Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
tröôùc Hoäi ñoàng Ñaïi keát caùc Giaùo hoäi Kitoâ ôû Slovakia
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tröôùc Hoäi ñoàng Ñaïi keát caùc Giaùo hoäi Kitoâ ôû Slovakia.
Bratislava (Vatican News 12-09-2021) - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ rôøi saân bay Bratislava, ñeán Toøa Söù thaàn vaøo luùc 4 giôø chieàu vaø ñöôïc moïi ngöôøi ñoùn tieáp. Vaøo luùc 4 giôø 30 chieàu, ngaøi coù buoåi gaëp gôõ ñaïi keát taïi hoäi tröôøng cuûa Toaø Söù Thaàn.
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Caùc Thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng Ñaïi keát caùc Giaùo hoäi Kitoâ ôû Coäng hoøa Slovakia thaân meán,
Toâi xin göûi ñeán anh em lôøi chaøo thaân aùi vaø caùm ôn anh em ñaõ nhaän lôøi môøi ñeán ñaây vôùi toâi. Toâi ôû ñaây vôùi tö caùch laø moät ngöôøi haønh höông ñeán Slovakia, vaø anh em ôû ñaây vôùi tö caùch laø nhöõng vò khaùch ñöôïc chaøo ñoùn taïi Toøa Söù thaàn! Toâi raát vui vì cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân cuûa toâi laø vôùi anh em. Ñaây laø moät daáu hieäu cho thaáy ñöùc tin Kitoâ giaùo laø - vaø mong muoán trôû thaønh - moät haït gioáng cuûa söï hieäp nhaát vaø men cuûa tình huynh ñeä ôû ñaát nöôùc naøy. Xin caùm ôn söï hieän dieän cuûa Ñöùc Toång Giaùm muïc Rastislav; nhöõng lôøi chöùng daán thaân cuûa Ñöùc Giaùm muïc Ivan, Chuû tòch Hoäi ñoàng Ñaïi keát. Cuøng nhau chuùng ta tieáp tuïc böôùc ñi trong vieäc chuyeån töø xung ñoät sang hieäp thoâng.
Caùc coäng ñoaøn cuûa anh em ñaõ coù moät khôûi ñaàu môùi sau nhöõng naêm bò chuû nghóa voâ thaàn baùch haïi, khi söï töï do toân giaùo bò ngaên caám hoaëc bò thöû thaùch gay gaét. Cuoái cuøng, söï töï do ñaõ trôû laïi. Vaø giôø ñaây, anh em cuøng chia seû moät haønh trình chung, trong ñoù coù caûm nghieäm neùt ñeïp, nhöng ñoàng thôøi cuõng coù nhöõng khoù khaên soáng ñöùc tin khi ñaõ ñöôïc töï do. Thöïc teá, luoân luoân coù caùm doã muoán trôû laïi tình traïng noâ leä, chaéc chaén khoâng phaûi cuûa moät cheá ñoä, nhöng laø moät söï noâ leä thaäm chí noù coøn toài teä hôn: söï noâ leä beân trong.
