Thaùnh leã Ngaøy theá giôùi ngöôøi ngheøo laàn thöù IV:
Tuaân thuû luaät leä thoâi thì chöa ñuû
Thaùnh leã Ngaøy theá giôùi ngöôøi ngheøo laàn thöù IV: Tuaân thuû luaät leä thoâi thì chöa ñuû.
Vaên Yeân, SJ
Vatican (Vatican News 15-11-2020) - Saùng Chuùa Nhaät 15 thaùng 11 naêm 2020, Ngaøy theá giôùi ngöôøi ngheøo laàn thöù IV, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daâng Thaùnh Leã taïi baøn thôø Ngai Toaø trong Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, vôùi khoaûng 100 ngöôøi ñaïi dieän nhöõng ngöôøi ngheøo, caùc tình nguyeän vieân vaø caùc aân nhaân. Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng: "Trung thaønh vôùi Chuùa Gieâsu khoâng chæ laø khoâng phaïm sai laàm. Nhöng Thieân Chuùa môøi chuùng ta daán thaân vaøo cuoäc chôi vôùi loøng quaûng ñaïi."
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha döïa treân baøi Tin Möøng Chuùa Nhaät XXXIII Thöôøng Nieân veà duï ngoân nhöõng yeán baïc. Ngaøi noùi raèng: "Phaàn môû ñaàu, phaàn giöõa vaø phaàn keát thuùc cuûa duï ngoân töông öùng vôùi söï khôûi ñaàu, phaàn giöõa vaø keát thuùc cuûa cuoäc ñôøi chuùng ta." Do ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha khai trieån baøi giaûng theo 3 phaàn naøy cuûa duï ngoân:
Khôûi ñaàu. Moïi söï ñeàu baét ñaàu töø moät ñieàu toát laønh vó ñaïi: oâng chuû khoâng giöõ cuûa caûi cho rieâng mình, nhöng oâng cho caùc ñaày tôù: ngöôøi naêm yeán, ngöôøi hai yeán, ngöôøi moät yeán, "tuøy theo khaû naêng cuûa moãi ngöôøi" (Mt 25,15). Öôùc tính moãi yeán töông ñöông vôùi tieàn löông cuûa khoaûng 20 naêm laøm vieäc. Ñaây laø soá tieàn lôùn, ñuû söû duïng caû ñôøi. Söï khôûi ñaàu laø nhö theá, ngay caû ñoái vôùi chuùng ta: taát caû baét ñaàu vôùi aân suûng cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng laø Cha vaø ñaõ ñaët vaøo tay chuùng ta raát nhieàu ñieàu toát laønh, giao cho moãi ngöôøi nhöõng khaû naêng khaùc nhau. Chuùng ta laø nhöõng ngöôøi mang moät kho taøng lôùn, noù khoâng phuï thuoäc vaøo nhöõng gì chuùng ta coù, nhöng nhöõng gì chuùng ta laø: töø söï soáng ñöôïc laõnh nhaän, töø söï toát laønh beân trong chuùng ta, töø veû ñeïp tuyeät vôøi ñöôïc Thieân Chuùa ban taëng, bôûi vì chuùng ta gioáng hình aûnh Ngöôøi, moãi ngöôøi ñeàu quyù giaù trong maét Thieân Chuùa, duy nhaát vaø khoâng theå thay theá trong lòch söû.
Coù ñieàu quan troïng caàn nhôù: raát nhieàu laàn chuùng ta nhìn vaøo cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø chæ thaáy nhöõng gì chuùng ta thieáu vaø than thôû veà nhöõng ñieàu thieáu ñoù. Vaø chuùng ta döøng laïi ôû caùm doã "thoâi cuõng ñöôïc": thoâi cuõng ñöôïc coù coâng vieäc, thoâi cuõng ñöôïc coù caùi nhaø... Nhöng söï aûo töôûng veà "thoâi cuõng ñöôïc" ngaên caûn chuùng ta nhìn thaáy veû ñeïp vaø queân maát nhöõng yeán baïc chuùng ta coù. Thieân Chuùa trao cho chuùng ta bôûi vì Ngaøi bieát moãi ngöôøi chuùng ta vaø bieát ñieàu gì phuø hôïp vôùi chuùng ta; Ngaøi tin töôûng chuùng ta, maëc cho nhöõng giôùi haïn cuûa chuùng ta. Ngaøi cuõng tin töôûng caû ngöôøi ñaày tôù ñem choân giaáu yeán baïc.
Ñeán phaàn giöõa cuûa duï ngoân veà caùch laøm cuûa caùc ñaày tôù, töùc laø vieäc phuïc vuï. Phuïc vuï laø coâng vieäc cuûa chuùng ta ñeå laøm cho nhöõng yeán baïc sinh lôïi vaø mang laïi yù nghóa cho cuoäc soáng chuùng ta: thaät vaäy, ai khoâng soáng ñeå phuïc vuï thì chaúng phuïc vuï vieäc soáng. Nhöng caùch theá phuïc vuï theá naøo? Trong Tin Möøng, nhöõng ñaày tôù toát laønh laø nhöõng ngöôøi chaáp nhaän ruûi ro, khoâng giöõ laïi ñieàu mình nhaän ñöôïc, nhöng söû duïng noù. Bôûi vì cuûa caûi khoâng ñaàu tö thì seõ maát; bôûi vì söï vó ñaïi trong cuoäc soáng chuùng ta khoâng phuï thuoäc vaøo nhöõng gì chuùng ta boû qua, nhöng nhöõng gì mang laïi hoa traùi. Nhieàu ngöôøi soáng chæ ñeå tích goùp, nghó ñeán cuoäc soáng toát cuûa mình hôn laø laøm vieäc toát.
Coù ñieàu naøy caàn chuù yù, trong Tin Möøng, nhöõng ñaày tôù ñaàu tö, maïo hieåm, ñöôïc boán laàn goïi laø "trung thaønh" (cc 21.23). Ñoái vôùi Tin Möøng, khoâng coù söï trung thaønh naøo maø khoâng coù ruûi ro. Khoâng chaáp nhaän ruûi ro thì gioáng nhö ngöôøi thöù ba: choân giaáu khaû naêng, söï giaøu coù thieâng lieâng, vaät chaát, taát caû. Thaät ñaùng buoàn khi moät Kitoâ höõu chæ phoøng thuû, chæ gaén mình vôùi vieäc tuaân thuû caùc quy taéc vaø giöõ caùc ñieàu raên. Ñieàu naøy laø chöa ñuû, tuaân thuû luaät leä thoâi thì chöa ñuû; trung thaønh vôùi Chuùa Gieâ-su khoâng chæ laø khoâng phaïm sai laàm: ñieàu naøy tieâu cöïc. Coù theå nhìn thaáy ñaày tôù löôøi bieáng trong duï ngoân: khoâng saùng kieán hay saùng taïo, giaáu mình trong noãi sôï haõi voâ duïng vaø choân vuøi yeán baïc ñaõ nhaän ñöôïc. OÂng chuû ñaõ goïi ngöôøi ñaày tôù naøy laø "xaáu xa" (c. 26). Anh khoâng laøm ñieàu gì sai! Phaûi, maø anh cuõng chaúng laøm baát cöù ñieàu gì ñuùng. Anh muoán phaïm thieáu soùt hôn laø phaïm sai laàm. Thieân Chuùa thì môøi goïi chuùng ta daán thaân vaøo cuoäc chôi moät caùch quaûng ñaïi, ñeå chieán thaéng noãi sôï baèng loøng can ñaûm cuûa tình yeâu, ñeå vöôït thaéng söï thuï ñoäng trong vieäc cuøng tham döï.
Vaäy phuïc vuï theo yù muoán cuûa Thieân Chuùa theá naøo? OÂng chuû ñaõ giaûi thích cho ñaày tôù: "ñaùng lyù anh phaûi gôûi soá baïc cuûa toâi vaøo ngaân haøng, ñeå khi toâi ñeán, toâi thu ñöôïc caû voán laãn lôøi chöù" (c. 27). Vaäy nhöõng "ngaân haøng" naøy ñoái vôùi chuùng ta laø ai? Hoï laø nhöõng ngöôøi ngheøo. Nhöõng ngöôøi ngheøo laø trung taâm cuûa Tin Möøng. Khoâng theå hieåu Tin Möøng neáu boû qua ngöôøi ngheøo. Nhöõng ngöôøi ngheøo ñaûm baûo cho chuùng ta lôïi töùc vónh cöûu vaø ngay caû baây giôø ñaõ cho pheùp chuùng ta laøm giaøu chính mình trong tình yeâu. Bôûi vì caùi ngheøo lôùn nhaát caàn phaûi chieán ñaáu laø caùi ngheøo cuûa chuùng ta veà tình yeâu.
Chuùng ta ñeán phaàn cuoái cuûa duï ngoân: ai seõ laø ngöôøi dö traøn vaø ai vaãn seõ ngheøo naøn (xem c. 29). Ñeán cuoái cuoäc ñôøi, thöïc teá seõ ñöôïc toû loä: söï hö aûo cuûa theá giôùi seõ taøn daàn, trong khi tình yeâu, ñieàu chuùng ta ñaõ cho ñi, seõ xuaát hieän nhö söï giaøu coù thöïc söï. Moät Giaùo phuï vó ñaïi ñaõ vieát: "Ñaây laø caùch xaûy ra trong cuoäc soáng: sau khi caùi cheát ñeán vaø vôû kòch keát thuùc, moïi ngöôøi ñeàu côûi boû lôùp maët naï cuûa söï giaøu coù vaø ngheøo khoù, vaø rôøi khoûi theá giôùi naøy. Vaø hoï chæ ñöôïc ñaùnh giaù döïa treân nhöõng gì ñaõ laøm, moät soá thöïc söï giaøu, moät soá khaùc laïi ngheøo" (Gioan Kim Khaåu, Caùc baøi giaûng veà Lazarus ngheøo khoù, II, 3). Neáu chuùng ta khoâng muoán soáng caùch ngheøo naøn, chuùng ta caàu xin ôn ñeå nhìn thaáy Chuùa Gieâsu trong ngöôøi ngheøo, ñeå phuïc vuï Chuùa Gieâsu trong ngöôøi ngheøo.