Dö aâm veà hai Vaên kieän chuaån bò
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi kyø thöù 16
Dö aâm veà hai Vaên kieän chuaån bò Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi kyø thöù 16.
Giuse Traàn Ñöùc Anh O.P
Vatican (Vatican News 11-09-2021) - Theâm moät böôùc tieán trong tieán trình chuaån bò Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi kyø thöù 16 vaøo thaùng 10 naêm 2023 veà ñeà taøi: "Tieán ñeán moät Giaùo Hoäi hieäp haønh: hieäp thoâng, tham gia vaø söù maïng". Hai vaên kieän ñaõ ñöôïc coâng boá ñeå chuaån bò cho Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø ñaõ coù vaøi phaûn öùng veà hai vaên kieän naøy.
Hai vaên kieän
Saùng thöù ba, 7 thaùng 9 naêm 2021, Ñöùc Hoàng Y Mario Grech, ngöôøi Malta, Toång thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, vaø caùc vò phuï taù, ñaõ môû cuoäc hoïp baùo taïi Phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh ñeå giôùi thieäu taøi lieäu daøi khoaûng 23 trang chöõ nhoû, chuaån bò noäi dung Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø cuoán caåm nang daøi 29 trang veà caùch thöùc tieán haønh vieäc tham khaûo yù kieán taïi caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông.
Leã chính thöùc khai maïc giai ñoaïn thöù I chuaån bò Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc seõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cöû haønh vaøo ngaøy 9 vaø 10 thaùng 10 naêm 2021 taïi Roma, vôùi söï tham döï cuûa nhieàu ñaïi dieän caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø caùc taàng lôùp daân Chuùa. Tieáp ñeán, tieán trình chuaån bò naøy seõ ñöôïc caùc giaùo phaän khai maïc vaøo ngaøy 17 thaùng 10 naêm 2021 vaø seõ keát thuùc vaøo thaùng tö naêm 2022.
Taøi lieäu chuaån bò
goàm coù 4 chöông, chia laøm 32 ñoaïn, laàn löôït trình baøy veà lôøi goïi ñoàng haønh (I); tieáp ñeán taøi lieäu giaûi thích veà "moät Giaùo Hoäi coù cô caáu laø hieäp haønh, hay laø coâng nghò (sinodale) (II). Chöông III trình baøy veà vieäc laéng nghe Kinh Thaùnh. Sau cuøng trong chöông IV noùi veà ñaëc tính coâng nghò, hay hieäp haønh, trong haønh ñoäng: nhöõng caùch thöùc ñeå tham khaûo yù kieán Daân Chuùa.
Vaên kieän nhaán maïnh 3 ñieåm, ñoù laø Laéng nghe khoâng thaønh kieán; leân tieáng moät caùch can ñaûm vaø thaúng thaén; sau cuøng laø ñoái thoaïi vôùi Giaùo Hoäi, xaõ hoäi vaø caùc heä phaùi Kitoâ khaùc.
Cuoán caåm nang
Caåm nang trình baøy 3 giai ñoaïn cuûa tieán trình Coâng nghò: giai ñoaïn giaùo phaän, roài ñeán Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, sau ñoù laø giai ñoaïn ñaïi luïc, vaø keát thuùc laø Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ôû Roma. Ñaâu laø vai troø cuûa caùc Giaùm Muïc, caùc Linh Muïc vaø Phoù teá... Phöông phaùp ñeå tieán haønh giai ñoaïn giaùo phaän. Sau cuøng laø nhöõng caâu hoûi chính ñeå tham khaûo yù kieán.
Caåm nang coù moät phaàn phuï tröông noùi veà nhöõng ngöôøi hoaëc toaùn lieân laïc ôû moãi giaùo phaän: vai troø vaø nhöõng ñöùc tính hoï caàn coù. Höôùng daãn vieäc toå chöùc gaëp gôõ tham khaûo yù kieán: nhöõng muïc tieâu, caùc tham döï vieân, chöông trình nghò söï vaø hình thöùc; coù theå tieán haønh döôùi daïng tröïc tuyeán hoaëc caû hai theå thöùc: vöøa tröïc dieän vaø tröïc tuyeán. Caùch chuaån bò caùc baûn toång hôïp ñuùc keát ôû caáp giaùo phaän. Keát quaû taát caû caùc suy tö vaø trao ñoåi, tham khaûo yù kieán trong caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông ñöôïc yeâu caàu coâ ñoïng trong baûn goùp yù kieán daøi toái ña 10 trang. Muïc ñích khoâng phaûi ñeå soaïn ra moät vaên kieän, nhöng "laøm naûy sinh nhöõng mô öôùc, ngoân söù vaø hy voïng".
Phaûn öùng veà cuoäc hoïp baùo
Trong cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu hai vaên kieän, giôùi baùo chí chuù yù nhieàu ñeán vaán ñeà phuï nöõ coù ñöôïc quyeàn boû phieáu trong Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc hay khoâng. Ñieàu naøy khieán Ñöùc Hoàng Y Grech phaûi than phieàn vaø noùi raèng: "Söï chuù yù ñeán vaán ñeà quyeàn boû phieáu khoâng laøm cho toâi thanh thaûn... Phuï nöõ ñöôïc boû phieáu hay khoâng, ñoù khoâng phaûi laø ñieàu quan troïng. Vaán ñeà ôû ñaây laø Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc coù bao goàm taát caû moïi ngöôøi hay khoâng... Chuùa Thaùnh Linh nhaán maïnh nhieàu hôn tôùi söï hoøa hôïp vaø ñoàng thuaän# Toâi hy voïng raèng moät ngaøy kia chuùng ta seõ bôùt leä thuoäc vaøo quyeàn boû phieáu, soá phieáu vaø ña soá".
Treân baøn chuû toïa cuoäc hoïp baùo cuõng coù Nöõ tu Nathalie Becquart, ngöôøi Phaùp, thuoäc doøng Xavieøre, Phoù Toång Thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc. Chò cuõng ñöôïc giôùi nhaø baùo hoûi veà cuøng vaán ñeà. Chò ñaùp ñaïi yù: "Giaùo Hoäi muoán ñöôïc ñoåi môùi... Moät Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc khoâng phaûi laø moät nghò vieän. Moät tieán trình coâng nghò khoâng phaûi laø troø chôi cuûa caùc ñaûng phaùi trong ñoù keû maïnh hôn ñaët ñieàu kieän vaø baét ngöôøi khaùc phaûi tuøng phuïc.. Phuï nöõ laø thaønh phaàn Daân Chuùa. Ñieàu raát quan troïng laø phuï nöõ coù theå ñöôïc laéng nghe, vaø giöõ vai chính trong tieán trình coâng nghò ngay töø ñaàu. Ñieåm quan troïng laø coâng nghò naøy coù theå bao goàm vaø laéng nghe phuï nöõ".
Phaûn öùng veà hai vaên kieän
Gaàn moät tuaàn sau khi hai vaên kieän vöøa noùi ñöôïc coâng boá, khoâng coù nhieàu phaûn öùng töø phía caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc hoaëc caùc taàng lôùp khaùc trong Giaùo Hoäi, coù leõ vaãn coøn quaù sôùm. Nhöng cuõng coù vaøi phaûn öùng tích cöïc vaø phaûn öùng deø daët, nghi ngôø.
Hoäi ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc
Phaán khôûi nhaát laø phaûn öùng cuûa Ñöùc Cha Georg Baetzing, Giaùm Muïc giaùo phaän Limburg, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc. Ngaøi raát haøi loøng vaø goïi hai vaên kieän chuaån bò Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi veà "Tính hieäp haønh" laø coät moác treân Con ñöôøng Coâng nghò cho Giaùo Hoäi hoaøn vuõ cho Giaùo Hoäi taïi Ñöùc. Qua ñoù, Ñöùc Giaùo Hoaøng cho thaáy ngaøi hieåu "Sinodalitaø" laø gì, laø söï ñoàng haønh. Ñöùc Cha bieát ôn vì Vaên kieän cuûa Toøa Thaùnh chính thöùc ñöa Con ñöôøng Coâng nghò cuûa Coâng Giaùo Ñöùc, tieán haønh töø naêm 2019, leân bình dieän theá giôùi vaø ñeà cao söï kieän tieán trình coâng nghò naøy cuõng ñaõ baét ñaàu taïi nhieàu nöôùc.
Ñöùc cha cuõng nhaän xeùt: thaät laø ñieàu ñaùng ñeå yù vì trong Vaên kieän coù phaàn töï pheâ bình cuûa Giaùo Hoäi veà nhöõng veà nhöõng thieáu soùt caàn thay ñoåi. Vaên kieän chöùng toû phong caùch, hình thöùc vaø cô caáu coâng nghò töông öùng vôùi Kinh Thaùnh vaø truyeàn thoáng Giaùo Hoäi.
Sôû dó Ñöùc Cha Baetzing phaán khôûi vaø caûm thaáy ñöôïc tieán trình Coâng nghò saép tieán haønh trong toaøn Giaùo Hoäi hoã trôï, vì Con ñöôøng coâng nghò cuûa Coâng Giaùo Ñöùc laø moät tieán trình do Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø UÛy ban trung öông giaùo daân Coâng Giaùo Ñöùc ñeà xöôùng, nhaém caûi toå Giaùo Hoäi sau nhöõng vuï giaùo só laïm duïng tính duïc treû vò thaønh nieân trong nhöõng thaäp nieân tröôùc ñaây. Vieäc caûi toå tieán haønh trong 4 laõnh vöïc cuõng laø 4 dieãn ñaøn cuûa coâng nghò: caûi toå vieäc thöïc thi quyeàn bính trong Giaùo Hoäi, cuï theå laø daân chuû hoùa; vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo Hoäi, trong ñoù coù vieäc cho phuï nöõ chòu thaùnh chöùc; caûi toå luaân lyù tính duïc cuûa Giaùo Hoäi cho hôïp thôøi; vaø sau cuøng laø thay ñoåi luaät ñoäc thaân giaùo só. Nhöõng chuû tröông naøy bò caùc nôi trong Giaùo Hoäi hoaøn vuõ pheâ bình vaø coi ñoù laø moät nguy cô ly giaùo.
Caû Ñöùc Hoàng Y Reinhard Marx, Toång Giaùm Muïc Munich, nguyeân Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc vaø laø ngöôøi ñaõ khôûi xöôùng Con ñöôøng Coâng nghò cuûa Coâng Giaùo Ñöùc, cuõng chaøo möøng 2 vaên kieän môùi ñöôïc Toøa Thaùnh coâng boá vaø noùi raèng: "Vaên kieän cho thaáy tinh thaàn cuûa con ñöôøng côûi môû tieán vaøo töông lai. Cuoán caåm nang laø caên baûn toát cho linh ñaïo Coâng Giaùo veà tính hieäp haønh. Toâi thaáy coù nhieàu ñieåm chung vôùi Con ñöôøng Coâng nghò Ñöùc vaø caû hai coù theå boå tuùc cho nhau".
Phaûn öùng deø daët
Trong soá caùc phaûn öùng deø daët hoaëc pheâ bình, ngöôøi ta thaáy coù baøi cuûa Ed Condon, ñaêng treân trang maïng Pillarcatholic.com ngaøy 7 thaùng 9 naêm 2021, toû ra e ngaïi vì Vaên kieän chuaån bò Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc coù theå thuùc ñaåy xung ñoät giöõa giaùo daân vaø caùc Giaùm Muïc.
Moät soá ngöôøi pheâ bình raèng tieán trình coâng nghò ñöôïc boá trí ñeå soaïn ra nhöõng vaên kieän laøm thöông toån giaùo huaán chính thöùc ñaõ ñöôïc xaùc ñònh, vaø quyeàn bính trong Giaùo Hoäi, vì keâu goïi söï tham gia roäng raõi cuûa caùc giôùi vaøo tieán trình maø khoâng coù höôùng daãn ñuû veà caùch thöùc laøm sao ñeå söï tham gia dieãn ra trong khuoân khoå ñaïo lyù chaân chính cuûa Giaùo Hoäi."
"Caùc vaên kieän ñoù cho thaáy tieán trình coâng nghò trong hai naêm tôùi ñaây seõ coù khoù khaên. Vaø ñoái vôùi nhieàu tín höõu Coâng Giaùo, ñoù khoâng phaûi laø ñieàu ngaïc nhieân. Caùc Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc gaàn ñaây ôû Roma veà gia ñình, giôùi treû, ñöùc tin vaø ôn goïi, vaø Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà mieàn Amazon, ñaõ keùo theo caùc cuoäc thaûo luaän phe phaùi veà moät soá khía caïnh cuûa giaùo huaán Giaùo Hoäi hoaøn vuõ vaø kyû luaät: veà luaân lyù tính duïc, hoân nhaân vaø caû vieäc truyeàn chöùc thaùnh."
Cuoán Caåm nang yeâu caàu nghe tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo ít khi hoaëc khoâng bao giôø thöïc haønh ñöùc tin. Vaên kieän khaúng ñònh raèng caùc tín höõu Coâng Giaùo, duø boû thöïc haønh ñöùc tin, hoaëc khoâng coøn tuyeân xöng ñöùc tin nöõa, nhöng do bí tích röûa toäi, hoï vaãn laø thaønh phaàn quan troïng cuûa "caûm thöùc cuûa caùc tín höõu" (sensus fidelium). Caåm nang cuõng nhaán maïnh raèng nhöõng ngöôøi thuoäc caùc truyeàn thoáng tín ngöôõng khaùc vaø nhöõng ngöôøi khoâng tín ngöôõng cuõng coù moät vai troø quan troïng giuùp Giaùo Hoäi tham gia hoaøn toaøn vaøo vieäc phaân ñònh.
Moät soá quan saùt vieân nhaän ñònh raèng laøm nhö theá laø coå voõ söï bao goàm nhöõng ngöôøi choáng ñoái giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi trong nhieàu vaán ñeà.