Ñoù laø nhöõng gì maø Dostoevsky ñaõ caûnh baùo trong caâu chuyeän noåi tieáng, Truyeàn thuyeát veà Ñaïi Phaùp quan. Chuùa Gieâsu trôû laïi maët ñaát vaø moät laàn nöõa Ngöôøi bò giam tuø. Vò Phaùp quan ñaõ coù nhöõng lôøi ñaû kích, oâng buoäc toäi Chuùa Gieâsu vì ñaõ quaù ñeà cao söï töï do cuûa con ngöôøi. OÂng noùi vôùi Chuùa: "OÂng muoán ñi vaøo theá giôùi vôùi ñoâi baøn tay khoâng, vôùi lôøi höùa veà moät söï töï do maø, vôùi söï ñôn sô vaø böøa boän baåm sinh cuûa mình, con ngöôøi khoâng theå hieåu ñöôïc, moät söï töï do laøm cho hoï sôï haõi vaø khieáp ñaûm, vì khoâng coù gì khieán con ngöôøi khoù chòu hôn laø söï töï do!" (I Fratelli Karamazov, Milano 2012, p. 338). Thaäm chí, vò Phaùp quan coøn ñi xa hôn qua vieäc noùi theâm raèng con ngöôøi nhanh choùng ñaùnh ñoåi töï do cuûa hoï vôùi moät söï noâ leä thoaûi maùi hôn: ñoù laø vieäc phuïc tuøng moät ai ñoù seõ ñöa ra quyeát ñònh cho hoï, mieãn laø hoï coù baùnh mì vaø söï an toaøn. Vaø nhö theá, oâng ñaõ khieån traùch Chuùa Gieâsu vì ñaõ khoâng muoán trôû thaønh Xeâda ñeå beû cong löông taâm cuûa con ngöôøi vaø thieát laäp hoøa bình baèng vuõ löïc. Thay vaøo ñoù, Chuùa Gieâsu tieáp tuïc ban töï do cho con ngöôøi, trong khi con ngöôøi laïi yeâu caàu "côm baùnh vaø vaøi thöù khaùc".
Anh em thaân meán, caàu mong ñieàu naøy khoâng xaûy ra vôùi chuùng ta! Chuùng ta haõy giuùp ñôõ nhau ñeå ñöøng bao giôø rôi vaøo caùi baãy cuûa vieäc haøi loøng vôùi côm baùnh vaø vaøi thöù khaùc. Bôûi vì moái nguy hieåm naøy xaûy ra khi chuùng ta nghó raèng tình hình ñaõ trôû laïi bình thöôøng, khi chuùng ta caûm thaáy raèng moïi thöù ñaõ laéng xuoáng vaø chuùng ta oån ñònh trong hy voïng veà moät cuoäc soáng yeân bình. Khi ñoù, muïc tieâu cuûa chuùng ta khoâng coøn laø "söï töï do maø chuùng ta coù trong Chuùa Gieâsu Kitoâ" (Gl 2, 4), chaân lyù maø Ngöôøi giaûi phoùng chuùng ta (Ga 8, 32), nhöng laø tìm kieám choã ñöùng vaø caùc ñaëc quyeàn. Theo Tin Möøng, ñoù laø "côm baùnh vaø vaøi thöù khaùc".
ÔÛ ñaây, töø trung taâm cuûa chaâu AÂu, chuùng ta coù theå hoûi: chuùng ta, caùc Kitoâ höõu coù ñaùnh maát loøng nhieät thaønh cuûa chuùng ta ñoái vôùi vieäc rao giaûng Tin Möøng vaø laøm chöùng ngoân söù khoâng? Söï thaät cuûa Tin Möøng coù laøm cho chuùng ta töï do khoâng? Hay chuùng ta caûm thaáy töï do khi coù ñöôïc caùc vuøng thoaûi maùi cho pheùp chuùng ta kieåm soaùt vaø böôùc tôùi caùch thanh thaûn maø khoâng coù nhöõng trôû ngaïi ñaëc bieäc naøo? Vaø moät laàn nöõa, haøi loøng vôùi côm baùnh vaø söï an toaøn, chuùng ta coù ñaùnh maát ñoäng löïc trong vieäc tìm kieám söï hieäp nhaát maø Chuùa Gieâsu ñaõ caàu nguyeän, moät söï hieäp nhaát chaéc chaén ñoøi hoûi söï töï do tröôûng thaønh tröôùc nhöõng löïa choïn quyeát lieät, töø boû vaø hy sinh, nhöng ñoù cuõng laø moät tieàn ñeà ñeå theá giôùi tin töôûng (x. Ga 17,21)? Chuùng ta ñöøng chæ quan taâm ñeán nhöõng ñieàu coù theå mang laïi lôïi ích cho nhöõng coäng ñoaøn ñôn leû cuûa chuùng ta. Töï do cuûa anh chò em chuùng ta cuõng laø töï do cuûa chuùng ta, bôûi vì töï do cuûa chuùng ta seõ khoâng ñöôïc troïn veïn neáu khoâng coù töï do cuûa hoï.
ÔÛ ñaây, coâng cuoäc loan baùo Tin Möøng ñaõ baét ñaàu baèng tình huynh ñeä vaø ñöôïc mang daáu aán bôûi caùc vò thaùnh cuûa Theâsaloânica, Cyrilloâ vaø Meâthoâñioâ. Laø nhöõng chöùng nhaân cuûa moät Kitoâ giaùo vaãn hieäp nhaát vaø soát saéng ñoái vôùi vieäc loan baùo Tin Möøng, xin caùc ñaáng giuùp chuùng ta tieáp tuïc cuoäc haønh trình baèng caùch nuoâi döôõng söï hieäp thoâng huynh ñeä giöõa chuùng ta nhaân danh Chuùa Gieâsu. Maëc khaùc, laøm theá naøo chuùng ta coù theå hy voïng chaâu AÂu tìm laïi nguoàn goác Kitoâ giaùo cuûa mình khi chính chuùng ta khoâng baét nguoàn töø söï hieäp thoâng troïn veïn? Laøm theá naøo chuùng ta coù theå mô veà moät chaâu AÂu khoâng coù yù thöùc heä neáu chuùng ta khoâng coù can ñaûm ñaët söï töï do cuûa Chuùa Kitoâ leân treân nhu caàu cuûa caùc nhoùm tín höõu rieâng leû? Thaät khoù ñeå ñoøi hoûi moät chaâu AÂu ngaøy caøng ñöôïc phong phuù bôûi Tin Möøng, maø khoâng baän taâm ñeán thöïc teá laø treân luïc ñòa naøy, chuùng ta vaãn chöa hoaøn toaøn hieäp nhaát vaø khoâng quan taâm ñeán nhau. Caùc tính toaùn cuï theå, caùc lyù do lòch söû vaø caùc lieân heä chính trò khoâng theå laø nhöõng trôû ngaïi khoâng theå vöôït qua treân con ñöôøng cuûa chuùng ta. Xin thaùnh Cyrilloâ vaø Meâtoâñioâ, "caùc vò tieàn nhaân cuûa ñaïi keát" (S. GIOVANNI PAOLO II, Lett. enc. Slavorum Apostoli, 14) giuùp chuùng ta noã löïc heát söùc ñeå laøm vieäc cho söï hoøa giaûi giöõa nhöõng khaùc bieät trong Chuùa Thaùnh Thaàn. Xin caùc ngaøi giuùp chuùng ta ñaït ñöôïc moät söï hieäp nhaát, khoâng phaûi laø ñoàng nhaát, coù khaû naêng laø moät daáu hieäu vaø laøm chöùng cho söï töï do cuûa Ñöùc Kitoâ, Chuùa ñaõ thaùo côûi nhöõng raøng buoäc cuûa quaù khöù vaø chöõa laønh chuùng ta khoûi moïi sôï haõi vaø nhuùt nhaùt.
Trong thôøi ñaïi cuûa hoï, thaùnh Cyrilloâ vaø Meâtoâñio ñaõ cho pheùp Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa nhaäp theå trong nhöõng vuøng ñaát naøy (Ga 1, 14). Toâi muoán chia seû vôùi anh em hai ñeà nghò trong quan ñieåm naøy nhö laø lôøi khuyeân huynh ñeä ñeå loan truyeàn Tin Möøng cuûa söï töï do vaø hieäp nhaát ngaøy nay.
Ñieàu ñaàu tieân lieân quan ñeán vieäc chieâm nieäm. Moät ñaëc ñieåm ñaëc tröng cuûa caùc daân toäc Slavô, moät ñaëc ñieåm maø taát caû anh em ñöôïc keâu goïi ñeå baûo toàn, ñoù laø söï chieâm nieäm, vöôït ra ngoaøi caùc khaùi nieäm trieát hoïc vaø thaäm chí thaàn hoïc, khôûi ñi töø moät ñöùc tin ñöôïc traûi nghieäm, bieát caùch ñoùn nhaän maàu nhieäm. Haõy giuùp nhau nuoâi döôõng truyeàn thoáng thieâng lieâng naøy, ñieàu maø chaâu AÂu raát caàn. Giaùo hoäi Phöông Taây ñaëc bieät khao khaùt ñieàu naøy, ñeå tìm laïi veû ñeïp cuûa vieäc toân thôø Thieân Chuùa vaø taàm quan troïng cuûa vieäc khoâng xem coäng ñoaøn ñöùc tin chuû yeáu döïa hieäu quaû cuûa chöông trình vaø chöùc naêng.
Gôïi yù thöù hai lieân quan ñeán haønh ñoäng. Söï hieäp nhaát khoâng ñaït ñöôïc nhieàu neáu chæ baèng nhöõng yù ñònh toát vaø vieäc theo ñuoåi moät soá giaù trò chung, nhöng baèng caùch cuøng nhau laøm moät ñieàu gì ñoù cuï theå cho nhöõng ngöôøi mang chuùng ta ñeán gaàn Chuùa nhaát. Hoï laø ai? Hoï laø ngöôøi ngheøo, vì Chuùa Gieâsu hieän dieän trong hoï (xem Mt 25, 40). Chia seû baùc aùi môû ra nhöõng chaân trôøi roäng lôùn hôn vaø giuùp chuùng ta ñaït ñöôïc tieán boä lôùn hôn trong vieäc vöôït qua ñònh kieán vaø hieåu laàm. Ñaây cuõng laø moät phaåm chaát truyeàn thoáng quan troïng ôû ñaát nöôùc naøy, nôi taïi tröôøng hoïc, caùc hoïc sinh hoïc thuoäc loøng moät baøi thô coù moät ñoaïn raát hay: "Khi moät baøn tay ngoaïi quoác goõ cöûa nhaø chuùng ta vôùi söï tin töôûng chaân thaønh: baát keå ngöôøi ñoù laø ai, duø ñeán töø gaàn hay xa, duø ngaøy hay ñeâm, treân baøn cuûa chuùng ta seõ coù moùn quaø cuûa Thieân Chuùa daønh cho hoï" (SAMO CHALUPKA, Mor ho!, 1864). Öôùc gì hoàng aân Chuùa hieän dieän treân baøn cuûa taát caû moïi ngöôøi, ñeå maëc duø chuùng ta chöa theå chia seû cuøng moät baøn tieäc Thaùnh Theå, nhöng chuùng ta coù theå cuøng nhau chaøo ñoùn Chuùa Gieâsu baèng caùch phuïc vuï Ngöôøi nôi ngöôøi ngheøo. Ñoù seõ laø moät daáu hieäu huøng hoàn hôn nhieàu lôøi noùi, ñaëc bieät laø trong nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên naøy, seõ giuùp xaõ hoäi daân söï hieåu raèng chæ baèng caùch ñöùng veà phía nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái nhaát, taát caû chuùng ta môùi coù theå thöïc söï cuøng thoaùt ra khoûi ñaïi dòch.
Anh em thaân meán, toâi xin caùm ôn vì söï hieän dieän cuûa anh em vaø cuoäc haønh trình maø anh em ñang cuøng nhau thöïc hieän. Tính caùch oân hoøa vaø loøng hieáu khaùch ñaëc tröng cuûa ngöôøi daân Slovakia, truyeàn thoáng chung soáng hoøa bình giöõa anh em vaø söï hôïp taùc cuûa anh em vì phuùc lôïi cuûa ñaát nöôùc laø ñieàu quyù giaù ñoái vôùi men Tin Möøng. Toâi khuyeán khích anh em tieáp tuïc theo ñuoåi haønh trình ñaïi keát, kho taøng quyù giaù vaø khoâng theå thieáu. Toâi chaéc chaén seõ nhôù anh em trong lôøi caàu nguyeän cuûa toâi, vaø toâi xin anh em cuõng nhôù ñeán toâi. Xin chaân thaønh caùm ôn anh em.