Kazakhstan,
ñaát nöôùc cuûa söï gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Kazakhstan, ñaát nöôùc cuûa söï gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 21-09-2022) - Saùng thöù Tö, ngaøy 21 thaùng Chín naêm 2022, vì soá tín höõu ñoâng ñaûo hôn, neân laàn ñaàu tieân töø ñaàu muøa heø ñeán nay, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán chung gaàn 20,000 tín höõu haønh höông, taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ.
Luùc gaàn 9 giôø, Ñöùc Thaùnh cha ñi xe díp mui traàn tieán ra quaûng tröôøng, ñi qua caùc loái ñi ñeå chaøo thaêm caùc tín höõu tuï taäp taïi ñaây.
Leân ñeán buïc cao treân theàm Ñeàn thôø, Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu thaùnh giaù, vôùi lôøi chaøo phuïng vuï ñeå môû ñaàu buoåi tieáp kieán. Roài taùm giaùo daân ñoäc vieân laàn löôït ñoïc moät ñoaïn Toâng ñoà Coâng vuï, ñoaïn 10 (34-36):
"Baáy giôø oâng Pheâroâ leân tieáng noùi: "Quaû thaät, toâi bieát roõ Thieân Chuùa khoâng thieân vò ngöôøi naøo. Nhöng heã ai kính sôï Thieân Chuùa vaø aên ngay ôû laønh, thì duø thuoäc baát cöù daân toäc naøo, cuõng ñeàu ñöôïc Ngöôøi tieáp nhaän. Ngöôøi ñaõ göûi ñeán cho con caùi nhaø Israel lôøi loan baùo Tin möøng bình an, nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Chuùa cuûa moïi ngöôøi".
Baøi giaùo lyù
Trong phaàn huaán duï tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha taïm ngöng loaït baøi veà söï phaân ñònh ñeå keå laïi chuyeán toâng du ngaøi môùi thöïc hieän taïi Kazakhstan.
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Tuaàn qua, töø thöù Ba ñeán thöù Naêm, toâi ñaõ ñeán Kazakhstan, moät nöôùc raát roäng ôû Trung AÙ, nhaân dòp Hoäi nghò laàn thöù VII caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo theá giôùi vaø truyeàn thoáng. Toâi taùi baøy toû vôùi Toång thoáng vaø caùc vò laõnh ñaïo chính quyeàn cuûa Kazakhstan loøng bieát ôn cuûa toâi vì söï tieáp ñoùn noàng nhieät ñaõ daønh cho toâi vaø vì söï daán thaân quaûng ñaïi trong vieäc toå chöùc. Toâi cuõng chaân thaønh caùm ôn caùc giaùm muïc vaø taát caû caùc coäng taùc vieân, nhaát laø veà nieàm vui toâi ñaõ coù ñöôïc vì coù theå gaëp gôõ vaø nhìn thaáy taát caû moïi ngöôøi cuøng nhau.
Hoäi nghò caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo
Nhö toâi ñaõ noùi, ñoäng löïc chính cuûa chuyeán vieáng thaêm laø ñeå tham döï Hoäi nghò caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo theá giôùi vaø truyeàn thoáng. Saùng kieán naøy ñaõ ñöôïc chính quyeàn Kazakhstan tieán haønh töø 20 naêm nay, moät nöôùc ñöôïc coi laø nhö nôi gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi, trong tröôøng hôïp naøy, ôû bình dieän toân giaùo, vì theá, ñöôïc coi nhö moät nöôùc giöõ vai chính trong vieäc thaêng tieán hoøa bình vaø tình huynh ñeä nhaân loaïi. Ñieàu naøy coù nghóa laø ñaët caùc toân giaùo ôû trung taâm söï daán thaân xaây döïng moät theá giôùi, trong ñoù ngöôøi ta laéng nghe nhau vaø toân troïng nhau trong söï khaùc bieät. Vaø ñieàu naøy phaûi ñöôïc thöøa nhaän laø do chính phuû Kazakhstan, sau khi ñöôïc giaûi thoaùt khoûi caùi goâng cuûa cheá ñoä voâ thaàn, nay chính phuû ñeà nghò moät con ñöôøng vaên minh, lieân keát chính trò vôùi toân giaùo, khoâng laãn loän nhau vaø cuõng khoâng taùch bieät nhau, minh baïch leân aùn nhöõng thaùi ñoä cöïc ñoan vaø duy caên. Ñoù laø moät laäp tröôøng quaân bình vaø hieäp nhaát.
Tieàn thaân cuûa Hoäi nghò lieân toân
Hoäi nghò ñaõ thaûo luaän vaø thoâng qua Tuyeân ngoân chung keát, muoán tieáp tuïc Tuyeân ngoân ñaõ ñöôïc kyù keát taïi Abu Dhabi hoài thaùng Hai naêm 2019, veà tình huynh ñeä. Toâi haøi loøng giaûi thích böôùc tieán naøy nhö moät thaønh quaû cuûa moät haønh trình ñi töø xa: toâi nghó ñeán cuoäc gaëp gôõ lòch söû lieân toân veà hoøa bình do thaùnh Gioan Phaoloâ II trieäu taäp taïi Assisi hoài naêm 1986; toâi nghó ñeán caùi nhìn saùng suoát cuûa thaùnh Gioan Phaoloâ II vaø thaùnh Phaoloâ VI; vaø caû caùi nhìn cuûa nhöõng vó nhaân thuoäc caùc toân giaùo khaùc, - chæ caàn nhôù ñeán Mahatma Gandhi. Nhöng laøm sao khoâng nhôù ñeán bao nhieâu vò töû ñaïo nam nöõ, thuoäc moïi löùa tuoåi, ngoân ngöõ vaø quoác gia, ñaõ traû giaù baèng chính maïng soáng mình vì loøng trung thaønh vôùi Thieân Chuùa cuûa hoøa bình vaø tình huynh ñeä? Chuùng ta bieát ñieàu ñoù: nhöõng luùc long troïng tuy quan troïng, nhöng tieáp ñoù phaûi coù söï daán thaân haèng ngaøy, laøm chöùng taù cuï theå xaây döïng moät theá giôùi toát ñeïp hôn cho taát caû moïi ngöôøi.
Gaëp gôõ chính quyeàn
Ngoaøi hoäi nghò, cuoäc vieáng thaêm naøy cuõng laø dòp ñeå toâi gaëp gôõ chính quyeàn Kazakhstan vaø Giaùo hoäi soáng taïi nöôùc naøy.
Sau khi vieáng thaêm Toång thoáng, vò maø toâi taùi caùm ôn loøng töû teá, chuùng toâi ñaõ ñeán Hoäi tröôøng hoøa nhaïc môùi. Taïi ñaây, toâi ñaõ coù theå noùi vôùi caùc vò laõnh ñaïo chính quyeàn, ñaïi dieän cuûa xaõ hoäi daân döï vaø ngoaïi giao ñoaøn. Toâi ñaõ laøm noåi baät ôn goïi cuûa Kazakhstan laø moät nöôùc gaëp gôõ: thöïc vaäy, taïi ñaây coù khoaûng 150 nhoùm chuûng toäc, noùi hôn 80 thöù tieáng. Ôn goïi naøy, laø do ñaëc tính ñòa lyù vaø lòch söû cuûa nöôùc naøy, ñaõ ñöôïc ñoùn nhaän vaø theo ñuoåi nhö moät con ñöôøng ñaùng ñöôïc khích leä vaø naâng ñôõ. Nhö toâi ñaõ caàu mong coù theå tieáp tuïc kieán taïo moät neàn daân chuû ngaøy caøng tröôûng thaønh hôn, coù khaû naêng ñaùp öùng thöïc söï nhöõng nhu caàu cuûa toaøn theå xaõ hoäi. Ñoù laø moät traùch vuï cam go, ñoøi thôøi gian, nhöng ngay töø baây giôø phaûi nhìn nhaän raèng Kazakhstan ñaõ thöïc hieän nhöõng choïn löïa raát tích cöïc, nhö töø khöôùc caùc voõ khí haït nhaân vaø choïn nhöõng chính saùch naêng löôïng vaø moâi tröôøng toát ñeïp. Ñaây laø moät ñieàu can ñaûm. Trong luùc naøy coù cuoäc chieán tranh bi thaûm khieán moät soá ngöôøi nghó ñeán caùc voõ khí haït nhaân, laø moät ñieàu ñieân roà, nöôùc naøy ñaõ baét ñaàu khoâng chaáp nhaän caùc voõ khí haït nhaân.
Gaëp Giaùo hoäi ñòa phöông
Veà Giaùo hoäi, toâi vui möøng gaëp gôõ moät coäng ñoaøn nhöõng ngöôøi haøi loøng, vui töôi, haêng say. Caùc tín höõu ít oûi taïi ñaát nöôùc roäng lôùn naøy. Nhöng tình traïng naøy, neáu ñöôïc soáng vôùi nieàm tin, coù theå mang laïi nhöõng hoa traùi Tin möøng: nhaát laø moái phuùc laø ngöôøi beù nhoû, laø men, muoái ñaát vaø aùnh saùng, chæ troâng caäy vaøo Chuùa vaø chöù khoâng caäy döïa vaøo hình thöùc quan troïng naøo veà maët con ngöôøi. Ngoaøi ra, söï thöa thôùt veà soá löôïng môøi goïi phaùt trieån nhöõng moái quan heä vôùi caùc Kitoâ höõu thuoäc caùc heä phaùi khaùc, vaø caû tình huynh ñeä vôùi taát caû moïi ngöôøi. Vì vaäy, tuy laø ñoaøn chieân beù nhoû, nhöng côûi môû, khoâng kheùp kín, khoâng ôû theá thuû, côûi môû vaø tín thaùc nôi hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Linh, Ñaáng töï do thoåi nôi naøo Ngaøi muoán. Chuùng toâi ñaõ töôûng nieäm caùc vò töû ñaïo thuoäc daân thaùnh cuûa Chuùa, nhöõng ngöôøi nam nöõ ñaõ chòu ñau khoå raát nhieàu vì ñöùc tin trong thôøi gian daøi bò baùch haïi.
Vôùi ñoaøn chieân beù nhoû nhöng vui töôi aáy, chuùng toâi ñaõ cöû haønh thaùnh leã cuõng taïi Nur-Sultan, ôû quaûng tröôøng khu Trieån Laõm 2017, coù nhöõng kieán truùc sieâu hieän ñaïi bao quanh. Hoâm ñoù laø leã suy toân thaùnh giaù. Vaø ñieàu naøy laøm chuùng ta suy nghó: trong moät theá giôùi trong ñoù söï tieán boä vaø thuït luøi troän laáy nhau, thaùnh giaù Chuùa Kitoâ vaãn laø neo cöùu ñoä: daáu chæ hy voïng khoâng laøm chuùng ta thaát voïng vì ñöôïc thieát laäp treân tình yeâu Thieân Chuùa, Ñaáng töø bi vaø trung tín. Chuùng toâi caûm taï Chuùa vì chuyeán vieáng thaêm naøy, vaø caàu nguyeän ñeå bieán coá naøy mang laïi thaønh quaû phong phuù cho töông lai cuûa Kazakhstan vaø cho ñôøi soáng Giaùo hoäi taïi ñaát nöôùc naøy.
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Buoåi tieáp kieán ñöôïc noái tieáp vôùi phaàn toùm taét baøi giaùo lyù vaø chaøo thaêm caùc nhoùm haønh höông.
Baèng tieáng Anh, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán caùc tín höõu ñeán töø Anh quoác, Ñan Maïch, Na Uy, Jerusalem vaø Hoa Kyø, caùch rieâng caùc chuûng sinh môùi taïi Hoïc vieän Anh quoác baét ñaàu thôøi gian thuï huaán ôû Roma.
Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm caùc tín höõu Ba Lan vaø caùm ôn hoï vì ñaõ caàu nguyeän cho ngaøi trong chuyeán vieáng thaêm taïi Kazakhstan. Ngaøi cuõng ñaëc bieät chaøo thaêm caùc tham döï vieân leã kyû nieäm 40 naêm thaønh laäp Quyõ Gioan Phaoloâ II, do vò tieàn nhieäm cuûa ngaøi saùng laäp vaø noùi: "Toâi caùm ôn anh chò em vò söï hieän dieän vaø khích leä anh chò em phoå bieán taïi caùc nôi treân theá giôùi gia saûn tinh thaàn, noi göông ñôøi soáng thaùnh thieän cuûa ngöôøi".
Khi chaøo baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán caùc tham döï vieân khoa hoïc do Ñaïi hoïc Thaùnh Giaù cuûa Giaùm haït Opus Dei toå chöùc, caùc thöøa sai baùc aùi ngaønh chieâm nieäm vaø caùc nöõ tu Ñöùc Baø Thaùnh Taâm, ñang nhoùm toång tu nghò.
Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaéc nhôù ngaøy 21 thaùng Chín, laø ngaøy theá giôùi caùc beänh nhaân Alzheimer, suy thoaùi naõo boä. Bao nhieâu ngöôøi bò beänh naøy vaø thöôøng bò ñaåy ra ngoaøi leà cuoäc soáng xaõ hoäi. Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Chuùng ta haõy caàu nguyeän cho caùc beänh nhaân naøy vaø gia ñình hoï cuõng nhö cho nhöõng ngöôøi saên soùc hoï, ñeå hoï ngaøy caøng ñöôïc naâng ñôõ. Toâi cuõng xin caàu cho nhöõng ngöôøi nam nöõ phaûi chaïy thaän nhaân taïo vaø caáy gheùp, coù caùc ñaïi dieän ôû ñaây".
Ñöùc Thaùnh cha khoâng queân keâu goïi moïi ngöôøi caàu nguyeän cho ñaát nöôùc Ucraina, tieáp tuïc chòu ñau thöông vì chieán tranh, vaø cuõng keå laïi cuù ñieän thoaïi hoâm 20 thaùng Chín cuûa Ñöùc Hoàng y Krajewski, Boä tröôûng Baùc aùi, laø ngöôøi ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha göûi ñeán Ucraina laàn thöù tö ñeå vieáng thaêm vaø uûy loaïi daân chuùng. Ñöùc Hoàng y keå laïi cuoäc vieáng thaêm vaø caàu nguyeän taïi nhöõng hoá moä taäp theå ôû thaønh phoá Izium.
Vaø sau cuøng, nhö thöôøng leä, Ñöùc Thaùnh cha nghó ñeán nhöõng ngöôøi giaø, caùc beänh nhaân, ngöôøi treû vaø caùc ñoâi taân hoân. Ngaøi noùi: "Leã kính thaùnh Mattheâu maø Giaùo hoäi hoaøn vuõ cöû haønh hoâm nay, 21 thaùng Chín, laø dòp ñeå toâi nhaén nhuû moïi ngöôøi haõy hoïc nôi tröôøng cuûa Tin möøng. Anh chò em seõ tìm ñöôïc trong Lôøi Chuùa Kitoâ aùnh saùng vaø söï naâng ñôõ cho haønh trình cuûa anh chò em".
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.