Nhöõng ñieåm noåi baät
trong söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha
nhaân ngaøy Theá giôùi laàn thöù hai
veà OÂng Baø noäi ngoaïi vaø ngöôøi giaø
Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ vaø ngöôøi cao tuoåi - Nhöõng ñieåm noåi baät trong söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha nhaân ngaøy Theá giôùi laàn thöù hai veà OÂng Baø noäi ngoaïi vaø ngöôøi giaø.
Traàn Phuùc Nhaïc
Vatican (RVA News 23-07-2022) - Chuùa nhaät ngaøy 24 thaùng Baûy naêm 2022, Giaùo hoäi seõ cöû haønh Ngaøy Theá giôùi laàn thöù hai caùc OÂng Baø noäi ngoaïi vaø ngöôøi cao nieân, vôùi chuû ñeà: "Trong tuoåi giaø hoï coøn mang laïi hoa traùi" (Tv 92,15), thaùnh vònh 92, caâu 15. Ñöùc Hoàng y Angelo de Donatis, Giaùm quaûn Roma, seõ chuû söï thaùnh leã taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ, vaøo luùc 10 giôø, ñaïi dieän Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ, vì 9 giôø saùng tröôùc ñoù, ngaøi seõ leân ñöôøng toâng du taïi Canada trong voøng moät tuaàn leã.
Trong söù ñieäp coâng boá ngaøy 10 thaùng Naêm naêm 2022, ñeå giuùp chuaån bò cöû haønh ngaøy theá giôùi naøy, Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi nhöõng ngöôøi cao nieân vöôït thaéng quan nieäm xaõ hoäi coi ngöôøi giaø laø "ñoà pheá thaûi" vaø haõy soáng tuoåi giaø trong tinh thaàn tích cöïc, xaùc tín ñoù laø moät phuùc laønh cuûa Chuùa.
Sau ñaây, chuùng toâi xin göûi ñeán quyù vò vaø caùc baïn nhöõng ñieåm noåi baät trong söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha:
Ñi ngöôïc doøng
Tröôùc tieân, Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng caâu thaùnh vònh chuû ñeà cuûa Ngaøy Theá giôùi OÂng Baø vaø ngöôøi cao nieân naêm 2022 "Trong tuoåi giaø, hoï coøn mang laïi hoa traùi" (Tv 92,15), "thöïc laø moät tin vui, moät "phuùc aâm" ñích thöïc. Noù ñi ngöôïc doøng so vôùi quan nieäm maø nhieàu ngöôøi nghó veà tuoåi giaø; vaø so vôùi thaùi ñoä cam chòu cuûa moät soá ngöôøi giaø, soáng vôùi nieàm hy voïng ít oûi, khoâng coøn chôø ñôïi gì nôi töông lai. Ñöùc Thaùnh cha vieát:
"Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, tuoåi giaø laø ñieàu laøm hoï lo sôï. Hoï coi ñoù laø moät thöù beänh taät neân traùnh moïi ñuïng chaïm lieân heä tôùi: hoï nghó ngöôøi giaø chaúng lieân heä gì tôùi chuùng toâi, vaø toát hôn neân ñeå ngöôøi giaø ôû caøng xa caøng toát, giöõa hoï vôùi nhau, ôû trong nhöõng vieän chaêm soùc hoï, vaø nhö vaäy chuùng toâi khoûi phaûi gaùnh nhöõng phieàn toaùi do hoï gaây ra. Ñoù laø "neàn vaên hoùa gaït boû" ... Trong thöïc teá, nhö Kinh thaùnh daïy, soáng laâu, soáng thoï laø moät phuùc laønh, vaø nhöõng ngöôøi giaø khoâng bò loaïi boû vì ngöôøi ta traùnh xa hoï, traùi laïi hoï laø nhöõng daáu chæ loøng töø nhaân cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng roäng ban söï soáng doài daøo. Phuùc cho nhaø naøo giöõ ñöôïc moät ngöôøi giaø! Phuùc cho gia ñình naøo toân troïng caùc oâng baø cuûa mình!
Nhöõng vaán ñeà cuûa tuoåi giaø
Thöïc teá, tuoåi giaø laø giai ñoaïn ta khoâng deã hieåu, keå caû ñoái vôùi chuùng ta laø ngöôøi ñang soáng trong tuoåi naøy. Maëc duø ñeán tuoåi giaø sau moät haønh trình daøi, nhöng khoâng ai chuaån bò chuùng ta ñöông ñaàu vôùi tuoåi giaø, döôøng nhö ñoùn nhaän tuoåi naøy trong söï ngaïc nhieân. Nhöõng xaõ hoäi taân tieán hôn chi phí nhieàu cho tuoåi giaø nhöng khoâng giuùp giaûi thích noù: hoï cung caáp nhöõng keá hoaïch trôï giuùp, nhöng khoâng mang laïi nhöõng döï aùn ñeå soáng. Vì theá thaät khoù nhìn veà töông lai vaø ñoùn nhaän moät chaân trôøi ta ñang höôùng tôùi. Moät ñaøng chuùng ta bò caùm doã muoán xua ñuoåi tuoåi giaø, baèng caùch che ñaäy nhöõng veát nhaên, vaø laøm boä nhö mình luoân treû trung, nhöng ñaøng khaùc ta khoâng theå laøm gì khaùc hôn vaø soáng nhö theå vôõ moäng, cam chòu vaø khoâng coøn mang laïi hoa traùi nöõa".
Söï chaám döùt coâng vieäc vaø con caùi nay ñaõ töï laäp laøm giaûm bôùt nhöõng ñoäng löïc khieán chuùng ta ñaõ tieâu hao nhieàu naêng löïc cuûa mình. YÙ thöùc raèng söùc löïc suy giaûm hoaëc söï naûy sinh moät beänh taät coù theå laøm cho nhöõng chaéc chaén cuûa chuùng ta bò khuûng hoaûng. Theá giôùi, - vôùi nhòp tieán mau leï, khieán chuùng ta khoù theo kòp, - döôøng nhö khoâng ñeå chuùng ta coù con ñöôøng naøo khaùc vaø khieán chuùng ta nhaäp taâm yù töôûng veà söï pheá thaûi. Vì theá, coù moät kinh nguyeän trong thaùnh vònh daâng leân Chuùa: "Xin ñöøng ñeå con laâm vaøo tuoåi giaø, xin ñöøng boû rôi con khi söùc löïc cuûa con suy taøn" (71.9).
Tuoåi giaø laø moät hoàng aân
"Nhöng cuõng thaùnh vònh ñoù, phaùc hoïa laïi söï hieän dieän cuûa Chuùa trong nhöõng giai ñoaïn khaùc cuûa cuoäc soáng, môøi goïi chuùng ta tieáp tuïc hy voïng: tuoåi giaø ñeán vaø toùc baïc, Chuùa coøn ban cho chuùng ta söï soáng vaø khoâng ñeå chuùng ta bò söï aùc ñeø beïp. Tín thaùc nôi Chuùa, chuùng ta seõ tìm ñöôïc söùc maïnh ñeå gia taêng lôøi chuùc tuïng (vv.14-20) vaø chuùng ta seõ khaùm phaù thaáy raèng trôû neân giaø khoâng phaûi chæ laø söï suy thoaùi töï nhieân cuûa cô theå vaø thôøi gian troâi qua khoâng theå traùnh ñöôïc, nhöng laø moät hoàng aân soáng laâu. Trôû neân giaø khoâng phaûi laø moät baûn aùn, nhöng laø moät phuùc laønh!
Soáng tuoåi giaø tích cöïc
"Vì theá, chuùng ta phaûi töï caûnh tænh vaø hoïc caùch soáng tuoåi giaø tích cöïc, caû veà phöông dieän taâm linh, vun troàng ñôøi soáng noäi taâm qua vieäc chaêm chæ ñoïc Lôøi Chuùa, caàu nguyeän haèng ngaøy, naêng laõnh nhaän caùc bí tích vaø tham gia phuïng vuï. Vaø cuøng vôùi töông quan vôùi Chuùa, coù töông quan vôùi tha nhaân: nhaát laø gia ñình, caùc con, chaùu, coáng hieán cho hoï tình yeâu thöông ñaày aân caàn cuûa chuùng ta; cuõng nhö ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo khoå, trôû neân gaàn guõi vôùi hoï baèng caùch giuùp ñôõ cuï theå vaø baèng lôøi caàu nguyeän. Taát caû nhöõng ñieàu ñoù seõ giuùp chuùng ta caûm thaáy mình khoâng phaûi chæ laø nhöõng khaùn giaû trong kòch tröôøng theá giôùi, khoâng phaûi chæ "ñöùng ôû cöûa soå" maø nhìn." Traùi laïi, khi caøng nhaän ra söï hieän dieän cuûa Chuùa, chuùng ta caøng trôû neân nhö nhöõng caây oâliu xanh töôi trong nhaø Chuùa" (Tv 52,10), chuùng ta coù theå laø phuùc laønh cho ngöôøi soáng caïnh chuùng ta.
Söù maïng trong tuoåi giaø
Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh raèng: "Tuoåi giaø khoâng phaûi laø moät thôøi gian voâ ích, trong ñoù chuùng ta ruùt lui, 'ruùt maùi cheøo leân thuyeàn', nhöng laø moät thôøi kyø coøn sinh hoa traùi: coù moät söù maïng môùi ñang chôø ñôïi vaø môøi goïi chuùng ta höôùng nhìn veà töông lai. "Söï nhaïy caûm ñaëc bieät cuûa ngöôøi giaø chuùng ta ñoái vôùi nhöõng chuù yù, nhöõng yù nghó vaø tình caûm laøm cho chuùng ta nhaân baûn hôn; söï nhaïy caûm aáy phaûi taùi trôû thaønh moät ôn goïi cuûa bao nhieâu ngöôøi. Vaø ñoù seõ laø moät söï choïn löïa yeâu thöông cuûa ngöôøi giaø ñoái vôùi caùc theá heä treû" (Baøi giaùo lyù veà tuoåi giaø, 16-3-2022).
"Caùc oâng baø vaø ngöôøi giaø quí meán, ñoù laø ñoùng goùp cuûa chuùng ta cho 'cuoäc caùch maïng dòu daøng', moät cuoäc caùch maïng tinh thaàn vaø khoâng voõ khí, maø toâi môøi goïi anh chò em trôû thaønh nhöõng nhaân vaät chính".
Vaøi ñeà nghò ñoùng goùp cuûa ngöôøi giaø
Trong phaàn keá tieáp cuûa söù ñieäp, Ñöùc Thaùnh cha gôïi yù moät soá laõnh vöïc maø ngöôøi giaø coù theå daán thaân giuùp ñôõ nhö:
Giuùp theá heä treû nhaân baûn hôn
Ñöùng tröôùc nhöõng cuoäc khuûng hoaûng hieän nay, nhö ñaïi dòch, chieán tranh taïi Ucraina vaø nhöõng thöù "dòch" khaùc, "chuùng ta coù traùch nhieäm lôùn daïy cho nhöõng ngöôøi nam nöõ thôøi nay nhìn tha nhaân vôùi cuøng caùi nhìn caûm thoâng vaø dòu daøng, nhö khi chuùng ta noùi vôùi caùc chaùu cuûa chuùng ta. Chuùng ta reøn luyeän nhaân tính cuûa mình khi chaêm soùc tha nhaân vaø ngaøy nay chuùng ta coù theå trôû thaønh nhöõng ngöôøi daïy loái soáng an bình, vaø quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi yeáu treân theá giôùi. Thaùi ñoä naøy coù theå bò hieåu laàm nhö moät söï yeáu ñuoái hoaëc deã daõi, thaùo thöù, nhöng chính nhöõng ngöôøi hieàn laønh, chöù khoâng phaûi nhöõng keû gaây haán vaø laïm quyeàn laø nhöõng ngöôøi thöøa höôûng traùi ñaát (Xc Mt 5,5).
Baûo toàn moâi tröôøng vaø quan taâm ñeán ngöôøi yeáu theá
Ñöùc Thaùnh cha cuõng vieát raèng:
Moät trong nhöõng hoa traùi chuùng ta ñöôïc keâu goïi mang laïi laø gìn giöõ theá giôùi. "Taát caû chuùng ta ñaõ töøng ngoài treân ñaàu goái cuûa oâng baø, ñaõ ñöôïc boàng aüm trong tay", nhöng ngaøy nay laø luùc giöõ treân ñaàu goái chuùng ta, qua söï giuùp ñôõ cuï theå hoaëc chæ baèng kinh nguyeän, cuøng vôùi ñöùa chaùu nhoû cuûa chuùng ta, bao nhieâu nhöõng ñöùa chaùu khaùc sôï haõi, nhöõng chaùu chuùng ta chöa bieát vaø coù theå laø chuùng ñang troán chaïy khoûi chieán tranh hoaëc ñang ñau khoå vì chieán tranh. Chuùng ta haõy giöõ trong taâm hoàn, nhö thaùnh Giuse ngöôøi cha dòu daøng vaø aân caàn ñaõ laøm, nhöõng em nhoû töø Ucraina, Afghanistan, Nam Sudan, v.v.
Coå voõ soáng chung hoøa bình
"Nhieàu ngöôøi trong chuùng ta ñaõ ñaït tôùi moät söï yù thöùc khoân ngoan vaø khieâm toán maø theá giôùi raát caàn, ñoù laø: chuùng ta khoâng theå töï cöùu thoaùt moät mình, haïnh phuùc laø chieác baùnh ta cuøng aên. Chuùng ta haõy laøm chöùng ñieàu ñoù cho nhöõng ngöôøi nuoâi aûo töôûng tìm ñöôïc söï thaønh ñaït baûn thaân vaø thaønh coâng baèng con ñöôøng ñoái nghòch. Taát caû chuùng ta, caû nhöõng ngöôøi yeáu theá nhaát, - coù theå laøm ñieàu ñoù: chính chuùng ta ñaõ ñeå cho mình ñöôïc saên soùc, nhieàu khi nhôø nhöõng ngöôøi ñeán töø caùc nöôùc khaùc, - laø moät caùch thöùc ñeå noùi raèng soáng chung khoâng nhöõng laø ñieàu coù theå, nhöng coøn laø ñieàu caàn thieát nöõa."
Taän duïng lôøi caàu nguyeän
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: "Caùc oâng baø vaø nhöõng ngöôøi cao nieân quyù meán, trong theá giôùi naøy chuùng ta ñöôïc keâu goïi trôû thaønh nhöõng ngöôøi kieán taïo moät cuoäc caùch maïng dòu daøng! Chuùng ta haõy thöïc thi ñieàu naøy baèng caùch ngaøy caøng söû duïng nhieàu vaø toát ñeïp hôn phöông tieän quí giaù maø chuùng ta coù, vaø raát thích hôïp ñoái vôùi tuoåi cuûa chuùng ta, ñoù laø lôøi caàu nguyeän. "Caû chuùng ta cuõng haõy trôû thaønh nhöõng thi só cuûa kinh nguyeän: chuùng ta haõy ñaït ñöôïc sôû thích tìm kieám nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta, thuû ñaéc nhöõng lôøi maø Lôøi Chuùa daïy chuùng ta". Lôøi khaån caàu tín thaùc cuûa chuùng ta coù theå laøm ñöôïc nhieàu söï: coù theå ñoàng haønh vôùi tieáng keâu ñau thöông cuûa nhöõng ngöôøi saàu khoå vaø coù theå goùp phaàn thay ñoåi caùc taâm hoàn. Chuùng ta coù theå laø moät "ca ñoaøn" thöôøng tröïc cuûa moät cung thaùnh thieâng lieâng bao la, trong ñoù kinh nguyeän khaån caàu vaø chuùc tuïng naâng ñôõ coäng ñoaøn ñang laøm vieäc vaø chieán ñaáu trong caûnh ñoàng söï soáng".
"Nhö theá, Ngaøy Theá giôùi caùc OÂng Baø vaø ngöôøi giaø trôû thaønh dòp ñeå, moät laàn nöõa, vui möøng noùi leân raèng Giaùo hoäi muoán cuøng möøng leã vôùi nhöõng ngöôøi maø Chuùa ñaõ cho soáng laâu. Chuùng ta haõy cuøng nhau cöû haønh ngaøy naøy! Toâi môøi goïi anh chò em haõy loan baùo ngaøy naøy trong caùc giaùo xöù vaø coäng ñoaøn cuûa anh chò em, ra ñi tìm kieám nhöõng ngöôøi giaø neo ñôn, taïi gia hoaëc trong caùc nhaø döôõng laõo. Chuùng ta haõy laøm sao ñeå khoâng ai soáng ngaøy naøy trong coâ ñôn. Coù ai ñoù ñeå chôø ñôïi, ñoù laø ñieàu coù theå thay ñoåi höôùng ñi cuûa nhöõng ngaøy cuûa nhöõng ngöôøi khoâng coøn chôø ñôïi ñieàu gì toát ñeïp töø töông lai, vaø töø cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân aáy coù theå coù moät tình baïn môùi. Vieäc vieáng thaêm nhöõng ngöôøi giaø neo ñôn laø moät coâng vieäc töø bi baùc aùi trong thôøi ñaïi ngaøy nay!
"Chuùng ta haõy caàu xin Ñöùc Meï laø Meï dòu daøng laøm cho taát caû chuùng ta trôû thaønh nhöõng ngöôøi xaây döïng cuoäc caùch maïng dòu daøng, ñeå cuøng nhau giaûi thoaùt theá giôùi khoûi boùng ñen cuûa coâ ñôn vaø khoûi aùc quæ chieán tranh."
"Toâi ban pheùp laønh cho taát caû anh chò em vaø nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa anh chò em, vaø baøy toû söï gaàn guõi quí meán cuûa toâi, vaø xin anh chò em vui loøng ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi."