Chuùa noùi veà ñieàu gì
vaø Chuùa noùi vôùi ai
Chuùa Nhaät Lôøi Chuùa (24/1): Chuùa noùi veà ñieàu gì vaø Chuùa noùi vôùi ai?
Vaên Yeân, SJ
Vatican (Vatican News 24-01-2021) - Luùc 10h saùng ngaøy 24 thaùng 1 naêm 2021, Chuùa Nhaät thöù III thöôøng nieân, Chuùa Nhaät Lôøi Chuùa, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Rino Fisichella, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh Taùi Truyeàn Giaûng Tin Möøng, thay maët Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ daâng Thaùnh Leã taïi ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ. Theo döï ñònh, chính Ñöùc Thaùnh Cha chuû söï Thaùnh Leã naøy; tuy nhieân, do bò ñau thaàn kinh toaï, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ uyû nhieäm cho Ñöùc Toång Giaùm Muïc Rino Fisichella thay ngaøi daâng Thaùnh Leã. Sau phaàn coâng boá Lôøi Chuùa, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Fisichella ñaõ ñoïc baøi giaûng ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha soaïn tröôùc. Ñöùc Thaùnh Cha khai trieån baøi giaûng döïa treân baøi ñoïc Tin Möøng, veà vieäc Chuùa Gieâsu goïi caùc moân ñeä ñaàu tieân, vôùi hai yù: (1) noùi veà ñieàu gì vaø (2) noùi vôùi ai.
Noùi veà ñieàu gì?
Tröôùc heát "noùi veà ñieàu gì?". Chuùa Gieâsu baét ñaàu rao giaûng theá naøy: "thôøi kyø ñaõ maõn vaø Trieàu Ñaïi Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn" (Mc 1,15). Thieân Chuùa ñang ôû gaàn, ñaây laø söù ñieäp ñaàu tieân. Nöôùc Thieân Chuùa hieän dieän treân maët ñaát. Thieân Chuùa khoâng ôû treân trôøi xa thaúm, taùch bieät vôùi thaân phaän con ngöôøi, nhö chuùng ta thöôøng nghó, nhöng Ngöôøi ôû vôùi chuùng ta. Khi Chuùa Gieâsu laøm ngöôøi thì thôøi gian xa caùch ñaõ keát thuùc. Töø ñoù, Thieân Chuùa heát söùc gaàn vaø khoâng bao giôø taùch rôøi khoûi baûn tính nhaân loaïi cuûa chuùng ta, vaø Ngöôøi khoâng bao giôø meät moûi vì noù. Söï gaàn guõi naøy naèm ôû phaàn môû ñaàu cuûa Tin Möøng, raèng Chuùa Gieâsu "ñaõ noùi" (caâu 15): Ngöôøi khoâng chæ noùi moät laàn duy nhaát, nhöng Ngöôøi tieáp tuïc laëp laïi nhieàu laàn. Neáu ñaây laø lôøi khôûi ñaàu vaø khoâng ngöøng laëp laïi trong lôøi rao giaûng cuûa Chuùa Gieâsu, thì ñieàu ñoù cuõng phaûi thöôøng xuyeân trong ñôøi soáng vaø lôøi loan baùo cuûa Kitoâ höõu. Tröôùc moãi lôøi noùi veà Thieân Chuùa, thì ñaõ coù Lôøi cuûa Ngöôøi daønh cho chuùng ta, raèng: "Ñöøng sôï, Ta ôû cuøng con. Ta ôû gaàn con vaø seõ gaàn con".
Lôøi Chuùa cho pheùp chuùng ta ñuïng chaïm ñeán söï gaàn guõi naøy. Ñaây laø thuoác giaûi cho söï sôï haõi phaûi moät mình ñoái dieän vôùi cuoäc soáng. Thaät vaäy, Thieân Chuùa, qua Lôøi cuûa Ngöôøi, an uûi chuùng ta vaø ôû cuøng nhöõng ai ñôn ñoäc. Khi noùi vôùi chuùng ta, Ngöôøi nhaéc chuùng ta raèng chuùng ta ôû trong traùi tim cuûa Ngöôøi, chuùng ta quyù giaù trong maét cuûa Ngöôøi. Lôøi cuûa Thieân Chuùa thaám ñöôïm söï bình an, nhöng khoâng ñeå chuùng ta an vò. Lôøi Chuùa laø Lôøi cuûa an uûi, nhöng cuõng laø Lôøi cuûa hoaùn caûi. "Anh em haõy hoaùn caûi", Chuùa Gieâsu noùi ngay sau khi coâng boá Nöôùc Thieân Chuùa ñeán gaàn. Bôûi vì vôùi söï gaàn guõi cuûa Ngöôøi, thì thôøi gian xa caùch vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi ngöôøi khaùc keát thuùc; vaø thôøi gian moãi ngöôøi chæ nghó cho rieâng mình cuõng keát thuùc. Söï xa caùch khoâng phaûi laø cuûa Kitoâ höõu, bôûi vì ai coù kinh nghieäm veà söï gaàn guõi cuûa Thieân Chuùa thì khoâng theå xa caùch ngöôøi beân caïnh, khoâng theå laùnh maët hoï trong söï thôø ô. Theo nghóa naøy, ai thaân quen vôùi Lôøi Chuùa seõ nhaän ñöôïc söï ñaûo loän laønh maïnh veà cuoäc soáng cuûa mình: hoï khaùm phaù ra raèng cuoäc soáng khoâng phaûi laø thôøi gian ñeå nhìn vaøo mình töø aùnh nhìn cuûa ngöôøi khaùc vaø lo baûo veä chính mình, nhöng laø cô hoäi ñeå ñi ñeán gaëp gôõ ngöôøi khaùc nhaân danh Thieân Chuùa gaàn guõi. Nhö theá Lôøi Chuùa, ñöôïc gieo nôi maûnh ñaát traùi tim chuùng ta, giuùp chuùng ta gieo hy voïng qua söï gaàn guõi, nhö Thieân Chuùa laøm vôùi chuùng ta.
Noùi vôùi ai?
Ñieåm thöù hai laø: Chuùa Gieâsu noùi vôùi ai? Tröôùc heát Ngöôøi noùi vôùi nhöõng ngöôøi ñaùnh caù cuûa mieàn Galileâ. Hoï laø nhöõng ngöôøi ñôn sô, soáng baèng hoa traùi tay hoï ngaøy ñeâm chaêm chæ laøm vieäc. Hoï khoâng phaûi laø chuyeân gia Kinh Thaùnh, cuõng khoâng noåi baät veà khoa hoïc vaø vaên hoaù. Hoï soáng trong moät khu vöïc hoãn taïp, vôùi nhieàu daân toäc, saéc toäc vaø toân giaùo: ñaây laø vuøng ñaát xa söï thuaàn khieát toân giaùo cuûa Gieârusalem nhaát, xa trung taâm cuûa ñaát nöôùc nhaát. Nhöng Chuùa Gieâsu baét ñaàu töø ñoù, khoâng phaûi töø trung taâm maø laø töø ngoaïi bieân. Ngaøi laøm ñieàu ñoù cuõng ñeå noùi vôùi chuùng ta raèng khoâng ai ôû ngoaøi rìa traùi tim Thieân Chuùa. Taát caû coù theå nhaän ñöôïc Lôøi Chuùa vaø chính mình gaëp Lôøi Chuùa. Coù moät chi tieát hay trong Tin Möøng raèng, lôøi loan baùo cuûa Chuùa Gieâsu ñeán "sau" lôøi cuûa Gioan. Ñaây laø moät caùi "sau" mang tính quyeát ñònh, ñaùnh daáu söï khaùc bieät: Gioan chaøo ñoùn daân chuùng trong sa maïc, nôi daønh cho nhöõng ai coù theå rôøi khoûi nôi hoï soáng. Ngöôïc laïi, Chuùa Gieâsu noùi veà Thieân Chuùa nôi con tim cuûa xaõ hoäi, vôùi taát caû moïi ngöôøi, nôi hoï ñang soáng. Ngaøi cuõng khoâng noùi vaøo thôøi ñieåm vaø lòch laøm vieäc coá ñònh: ngaøi noùi khi ñi doïc bôø bieån, khi nhöõng ngöôøi ñaùnh caù ñang chaøi löôùi. Ngaøi ñeán vôùi con ngöôøi taïi nhöõng nôi vaø thôøi ñieåm thöôøng ngaøy nhaát. Ñaây laø söùc maïnh phoå quaùt cuûa Lôøi Chuùa, ñeán vôùi taát caû vaø trong moïi lónh vöïc cuoäc soáng.
Nhöng lôøi cuõng coù söùc maïnh ñaëc thuø, nghóa laø noùi vôùi moãi ngöôøi theo caùch thöùc tröïc tieáp vaø caù vò. Caùc moân ñeä khoâng bao giôø queân nhöõng lôøi ñaõ ñöôïc nghe trong ngaøy ñoù treân bôø hoà, gaàn chieác thuyeàn, vôùi nhöõng ngöôøi thaân vaø ñoàng nghieäp, nhöõng lôøi naøy maõi maõi ñaùnh daáu cuoäc ñôøi cuûa hoï. Ñöùc Gieâsu noùi vôùi hoï: "Caùc anh haõy ñi theo toâi, toâi seõ laøm cho caùc anh thaønh nhöõng keû löôùi ngöôøi." (v.17). Ñöùc Gieâsu khoâng thu huùt hoï baèng nhöõng baøi thuyeát giaûng cao sieâu vaø khoâng theå ñaït ñöôïc, nhöng noùi veà cuoäc soáng cuûa hoï: vôùi nhöõng ngöôøi ñaùnh caù thì Ngaøi noùi veà löôùi ngöôøi. Neáu Ñöùc Gieâsu noùi: "haõy theo toâi, toâi seõ laøm cho caùc anh thaønh caùc Toâng Ñoà, caùc anh seõ ñöôïc sai vaøo theá giôùi vaø loan baùo Tin Möøng vôùi söùc maïnh Thaùnh Thaàn, caùc anh bò gieát cheát nhöng trôû thaønh caùc thaùnh", thì chuùng ta coù theå töôûng töôïng ñöôïc Pheâroâ vaø Anreâ seõ traû lôøi theá naøo: "Xin caûm ôn, nhöng chuùng toâi thích löôùi vaø thuyeàn cuûa chuùng toâi hôn." Ngöôïc laïi, Ñöùc Gieâsu keâu goïi hoï khôûi ñi töø cuoäc soáng cuûa hoï. Töø caâu noùi löôùi ngöôøi nhö löôùi caù, hoï seõ töøng böôùc khaùm phaù raèng cuoäc soáng baèng ngheà ñaùnh caù thì ít oûi, trong khi ra khôi theo Lôøi Chuùa Gieâsu laïi laø bí aån cuûa nieàm vui.
Thieân Chuùa cuõng laøm nhö theá vôùi chuùng ta: Ngöôøi tìm chuùng ta taïi nôi cuûa chuùng ta, Ngöôøi yeâu chuùng ta nhö chuùng ta laø vaø kieân nhaãn ñoàng haønh töøng böôùc vôùi chuùng ta. Gioáng nhö vôùi nhöõng ngöôøi ñaùnh caù, Ngöôøi chôø ñôïi chuùng ta nôi bôø cuûa cuoäc soáng. Vôùi Lôøi cuûa Ngöôøi, Ngöôøi muoán chuùng ta thay ñoåi loä trình, ñeå chuùng ta khoâng coøn laây laát, nhöng ra khôi phía sau Ngöôøi.
Lôøi môøi goïi mang Kinh Thaùnh theo mình
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha keát thuùc vôùi lôøi môøi goïi: Anh chò em thaân meán, chuùng ta ñöøng töø boû Lôøi Chuùa. Ñoù laø böùc thö tình daønh cho chuùng ta, ñöôïc vieát töø Ngöôøi bieát chuùng ta caùch ñaëc bieät: khi ñoïc noù, chuùng ta nghe laïi tieáng Ngöôøi, nhìn thaáy khuoân maët cuûa Ngöôøi, vaø ñoùn nhaän Thaùnh Thaàn cuûa Ngöôøi. Lôøi laøm cho chuùng ta gaàn vôùi Thieân Chuùa.
Haõy mang theo Lôøi Chuùa beân mình, trong tuùi, treân ñieän thoaïi. Haõy daønh cho Lôøi Chuùa moät vò trí xöùng ñaùng trong ngoâi nhaø cuûa chuùng ta, ôû nôi chuùng ta deã nhôù ñeå môû ra haèng ngaøy, coù theå vaøo ñaàu ngaøy hoaëc cuoái ngaøy. Nhö theá, giöõa muoân vaøn lôøi noùi vaøo tai chuùng ta, cuõng coù nhöõng Lôøi Chuùa ñeán ñöôïc con tim chuùng ta. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, chuùng ta caàu xin Chuùa söùc maïnh ñeå taét tivi vaø môû Kinh Thaùnh; ñeå ñoùng ñieän thoaïi vaø môû Tin Möøng. Trong naêm phuïng vuï naøy, chuùng ta ñoïc Tin Möøng Maccoâ, ñôn giaûn nhaát vaø ngaén nhaát. Taïi sao chuùng ta laïi khoâng moät mình ñoïc noù, töøng böôùc nhoû haèng ngaøy? Ngöôøi seõ laøm cho chuùng ta caûm thaáy Chuùa gaàn guõi vaø khôi daäy nôi chuùng ta loøng cam ñaûm treân haønh trình cuoäc soáng.