Haiti ngaøy caøng luùn saâu trong baát an
Haiti ngaøy caøng luùn saâu trong baát an.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Port-au-Prince (RVA News 29-10-2022) - Nhaø nöôùc Haiti ngaøy caøng thaát theá ñoái vôùi caùc baêng ñaûng baát löông vaø quoác gia naøy ngaøy caøng luùn saâu trong tình traïng baát an vaø teâ lieät vì tình traïng baát an.
Treân ñaây laø lôøi tuyeân boá cuûa Ñöùc cha Pierre-Andreù Dumas, Phoù Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Haiti, vôùi ñaøi Vatican hoâm 27 thaùng Möôøi naêm 2022. Ngaøi laø Giaùm muïc giaùo phaän Anse-aø-Veau-Miragoaâne.
Ñöùc cha Dumas noùi raèng daân chuùng Haiti tuyeät voïng, ñoâi khi ñi tôùi ñoä phaûn ñoái baèng voõ löïc. Tình traïng taïi ñaây laø hoãn loaïn, voâ chính phuû. Caùc baêng ñaûng vaãn coøn baét coùc daân chuùng, vaø chuùng quyeát ñònh. Coù nhieàu khu vöïc hoaøn toaøn ôû döôùi söï kieåm soaùt cuûa daân chuùng, keå caû moät phaàn taïi thuû ñoâ Port-au-Prince. Tình theá ñoù coù haäu quaû traàm troïng veà kinh teá, vì caùc noâng daân khoâng theá baùn noâng phaåm cuûa hoï.
Theo Ñöùc cha, Haiti caàn söï giuùp ñôõ cuûa quoác teá, nhöng khoâng laøm maát chuû quyeàn cuûa quoác gia. Boán trieäu daân ñang bò naïn ñoùi ñe doïa. Ngaøi noùi: "Chuùng toâi caàn vieän trôï cuûa coäng ñoàng quoác teá, nhöng khoâng bò chieám ñoùng. Chuùng toâi caàn ñöôïc hoã trôï ñeå giuùp xaõ hoäi thoaùt khoûi tình traïng hieän nay, khoûi tình traïng teâ lieät. Daân Haiti hieän nay gioáng nhö nhöõng con tin. Neáu khoâng ñöôïc giuùp ñôõ chuùng toâi seõ khoâng theå soáng coøn vaø coù nguy cô bieán maát".
Hoa Kyø ñang tìm caùch ñi tôùi caùc bieän phaùp tröøng phaït quoác teá ñoái vôùi nhöõng tay truøm caùc baêng ñaûng baát löông vaø nhöõng ngöôøi coäng taùc vôùi chuùng. OÂng Toång thö kyù Lieân Hieäp Quoác ñaõ ñeà nghò göûi löïc löôïng quoác teá ñeán giuùp Haiti chaám döùt baïo löïc cuûa caùc baêng ñaûng baát löông. Cho ñeán nay khoâng coù nöôùc naøo nhaän chæ huy löïc löôïng an ninh.
Trong khi ñoù tình traïng y teá taïi Haiti trong tình traïng nguy ngaäp: beänh dòch taû lan traøn vaø ñaõ coù ít laø 1,700 ca, quaù moät nöûa laø caùc treû em. Soá ngöôøi laây dòch gia taêng gaáp ñoâi trong voøng vaøi ngaøy. Tình traïng thieáu xaêng daàu laøm cho coâng vieäc cuûa caùc nhaân vieân nhaân ñaïo trôû neân khoù khaên. Ngöôøi ta öôùc löôïng caàn coù 280,000 lít xaêng ñeå laøm cho 9 trong soá 16 trung taâm chöõa trò dòch taû ôû vuøng thuû ñoâ Port-au-Prince vaø vaøi nhaø thöông coù theå hoaït ñoäng. Cho ñeán nay toå chöùc Unicef-Nhi Ñoàng Quoác teá chæ ñaûm baûo ñöôïc moät phaàn ba.
(Vatican News 27-10-2022)