Vaøi neùt noåi baät trong cuoäc phoûng vaán
cuûa oâng Herrera vôùi Ñöùc Thaùnh Cha
Vaøi neùt noåi baät trong cuoäc phoûng vaán cuûa oâng Herrera vôùi Ñöùc Thaùnh Cha.
Giuse Traàn Ñöùc Anh O.P
Vatican (Vatican News 5-09-2021) - Ngaøy 1 thaùng 9 naêm 2021, Ñaøi Phaùt thanh COPE cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Taây Ban Nha phaùt thanh noäi dung cuoäc phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Noäi dung xoay quanh nhieàu vaán ñeà: töø söùc khoûe cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, ñeán chuyeán vieáng thaêm Budapest vaø Hungary; töø vaán ñeà Afghanistan ñeán vieäc ñoái thoaïi vôùi Trung Quoác; töø "Con ñöôøng coâng nghò" cuûa Coâng Giaùo Ñöùc ñeán vieäc xöû aùn Ñöùc Hoàng y Becciu...
Gaàn 2 thaùng sau cuoäc phaãu thuaät ruoät giaø hoài ñaàu thaùng 7 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chöùng toû söï hoài phuïc cuûa ngaøi qua cuoäc traû lôøi phoûng vaán phoå bieán ngaøy 1/9/2021 vöøa qua, baùc boû tin ñoàn nhöõng ngaøy tröôùc ñoù cho raèng ngaøi seõ töø nhieäm, ñoàng thôøi noùi leân quyeát taâm theo ñuoåi chöông trình caûi toå ñaõ ñeà ra.
Noäi dung
Cuoäc phoûng vaán daøi moät tieáng röôõi daønh cho Ñaøi Phaùt thanh COPE cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Taây Ban Nha nhö moät cuoäc noùi chuyeän, trao ñoåi boäc phaùt, traû lôøi nhöõng thaéc maéc do kyù giaû kyø cöïu Carlos Herrera neâu leân, xoay quanh nhieàu vaán ñeà: töø tình traïng söùc khoûe, cho ñeán cuoäc toâng du saép tôùi cuûa ngaøi taïi Hungari vaø Slovakia vôùi chöông trình khaù daày ñaëc; töø nhöõng bieán coá Myõ vaø nhieàu nöôùc AÂu Chaâu ruùt quaân khoûi Afghanistan, cho ñeán cuoäc xeùt xöû caùc bò can lieân quan ñeán ngoâi nhaø sang troïng ôû Luaân ñoân ñöôïc mua vôùi tieàn cuûa Toøa Thaùnh, trong ñoù coù Ñöùc Hoàng Y Angelo Becciu; töø töï saéc haïn cheá vieäc cöû haønh thaùnh leã Latinh theo nghi thöùc tieàn Coâng ñoàng chung Vatican 2, tôùi nhöõng khoù khaên trong cuoäc ñoái thoaïi caàn thieát vôùi Trung Quoác, coâng trình caûi toå giaùo trieàu, vaán ñeà "Con ñöôøng coâng nghò" cuûa Coâng Giaùo Ñöùc ñi ngöôïc ñaïo lyù Giaùo Hoäi, vieäc baûo veä moâi tröôøng, caùc cô quan truyeàn thoâng Vatican, v.v. Döôùi ñaây laø vaøi ñoaïn noåi baät trong cuoäc phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha.
Vaán ñeà söùc khoûe
Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát trong cuoäc phaãu thuaät caùch ñaây 2 thaùng, caùc baùc só ñaõ caét boû 33cm ruoät giaø cuûa ngaøi, baây giôø ngaøi khoûe maïnh, aên ñöôïc moïi thöù. Ngaøi ca ngôïi moät y taù 52 tuoåi ôû Vatican ñaõ "cöùu soáng" ngaøi khi khuyeân ngaøi chòu cuoäc giaûi phaãu nhö vaäy: "Ñaây laø laàn thöù hai moät y taù ñaõ cöùu maïng cuûa toâi. Laàn ñaàu laø moät y taù hoài naêm 1957, trong dòch cuùm ôû chuûng vieän. Y taù trong tröôøng ñaõ chöõa toâi baèng thuoác Aspirine. Ñoái vôùi ngöôøi khaùc thì ñöôïc, nhöng ñoái vôùi toâi thì khoâng, vaø hoï ñöa toâi vaøo nhaø thöông, ruùt nöôùc trong phoåi toâi ra. Baùc só ñaõ ra toa cho toâi thuoác khaùng sinh Peniciline. Vaø khi baùc só ñi khoûi, coâ y taù aáy ñaõ cho toâi gaáp ñoâi lieàu thuoác khaùng sinh aáy vaø ñaõ cöùu soáng toâi"!
Ñoái thoaïi vôùi Trung Quoác
Kyù giaû Herrera nhaän xeùt: trong Giaùo Hoäi coù nhieàu ngöôøi noùi Ñöùc Thaùnh Cha khoâng neân gia haïn hieäp ñònh maø Vatican ñaõ kyù vôùi Trung Quoác veà vaán ñeà boå nhieäm Giaùm Muïc vì noù laøm thöông toån uy tín tinh thaàn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. "Ngaøi coù caûm thaáy nhieàu ngöôøi muoán xeáp ñaët haønh trình cuûa Giaùo Hoaøng hay khoâng?"
Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi: "Caû toâi khi coøn laø moät giaùo daân vaø linh muïc, toâi cuõng thích chæ ñöôøng cho Giaùm Muïc; ñoù laø moät caùm doã maø toâi coi laø ñieàu hôïp phaùp neáu ñöôïc thöïc hieän vôùi thieän yù. Vaán ñeà Trung Quoác khoâng deã daøng, nhöng toâi xaùc tín raèng chuùng ta khoâng ñöôïc töø boû ñoái thoaïi. Ta coù theå bò löøa doái trong khi ñoái thoaïi, coù theå coù nhöõng sai laàm, nhöng ñoù laø con ñöôøng phaûi theo. Tinh thaàn kheùp kín khoâng bao giôø laø con ñöôøng. Nhöõng gì ñaït ñöôïc cho ñeán nay taïi Trung Quoác ít ra laø cuoäc ñoái thoaïi. Moät vaøi ñieàu cuï theå nhö vieäc boå nhieäm caùc Giaùm Muïc ñaõ ñaït ñöôïc, moät caùch töø töø. Nhöng ñoù laø nhöõng böôùc tieán coù theå bò ñaët thaønh vaán ñeà töø phía naøy hay phía kia. Ñoái vôùi toâi, nhöõng nhaân vaät chính trong taát caû nhöõng vaán ñeà naøy vaø ngöôøi ñaõ giuùp toâi, gôïi yù cho toâi laø Ñöùc Hoàng Y Casaroli. Ñöùc Hoàng Y laø ngöôøi maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan 23 giao nhieäm vuï baéc nhöõng caây caàu vôùi Trung AÂu...".
Vaán ñeà "Con ñöôøng coâng nghò" cuûa Coâng Giaùo Ñöùc
Coâng nghò naøy goàm 230 ñaïi bieåu caùc giôùi ñang ôû trong giai ñoaïn tieán haønh ôû Ñöùc vaø trong döï aùn coù nhieàu ñeà nghò nhö daân chuû hoùa Giaùo Hoäi, bieán luaät ñoäc thaân giaùo só thaønh ñieàu tuøy choïn, truyeàn chöùc cho nöõ giôùi vaø boå nhieäm phuï nöõ vaøo caùc vò trí laõnh ñaïo trong Giaùo Hoäi, ñoåi môùi luaân lyù tính duïc cuûa Coâng Giaùo cho "côûi môû" hôn... "Vaäy Ñöùc Thaùnh Cha coù nhöõng ñeâm maát nguû vì "Con ñöôøng coâng nghò" naøy cuûa Coâng Giaùo Ñöùc khoâng?".
Ñöùc Thaùnh Cha ñaùp: "Veà vaán ñeà naøy, toâi ñaõ maïn pheùp göûi moät thö. Moät thö do chính toâi vieát baèng tieáng Taây Ban Nha (daøi 19 trang). Toâi ñaõ daønh moät thaùng ñeå vieát, trong söï caàu nguyeän vaø suy tö. Toâi ñaõ göûi thö ñoù ñuùng luùc: nguyeân baûn Taây Ban Nha ñöôïc dòch sang tieáng Ñöùc. Trong thö toâi trình baøy moïi ñieàu toâi caûm thaáy veà Coâng nghò Ñöùc".
Kyù giaû Carlos Herrera nhaän xeùt: "Söï phaûn ñoái cuûa Coâng nghò Ñöùc khoâng phaûi laø moät ñieàu môùi... Lòch söû vaãn taùi dieãn". Ñöùc Thaùnh Cha ñaùp: "Ñuùng vaäy, nhöng toâi khoâng coi ñoù laø ñieàu quaù bi thaûm. Khoâng coù söï aùc yù nôi nhieàu Giaùm Muïc Ñöùc maø toâi trao ñoåi. Coâng nghò naøy laø moät öôùc mong veà muïc vuï, nhöng Coâng nghò Ñöùc coù leõ khoâng ñeå yù ñeán nhöõng ñieàu maø toâi giaûi thích trong laù thö aáy, caàn phaûi ñeå yù ñeán laù thö ñoù".
Caûi toå Giaùo Hoäi
Veà vaán ñeà naøy, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc laïi nhöõng yeâu caàu cuûa Hoàng Y ñoaøn trong nhöõng cuoäc hoïp tröôùc khi baét ñaàu maät nghò baàu Giaùo Hoaøng vaø ngaøi thi haønh nhöõng ñieàu ñoù. "Cuoäc caûi toå ñang tieán haønh töøng böôùc vaø toát ñeïp. Vaên kieän ñaàu tieân ñaùnh daáu ñöôøng höôùng naøy, coá gaéng toùm löôïc nhöõng gì caùc Hoàng Y ñaõ noùi, chính laø Toâng huaán "Evangelii gaudium" (Nieàm vui Tin Möøng). Vaø coù moät vaán ñeà trong Toâng huaán naøy maø toâi muoán neâu baät, ñoù laø vaán ñeà caùc baøi giaûng. Baét caùc giaùo höõu phaûi nghe nhöõng baøi hoïc daøi veà thaàn hoïc, trieát hoïc hoaëc luaân lyù daïy ñôøi, ñoù khoâng phaûi laø caùch giaûng thuyeát Kitoâ giaùo. Trong Toâng huaán naøy toâi ñaõ yeâu caàu thöïc hieän moät söï caûi toå nghieâm tuùc vieäc giaûng thuyeát. Moät soá ngöôøi thi haønh, moät soá ngöôøi khaùc thì khoâng hieåu".
Caûi toå Giaùo Trieàu
Veà Toâng Hieán "Praedicate Evangelicum" (Caùc con haõy loan baùo Tin Möøng) nhaém vieäc caûi toå caùc cô quan trung öông Toøa Thaùnh, Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát "noäi dung vaên kieän naøy ñaõ ñöôïc aùp duïng vaø giai ñoaïn choùt ñoái vôùi toâi laø ñoïc vaø toâi phaûi ñoïc vì toâi phaûi kyù. Toâi ñoïc töøng chöõ vaø Vaên kieän naøy khoâng coù nhöõng ñieàu môùi so vôùi nhöõng gì ñang ñöôïc thaáy ngaøy nay. Coù leõ coù moät soá chi tieát, vaøi thay ñoåi caùc Boä, ñöôïc goäp laïi vôùi nhau, hai hoaëc ba Boä goäp laïi, nhöng vieäc naøy ñaõ ñöôïc loan baùo roài: ví duï Boä giaùo duïc vaø Hoäi ñoàng Vaên hoùa seõ ñöôïc goäp vôùi nhau. Boä Truyeàn giaùo vaø Hoäi ñoàng taùi truyeàn giaûng Tin Möøng seõ thaønh moät Boä Loan baùo Tin Möøng. Khoâng coù gì môùi so vôùi nhöõng gì ñaõ ñöôïc höùa thöïc hieän. Coù vaøi ngöôøi hoûi toâi: 'Khi naøo Toâng Hieán veà vieäc caûi toå Giaùo Hoäi seõ ñöôïc ban haønh, ñeå xem coù gì môùi?' Khoâng, seõ khoâng coù gì môùi. Neáu coù gì môùi thì chæ laø nhöõng ñieàu nhoû beù. Toâng Hieán gaàn hoaøn taát roài, nhöng bò chaäm treã vì beänh cuûa toâi... Caàn nhôù roõ laø vieäc caûi toå khoâng coù gì khaùc hôn laø thi haønh ñieàu maø Hoàng y ñoaøn ñaõ yeâu caàu trong caùc cuoäc hoïp tröôùc maät nghò baàu Giaùo Hoaøng. Vaø ñieàu naøy ñaõ ñöôïc thaáy roài".
Vuï Ñöùc Hoàng Y Angelo Becciu
Trong soá 10 bò can ñang ôû trong tieán trình xeùt xöû vì coù lieân quan ñeán ñeán vuï mua toøa nhaø sang troïng ôû Luaân ñoân laøm cho Toøa Thaùnh bò thieät haïi haèng traêm trieäu Euro, coù Ñöùc Hoàng Y Angelo Becciu, nguyeân laø Phuï Taù Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, roài laøm toång tröôûng Boä Phong thaùnh. Ñöùc Hoàng Y ñaõ bò Ñöùc Thaùnh Cha buoäc töø chöùc vaø töø boû luoân caùc ñaëc quyeàn cuûa Hoàng Y, trong ñoù coù quyeàn baàu Giaùo Hoaøng, Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát:
"Ñöùc Hoàng Y bò xeùt xöû theo luaät Vatican. Hoài tröôùc caùc thaåm phaùn xeùt xöû caùc Hoàng Y khoâng phaûi laø caùc thaåm phaùn cuûa quoác gia nhö ngaøy nay, nhöng laø vò Quoác Tröôûng. Toâi heát loøng hy voïng Ñöùc Hoàng Y laø ngöôøi voâ toäi. Ngoaøi ra Ñöùc Hoàng Y töøng laø ngöôøi coäng taùc cuûa toâi vaø giuùp toâi raát nhieàu, laø ngöôøi maø toâi quí chuoäng nhö moät nhaân vò, vaø ñeå noùi raèng toâi mong öôùc vuï xeùt xöû tieán haønh toát. Nhöng ñoù laø moät hình thöùc caûm tình do söï giaû ñònh veà söï voâ toäi. Ngoaøi söï giaû ñònh naøy, toâi muoán moïi söï dieãn ra toát ñeïp. Daàu sao, coâng lyù seõ quyeát ñònh".
Ca ngôïi Ñöùc Hoàng Y Parolin
Trong cuoäc phoûng vaán, Ñöùc Thaùnh Cha ca ngôïi taøi naêng ngoaïi giao cuûa Ñöùc Hoàng Y Quoác vuï khanh Pietro Parolin, lieân quan ñeán cuoäc khuûng hoaûng taïi Afghanistan. Ngaøi chaéc chaén Phuû Quoác vuï khanh ñang hoaït ñoäng ñeå ngaên ngöøa caùc vuï traû thuø choáng daân chuùng taïi Afghanistan: "Toâi thaéc chaén raèng Phuû Quoác vuï khanh ñang thi haønh ñieàu ñoù vì trình ñoä ngoaïi giao cuûa Phuû Quoác vuï khanh vaø caùc thaønh vieân trong Phuû raát cao... Ñöùc Hoàng Y Parolin thöïc laø nhaø ngoaïi giao kheùo nhaát maø toâi ñöôïc gaëp, moät nhaø ngoaïi giao bieát theâm, chöù khoâng phaûi laø moât trong nhöõng ngöôøi gieøm pha. Ñöùc Hoàng Y laø moät ngöôøi luoân tìm kieám, moät ngöôøi tìm hieäp ñònh. Toâi chaéc chaén Ñöùc Hoàng Y ñang giuùp ñôõ, hoaëc ít laø ñeà nghò giuùp ñôõ. Tình caûnh Afghanistan laø moät tình huoáng khoù khaên".