Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ vaø Muøa chay
Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ vaø Muøa chay.
Traàn Phuùc Nhaïc
Vatican (RVA News 09-03-2022) - Ngaøy 14 thaùng Ba naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ seõ baét ñaàu naêm thöù möôøi trieàu ñaïi Giaùo hoaøng, trong tö caùch laø ngöôøi keá vò thöù 266 cuûa thaùnh Pheâroâ toâng ñoà.
Vì ñang trong tuaàn tónh taâm, Ñöùc Thaùnh cha khoâng tieáp kieán chung caùc tín höõu haønh höông vaøo saùng thöù Tö, ngaøy 09 thaùng Ba naêm 2022, thay vaøo ñoù chuùng toâi xin gôïi laïi cuøng quí vò vaø caùc baïn moät vaøi giaùo huaán cuûa Ñöùc Thaùnh cha, qua caùc baøi giaûng nhaân dòp caùc Thöù Tö Leã Tro khôûi söï Muøa chay thaùnh trong Giaùo hoäi.
Haèng naêm vaøo nhöõng buoåi chieàu ngaøy Thöù Tö Leã Tro, tieáp noái truyeàn thoáng töø laâu ñôøi cuûa caùc vò Giaùo hoaøng tieàn nhieäm, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ vaãn ñeán ñoài Aventino ôû Roma, chuû söï cuoäc röôùc thoáng hoái treân quaõng ñöôøng daøi khoaûng 500 meùt, töø nhaø thôø thaùnh Anselmo cuûa doøng Bieån Ñöùc tôùi ñeàn thôø thaùnh nöõ Sabina cuûa doøng Ña Minh. Taïi ñaây, Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh thaùnh leã vôùi nghi thöùc xöùc tro.
Leã Tro ngaøy 05 thaùng Ba naêm 2014
Trong baøi giaûng Leã Tro ñaàu tieân cöû haønh trong tö caùch laø Giaùo hoaøng, taïi Ñeàn thôø thaùnh nöõ Sabina, coù töø theá kyû thöù V, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ môøi goïi caùc tín höõu soáng Muøa chay qua vieäc gia taêng caàu nguyeän, chay tònh vaø laøm phuùc giuùp ñôõ tha nhaân.
Tröôùc tieân, Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi moïi ngöôøi haõy côûi môû vôùi Thieân Chuùa vaø anh chò em. Ngaøi noùi: "Chuùng ta ñang soáng trong moät theá giôùi ngaøy caøng giaû taïo, trong moät neàn vaên hoùa quan taâm tôùi "haønh ñoäng", tôùi nhöõng gì laø "höõu duïng", trong ñoù voâ tình chuùng ta loaïi boû Thieân Chuùa ra khoûi chaân trôøi cuûa chuùng ta. Muøa chay keâu goïi chuùng ta haõy tænh thöùc, haõy nhôù raèng chuùng ta laø thuï taïo, chöù khoâng phaûi laø Thieân Chuùa".
Tieáp ñeán, döïa vaøo baøi Phuùc aâm cuûa ngaøy leã, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû caùc tín höõu haõy soáng haønh trình thieâng lieâng Muøa chay baèng vieäc caàu nguyeän, chay tònh vaø laøm phuùc (Xc. Mt 6,1-6.16-18). Ngaøi noùi: "Caû ba ñieàu ñoù bao haøm söï caàn thieát naøy, ñoù laø ñöøng ñeå mình bò nhöõng ñieàu beà ngoaøi thoáng trò: ñieàu ñaùng keå khoâng phaûi laø caùi veû beà ngoaøi; giaù trò söï soáng khoâng tuøy thuoäc söï uûng hoä cuûa ngöôøi khaùc hoaëc thaønh coâng, nhöng tuøy thuoäc ñieàu chuùng ta coù trong noäi taâm".
