Ñöùc Thaùnh Cha göûi söù ñieäp video
cho caùc tham döï vieân
tham döï cuoäc gaëp gôõ "Neàn kinh teá Phanxicoâ"
Ñöùc Thaùnh Cha göûi söù ñieäp video cho caùc tham döï vieân tham döï cuoäc gaëp gôõ "Neàn kinh teá Phanxicoâ".
Ngoïc Yeán
Assisi (Vatican News 23-11-2020) - Söï kieän quoác teá "Neàn Kinh teá Phanxicoâ" keùo daøi 3 ngaøy töø 19 ñeán 21 thaùng 11 naêm 2020, taïi Assisi, YÙ vôùi söï tham döï tröïc tuyeán cuûa hôn 2,000 doanh nhaân vaø sinh vieân döôùi 35 tuoåi töø caùc chaâu luïc. Nhaân dòp naøy, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ göûi söù ñieäp video ñeán caùc tham döï vieân.
Môû ñaàu söù ñieäp, Ñöùc Thaùnh Cha caùm ôn söï tham gia, cuøng nhau laøm vieäc trong thôøi gian vöøa qua cuûa caùc chuyeân gia vaø doanh nhaân. Maëc duø chöông trình phaûi thay ñoåi nhöng moïi ngöôøi khoâng heà naûn chí, traùi laïi, tieáp tuïc suy tö moät caùch nghieâm tuùc vaø coù traùch nhieäm, höôùng tôùi moät söï thay ñoåi.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "YÙ töôûng ban ñaàu laø gaëp gôõ ôû Assisi, ñeå nhöõng böôùc chaân cuûa Thaùnh Phanxicoâ truyeàn caûm höùng cho chuùng ta. Nôi Thaùnh Giaù cuûa Thaùnh Damiano vaø nôi nhöõng khuoân maët khaùc, nhö khuoân maët cuûa ngöôøi phong cuøi, Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaëp thaùnh Phanxicoâ, goïi ngaøi vaø giao cho ngaøi moät söù vuï; Thieân Chuùa thaùo côûi nhöõng thaàn töôïng ñaõ laøm thaùnh nhaân bò coâ laäp, côûi boû nhöõng boái roái ñaõ laøm ngaøi bò teâ lieät vaø ñoùng kín trong thoùi quen yeáu ñuoái khi nghó raèng "ñaây laø caùch nhöõng söï vieäc thöôøng ñöôïc laøm" (ñaây laø moät söï yeáu ñuoái!)... Chuùa ñaõ ban taëng cho ngaøi khaû naêng caát leân baøi ca ngôïi khen, bieåu hieän cuûa nieàm vui, töï do vaø trao ban chính mình. Vì vaäy, ñoái vôùi cha, cuoäc gaëp gôõ tröïc tuyeán naøy ôû Assisi khoâng phaûi laø ñieåm ñeán nhöng laø moät löïc ñaåy ñaàu tieân cuûa moät quaù trình maø chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñeå soáng nhö moät ôn goïi, moät neàn vaên hoùa vaø nhö moät hieäp öôùc".
Ôn goïi cuûa Assisi
Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà ôn goïi cuûa Thaùnh Phanxicoâ: "Phanxicoâ, con haõy ñi söûa laïi ngoâi nhaø cuûa Ta, nhö con thaáy, ñang ñoå naùt". Nhöõng lôøi naøy ñaõ laøm cho ngöôøi thanh nieân Phanxicoâ xuùc ñoäng vaø laø lôøi keâu goïi ñaëc bieät ñoái vôùi moãi chuùng ta. Khi caùc con caûm thaáy ñöôïc keâu goïi, ñöôïc tham gia vaø laø ngöôøi giöõ vai chính cuûa "söï bình thöôøng" caàn ñöôïc xaây döïng, caùc con bieát caùch noùi "vaâng" vaø ñieàu naøy mang laïi hy voïng. Cha bieát caùc con ñaõ ngay laäp töùc ñoùn nhaän lôøi keâu goïi naøy vì caùc con ñaõ thaáy, phaân tích, traûi nghieäm vaø bieát raèng chuùng ta khoâng theå tieáp tuïc ñi theo caùch naøy: ñieàu naøy ñaõ ñöôïc theå hieän roõ raøng qua möùc ñoä taùn thaønh, ñaêng kyù vaø tham gia vaøo hieäp öôùc naøy. Caùc con theå hieän söï nhaïy caûm vaø quan taâm ñaëc bieät ñeå xaùc ñònh caùc vaán ñeà quan troïng ñang chaát vaán chuùng ta. Caùc con ñaõ laøm ñieàu ñoù töø moät goùc ñoä cuï theå: kinh teá, laø lónh vöïc tìm kieám, nghieân cöùu vaø laøm vieäc cuûa caùc con. Caùc con bieát raèng caàn phaûi nhìn nhaän moät caùch coù traùch nhieäm, heä thoáng theá giôùi hieän nay khoâng beàn vöõng vaø ñang aûnh höôûng ñeán traùi ñaát, ngöôøi chò cuûa chuùng ta, ñang bò ngöôïc ñaõi vaø töôùc ñoaït nghieâm troïng, cuøng vôùi nhöõng ngheøo vaø bò loaïi tröø, nhöõng ngöôøi ñaàu tieân bò laõng queân.
Haõy caån thaän ñeå khoâng bò thuyeát phuïc raèng ñaây chæ laø moät ñieåm chung ñöôïc laëp ñi laëp laïi. Caùc con ñöôïc keâu goïi taïo ra taùc ñoäng cuï theå ôû caùc thaønh phoá vaø tröôøng ñaïi hoïc cuûa caùc con, trong coâng vieäc vaø nghieäp ñoaøn, trong caùc coâng ty vaø phong traøo, trong caùc vaên phoøng coâng vaø tö vôùi trí tueä, cam keát vaø nieàm tin, ñeå ñaït ñöôïc coát loõi vaø traùi tim nôi caùc chuû ñeà vaø moâ hình ñöôïc xaây döïng vaø quyeát ñònh. Taát caû ñieàu naøy ñaõ thuùc ñaåy cha môøi caùc con thöïc hieän hieäp öôùc naøy. Möùc ñoä nghieâm troïng cuûa tình hình hieän taïi, maø ñaïi dòch Covid ñaõ gaây ra, ñoøi hoûi söï nhaän thöùc coù traùch nhieäm cuûa taát caû caùc taùc nhaân xaõ hoäi, cuûa taát caû chuùng ta, trong ñoù caùc con naém giöõ vai chính: keát quaû caùc haønh ñoäng vaø quyeát ñònh cuûa chuùng ta seõ aûnh höôûng ñeán caùc con ñaàu tieân, do ñoù caùc con khoâng theå traùnh khoûi nhöõng nôi noù ñöôïc taïo ra, cha khoâng noùi töông lai cuûa caùc con, maø laø hieän taïi. Caùc con khoâng theå ñi ra khoûi nôi taïo ra hieän taïi vaø töông lai. Hoaëc laø caùc con tham gia vaøo lòch söû hoaëc lòch söû seõ vöôït qua caùc con.
Moät neàn vaên hoùa môùi
Chuùng ta caàn moät söï thay ñoåi, chuùng ta muoán moät söï thay ñoåi, chuùng ta ñang tìm kieám moät söï thay ñoåi. Vaán ñeà naûy sinh khi chuùng ta nhaän ra raèng, ñoái vôùi nhieàu khoù khaên ñang buûa vaây chuùng ta, chuùng ta khoâng coù caâu traû lôøi thích ñaùng vaø bao goàm; ngöôïc laïi, chuùng ta bò phaân maûnh trong caùc phaân tích vaø chaån ñoaùn, daãn ñeán vieäc ngaên chaën moïi giaûi phaùp khaû thi. Veà cô baûn, chuùng ta thieáu vaên hoùa caàn thieát ñeå cho pheùp vaø kích thích môû ra nhöõng taàm nhìn khaùc nhau, döïa treân moät loaïi tö töôûng, moät loaïi chính trò, moät loaïi chöông trình giaùo duïc. Neáu caáp thieát phaûi tìm caâu traû lôøi, ñieàu caàn thieát laø phaùt trieån vaø hoã trôï caùc nhoùm quaûn lyù coù khaû naêng xaây döïng vaên hoùa. Caàn phaûi chaêm soùc vaø caûi thieän ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta, phaûi thay ñoåi loái soáng, moâ hình saûn xuaát vaø tieâu duøng, cô caáu quyeàn löïc hôïp nhaát ñieàu haønh xaõ hoäi.
Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu naøy, theo Ñöùc Thaùnh Cha, chuùng ta caàn caùc nhoùm ngöôøi laõnh ñaïo coäng ñoàng vaø theá cheá coù theå giaûi quyeát caùc vaán ñeà.
Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh Cha trích lôøi cuûa Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI khi noùi veà naïn ñoùi treân theá giôùi: "Naïn ñoùi khoâng leä thuoäc quaù nhieàu vaøo söï thieáu vaät chaát, nhöng ñuùng hôn vaøo söï khan hieám caùc nguoàn löïc xaõ hoäi, maø ñieàu quan troïng hôn caû ñoù laø tính chaát theå cheá".
Ñöùc Thaùnh Cha tieáp tuïc: "Neáu caùc con coù theå giaûi quyeát ñieàu naøy, caùc con seõ coù con ñöôøng roäng môû cho töông lai. Cuoäc khuûng hoaûng kinh teá vaø xaõ hoäi, maø nhieàu ngöôøi ñang phaûi chòu ñöïng, khoâng dung thöù cho vieäc chuùng ta ñaët lôïi ích cuûa moät laõnh vöïc laøm thieät haïi ñeán coâng ích. Chuùng ta phaûi quay trôû laïi moät chuùt veà söï thaàn bí cuûa coâng ích. Theo nghóa naøy, haõy cho pheùp cha nhaán maïnh ñeán moät hoaït ñoäng maø caùc con ñaõ traûi nghieäm nhö moät phöông phaùp luaän ñeå giaûi quyeát xung ñoät moät caùch laønh maïnh vaø mang tính caùch maïng. Trong nhöõng thaùng naøy, caùc con ñaõ chia seû nhöõng suy tö vaø caùc khung lyù thuyeát quan troïng. Caùc con ñaõ thaûo luaän veà 12 chuû ñeà vaø xaùc ñònh nhöõng caùch khaû thi. Caùc con ñaõ traûi nghieäm vaên hoùa gaëp gôõ laø raát caàn thieát, noù ñoái laäp vôùi vaên hoùa vöùt boû, voán laø thôøi thöôïng. Vaø vaên hoùa gaëp gôõ naøy cho pheùp nhieàu tieáng noùi ngoài cuøng moät baøn ñeå ñoái thoaïi, suy nghó, thaûo luaän vaø saùng taïo, töø nhieàu chieàu kích khaùc nhau vaø ñöa ra caùc caâu traû lôøi cho caùc vaán ñeà toaøn caàu aûnh höôûng ñeán caùc daân toäc vaø neàn daân chuû cuûa chuùng ta. Vieäc thöïc hieän gaëp gôõ vöôït qua moïi khaùc bieät chính ñaùng naøy laø böôùc cô baûn cho baát kyø söï chuyeån ñoåi naøo giuùp mang laïi cho cuoäc soáng moät neàn vaên hoùa, kinh teá, chính trò vaø xaõ hoäi môùi; bôûi vì seõ khoâng theå tham gia vaøo nhöõng ñieàu vó ñaïi chæ theo quan ñieåm lyù thuyeát hoaëc quan ñieåm caù nhaân".
Ñeå ñaït ñöôïc neàn vaên hoùa môùi naøy theo Ñöùc Thaùnh Cha coøn phaûi nhìn nhaän quyeàn cuûa moïi ngöôøi laø nhö nhau trong lónh vöïc kinh teá. Thöïc teá, coù nhöõng ngöôøi cho raèng mình hôn ngöôøi khaùc, mình ñöôïc sinh ra vôùi nhöõng quyeàn cao hôn trong vieäc ñaûm baûo höôûng moät soá haøng hoùa hoaëc dòch vuï thieát yeáu. Maëc duø coâng vieäc cuûa hoï quan troïng, nhöng khoâng phaûi luùc naøo hoï cuõng coù theå giaûi quyeát caùc vaán ñeà gaây maát caân baèng, laøm aûnh höôûng ñeán nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø. Caàn phaûi chaáp nhaän raèng ngöôøi ngheøo coù ñuû phaåm giaù ñeå ngoài chung baøn taïi caùc cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng ta, cuøng thaûo luaän vaø mang baùnh ñeán nhaø hoï. Ñieàu naøy coøn hôn caû phuùc lôïi.
Hieäp öôùc Assisi
Sau khi phaân tích, nhaän ñònh, Ñöùc Thaùnh Cha höôùng moïi ngöôøi ñeán Hieäp öôùc Assisi. Ngaøi khaúng ñònh nhieäm vuï to lôùn vaø khoâng theå hoaõn laïi naøy ñoøi hoûi moät söï daán thaân quaûng ñaïi trong lónh vöïc vaên hoùa, trong ñaøo taïo vaø nghieân cöùu khoa hoïc, khoâng bò laïc vaøo nhöõng khuoân maãu trí thöùc hoaëc nhöõng tö töôûng laø ñöôïc ñaët ra laø nhöõng oác ñaûo, nhöõng thöù coâ laäp chuùng ta khoûi cuoäc soáng vaø ñau khoå cuï theå cuûa con ngöôøi. Ñaõ ñeán luùc daùm maïo hieåm uûng hoä vaø khuyeán khích caùc moâ hình phaùt trieån, tieán boä vaø beàn vöõng trong ñoù con ngöôøi, vaø ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø vaø trong ñoù coù caû chò traùi ñaát, trôû thaønh nhöõng ngöôøi giöõ vai chính trong cuoäc soáng cuûa hoï cuõng nhö cuûa toaøn boä caáu truùc xaõ hoäi.
Chuùng ta khoâng nghó cho hoï, nhöõng ngöôøi ngheøo, chuùng ta nghó vôùi hoï. Vaø töø hoï, chuùng ta hoïc caùch thuùc ñaåy caùc moâ hình kinh teá mang laïi ích lôïi cho taát caû moïi ngöôøi, bôûi vì vieäc thieát laäp caáu truùc vaø quyeát ñònh seõ xaùc ñònh bôûi söï phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi, ñöôïc hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa Giaùo hoäi xaây döïng. Chính trò vaø kinh teá khoâng ñöôïc phuïc tuøng caùc meänh leänh vaø moâ hình hieäu quaû cuûa cheá ñoä kyõ thuaät caàm quyeàn.
Ngaøy nay, nghó ñeán lôïi ích chung, taát nhieân chuùng ta caàn ñeán chính trò vaø kinh teá, nhöng phaûi phuïc vuï cuoäc soáng, nhaát laø söï soáng con ngöôøi. Neáu khoâng coù söï taäp trung vaø ñònh höôùng naøy, chuùng ta seõ vaãn laø tuø nhaân cuûa moät voøng tuaàn hoaøn cuûa suy thoaùi, loaïi tröø, baïo löïc. Moïi chöông trình, ñöôïc phaùt trieån ñeå taêng saûn löôïng, roát cuoäc khoâng coù lyù do naøo khaùc hôn laø phuïc vuï con ngöôøi nhöng ñieàu naøy laø chöa ñuû. Thuùc ñaåy coâng ngheä ñeå traùi ñaát trôû neân nhaân vaên hôn ñeå sinh soáng, ñieàu naøy cuõng chöa ñuû.
Thöôùc ño cuûa loøng nhaân ñaïo veà cô baûn ñöôïc xaùc ñònh trong moái töông quan vôùi söï ñau khoå vaø ngöôøi ñang ñau khoå. Ñieàu naøy ñuùng cho caù nhaân cuõng nhö cho xaõ hoäi; moät thöôùc ño cuõng phaûi ñöôïc theå hieän trong caùc quyeát ñònh vaø moâ hình kinh teá cuûa chuùng ta.
"Phaùt trieån khoâng chæ ñôn thuaàn laø taêng tröôûng kinh teá. Phaùt trieån ñích thöïc phaûi laø söï taêng tröôûng toaøn veïn, cho moãi ngöôøi vaø cuûa toaøn theå con ngöôøi. Chuùng ta khoâng chaáp nhaän taùch kinh teá khoûi con ngöôøi. Ñieàu quan troïng ñoái vôùi chuùng ta laø con ngöôøi, moïi ngöôøi, moïi nhoùm ngöôøi vaø toaøn theå nhaân loaïi", Ñöùc Thaùnh Cha trích lôøi cuûa Thaùnh Phaoloâ VI vaø tieáp tuïc: "Theo nghóa naøy, nhieàu ngöôøi trong soá caùc con seõ coù cô hoäi haønh ñoäng vaø taùc ñoäng ñeán caùc quyeát ñònh kinh teá vó moâ, nôi soá phaän cuûa nhieàu quoác gia ñang bò ñe doïa. Nhöõng vieãn caûnh naøy cuõng caàn nhöõng ngöôøi ñang ñöôïc chuaån bò, 'khoân ngoan nhö raén vaø ñôn sô nhö boà caâu' (Mt 10,16), coù khaû naêng giaùm saùt söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa caùc quoác gia vaø traùnh söï phuïc tuøng gaây ngheït thôû cuûa caùc quoác gia ñoù vaøo heä thoáng tín duïng, voán khoâng thuùc ñaåy söï tieán boä, khieán ngöôøi daân phaûi chòu caùc cô cheá ngheøo ñoùi, loaïi tröø vaø phuï thuoäc nhieàu hôn. Caàn khôi daäy vaø ñoàng haønh vôùi moät moâ hình lieân ñôùi quoác teá nhìn nhaän vaø toân troïng söï phuï thuoäc laãn nhau giöõa caùc quoác gia vaø uûng hoä caùc cô cheá kieåm soaùt coù khaû naêng traùnh baát kyø hình thöùc phuïc tuøng naøo, cuõng nhö giaùm saùt vieäc thuùc ñaåy caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø thieät thoøi nhaát; moãi daân toäc ñöôïc keâu goïi ñeå bieán mình thaønh ngöôøi thöïc hieän cho chính vaän meänh cuûa mình vaø cuûa toaøn theá giôùi.
Moät cô hoäi ñeå trôû thaønh ngöôøi Samaritanoâ toát laønh
Cuoái söù ñieäp, Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh: "Caùc baïn treû thaân meán, ngaøy nay, chuùng ta ñang ñöùng tröôùc cô hoäi tuyeät vôøi ñeå theå hieän chuùng ta laø anh chò em cuûa nhau, laø nhöõng ngöôøi Samaritanoâ toát laønh khaùc, nhöõng ngöôøi nhaän laáy noãi ñau thaát baïi, thay vì khôi daäy haän thuø vaø oaùn giaän. Moät töông lai khoâng theå ñoaùn tröôùc ñaõ hình thaønh; moãi ngöôøi trong caùc con, baét ñaàu töø nôi mình laøm vieäc vaø quyeát ñònh, coù theå laøm ñöôïc nhieàu ñieàu; ñöøng choïn nhöõng loái ñi taét, noù duï doã vaø ngaên caûn caùc con troän men vaøo nôi caùc con ñang hieän dieän (Lc 13, 20-21). Khoâng coù ñöôøng taét, men: laøm baån tay. Moät khi cuoäc khuûng hoaûng söùc khoûe maø chuùng ta ñang traûi qua keát thuùc, phaûn öùng toài teä nhaát seõ laø rôi vaøo côn soát chuû nghóa tieâu duøng vaø nhöõng hình thöùc töï baûo veä ích kyû môùi. Ñöøng queân, ngöôøi ta khoâng bao giôø thoaùt ra khoûi cuoäc khuûng hoaûng vôùi tình traïng gioáng nhö tröôùc: chuùng ta seõ trôû neân toát hôn hay teä hôn. Chuùng ta haõy gia taêng laøm nhöõng gì toát ñeïp, naém laáy cô hoäi vaø phuïc vuï vì coâng ích. Haõy hoïc caùch phaùt trieån moät loái soáng bieát caùch noùi "chuùng ta", moät "chuùng ta" vó ñaïi, khoâng phaûi moät "chuùng ta" nhoû beù.
Lòch söû daïy chuùng ta raèng khoâng coù heä thoáng hay khuûng hoaûng naøo coù theå huûy boû hoaøn toaøn khaû naêng, söï kheùo leùo vaø oùc saùng taïo maø Thieân Chuùa khoâng ngöøng khôi daäy trong caùc taâm hoàn. Vôùi söï coáng hieán vaø loøng trung thaønh vôùi daân toäc, hieän taïi vaø töông lai cuûa caùc con, caùc con coù theå cuøng vôùi nhöõng ngöôøi khaùc taïo neân moät caùch thöùc môùi ñeå laøm neân lòch söû. Ñöøng sôï tham gia vaø chaïm vaøo linh hoàn cuûa caùc thaønh phoá vôùi caùi nhìn cuûa Chuùa Gieâsu; ñöøng ngaïi can ñaûm soáng nhöõng xung ñoät vaø ngaõ reõ cuûa lòch söû ñeå xöùc cho chuùng höông thôm cuûa caùc Moái Phuùc. Ñöøng sôï, vì khoâng ai ñöôïc cöùu ñoä moät mình.
Vôùi caùc baïn treû ñeán töø 115 quoác gia, cha môøi caùc con nhaän ra raèng chuùng ta caàn nhau ñeå mang laïi söùc soáng cho neàn vaên hoùa kinh teá naøy, coù khaû naêng "bieán öôùc mô ñaâm choài, khôi daäy nhöõng lôøi tieân tri vaø taàm nhìn, laøm cho hy voïng nôû hoa, khuyeán khích nieàm tin, baêng boù veát thöông, deät neân caùc moái quan heä, laøm soáng laïi moät bình minh hy voïng, hoïc hoûi laãn nhau vaø taïo ra moät hình aûnh tích cöïc soi saùng taâm trí, söôûi aám nhöõng taâm hoàn, phuïc hoài söùc maïnh cho ñoâi tay vaø truyeàn caûm höùng cho nhöõng ngöôøi treû - taát caû nhöõng ngöôøi treû, khoâng ai bò loaïi tröø - vieãn töôïng veà moät töông lai traøn ngaäp nieàm vui cuûa Tin Möøng.