Baøi giaûng Muøa Voïng thöù ba
cuûa Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa
Baøi giaûng Muøa Voïng thöù ba cuûa Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa.
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 19-12-2020) - Hoâm thöù Saùu 18 thaùng 12 naêm 2020, Ñöùc Hoàng y Raniero Cantalamessa tieáp tuïc baøi giaûng thöù ba cuõng laø baøi giaûng cuoái tröôùc Ñöùc Thaùnh Cha vaø Giaùo trieàu Roma trong Muøa Voïng naêm 2020. Vò giaûng thuyeát Phuû Giaùo hoaøng taäp trung vaøo maàu nhieäm Giaùng Sinh vaø nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi khaùm phaù Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå trong ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi ñau khoå treân theá giôùi, ñoù laø söï khieâm nhöôøng cuûa Thieân Chuùa.
Ñöùc Hoàng y noùi: Leã Giaùng Sinh cho pheùp chuùng ta môû roäng chaân trôøi: töø bieån Galileâ ñeán toaøn theá giôùi, töø caùc toâng ñoà ñeán chuùng ta: "Ngoâi Lôøi ñaõ trôû neân ngöôøi phaøm vaø cö nguï giöõa chuùng ta" (Ga 1,14). Trong baûn dòch Hy Laïp, ñieàu naøy dieãn taû yù töôûng veà moät haønh ñoäng ñaõ hoaøn thaønh vaø khoâng theå ñaûo ngöôïc.
"Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta", nghóa laø ñöùng veà phía con ngöôøi, laø baïn vaø laø ñoàng minh cuûa con ngöôøi choáng laïi söùc maïnh cuûa söï aùc. Chuùng ta phaûi taùi khaùm phaù yù nghóa nguyeân thuûy vaø ñôn giaûn trong maàu nhieäm nhaäp theå cuûa Ngoâi Lôøi, ngoaøi taát caû caùc giaûi thích thaàn hoïc vaø caùc tín ñieàu ñöôïc xaây döïng treân ñoù. Thieân Chuùa ñaõ ñeán ôû giöõa chuùng ta! Chuùa muoán ñaët teân rieâng cho söï kieän naøy: Emmanuel, Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta. Ñieàu maø Isaia ñaõ tieân baùo "Naøy ñaây ngöôøi thieáu nöõ mang thai, sinh haï con trai, vaø ñaët teân laø Emmanuel" (Is 7, 14) ñaõ trôû thaønh söï thaät.
Soáng khieâm nhöôøng ñeå hieåu söï töï haï cuûa Thieân Chuùa
Ñöùc Hoàng y noùi ñeán nhöõng khoù khaên trong vieäc tin vaøo maàu nhieäm Nhaäp Theå cuûa Ngoâi Lôøi cuûa ngöôøi thôøi xöa vaø caû ngaøy nay, vaø noùi: Thaùnh Augustinoâ khaùm phaù ra raèng caên coäi cuûa khoù khaên maø thaùnh nhaân caûm thaáy ñeå coù theå tin vaøo maàu nhieäm nhaäp theå laø söï thieáu khieâm nhöôøng. Nhö ngaøi vieát trong cuoán Töï Thuù: "khoâng khieâm nhöôøng, toâi khoâng theå hieåu ñöôïc söï khieâm nhöôøng cuûa chính Thieân Chuùa".
Kinh nghieäm cuûa thaùnh Augustinoâ cuõng chæ ra caùch ñeå vöôït qua trôû ngaïi: gaït boû loøng kieâu haõnh vaø ñoùn nhaän söï khieâm nhöôøng cuûa Thieân Chuùa. "Laïy Cha laø Chuùa Teå trôøi ñaát, con xin ngôïi khen Cha, vì Cha ñaõ giaáu khoâng cho baäc khoân ngoan thoâng thaùi bieát nhöõng ñieàu naøy, nhöng laïi maëc khaûi cho nhöõng ngöôøi beù moïn" (Mt 11,25): toaøn boä lòch söû baát tín cuûa loaøi ngöôøi ñöôïc giaûi thích baèng nhöõng lôøi naøy cuûa Ñöùc Kitoâ. Söï khieâm nhöôøng cung caáp chìa khoùa ñeå hieåu ñöôïc söï nhaäp theå. Ñeå phoâ tröông thì caàn ít noã löïc; nhöng caàn raát nhieàu noã löïc môùi coù theå böôùc sang moät beân vaø töï huûy ñöôïc. Thieân Chuùa quyeàn naêng voâ haïn trong söï töï haï naøy: "Ngöôøi laïi coøn haï mình, vaâng lôøi cho ñeán noãi baèng loøng chòu cheát, cheát treân caây thaäp töï" (Pl 2,8).
Thieân Chuùa laø tình yeâu, vì theá Thieân Chuùa khieâm nhöôøng! Tình yeâu taïo ra söï phuï thuoäc vaøo ngöôøi yeâu, moät thöù leä thuoäc khoâng laøm baïn nhuïc nhaõ, nhöng khieán baïn haïnh phuùc. Hai cuïm töø "Thieân Chuùa laø tình yeâu" vaø "Thieân Chuùa laø söï khieâm nhöôøng" gioáng nhö hai maët cuûa moät ñoàng tieàn. Nhöng, töø ngöõ khieâm nhöôøng coù nghóa laø gì, khi noù ñöôïc aùp duïng cho Thieân Chuùa vaø ñaâu laø yù nghóa trong nhöõng lôøi naøy cuûa Chuùa Gieâsu: "Haõy hoïc vôùi toâi vì toâi coù loøng hieàn haäu vaø khieâm nhöôøng" (Mt 11:29)? Lôøi giaûi thích veà söï khieâm nhöôøng khoâng nhaát thieát phaûi trôû neân nhoû beù vì thöïc teá ngöôøi ta coù theå nhoû maø khoâng khieâm nhöôøng; noù khoâng phaûi laø vieäc coi baûn thaân mình laø nhoû beù; vaø cuõng khoâng phaûi laø vieäc tuyeân boá mình nhoû beù; nhöng noù bao goàm vieäc vì tình yeâu maø laøm cho baûn thaân trôû neân nhoû beù. Theo nghóa naøy, chæ coù Chuùa môùi thöïc söï khieâm nhöôøng.
ÔÛ giöõa anh em coù moät Ñaáng maø anh em khoâng bieát
Vò giaûng thuyeát Phuû Giaùo hoaøng môøi goïi moïi ngöôøi quay trôû veà troïng taâm cuûa maàu nhieäm Nhaäp Theå: "Ngoâi Lôøi ñaõ trôû neân ngöôøi phaøm vaø cö nguï giöõa chuùng ta". Chuùa ôû vôùi chuùng ta maõi maõi, khoâng theå thay ñoåi. Töø nay trôû ñi, ñaây laø trung taâm cuûa lôøi tieân tri Kitoâ.
Dacaria haân hoan tieân baùo Vò Tieàn Hoâ laø "ngoân söù cuûa Ñaáng Toái Cao" (Lc 1,76) vaø Chuùa Gieâsu noùi veà oâng raèng oâng coøn "hôn caû moät ngoân söù" (Mt 11, 9). Nhöng Gioan Taåy Giaû laø moät ngoân söù theo nghóa naøo? Caùc vò ngoân söù trong Kinh Thaùnh ñaõ loan baùo veà moät söï cöùu chuoäc trong töông lai; Gioan Taåy Giaû khoâng loan baùo veà moät söï cöùu roãi trong töông lai; traùi laïi, oâng chæ vaøo moät ngöôøi ñang ôû ñoù tröôùc maët oâng. Caùc ngoân söù xöa ñaõ giuùp daân chuùng vöôït qua raøo caûn cuûa thôøi gian; Gioan Taåy Giaû giuùp daân chuùng vöôït qua raøo caûn cuûa veû beà ngoaøi traùi ngöôïc.
Ñaây laø moät nhieäm vuï ngoân söù sieâu phaøm vaø ngöôøi ta hieåu taïi sao Vò Tieàn Hoâ ñöôïc ñònh nghóa "hôn caû moät ngoân söù". OÂng laø ngöôøi chæ vaøo moät ngöôøi vaø thoát ra moät lôøi môøi goïi "Ñaây laø Chieân Thieân Chuùa, Ñaáng xoùa boû toäi traàn gian (Ga 1, 29). Thaät laø moät caûm giaùc run sôï cuûa nhöõng ngöôøi laàn ñaàu tieân ñoùn nhaän maëc khaûi naøy. Moät haønh ñoäng maïnh meõ cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ñoàng haønh vôùi nhöõng lôøi cuûa Vò Tieàn Hoâ vaø tieát loä söï thaät cho nhöõng taám loøng thieän chí. Quaù khöù vaø töông lai, söï chôø mong vaø söï thaønh toaøn chaïm vaøo nhau.
Theo Ñöùc Hoàng y, Gioan Taåy Giaû ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta nhieäm vuï ngoân söù: tieáp tuïc keâu lôùn tieáng: "Coù moät vò ñang ôû giöõa caùc oâng maø caùc oâng khoâng bieát" (Ga 1,26). Gioan Taåy Giaû ñaõ khai tröông lôøi ngoân söù môùi, khoâng chæ loan baùo veà moät ôn cöùu ñoä töông lai, maø laø maëc khaûi söï hieän dieän cuûa Chuùa Kitoâ trong lòch söû: "Thaày ôû cuøng anh em moïi ngaøy cho ñeán taän theá" (Mt 28, 20). Ñöùc Kitoâ hieän dieän trong lòch söû khoâng vì chæ Ngöôøi ñöôïc vieát vaø noùi ñeán, nhöng vì Ngöôøi ñaõ soáng laïi vaø soáng theo Thaàn Khí. Coâng cuoäc loan baùo Tin Möøng baét ñaàu töø ñaây.
Ngöôøi ngheøo cuûa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo hoäi
Sau khi ñaõ nhaän thöùc ñöôïc Thieân Chuùa ñaõ trôû thaønh ngöôøi phaøm, ñieàu quan troïng khoâng keùm ñoù laø phaûi bieát ñöôïc loaïi ngöôøi phaøm naøo Thieân Chuùa nhaäp theå. Ñöùc Hoàng y trích lôøi cuûa thaùnh Phaoloâ ñeå xaùc ñònh ñieàu naøy: "Ñöùc Gieâsu Kitoâ voán dó laø Thieân Chuùa nhöng ñaõ hoaøn toaøn truùt boû vinh quang maëc laáy thaân noâ leä" (Pl 2, 5); "Chuùa Kitoâ voán giaøu sang phuù quyù, nhöng ñaõ töï yù trôû neân ngheøo khoù" (2 Cr, 8-9).
Ñöùc Hoàng y noùi tieáp: "Bí tích" cuûa söï ngheøo khoù! Neáu trong söï kieän nhaäp theå, theo moät nghóa naøo ñoù, Ngoâi Lôøi ñaõ maëc laáy thaân phaän con ngöôøi, theo caùch cuï theå, ngöôøi ngheøo khieâm toán, ngöôøi ñau khoå. Ngaøi ñaõ "laäp" daáu chæ naøy, nhö khi Ngaøi laäp Bí tích Thaùnh Theå. Thaät vaäy, Chuùa Gieâsu ñaõ tuyeân boá treân baùnh nhöõng lôøi naøy "ñaây laø mình Thaày" vaø sau ñoù Chuùa cuõng noùi nhöõng lôøi töông töï nhö vaäy daønh cho ngöôøi ngheøo trong Tin Möøng Thaùnh Matheâu chöông 25, veà ngaøy Con Ngöôøi ñeán trong vinh quang ngöï treân ngai phaùn xeùt.
Ñöùc Hoàng y giaûi thích: Vì vaäy ngöôøi ngheøo cuûa Chuùa Kitoâ khoâng phaûi vì ngöôøi ngheøo tuyeân boá raèng hoï thuoäc veà Chuùa, nhöng bôûi vì chính Chuùa tuyeân boá ngöôøi ngheøo thuoäc veà Ngaøi, laø thaân theå Ngaøi. Tuy nhieân, ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø chæ caàn laø ngöôøi ngheøo trong theá giôùi naøy laø coù theå töï ñoäng böôùc vaøo vöông quoác Thieân Chuùa. Nhöõng lôøi "Haõy ñeán hôõi nhöõng keû ñöôïc Cha toâi chuùc phuùc" höôùng ñeán ngöôøi chaêm soùc ngöôøi ngheøo, khoâng nhaát thieát chính hoï laø ngöôøi ngheøo.
Hieåu nhö vaäy, theo vò giaûng thuyeát Phuû Giaùo hoaøng, Giaùo hoäi cuûa Chuùa Kitoâ lôùn hôn nhieàu so vôùi nhöõng gì chuùng ta bieát ñeán veà ngöôøi ngheøo qua con soá thoáng keâ. Chuùa Gieâsu ñaõ tuyeân boá: "Taát caû nhöõng gì caùc ngöôi laøm cho moät trong nhöõng anh em beù nhoû nhaát cuûa Ta ñaây, laø caùc ngöôi ñaõ laøm cho chính Ta vaäy" (Mt 25, 40). Anh em beù nhoû khoâng coù nghóa laø nhöõng ngöôøi tin, nhöng laø taát caû moïi ngöôøi.
Thieân Chuùa ñeán vôùi moãi linh hoàn
Tieáp ñeán, Ñöùc Hoàng y noùi ñeán moät ñieàu cô baûn khaùc: Chuùa Gieâsu "khoâng ñeán theá gian moät caùch chung chung, nhöng ñeán vôùi caù nhaân moãi linh hoàn tin Chuùa". Do ñoù, Chuùa "khoâng chæ hieän dieän treân con thuyeàn cuûa theá giôùi hay cuûa Giaùo hoäi; noù hieän dieän treân con thuyeàn nhoû cuûa ñôøi toâi".
Vaø nhö theá, ñaïi dòch coù theå laø dòp ñeå nhieàu ngöôøi phaùt hieän ra raèng chuùng ta khoâng gaëp Chuùa chæ baèng caùch ñeán nhaø thôø; chuùng ta coù theå toân thôø Thieân Chuùa trong Thaàn Khí vaø söï thaät, vaø ôû vôùi Chuùa Gieâsu ngay caû khi chuùng ta ñoùng cöûa taïi nhaø, hoaëc trong phoøng cuûa mình. Taát nhieân, ngöôøi Kitoâ höõu seõ khoâng bao giôø coù theå laøm ñöôïc ñieàu gì neáu khoâng coù Thaùnh Theå vaø coäng ñoaøn; nhöng khi ñieàu naøy bò ngaên caûn bôûi ñieàu kieän baát khaû khaùng, Kitoâ höõu khoâng ñöôïc nghó raèng ñôøi soáng ñöùc tin cuûa mình bò giaùn ñoaïn. Neáu chuùng ta chöa bao giôø gaëp Ñöùc Kitoâ trong taâm hoàn, chuùng ta seõ khoâng bao giôø gaëp Ngaøi ôû nôi khaùc, theo nghóa maïnh cuûa töø naøy. Thaùnh Elizabeth Chuùa Ba Ngoâi ñaõ tìm thaáy bí quyeát veà söï thaùnh thieän ôû ñieàu naøy. Thaùnh nöõ vieát cho moät ngöôøi baïn: "Döôøng nhö toâi ñaõ tìm thaáy thieân ñaøng cuûa mình treân traùi ñaát, vì thieân ñaøng laø Chuùa vaø Chuùa ôû trong taâm hoàn toâi. Ngaøy toâi hieåu ra ñieàu naøy, moïi thöù nhö böøng saùng".
Coù moät lôøi khaúng ñònh taùo baïo veà Giaùng Sinh ñaõ vang leân töø ñôøi naøy qua ñôøi khaùc, treân moâi mieäng cuûa caùc tieán só vaø thaày daïy vó ñaïi Giaùo hoäi, nhö thaùnh Augustinoâ, thaùnh Bernañoâ vaø moät soá vò khaùc: "Coù ích gì cho toâi khi Chuùa Kitoâ ñaõ ñöôïc Ñöùc Maria sinh ra moät laàn taïi Beâlem, maø bôûi ñöùc tin, Ngöôøi laïi khoâng ñöôïc sinh ra trong loøng toâi?". Thaùnh Ambroâsioâ vieát: "Chuùa Kitoâ ñöôïc sinh ra ôû ñaâu, theo nghóa saâu xa nhaát, neáu khoâng ôû trong traùi tim vaø linh hoàn baïn?".