng ta ñoùn nhaän vaø phaûn aùnh trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta: nieàm vui, söï hieäp nhaát vaø lôøi tieân tri. Nieàm vui, söï hieäp nhaát vaø lôøi tieân tri.
Thöù nhaát, Thaùnh Linh laø moät nguoàn vui. Nöôùc ngoït maø Chuùa muoán laøm cho chaûy trong "sa maïc" cuûa nhaân loaïi chuùng ta, traàn theá vaø yeáu ñuoái, laø ñieàu chaéc chaén raèng chuùng ta khoâng bao giôø ñôn ñoäc treân haønh trình cuûa cuoäc ñôøi. Thaùnh Linh laø Ñaáng khoâng boû chuùng ta theo yù rieâng cuûa chuùng ta. Ngaøi laø Ñaáng An uûi, Ngaøi an uûi chuùng ta baèng söï hieän dieän yeân tónh vaø eâm dòu cuûa Ngaøi, ñoàng haønh vôùi chuùng ta baèng tình yeâu thöông, hoã trôï chuùng ta trong nhöõng khoù khaên vaø vaát vaû, khuyeán khích nhöõng öôùc mô ñeïp nhaát vaø nhöõng khaùt khao saâu saéc nhaát cuûa chuùng ta, vaø môû ra cho chuùng ta ñieàu kyø dieäu vaø veû ñeïp cuûa cuoäc soáng. Tuy nhieân, nieàm vui cuûa Thaùnh Linh khoâng phaûi laø moät caûm giaùc thænh thoaûng hay moät caûm xuùc nhaát thôøi; hay teä hôn nöõa laø loaïi "nieàm vui ñöôïc toå chöùc bôûi neàn vaên hoùa chuû nghóa caù nhaân vaø chuû nghóa tieâu duøng ngaøy nay" (Gaudete et Exsultate, 128). Nieàm vui cuûa Thaùnh Linh thay vaøo ñoù laø nieàm vui ñöôïc sinh ra töø moái quan heä vôùi Thieân Chuùa, töø vieäc bieát raèng baát chaáp nhöõng vaát vaû vaø ñeâm ñen maø ñoâi khi chuùng ta phaûi chòu ñöïng, chuùng ta khoâng ñôn ñoäc, laïc loõng hay thaát baïi, vì Ngaøi ôû cuøng chuùng ta. Vôùi Chuùa, chuùng ta coù theå ñoái maët vaø vöôït qua moïi thöù, ngay caû vöïc thaúm cuûa noãi ñau vaø caùi cheát.
Ñoái vôùi taát caû anh chò em, nhöõng ngöôøi ñaõ khaùm phaù ra nieàm vui naøy vaø traûi nghieäm noù trong coäng ñoàng, toâi seõ noùi: haõy giöõ gìn nieàm vui naøy, thöïc söï, haõy ñeå noù lôùn hôn bao giôø heát. Anh chò em coù bieát caùch toát nhaát ñeå laøm ñieàu ñoù hay khoâng? Baèng caùch cho ñi. Ñuùng vaäy, nieàm vui cuûa Kitoâ höõu coù tính laây lan töï nhieân, vì Tin Möøng khieán chuùng ta vöôït ra khoûi chính mình ñeå chia seû veû ñeïp cuûa tình yeâu Thieân Chuùa. Do ñoù, ñieàu caàn thieát laø nieàm vui naøy khoâng theå bò lu môø, khoâng theå naøo khoâng ñöôïc chia seû trong caùc coäng ñoàng Kitoâ höõu, khi chuùng ta khoâng haïn cheá mình trong nhöõng vieäc theo thoùi quen, khoâng coù loøng nhieät thaønh hoaëc söï saùng taïo. Neáu khoâng, chuùng ta seõ maát nieàm tin vaø trôû thaønh moät coäng ñoàng buoàn teû, vaø ñieàu naøy thaät toài teä! Ngoaøi phuïng vuï, vaø nhaát laø cöû haønh Thaùnh leã, nguoàn goác vaø ñænh cao cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu (x. Sacrosanctum Concilium, 10), ñieàu quan troïng laø chuùng ta phaûi truyeàn baù nieàm vui Tin Möøng qua moät cuoäc tieáp caän muïc vuï soáng ñoäng, ñaëc bieät laø cho nhöõng ngöôøi treû vaø caùc gia ñình, vaø qua vieäc nuoâi döôõng caùc ôn goïi linh muïc vaø ñôøi soáng tu trì. Chuùng ta khoâng theå giöõ nieàm vui Kitoâ cho rieâng mình. Noù nhaân leân khi chuùng ta baét ñaàu phaùt taùn noù ra xung quanh.
