Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong cuoäc gaëp gôõ lieân toân taïi Ur
Toâng du Iraq: Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong cuoäc gaëp gôõ lieân toân taïi Ur.
Ur (Vatican News 6-03-2021) - Trong baøi dieãn vaên taïi cuoäc gaëp gôõ lieân toân, Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi caùc tín ñoà cuûa caùc toân giaùo coù cuøng toå phuï AÙp-ra-ham bieán vuõ khí cuûa thuø haän thaønh khí cuï hoøa bình, baát chaáp nhöng veát thöông quaù khöù. Ngaøi môøi goïi cuøng nhau tieáp tuïc daán thaân vaø baùm chaët vaøo hoøa bình, xaây döïng moät töông lai môùi baèng söï ñoaøn keát vaø thaân höõu ñeå vöôït qua veát thöông cuûa quaù khöù nhôø hoøa giaûi vaø cuøng chung soáng huynh ñeä.
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong cuoäc Gaëp gôõ lieân toân taïi thaønh Ur, Thöù Baûy 06 thaùng 03 naêm 2021:
Anh chò em thaân meán,
Nôi dieãm phuùc naøy ñöa chuùng ta trôû laïi nguoàn goác cuûa mình, nguoàn goác coâng trình cuûa Thieân Chuùa, nôi khai sinh caùc toân giaùo cuûa chuùng ta. ÔÛ ñaây, nôi toå phuï AÙp-ra-ham ñaõ soáng, chuùng ta döôøng nhö trôû veà nhaø. Chính taïi ñaây, oâng AÙp-ra-ham ñaõ nghe thaáy tieáng goïi cuûa Thieân Chuùa; chính töø ñaây, oâng ñaõ baét ñaàu moät cuoäc haønh trình seõ thay ñoåi lòch söû. Chuùng ta laø keát quaû cuûa tieáng goïi vaø haønh trình ñoù. Thieân Chuùa yeâu caàu oâng AÙp-ra-ham ngöôùc maét leân trôøi ñeå ñeám caùc vì sao (x. St 15,5). Trong nhöõng ngoâi sao ñoù, oâng nhìn thaáy lôøi höùa veà doøng doõi cuûa mình; oâng nhìn thaáy chuùng ta. Hoâm nay chuùng ta, nhöõng ngöôøi Do Thaùi, Ki-toâ höõu vaø Hoài giaùo, cuøng vôùi caùc anh chò em cuûa chuùng ta thuoäc caùc toân giaùo khaùc, toân vinh toå phuï AÙp-ra-ham cuûa chuùng ta baèng caùch laøm nhö oâng ñaõ laøm: chuùng ta nhìn leân trôøi vaø böôùc ñi treân maët ñaát.
1. Chuùng ta nhìn leân trôøi. Haøng ngaøn naêm sau, khi chuùng ta nhìn leân cuøng baàu trôøi ñoù, cuõng nhöõng ngoâi sao ñoù xuaát hieän. Chuùng chieáu saùng nhöõng ñeâm ñen toái nhaát bôûi vì chuùng cuøng nhau toûa saùng. Do ñoù, trôøi cao truyeàn ñi moät thoâng ñieäp veà söï hieäp nhaát: Ñaáng Toaøn naêng ôû treân cao môøi goïi chuùng ta ñöøng bao giôø taùch mình ra khoûi nhöõng ngöôøi laân caän. Söï khaùc bieät cuûa Thieân Chuùa höôùng chuùng ta veà phía nhöõng ngöôøi khaùc, veà phía anh chò em cuûa chuùng ta. Neáu chuùng ta muoán duy trì tình huynh ñeä, chuùng ta khoâng ñöôïc thoâi höôùng nhìn veà trôøi. Chôù gì chuùng ta - con chaùu cuûa toå phuï AÙp-ra-ham vaø nhöõng ngöôøi ñaïi dieän cuûa caùc toân giaùo khaùc nhau - yù thöùc ñöôïc raèng, treân heát, chuùng ta coù vai troø naøy: giuùp caùc anh chò em cuûa chuùng ta ngöôùc maét leân trôøi vaø caàu nguyeän. Taát caû chuùng ta ñeàu caàn ñieàu naøy bôûi vì chæ töï mình chuùng ta khoâng theå ñaùp öùng ñaày ñuû cho mình. Con ngöôøi khoâng toaøn naêng, töï mình chuùng ta khoâng theå laøm ñieàu ñoù. Neáu loaïi tröø Thieân Chuùa, chuùng ta seõ thôø phöôïng nhöõng thöù thuoäc veà theá gian. Cuûa caûi theá gian, thöù khieán nhieàu ngöôøi khoâng quan taâm ñeán Thieân Chuùa vaø ngöôøi khaùc, khoâng phaûi laø lyù do taïi sao chuùng ta haønh trình treân traùi ñaát. Chuùng ta ngöôùc maét leân trôøi ñeå naâng mình leân khoûi vöïc saâu cuûa söï phuø phieám; chuùng ta phuïng söï Thieân Chuùa ñeå thoaùt khoûi vieäc noâ leä cho caùi toâi cuûa mình, bôûi vì Thieân Chuùa thuùc giuïc chuùng ta yeâu thöông. Ñaây laø loøng ñaïo ñöùc chaân thaønh: thôø phöôïng Thieân Chuùa vaø yeâu thöông ngöôøi laân caän cuûa mình. Trong theá giôùi hoâm nay, voán thöôøng laõng queân hoaëc trình baøy nhöõng hình aûnh meùo moù veà Ñaáng Toái Cao, caùc tín ñoà ñöôïc keâu goïi ñeå laøm chöùng cho söï toát laønh cuûa Ngöôøi, theå hieän tình phuï töû cuûa Ngöôøi qua tình huynh ñeä cuûa chuùng ta.