Ñöùc Thaùnh cha laàn löôït giaûi thích ba yeáu toá:
- Tröôùc tieân laø caàu nguyeän, "ñaây laø söùc maïnh cuûa moãi Kitoâ höõu: Muøa chay laø muøa caàu nguyeän khaån tröông, sieâng naêng hôn, coù khaû naêng ñaûm traùch nhöõng nhu caàu cuûa anh chò em, chuyeån caàu tröôùc Thieân Chuùa cho bao nhieâu tình traïng ngheøo ñoùi vaø ñau khoå."
- "Thöù hai laø chay tònh. Chay tònh bao goàm vieäc choïn löïa moät loái soáng tieát ñoä, khoâng phung phí, khoâng vöùt boû. Chay tònh giuùp chuùng ta taäp luyeän taâm hoàn quen vôùi nhöõng gì laø thieát yeáu vaø söï chia seû. Ñoù laø daáu chæ söï yù thöùc vaø traùch nhieäm tröôùc nhöõng baát coâng, laïm quyeàn, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo heøn beù nhoû, vaø laø daáu chæ nieàm tín thaùc chuùng ta ñaët tôùi Thieân Chuùa vaø söï quan phoøng cuûa Chuùa."
- "Sau cuøng laø laøm phuùc, noù noùi leân söï nhöng khoâng, vì trong khi laøm phuùc, chuùng ta cho moät ngöôøi khaùc maø khoâng mong nhaän ñöôïc caùi gì buø laïi. Söï nhöng khoâng phaûi laø moät trong nhöõng ñaëc tính cuûa Kitoâ höõu. Ngaøy nay, söï nhöng khoâng thöôøng khoâng thuoäc veà ñôøi soáng haèng ngaøy, vì trong ñoù ngöôøi ta mua baùn, tính toaùn, ño löôøng. Vieäc laøm phuùc giuùp chuùng ta soáng söï nhöng khoâng cuûa hoàng aân, laø söï giaûi thoaùt khoûi aùm aûnh chieám höõu, sôï maát ñieàu mình coù, noãi buoàn phieàn cuûa keû khoâng muoán chia seû vôùi tha nhaân söï sung tuùc cuûa mình".
Leã Tro ngaøy 10 thaùng Hai naêm 2016 - Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt
Vì truøng vaøo Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt neân Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ khoâng ñeán Ñeàn thôø thaùnh nöõ Sabina theo thoâng leä, nhöng ngaøi cöû haønh Leã Tro taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ ñeå coù ñoâng ñaûo hôn caùc tín höõu ñöôïc tröïc tieáp tham döï.
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi caùc tín höõu nhìn nhaän mình caàn loøng thöông xoùt cuûa Chuùa, vöôït thaéng söï xaáu hoå, côûi môû taâm hoàn ñoùn nhaän ôn tha thöù cuûa Chuùa.
Ngaøi caûnh giaùc choáng laïi caùm doã kheùp kín cöûa taâm hoàn, soáng vôùi toäi loãi cuûa mình, coi nheï chuùng vaø nghó mình khoâng teä hôn ngöôøi khaùc. Moät chöôùng ngaïi khaùc laø xaáu hoå khoâng daùm môû cöûa taâm hoàn mình, vaø noù bieán thaønh söï sôï haõi. Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi 700 linh muïc thöøa sai loøng thöông xoùt hieän dieän trong thaùnh leã, haõy giuùp caùc tín höõu côûi môû taâm hoàn, vöôït thaéng söï xaáu hoå vaø ñöøng troán chaïy aùnh saùng.
Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaéc laïi lôøi moïi goïi cuûa Chuùa trong saùch ngoân söù Gioel: "Caùc con haõy trôû veà cuøng Ta vôùi troïn taâm hoàn" (2,12): chuùng ta ñaõ xa lìa Thieân Chuùa, tha nhaân vaø chính mình. Ngaøi cuõng ñeà cao ba phöông theá caàn ñöôïc thöïc haønh ñaëc bieät trong Muøa chay: laø caàu nguyeän, thi haønh vieäc baùc aùi vaø chay tònh khoå cheá. Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: "Muøa chay laø thôøi ñieåm thuaän tieän ñeå caét tæa söï giaû doái, tinh thaàn traàn tuïc vaø döûng döng; caàn thanh taåy taâm hoàn vaø cuoäc soáng ñeå tìm laïi caên tính Kitoâ, nghóa laø tình yeâu thöông phuïc vuï, khoâng phaûi tính ích kyû laïm duïng.