Thöù hai, Chuùa Thaùnh Thaàn laø nguoàn maïch hieäp nhaát. Taát caû nhöõng ai ñoùn nhaän Ngöôøi ñeàu nhaän ñöôïc tình yeâu cuûa Chuùa Cha vaø ñöôïc laøm con caùi cuûa Ngöôøi (x. Rm 8:15-16), vaø neáu laø con Thieân Chuùa, thì cuõng laø anh chò em vôùi nhau. Khoâng coøn choã cho nhöõng vieäc laøm cuûa xaùc thòt, nhöõng haønh ñoäng ích kyû, chaúng haïn nhö beø phaùi, caõi vaõ, vu khoáng vaø buoân chuyeän. Haõy caån thaän vôùi nhöõng lôøi ñoàn ñaïi, xin vui loøng: nhöõng lôøi ñoàn ñaïi phaù huûy moät coäng ñoàng. Coù söï chia reõ treân theá gian, nhöng cuõng nhö nhöõng khaùc bieät veà saéc toäc, vaên hoùa vaø nghi leã, khoâng theå laøm toån thöông hoaëc laøm toån haïi ñeán söï hôïp nhaát cuûa Thaùnh Linh. Traùi laïi, ngoïn löûa cuûa Ngöôøi ñoát chaùy nhöõng ham muoán traàn tuïc vaø laøm cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta chaùy boûng tình yeâu aám aùp vaø nhaân aùi maø Chuùa Gieâsu yeâu thöông chuùng ta, ñeå ñeán löôït chuùng ta, chuùng ta coù theå yeâu thöông nhau. Vì lyù do naøy, khi Thaàn Khí cuûa Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh ngöï xuoáng treân caùc moân ñeä, Ngöôøi trôû thaønh nguoàn maïch cuûa söï hieäp nhaát vaø tình huynh ñeä, ñoái laäp vôùi moïi hình thöùc ích kyû. Chuùa Thaùnh Thaàn khai sinh ra ngoân ngöõ duy nhaát cuûa tình yeâu, ñeå caùc ngoân ngöõ khaùc nhau cuûa con ngöôøi khoâng coøn xa caùch vaø khoù hieåu. Ngaøi phaù boû raøo caûn cuûa söï ngôø vöïc vaø caêm gheùt, ñeå taïo ra khoâng gian cho söï chaáp nhaän vaø ñoái thoaïi. Ngaøi giaûi thoaùt chuùng ta khoûi noãi sôï haõi vaø khôi daäy loøng can ñaûm ñeå ñi ra ngoaøi gaëp gôõ nhöõng ngöôøi khaùc vôùi söùc maïnh khoâng vuõ trang vaø vuõ khí cuûa loøng thöông xoùt.
Ñaây laø nhöõng gì Chuùa Thaùnh Thaàn laøm, vaø baèng caùch naøy, Ngöôøi ñaõ uoán naén Giaùo hoäi ngay töø thuôû ban ñaàu: baét ñaàu töø Leã Hieän Xuoáng, khi nhieàu neàn taûng, khaû naêng vaø taàm nhìn ñöôïc hoøa hôïp trong söï hieäp thoâng, ñöôïc reøn luyeän trong moät hieäp nhaát khoâng ñoàng nhaát; ñoù laø moät söï hoøa hôïp bôûi vì Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng laø söï hoøa hôïp. Neáu chuùng ta ñaõ laõnh nhaän Thaàn Khí, thì ôn goïi cuûa Giaùo Hoäi tröôùc heát laø giöõ gìn söï hieäp nhaát vaø cuøng nhau vun ñaép - hay nhö Thaùnh Phaoloâ noùi - "ñeå duy trì söï hieäp nhaát cuûa Thaàn Khí trong moái daây hoøa bình. Chæ coù moät thaân theå vaø moät Thaàn Khí, nhö anh em ñaõ ñöôïc keâu goïi ñeán vôùi moät nieàm hy voïng duy nhaát" (Ep 4: 3-4).