Töø nôi naøy, nôi ñöùc tin ñöôïc naûy sinh, töø maûnh ñaát cuûa toå phuï AÙp-ra-ham, chuùng ta haõy khaúng ñònh raèng Thieân Chuùa nhaân töø vaø toäi loäng ngoân nhaát laø xuùc phaïm Danh Ngöôøi baèng caùch gheùt boû anh chò em cuûa chuùng ta. Söï thuø ñòch, chuû nghóa cöïc ñoan vaø baïo löïc khoâng phaùt xuaát töø taâm hoàn cuûa ngöôøi coù toân giaùo: chuùng laø söï phaûn boäi toân giaùo. Caùc tín ñoà chuùng ta khoâng theå im laëng khi khuûng boá laïm duïng toân giaùo; thöïc söï, chuùng ta roõ raøng ñöôïc keâu goïi xoùa tan moïi hieåu laàm. Chuùng ta ñöøng ñeå aùnh saùng cuûa thieân ñaøng bò lu môø bôûi nhöõng ñaùm maây haän thuø! Nhöõng ñaùm maây ñen cuûa khuûng boá, chieán tranh vaø baïo löïc ñaõ tuï taäp treân ñaát nöôùc naøy. Taát caû caùc coäng ñoàng daân toäc vaø toân giaùo cuûa nöôùc naøy ñaõ phaûi ñau khoå. Ñaëc bieät, toâi muoán ñeà caäp ñeán coäng ñoàng Yazidi, coäng ñoàng ñaõ thöông khoùc caùi cheát cuûa nhieàu ngöôøi nam vaø chöùng kieán ##haøng ngaøn phuï nöõ, thieáu nöõ vaø treû em bò baét coùc, baùn laøm noâ leä, bò baïo haønh theå lyù vaø cöôõng böùc caûi ñaïo. Hoâm nay, chuùng ta haõy caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi ñaõ phaûi chòu ñöïng nhöõng ñau khoå naøy, cho nhöõng ngöôøi vaãn ñang bò phaân taùn vaø bò baét coùc, ñeå hoï sôùm ñöôïc trôû veà nhaø. Vaø chuùng ta haõy caàu nguyeän cho töï do löông taâm vaø töï do toân giaùo seõ ñöôïc moïi nôi coâng nhaän vaø toân troïng; ñaây laø nhöõng quyeàn cô baûn, bôûi vì chuùng khieán chuùng ta ñöôïc töï do chieâm ngöôõng Thieân ñaøng maø chuùng ta ñöôïc taïo döïng ñeå laõnh nhaän.
Khi khuûng boá xaâm chieám mieàn baéc cuûa ñaát nöôùc thaân yeâu naøy, chuùng ñaõ phaù huûy böøa baõi moät phaàn di saûn toân giaùo traùng leä cuûa ñaát nöôùc, bao goàm caùc nhaø thôø, ñan vieän vaø nôi thôø töï cuûa nhieàu coäng ñoàng khaùc nhau. Tuy nhieân, ngay caû trong thôøi ñieåm ñen toái ñoù, moät soá vì sao vaãn tieáp tuïc chieáu saùng. Toâi nghó ñeán nhöõng tình nguyeän vieân Hoài giaùo treû tuoåi cuûa Mosul, nhöõng ngöôøi ñaõ giuùp söûa chöõa caùc nhaø thôø vaø ñan vieän, xaây döïng tình baïn huynh ñeä treân ñoáng ñoå naùt cuûa haän thuø, vaø nhöõng Ki-toâ höõu vaø ngöôøi Hoài giaùo ngaøy nay ñang cuøng nhau khoâi phuïc laïi caùc ñeàn thôø Hoài giaùo vaø nhaø thôø. Giaùo sö Ali Thajeel cuõng noùi veà söï trôû laïi cuûa nhöõng ngöôøi haønh höông ñeán thaønh phoá naøy. Haønh höông ñeán nhöõng nôi thaùnh laø ñieàu quan troïng, vì ñoù laø daáu hieäu ñeïp nhaát treân traùi ñaát veà söï khao khaùt thieân ñaøng cuûa chuùng ta. Vì vaäy, yeâu meán vaø baûo veä nhöõng nôi thaùnh laø ñieàu caàn thieát soáng coøn ñeå töôûng nhôù toå phuï AÙp-ra-ham; ôû nhieàu nôi khaùc nhau, oâng ñaõ ngöôùc maét leân trôøi vaø döïng baøn thôø kính Ñöùc Chuùa (xem Saùng 12,7.8; 13,18; 22,9). Xin vò Ñaïi Toå phuï giuùp chuùng ta bieán nhöõng nôi thaùnh thieâng cuûa chuùng ta thaønh oác ñaûo bình an vaø gaëp gôõ cho taát caû moïi ngöôøi! Nhôø loøng trung thaønh vôùi Thieân Chuùa, oâng AÙp-ra-ham ñaõ trôû thaønh phuùc laønh cho muoân daân (xem St 12,3); chôù gì söï hieän dieän cuûa chuùng ta ôû ñaây hoâm nay, theo böôùc chaân cuûa oâng, laø moät daáu hieäu cuûa phuùc laønh vaø hy voïng cho Iraq, cho vuøng Trung Ñoâng vaø cho toaøn theá giôùi. Trôøi cao khoâng meät moûi vì traùi ñaát: Thieân Chuùa yeâu thöông moïi daân toäc, moïi ngöôøi trong caùc con gaùi vaø con trai cuûa Ngöôøi! Chuùng ta ñöøng bao giôø meät moûi höôùng nhìn leân trôøi, nhìn leân chính nhöõng vì sao maø toå phuï AÙp-ra-ham cuûa chuùng ta ñaõ chieâm ngöôõng vaøo thôøi cuûa oâng.
2. Böôùc ñi treân maët ñaát. Ñoái vôùi AÙp-ra-ham, nhìn leân trôøi, thay vì laø moät söï phaân taâm, laø moät ñoäng löïc ñeå böôùc ñi treân traùi ñaát, môû ra con ñöôøng maø qua doøng doõi cuûa oâng, seõ daãn ñeán moïi thôøi vaø moïi nôi. Taát caû baét ñaàu töø nôi ñaây vôùi Ñöùc Chuùa laø Ñaáng ñaõ ñöa oâng ra khoûi thaønh Ur (x. St 15,7). Cuoäc haønh trình cuûa oâng laø moät cuoäc haønh trình ñi ra, moät cuoäc haønh trình bao goàm söï hy sinh. OÂng AÙp-ra-ham ñaõ phaûi rôøi boû ñaát ñai, queâ höông vaø gia ñình. Nhöng khi töø boû gia ñình cuûa mình, oâng trôû thaønh cha cuûa moät gia ñình cuûa nhieàu daân toäc. Moät ñieàu gì ñoù töông töï cuõng xaûy ra vôùi chuùng ta: trong cuoäc haønh trình cuûa chính mình, chuùng ta ñöôïc keâu goïi boû laïi nhöõng raøng buoäc vaø dính beùn, nhöõng thöù maø baèng caùch giöõ chuùng ta kheùp kín trong nhoùm cuûa chuùng ta, ñaõ ngaên caûn chuùng ta chaøo ñoùn tình yeâu voâ bôø beán cuûa Thieân Chuùa vaø khoâng xem ngöôøi khaùc laø anh chò em cuûa chuùng ta. Chuùng ta caàn phaûi vöôït ra khoûi chính mình, bôûi vì chuùng ta caàn ngöôøi khaùc. Ñaïi dòch ñaõ giuùp chuùng ta nhaän ra raèng "khoâng ai ñöôïc cöùu moät mình" (Fratelli Tutti, 54). Tuy nhieân, caùm doã traùnh xa nhöõng ngöôøi khaùc khoâng bao giôø chaám döùt, nhöng ñoàng thôøi chuùng ta bieát raèng "khaùi nieäm 'moãi ngöôøi chæ vì chính mình' seõ nhanh choùng trôû thaønh "taát caû choáng laïi nhau", ñieàu seõ coøn teä hôn baát kyø ñaïi dòch naøo" ( sñd., 36). Giöõa nhöõng thöû thaùch maø chuùng ta ñang traûi qua, söï coâ laäp nhö vaäy seõ khoâng cöùu ñöôïc chuùng ta. Cuõng khoâng phaûi moät cuoäc chaïy ñua vuõ trang hay vieäc xaây döïng nhöõng böùc töôøng, nhöõng thöù seõ chæ khieán taát caû chuùng ta trôû neân xa caùch vaø hung haõn hôn. Cuõng khoâng phaûi söï suøng baùi thaàn töôïng veà tieàn baïc, vì noù kheùp chaët chuùng ta vaøo chính chuùng ta vaø taïo ra nhöõng hoá saâu baát bình ñaúng nhaán chìm nhaân loaïi. Chuùng ta cuõng khoâng theå ñöôïc cöùu bôûi chuû nghóa tieâu thuï, thöù laøm teâ lieät taâm trí vaø gieát cheát con tim.
Con ñöôøng maø trôøi cao vaïch ra cho cuoäc haønh trình cuûa chuùng ta laø moät con ñöôøng khaùc: con ñöôøng hoøa bình. Noù ñoøi hoûi, ñaëc bieät laø giöõa baõo taùp, chuùng ta phaûi cuøng cheøo con thuyeàn töø cuøng moät phía. Thaät ñaùng xaáu hoå raèng, trong khi taát caû chuùng ta ñeàu phaûi chòu ñöïng khuûng hoaûng cuûa ñaïi dòch, ñaëc bieät laø ôû ñaây, nôi maø caùc cuoäc xung ñoät ñaõ gaây ra raát nhieàu ñau khoå, thì ai ñoù laïi chæ quan taâm ñeán chính mình. Seõ khoâng coù hoøa bình neáu khoâng coù söï chia seû vaø chaáp nhaän, neáu khoâng coù moät neàn coâng lyù ñaûm baûo söï bình ñaúng vaø tieán boä cho taát caû moïi ngöôøi, baét ñaàu töø nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát. Seõ khoâng coù hoøa bình tröø khi caùc daân toäc môû roäng baøn tay cho caùc daân toäc khaùc. Seõ khoâng coù hoøa bình bao laâu chuùng ta coi ngöôøi khaùc laø hoï chöù khoâng phaûi chuùng ta. Seõ khoâng coù hoøa bình chöøng naøo caùc lieân minh cuûa chuùng ta coøn choáng laïi nhöõng lieân minh khaùc, vì lieân minh cuûa moät soá ngöôøi choáng laïi nhöõng ngöôøi khaùc chæ laøm gia taêng söï chia reõ. Hoøa bình khoâng ñoøi coù nhöõng ngöôøi chieán thaéng hay keû thua cuoäc, nhöng laø nhöõng ngöôøi anh chò em, nhöõng ngöôøi, vì taát caû nhöõng hieåu laàm vaø toån thöông cuûa quaù khöù, ñang ñi töø xung ñoät ñeán thoáng nhaát. Chuùng ta haõy caàu xin ñieàu naøy khi caàu nguyeän cho toaøn boä vuøng Trung Ñoâng. ÔÛ ñaây toâi ñaëc bieät nghó ñeán ñaát nöôùc laùng gieàng Syria bò taøn phaù bôûi chieán tranh.
Toå Phuï AÙp-ra-ham, ngöôøi hoâm nay mang chuùng ta ñeán vôùi nhau trong söï hieäp nhaát, laø moät vò tieân tri cuûa Ñaáng Toái Cao. Moät lôøi tieân tri coå xöa noùi raèng caùc daân toäc "seõ bieán göôm ñao thaønh cuoác thaønh caøy, reøn giaùo maùc neân lieàm neân haùi" (Is 2,4). Lôøi tieân tri naøy khoâng ñöôïc öùng nghieäm; traùi laïi, göôm vaø giaùo ñaõ bieán thaønh teân löûa vaø bom. Vaäy cuoäc haønh trình hoøa bình coù theå baét ñaàu töø ñaâu? Töø quyeát ñònh khoâng coù keû thuø. Baát cöù ai can ñaûm nhìn vaøo caùc vì sao, baát cöù ai tin vaøo Thieân Chuùa, thì khoâng coù keû thuø ñeå chieán ñaáu. Ngöôøi ñoù chæ coù moät keû thuø duy nhaát phaûi ñoái maët, moät keû thuø ñöùng ôû caùnh cöûa traùi tim vaø goõ cöûa ñeå böôùc vaøo. Keû thuø ñoù laø loøng thuø haän. Trong khi moät soá ngöôøi coá gaéng coù keû thuø hôn laø keát baïn, trong khi nhieàu ngöôøi tìm kieám lôïi nhuaän cuûa rieâng mình khi hy sinh ngöôøi khaùc, nhöõng ngöôøi nhìn vaøo caùc vì sao cuûa lôøi höùa, nhöõng ngöôøi theo ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa, khoâng theå choáng laïi ai ñoù, nhöng vì moïi ngöôøi. Hoï khoâng theå bieän minh cho baát kyø hình thöùc aùp ñaët, aùp böùc vaø laïm duïng quyeàn löïc naøo; hoï khoâng theå aùp duïng moät thaùi ñoä hieáu chieán.
Quyù vò thaân meán, taát caû nhöõng ñieàu naøy coù theå khoâng? Toå phuï AÙp-ra-ham, ngöôøi ñaõ coù theå hy voïng duø khoâng coøn gì ñeå hy voïng (xem Rm 4,18), khuyeán khích chuùng ta. Trong suoát lòch söû, chuùng ta thöôøng xuyeân theo ñuoåi nhöõng muïc tieâu quaù taàm thöôøng vaø böôùc ñi moät mình, nhöng vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Chuùa, chuùng ta coù theå thay ñoåi ñeå toát hôn. Noù tuøy thuoäc vaøo chuùng ta, nhaân loaïi ngaøy nay, ñaëc bieät laø chuùng ta, nhöõng tín ñoà cuûa taát caû caùc toân giaùo, ñeå bieán vuõ khí thuø haän thaønh khí cuï hoøa bình. Noù tuøy thuoäc vieäc chuùng ta kieân quyeát keâu goïi caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa caùc quoác gia thay vì gia taêng phoå bieán vuõ khí, haõy nhöôøng choã cho vieäc phaân phoái löông thöïc cho taát caû moïi ngöôøi. Chuùng ta coù traùch nhieäm laøm cho nhöõng lôøi buoäc toäi laãn nhau trôû neân caâm laëng ñeå coù theå laéng nghe tieáng keâu cuûa nhöõng ngöôøi bò aùp böùc vaø bò ruoàng boû trong theá giôùi cuûa chuùng ta: quaù nhieàu ngöôøi thieáu löông thöïc, thuoác men, giaùo duïc, caùc quyeàn vaø phaåm giaù! Noù tuøy thuoäc vieäc chuùng ta laøm saùng toû nhöõng thuû ñoaïn môø aùm xoay quanh tieàn vaø yeâu caàu raèng tieàn khoâng luoân ñöôïc söû duïng vaø chæ cuûng coá söï xa hoa khoâng theå kieàm cheá cuûa moät soá ít. Noù tuøy thuoäc vaøo chuùng ta ñeå gìn giöõ ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta khoûi nhöõng muïc tieâu saên moài cuûa chuùng ta. Chuùng ta phaûi nhaéc nhôû theá giôùi raèng söï soáng con ngöôøi coù giaù trò vì nhöõng gì noù laø chöù khoâng phaûi vì nhöõng gì noù coù. Söï soáng cuûa nhöõng ngöôøi chöa sinh ra, ngöôøi giaø, ngöôøi di cö vaø ngöôøi nam vaø nöõ, baát keå maøu da hay quoác tòch cuûa hoï, luoân thaùnh thieâng vaø ñaùng giaù nhö maïng soáng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc! Noù tuøy thuoäc chuùng ta coù ñuû can ñaûm ñeå ngöôùc maét leân vaø nhìn vaøo nhöõng vì sao, nhöõng ngoâi sao maø toå phuï AÙp-ra-ham cuûa chuùng ta ñaõ thaáy, nhöõng ngoâi sao cuûa lôøi höùa.
Cuoäc haønh trình cuûa toå phuï AÙp-ra-ham laø moät phuùc laønh cuûa hoøa bình. Tuy nhieân, ñieàu ñoù khoâng heà deã daøng: oâng ñaõ phaûi ñoái maët vôùi nhöõng cuoäc ñaáu tranh vaø nhöõng bieán coá khoâng löôøng tröôùc ñöôïc. Chuùng ta cuõng coù moät haønh trình khoù khaên phía tröôùc, nhöng gioáng nhö vò Toå phuï vó ñaïi, chuùng ta caàn thöïc hieän caùc böôùc cuï theå, leân ñöôøng vaø tìm kieám khuoân maët cuûa tha nhaân, chia seû nhöõng hoài öùc, caùi nhìn vaø khoaûng laëng, nhöõng caâu chuyeän vaø traûi nghieäm. Toâi bò aán töôïng bôûi chöùng töø cuûa Dawood vaø Hasan, moät Ki-toâ höõu vaø moät ngöôøi Hoài giaùo, nhöõng ngöôøi khoâng bò naûn loøng veà söï khaùc bieät giöõa hoï, ñaõ hoïc vaø laøm vieäc cuøng nhau. Hoï cuøng nhau xaây döïng töông lai vaø nhaän ra raèng hoï laø anh em. Ñeå tieán veà phía tröôùc, chuùng ta cuõng caàn ñaït ñöôïc ñieàu gì ñoù toát ñeïp vaø cuï theå cuøng nhau. Ñaây laø con ñöôøng, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi treû tuoåi, nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc thaáy öôùc mô cuûa mình bò caét ñöùt bôûi nhöõng maâu thuaãn trong quaù khöù! Caàn phaûi daïy hoï tình huynh ñeä, daïy hoï nhìn vaøo caùc vì sao. Ñieàu naøy thöïc söï khaån thieát; noù seõ laø lieàu thuoác ngöøa höõu hieäu nhaát vì moät töông lai hoøa bình. Vì caùc baïn, caùc baïn treû thaân meán, laø hieän taïi vaø töông lai cuûa chuùng ta!
Veát thöông cuûa quaù khöù chæ coù theå ñöôïc chöõa laønh vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Rafah keå cho chuùng ta nghe veà taám göông anh huøng cuûa anh Najy, thuoäc coäng ñoàng Sabean Mandean, anh ñaõ cheát khi noã löïc cöùu gia ñình ngöôøi haøng xoùm Hoài giaùo cuûa mình. Coù bao nhieâu ngöôøi ôû ñaây, giöõa söï im laëng vaø thôø ô cuûa theá giôùi, ñaõ daán thaân vaøo nhöõng cuoäc haønh trình cuûa tình huynh ñeä! Rafah cuõng keå cho chuùng ta nghe veà nhöõng ñau khoå khoân taû cuûa cuoäc chieán khieán nhieàu ngöôøi phaûi töø boû queâ höông vaø ñaát nöôùc ñeå tìm kieám töông lai cho con caùi cuûa hoï. Caûm ôn chò, Rafah, ñaõ chia seû vôùi chuùng toâi quyeát taâm kieân ñònh cuûa chò ôû laïi ñaây, treân maûnh ñaát cuûa cha oâng chò. Caàu mong cho nhöõng ngöôøi khoâng theå laøm ñöôïc ñieàu ñoù, vaø phaûi chaïy troán, haõy tìm thaáy moät söï chaøo ñoùn töû teá, thích hôïp daønh cho nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông vaø ñau khoå.
Chính nhôø loøng hieáu khaùch, moät neùt ñaëc tröng cuûa nhöõng vuøng ñaát naøy, maø oâng AÙp-ra-ham ñöôïc Thieân Chuùa ñeán thaêm vaø ban cho moùn quaø laø moät ngöôøi con trai, khi döôøng nhö moïi hy voïng ñaõ taét (x. St 18,1-10). Thöa anh chò em thuoäc caùc toân giaùo khaùc nhau, ôû ñaây chuùng ta thaáy mình nhö ôû nhaø, vaø töø ñaây, chuùng ta cuøng nhau mong öôùc daán thaân hoaøn thaønh öôùc mô cuûa Thieân Chuùa; ñoù laø gia ñình nhaân loaïi coù theå trôû neân hieáu khaùch vaø chaøo ñoùn taát caû con caùi cuûa Ngöôøi; ñoù laø nhìn leân cuøng moät baàu trôøi, vaø seõ böôùc ñi trong hoøa bình treân cuøng moät maët ñaát.