Leã Tro ngaøy 14 thaùng Hai naêm 2018
Trong baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh cha caûnh giaùc caùc tín höõu tröôùc caùm doã gieo raéc söï nghi kî, baát tín nhieäm, ñöùng tröôùc nhöõng ñau khoå vaø baáp beânh cuûa ngöôøi khaùc. Söï thieáu tin töôûng, döûng döng vaø cam chòu: chính ma quæ laøm linh hoàn cuûa caùc tín höõu bò teâ lieät vaø khoâng coøn nhaïy caûm nöõa.
Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi caùc tín höõu, trong Muøa chay, muøa thuaän tieän naøy, haõy döøng laïi, nhìn vaø trôû veà:
- Döøng laïi trong cuoäc soáng xoâ boà, ñaày xaùo troän, khoâng coøn thôøi giôø cho gia ñình, baïn höõu, con caùi, oâng baø noäi ngoaïi... Döøng laïi tröôùc xu höôùng muoán kieåm soaùt moïi söï, muoán bieát taát caû, taøn phaù taát caû, noù naûy sinh töø söï queân loøng bieát ôn vì hoàng aân söï soáng vaø bao nhieâu ñieàu toát laønh ñaõ nhaän ñöôïc.
- Haõy nhìn nhöõng daáu hieäu giöõa cho ngoïn löûa ñöùc tin vaø ñöùc caäy ñöôïc luoân sinh ñoäng, ngaên caûn khoâng ñeå ñöùc aùi bò taét lòm; haõy nhìn khuoân maët cuûa gia ñình, cuûa bao nhieâu khuoân maët nhöõng ngöôøi ñang goïi hoûi chuùng ta, nhöõng maàm moáng tình thöông vaø söï soáng luoân hieän höõu giöõa nhöõng tính toaùn nhoû nhen vaø ích kyû cuûa chuùng ta. Haõy nhìn vaø chieâm ngaém Ñaáng laø Tình Thöông bò ñoùng ñinh, ngaøy nay töø treân thaùnh giaù tieáp tuïc mang laïi hy voïng.
- Sau cuøng haõy trôû veà Nhaø Cha, ñöøng sôï haõi vaø ñeå cho taâm hoàn mình ñöôïc Ngaøi ñaùnh ñoäng, haõy trôû veà khoâng chuùt sôï haõi ñeå caûm nghieäm söï dòu daøng chöõa laønh vaø hoøa giaûi cuûa Thieân Chuùa!
Leã Tro ngaøy 06 thaùng Ba naêm 2019
Trong baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán lôøi Chuùa môøi goïi caùc tín höõu haõy quay trôû veà cuøng Chuùa vaø ngaøi ñaëc bieät giaûi thích yù nghóa vieäc boû tro treân ñaàu raèng:
"Ñaây laø moät daáu hieäu laøm cho chuùng ta nghó ñeán ñieàu chuùng ta ñang coù trong ñaàu. Nhöõng tö töôûng cuûa chuùng ta thöôøng chaïy theo nhöõng söï choùng qua, ñi roài ñeán. Moät lôùp tro moûng chuùng ta chòu laø ñeå noùi vôùi chuùng ta, moät caùch teá nhò vaø thöïc teá, raèng bao nhieâu ñieàu maø ngöôi ñang coù trong ñaàu, ñieàu maø ngöôi ñang chaïy theo vaø laøm cho ngöôi vaát vaû, seõ chaúng coøn laïi gì caû. Duø ngöôi coù cô cöïc ñeán ñaâu ñi nöõa, ngöôi seõ chaúng mang theo ñöôïc giaøu sang naøo töø cuoäc soáng. Nhöõng thöïc taïi traàn theá seõ bieán tan, nhö tro bay theo chieàu gioù. Nhöõng cuûa caûi laø taïm bôï, quyeàn löïc qua ñi, thaønh coâng taøn luïi. Thöù vaên hoùa haøo nhoaùng beân ngoaøi ñang thònh haønh ngaøy nay laøm cho ngöôøi ta soáng cho nhöõng thöù choùng qua, ñoù thöïc laø moät söï löôøng gaït lôùn. Vì noù nhö moät ngoïn löûa: chaùy xong, noù chæ coøn laïi tro".
Töø nhaän xeùt ñoù, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû raèng: "Muøa chay laø muøa ñeå giaûi thoaùt chuùng ta khoûi aûo töôûng cuoäc soáng chaïy theo tro buïi. Muøa chay laø taùi khaùm phaù raèng chuùng ta ñöôïc taïo thaønh cho ngoïn löûa noàng chaùy maõi maõi, chöù khoâng phaûi cho thöù tro taét nguùm ngay; chuùng ta ñöôïc taïo thaønh cho Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi cho theá gian; cho cuoäc soáng vónh cöûu treân trôøi, chöù khoâng phaûi cho söï löôøng gaït döôùi ñaát naøy; cho töï do cuûa con caùi, chöù khoâng phaûi ñeå laøm noâ leä söï vaät. Ngaøy hoâm nay, chuùng ta coù theå töï hoûi: toâi ñöùng veà phía naøo? Toâi soáng cho löûa hay laø cho tro buïi?"
Ñöùc Thaùnh cha noùi theâm raèng: "Trong cuoäc haønh trình trôû veà ñieàu noøng coát laø Muøa chay, Tin möøng ñeà nghò vôùi chuùng ta ba giai ñoaïn maø Chuùa yeâu caàu chuùng ta traûi qua, khoâng chuùt giaû hình, giaû boä, ñoù laø: (1) Laøm phuùc, (2) Caàu nguyeän vaø (3) Chay tònh. Ba thöù naøy ñeå laøm gì? Thöa laøm phuùc, caàu nguyeän vaø chay tònh ñöa chuùng ta trôû laïi ba thöïc taïi duy nhaát khoâng tan bieán.
"Kinh nguyeän taùi lieân keát chuùng ta vôùi Thieân Chuùa; ñöùc baùc aùi lieân keát chuùng ta vôùi tha nhaân; chay tònh lieân keát chuùng ta vôùi baûn thaân. Thieân Chuùa, anh chò em, vaø cuoäc soáng cuûa toâi: ñoù laø nhöõng thöïc taïi seõ khoâng tan bieán trong hö hoâ vaø caàn phaûi ñaàu tö vaøo ñoù.
"Vì theá, Muøa chay môøi goïi chuùng ta höôùng nhìn leân cao, nhôø kinh nguyeän, giaûi thoaùt chuùng ta khoûi cuoäc soáng theo chieàu ngang, phaúng lyø, nôi ta tìm ñöôïc thôøi gian cho caùi toâi maø queân ñi Thieân Chuùa. Muøa chay môøi chuùng ta nhìn ñeán tha nhaân, qua ñöùc baùc aùi, giaûi thoaùt khoûi söï phuø phieám cuûa sôû höõu, khoûi yù nghó moïi söï laø toát ñeïp, neáu chuùng toát ñeïp cho toâi. Sau cuøng, Muøa chay môøi goïi chuùng ta haõy nhìn vaøo beân trong taâm hoàn mình, nhôø chay tònh, giaûi thoaùt khoûi söï quyeán luyeán söï vaät, khoûi tinh thaàn traàn tuïc laøm cho taâm hoàn bò meâ hoaëc. Caàu nguyeän, baùc aùi, chay tònh, ñoù laø ba söï ñaàu tö ñeå ñaït ñöôïc kho taøng beàn vöõng."