Trong chöùng taù cuûa mình, Chris noùi raèng khi coâ coøn raát treû, ñieàu khieán coâ thích thuù veà Giaùo Hoäi Coâng Giaùo laø "loøng suøng kính chung cuûa taát caû caùc tín höõu", hoaøn toaøn khaùc vôùi maøu da, quoác gia xuaát xöù vaø ngoân ngöõ cuûa hoï: moïi ngöôøi ñeàu nhoùm laïi nhö moät gia ñình duy nhaát, haùt ngôïi khen Chuùa. Ñaây laø theá maïnh cuûa coäng ñoàng Kitoâ giaùo; ñoù laø baèng chöùng ñaàu tieân maø chuùng ta coù theå cung caáp cho theá giôùi. Chuùng ta haõy tìm caùch trôû thaønh ngöôøi baûo veä vaø xaây döïng söï hôïp nhaát! Ñeå trôû neân ñaùng tin khi ñoái thoaïi vôùi ngöôøi khaùc, chuùng ta haõy soáng trong tình huynh ñeä vôùi nhau. Chuùng ta haõy laøm nhö vaäy trong coäng ñoàng cuûa mình, ñaùnh giaù cao caùc ñaëc suûng cuûa moãi ngöôøi maø khoâng laøm nhuïc baát cöù ai. Chuùng ta haõy laøm nhö vaäy trong caùc tu hoäi cuûa chuùng ta, nhö nhöõng daáu hieäu soáng cuûa söï hoøa hôïp vaø hoøa bình. Chuùng ta haõy laøm nhö vaäy trong gia ñình cuûa mình, ñeå moái daây tình yeâu bí tích ñöôïc nhìn thaáy haøng ngaøy trong vieäc phuïc vuï vaø tha thöù. Chuùng ta haõy laøm nhö vaäy trong caùc xaõ hoäi ña toân giaùo vaø ña vaên hoùa, trong ñoù chuùng ta töï thaáy mình laø nhöõng ngöôøi thuùc ñaåy ñoái thoaïi khoâng meät moûi vaø deät neân moái töông giao vôùi anh chò em cuûa chuùng ta nhöõng ngöôøi thuoäc veà caùc nieàm tin vaø heä phaùi khaùc. Toâi bieát raèng anh chò em ñaõ ñöa ra moät taám göông toát veà vieäc böôùc ñi treân con ñöôøng naøy, nhöng tình huynh ñeä vaø söï hieäp thoâng laø nhöõng moùn quaø maø chuùng ta khoâng bao giôø ñöôïc meät moûi caàu xin töø Thaùnh Linh. Baèng caùch naøy, chuùng ta coù theå choáng laïi keû thuø luoân gieo raéc coû daïi.
Cuoái cuøng, Thaùnh Linh laø moät nguoàn maïch cho lôøi tieân tri. Lòch söû cöùu ñoä, nhö chuùng ta bieát, coù ñaày daãy nhöõng tieân tri maø Thieân Chuùa keâu goïi, thaùnh hieán vaø sai ñeán giöõa daân chuùng ñeå nhaân danh Ngaøi noùi chuyeän. Caùc nhaø tieân tri nhaän ñöôïc aùnh saùng noäi taïi töø Chuùa Thaùnh Thaàn, khieán hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi giaûi thích thöïc taïi moät caùch chu ñaùo, coù khaû naêng nhaän thöùc söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa giöõa doøng lòch söû thöôøng xuyeân bò che khuaát vaø laøm cho daân chuùng bieát ñeán söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa. Lôøi cuûa caùc nhaø tieân tri thöôøng gay gaét: hoï goïi ñích danh nhöõng möu keá xaáu xa aån naáp trong loøng daân chuùng; hoï ñaët caâu hoûi veà xaùc tín sai laàm cuûa con ngöôøi vaø toân giaùo, vaø hoï môøi moïi ngöôøi hoaùn caûi.
Chuùng ta cuõng coù ôn goïi tieân tri naøy. Taát caû nhöõng ai chòu pheùp röûa toäi ñeàu ñaõ nhaän ñöôïc Thaùnh Linh vaø vì theá taát caû ñeàu trôû thaønh nhöõng nhaø tieân tri. Nhö vaäy, chuùng ta khoâng theå giaû vôø nhö khoâng nhìn thaáy nhöõng coâng vieäc cuûa caùi aùc, ñeå soáng moät "cuoäc soáng yeân tónh" vaø khoâng laøm baån baøn tay cuûa chuùng ta. Duø sôùm hay muoän, Kitoâ höõu cuõng phaûi vaáy baån baøn tay cuûa mình ñeå soáng ñôøi soáng Kitoâ höõu vaø laøm chöùng. Traùi laïi, chuùng ta nhaän ñöôïc Thaàn Khí tieân tri ñeå loan baùo Tin Möøng baèng chöùng taù soáng ñoäng cuûa chuùng ta. Veà vaán ñeà naøy, Thaùnh Phaoloâ noùi vôùi chuùng ta: "Haõy khao khaùt nhöõng aân suûng thieâng lieâng, nhaát laø ôn giuùp anh chò em coù theå noùi tieân tri" (1Cr 14, 1). Lôøi tieân tri laøm cho chuùng ta coù khaû naêng aùp duïng caùc Moái Phuùc trong caùc tình huoáng haøng ngaøy, xaây döïng vöông quoác cuûa Thieân Chuùa hieàn laønh nhöng kieân quyeát, trong ñoù tình yeâu, coâng lyù vaø hoøa bình choáng laïi moïi hình thöùc ích kyû, baïo löïc vaø suy thoaùi. Toâi bieát ôn vì Sô Rose ñaõ noùi veà thöøa taùc vuï ñöôïc thöïc hieän cho nhöõng ngöôøi ñang ôû trong tuø, vaø ñieàu naøy thaät cao caû! Ñaây laø ñieàu maø chuùng ta neân bieát ôn. Lôøi tieân tri xaây döïng vaø an uûi nhöõng tuø nhaân ñoù laø thôøi gian chuùng ta chia seû vôùi hoï, môû lôøi Chuùa vaø caàu nguyeän vôùi hoï. Ñoù laø söï quan taâm cuûa chuùng ta ñoái vôùi hoï, vì ôû ñaâu coù nhöõng anh chò em ñang hoaïn naïn, nhö nhöõng ngöôøi trong tuø, ôû ñoù cuõng coù Chuùa Gieâsu, chính Ngöôøi ñau khoå trong taát caû nhöõng ai ñau khoå (x. Mt 25,40). Baïn coù bieát toâi nghó gì khi vaøo tuø khoâng? "Taïi sao laïi laø hoï maø khoâng phaûi toâi?" Ñoù laø loøng thöông xoùt cuûa Chuùa. Chaêm soùc cho caùc tuø nhaân laø toát cho taát caû moïi ngöôøi, vôùi tö caùch laø moät coäng ñoàng con ngöôøi, vì caùch maø nhöõng "ngöôøi thaáp beù nhaát" naøy ñöôïc ñoái xöû laø thöôùc ño phaåm giaù vaø nieàm hy voïng cuûa moät xaõ hoäi.
Anh chò em thaân meán, trong suoát nhöõng thaùng naøy, chuùng ta ñaõ caàu nguyeän raát nhieàu cho hoøa bình. Trong boái caûnh ñoù, thoûa thuaän ñaõ ñöôïc kyù keát vaø lieân quan ñeán tình hình ôû Ethiopia theå hieän hy voïng. Toâi khuyeán khích moïi ngöôøi uûng hoä cam keát naøy vì moät neàn hoøa bình laâu daøi, ñeå vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Thieân Chuùa, nhöõng ngöôøi coù lieân quan coù theå tieáp tuïc haønh trình treân con ñöôøng ñoái thoaïi vaø daân chuùng coù theå sôùm tìm laïi ñöôïc moät cuoäc soáng bình yeân vaø ñaøng hoaøng. Vaø toâi cuõng khoâng queân nhaéc ñeán lôøi caàu nguyeän, vaø noùi vôùi caùc baïn haõy caàu nguyeän, cho Ukraine ñang bò daøy voø, cho cuoäc chieán ñoù keát thuùc.
Baây giôø, anh chò em thaân meán, chuùng ta ñaõ ñi ñeán cuøng. Toâi muoán noùi "caûm ôn" vì nhöõng ngaøy naøy cuøng nhau, vaø haõy nhôù: nieàm vui, söï thoáng nhaát vaø lôøi tieân tri - haõy nhôù nhöõng ñieàu naøy! Vôùi traùi tim ñaày loøng bieát ôn, toâi chuùc phuùc cho taát caû anh chò em, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi ñaõ laøm vieäc ñeå chuaån bò cho cuoäc haønh trình naøy. Vì ñaây laø nhöõng lôøi coâng khai cuoái cuøng cuûa toâi, toâi caûm ôn Nhaø vua vaø caùc cô quan chöùc naêng cuûa ñaát nöôùc naøy, cuõng nhö Boä tröôûng Boä Tö phaùp ñaõ ôû ñaây vôùi chuùng ta, vì söï hieáu khaùch tinh teá cuûa hoï. Toâi khuyeán khích anh chò em kieân trì trong cuoäc haønh trình taâm linh vaø giaùo hoäi cuûa anh chò em vôùi söï kieân ñònh vaø vui veû. Giôø ñaây, chuùng ta haõy caàu xin söï chuyeån caàu töø maãu cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, ngöôøi maø toâi vui möøng toân kính laø Ñöùc Meï AÛ Raäp. Xin Meï giuùp chuùng con luoân ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn höôùng daãn, gìn giöõ chuùng con luoân vui töôi, hieäp nhaát trong tình thaân aùi. Toâi ñang troâng caäy vaøo anh chò em: ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi.