Chia seû cuûa Ñöùc Hoàng Y Joaõo Braz de Aviz,
Toång tröôûng Boä caùc doøng tu
Chia seû cuûa Ñöùc Hoàng Y Joaõo Braz de Aviz, Toång tröôûng Boä caùc doøng tu.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Vatican (Vatican News 2-08-2020) - Kinh nghieäm cuûa Ñöùc Hoàng Y trong thôøi ñaïi dòch vaø höôùng ñi canh taân caùc doøng tröôùc tình traïng thieáu ôn goïi.
Ñöùc Hoàng Y Toång Tröôûng
Trong soá caùc cô quan trung öông Toøa Thaùnh, coù Boä caùc doøng tu phuï traùch caùc vaán ñeà lieân quan ñeán nhöõng ngöôøi nam nöõ thaùnh hieán, teân chính thöùc ñaày ñuû laø: "Boä veà caùc Hoäi Doøng Ñôøi Soáng Thaùnh Hieán vaø Tu Ñoaøn Toâng Ñoà" (Congregazione per gli Istituti di Vita Consecrata e le Societaø di Vita Apostolica). Boä cuõng phuï traùch caùc vaán ñeà cuûa ñoaøn trinh nöõ thaùnh hieán. Trong baøi naøy, chuùng toâi xin goïi laø "Boä caùc doøng tu" cho ngaén goïn.
Töø 9 naêm nay, Boä naøy ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng uûy thaùc cho Ñöùc Hoàng Y Joaõo Braz de Aviz ngöôøi Brazil laøm Toång tröôûng. Tuy khoâng phaûi laø tu só, nhöng ngaøi ñöôïc söï phuï giuùp cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseù Rodriguez Carballo ngöôøi Taây Ban Nha, nguyeân laø Beà treân Toång quyeàn doøng Phanxicoâ.
Ñöùc Hoàng Y Braz de Aviz naêm nay 73 tuoåi (1947), nguyeân laø Toång Giaùm Muïc giaùo phaän thuû ñoâ Brasilia töø naêm 2004 vaø 7 naêm sau ñoù, naêm 2011, ngaøi ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16 boå nhieäm laøm Toång tröôûng Boä caùc doøng tu vaø thaêng Hoàng Y naêm sau ñoù 2012.
Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho baùo tröïc tuyeán Vida Nueva, Ñôøi Soáng Môùi, truyeàn ñi ngaøy 28 thaùng 07 naêm 2020, Ñöùc Hoàng Y Braz de Aviz ñaõ chia seû moät soá kinh nghieäm cuûa ngaøi veà ñaïi dòch Covid-19 cuõng nhö nhöõng nhaän ñònh veà caùc vaán ñeà cuûa doøng tu hieän nay.
Kinh nghieäm thôøi ñaïi dòch
Veà cuoäc soáng thôøi ñaïi dòch Covid-19, Ñöùc Hoàng Y cho bieát: Chuùng toâi bò "caám cung" ôû nhaø trong 2 thaùng röôõi vì virus corona. Daàu vaäy, coâng vieäc cuûa Boä caùc doøng tu vaãn tieáp tuïc. Tình traïng khaån tröông ñaõ gôïi leân nôi caùc tu só, nhöõng ngöôøi thaùnh hieán nam nöõ, nhöõng caâu hoûi caàn ñöôïc traû lôøi ngay. Theo ñöôøng höôùng cuûa caùc giôùi chöùc höõu traùch taïi Vatican veà tình traïng khaån tröông, chuùng toâi ñaõ coá gaéng tìm ñeán vôùi moïi ngöôøi qua Internet.
Cuoäc soáng taïi gia
"Rieâng toâi, ôû nhaø toâi, ñaõ coù theå quan taâm hôn ñoái vôùi hai nöõ tu laøm vieäc vôùi toâi vaø chuùng toâi ñaõ taêng tröôûng trong tình huynh ñeä, hoïc caùch laéng nghe nhau nhieàu hôn vaø khaùm phaù giaù trò cuûa nhöõng ñieàu beù nhoû caàn thieát cho ñôøi soáng haèng ngaøy nhö coá gaéng doïn deïp saïch seõ, ñeå yù ñeán chi phí hoaëc naáu aên. Toâi ñaõ coù theå daønh nhieàu thôøi giôø hôn ñeå nghieân cöùu vaø nghæ ngôi, chaêm soùc söùc khoûe. Thôøi gian daønh cho vieäc caàu nguyeän cuõng gia taêng vaø ñöôïc caûi tieán theâm. Toâi ñaõ taùi laäp vieäc chaàu Mình Thaùnh Chuùa vôùi caùc nöõ tu."
Môû roäng ñoái vôùi tha nhaân
"Taïi gia, chuùng toâi quyeát ñònh khoâng ñoùng khung trong vieäc chaêm soùc vaø baûo veä baûn thaân, nhöng giuùp phuïc vuï nhöõng böõa aên cho ngöôøi ngheøo do Coäng ñoàng thaùnh Eigido ñaûm traùch gaàn Vatican. Moät trong caùc nöõ tu ñi ñeán ñoù 2 laàn moãi tuaàn. Phaàn toâi, vì tuoåi taùc, phaûi ôû nhaø. Töø giaùo xöù phuïc vuï ngöôøi Myõ chaâu Latinh ôû Roma, chuùng toâi ñöôïc tin hoï caàn giuùp ñôõ, ñaëc bieät laø veà thöïc phaåm cho nhieàu ngöôøi khoâng coù gì ñeå aên vì hoï khoâng theå laøm vieäc trong kyø ñaïi dòch. Vì theá, chuùng toâi ñaõ quyeát ñònh daønh moät phaàn löông cuûa chuùng toâi ñeå mua vaø giao thöïc phaåm cho giaùo xöù ñeå giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi aáy."
"Chuùng toâi theo doõi tin töùc haèng ngaøy vaø coù theå chia seû trong kinh nguyeän vôùi nhöõng ñau khoå cuûa bao nhieâu ngöôøi ñaõ maát nhöõng ngöôøi thaân yeâu trong gia ñình maø hoï khoâng theå giaõ töø trong nhöõng phuùt cuoái cuøng. ÔÛ Roma, chuùng toâi vaãn luoân caûm thaáy söï gaàn guõi cuûa ÑTC vôùi nhöõng cöû chæ vaø lôøi noùi cuûa ngaøi trong khi ñaïi dòch lan traøn vaø phaù huûy söï an ninh cuûa con ngöôøi.
Ca ngôïi söï phuïc vuï cuûa caùc tu só thôøi ñaïi dòch
Veà söï phuïc vuï cuûa bao nhieâu tu só nam nöõ trong kyø ñaïi dòch, Ñöùc Hoàng Y Toång tröôûng Boä caùc doøng tu nhaän xeùt raèng:
"Söï hieän dieän cuûa nhieàu ngöôøi thaùnh hieán nam nöõ caïnh caùc beänh nhaân vaø gia ñình hoï trong kyø ñaïi dòch naøy laø moät daáu hieäu raát yù nghóa. Coù nhieàu Linh Muïc, tu só nam nöõ ñaõ bò laây nhieãm virus corona vaø thieät maïng vì baûo veä sinh maïng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc vaø gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi ñau khoå... Chuùng ta phaûi caûm taï Chuùa vì chöùng taù thaùnh thieän vaø ruùt ra töø ñoù nieàm höùng khôûi ñeå gia taêng söï saün saøng phuïng söï Nöôùc Thieân Chuùa."
YÙ thöùc roõ hôn veà caên tính vaø ñoaøn suûng
Ñöùc Hoàng Y Braz de Aviz cuõng nhaän xeùt raèng trong thôøi ñieåm lòch söû naøy, nhieàu tu só tìm caùch xaùc ñònh roõ hôn noøng coát ñoaøn suûng cuûa vò saùng laäp, nam hoaëc nöõ, phaân bieät ñoaøn suûng aáy vôùi nhöõng truyeàn thoáng vaên hoùa vaø toân giaùo cuûa caùc thôøi ñaïi khaùc ñeå ñöôïc söï khoân ngoan cuûa Giaùo Hoäi höôùng daãn qua Huaán quyeàn hieän nay, ñaëc bieät töø thôøi Coâng ñoàng chung Vatican II, chuù yù ñeán nhöõng daáu chæ thôøi ñaïi ñeå loan baùo vaø laøm chöùng veà Tin Möøng cuûa Chuùa Kitoâ.
Theo Ñöùc Hoàng Y, trong tieán trình sinh ñoäng aáy, do Chuùa Thaùnh Linh thuùc ñaåy ñeå cuøng vôùi toaøn theå nhaân loaïi tieán vaøo thôøi kyø hieän nay döôùi söï höôùng daãn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ daønh cho toaøn theå Giaùo Hoäi, nhöõng ngöôøi nam nöõ thaùnh hieán caàn can ñaûm ñeå ñoàng hoùa vôùi haønh trình cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi. Hôn moïi thöïc taïi khaùc, Giaùo Hoäi laø caên nhaø chung cuûa toaøn theå ñôøi soáng thaùnh hieán, vì theá caùc tu só nam nöõ ngaøy nay ñöôïc keâu goïi ñoàng haønh vôùi haøng giaùo phaåm. Trong vieãn töôïng ñoù, nhöõng kieåu maãu huaán luyeän tröôùc ñaây khoâng ñuû nöõa.
Tieán trình huaán luyeän troïn ñôøi
Cuï theå hôn, Ñöùc Hoàng Y Braz de Aviz noùi:
"Nhieàu thoùi quen thöïc haønh caàn ñöôïc thay ñoåi ñeå cho söï huaán luyeän khôûi ñaàu vaø thöôøng huaán sinh ñoäng hôn, vì chính Thaùnh Linh linh hoaït. Söï huaán luyeän khoâng theå döøng laïi ôû moät giai ñoaïn nhaát ñònh trong cuoäc soáng. Toaøn theå cuoäc soáng, töø khi sinh ra cho tôùi luùc cheát, ñeàu laø thôøi kyø huaán luyeän. Caû caùc nhaø ñaøo taïo cuõng phaûi ôû trong tieán trình huaán luyeän vaø phaûi yù thöùc veà söï gioøn moûng cuûa mình vaø luoân höôùng tôùi vieäc laøm chöùng veà söï theo Chuùa Kitoâ cuøng vôùi nhöõng ngöôøi ñang ñöôïc hoï ñaøo taïo.
"Tröôùc tieân laø vieäc huaán luyeän ñeå theo Chuùa Gieâsu, vaø döôùi aùnh saùng aáy, coù söï huaán luyeän ñeå theo caùc vò saùng laäp doøng. Vaán ñeà ôû ñaây khoâng phaûi chæ laø thoâng truyeàn nhöõng kieåu maãu ñöôïc thöïc hieän töø tröôùc ñeán nay. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khích leä chuùng ta taïo ra nhöõng tieán trình sinh ñoäng nhôø Tin Möøng, ñeå ñi vaøo chieàu saâu cuûa caùc ñoaøn suûng ñöôïc ban cho moãi ngöôøi chuùng ta. Caùc tieán trình ñoù seõ giuùp ñôøi soáng huynh ñeä trong coäng ñoaøn coù khaû naêng thoûa maõn öôùc muoán cuûa chuùng ta veà ñôøi soáng gia ñình, trong ñoù chuùng ta töï do, ñöôïc nheï nhaøng trong caùc töông quan vaø ñöôïc haïnh phuùc. Ñoù chaúng phaûi laø moät phöông theá toát ñeå giöõa caùc tu só nam nöõ, coù söï trung thaønh vôùi söï thaùnh hieán cuûa chuùng ta trong suoát cuoäc ñôøi sao?
Thieáu ôn goïi vaø nhöõng thaùch ñoá
Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho baùo Vida Nueva, Ñöùc Hoàng Y Toång tröôûng Boä caùc doøng tu cuõng nhaéc ñeán tình traïng thieáu ôn goïi ngaøy nay. Caùc thoáng keâ gaàn ñaây cho thaáy soá tu só nam nöõ lieân tuïc giaûm suùt trong Giaùo Hoäi, ngoaïi tröø taïi Phi chaâu vaø AÙ chaâu. Ví duï trong naêm 2019, soá nöõ tu giaûm hôn 10,500 chò so vôùi naêm 2018 tröôùc ñoù vaø caû theá giôùi chæ coøn 648 ngaøn nöõ tu. Taïi Phi chaâu taêng theâm gaàn 1,500 chò vaø AÙ chaâu taêng hôn 1,100 chò. Hoaëc trong naêm 2019, coù 32 Ñan vieän chieâm nieäm taïi Taây Ban Nha bò ñoùng cöûa vì khoâng coøn ngöôøi vaøo tu.
Ñöùc Hoàng Y Braz de Aviz nhaän thöïc raèng "taïi Taây Ban Nha cuõng nhö taïi caùc nöôùc AÂu Chaâu, UÙc vaø Myõ chaâu, ñôøi soáng thaùnh hieán ñang thieáu ôn goïi, caùc tu só trôû neân giaø nua vaø coù nhöõng veát thöông vì thieáu beàn ñoã. Coù bao nhieâu vuï xuaát doøng maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ goïi laø moät söï "xuaát huyeát".
Canh taân ñôøi tu
Nhöng Ñöùc Hoàng Y cuõng nhaän xeùt: "Töø khoaûng 10 naêm nay, chuùng ta ñaõ thaáy moät quyeát ñònh canh taân. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ cho chuùng ta nhöõng vaên kieän vaø moät söï ñoàng haønh chaët cheõ. Thôøi theá thay ñoåi ñaõ taïo ra moät söï nhaïy caûm môùi ñeå trôû veà vôùi vieäc theo Chuùa Kitoâ, moät cuoäc soáng huynh ñeä chaân thaønh trong coäng ñoaøn, caûi toå nhöõng heä thoáng huaán luyeän vaø vöôït thaéng nhöõng söï laïm duïng quyeàn bính, minh baïch trong vieäc sôû höõu vaø quaûn lyù cuûa caûi. Tuy nhieân coù nhöõng kieåu maãu cuõ ít phuø hôïp vôùi Tin Möøng vaãn coøn choáng laïi söï thay ñoåi caàn thieát ñeå laøm chöùng veà nöôùc Thieân Chuùa trong thôøi ñaïi ngaøy nay... Coù nhöõng tröôøng hôïp ñôøi soáng thaùnh hieán quaù taäp trung vôùi nhöõng töông quan phaàn lôùn laø phaùp lyù vaø aùp ñaët, ít coù khaû naêng coù thaùi ñoä kieân nhaãn yeâu thöông ñoái thoaïi vaø tin töôûng. Trong nhieàu tröôøng hôïp töông quan giöõa nhöõng ngöôøi nam nöõ thaùnh hieán bò töông quan tuøng phuïc vaø thoáng trò, töôùc maát töï do vaø vui töôi, moät thöù vaâng phuïc hieåu khoâng ñuùng... Söï huaán luyeän khoâng ñuùng, ngay töø khôûi ñaàu, hoaëc caû trong vieäc thöôøng huaán, ñaõ taïo nhöõng thaùi ñoä baûn thaân ít hôïp vôùi ôn goïi ñôøi soáng thaùnh hieán trong coäng ñoaøn, nhöõng töông quan bò oâ nhieãm vaø taïo neân coâ ñôn vaø buoàn saàu. Trong nhieàu coäng ñoaøn ít coù söï phaùt trieån yù thöùc raèng ñoái vôùi chuùng ta tha nhaân laø söï hieän dieän cuûa Chuùa Gieâsu, vaø trong töông quan vôùi Chuùa, yeâu thöông tha nhaân, chuùng ta coù theå baûo ñaûm söï hieän dieän lieân tuïc cuûa Chuùa trong coäng ñoaøn (Mt 18,20).
Soáng linh ñaïo hieäp thoâng
Trong boái caûnh ñoù, Ñöùc Hoàng Y Braz de Aviz coå voõ söï ñoåi môùi nhôø moät linh ñaïo hieäp thoâng trong ñoù tha nhaân chieám vò trí quan troïng trong kinh nghieäm cuûa chuùng ta veà Thieân Chuùa vaø cuõng chieáu doïi aùnh saùng treân kinh nghieäm veà quyeàn bính nhö moät söï phuïc vuï chöù khoâng phaûi laø moät söï thoáng trò vôùi nhöõng lyù leõ tu ñöùc giaû taïo. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ thöôøng nhaéc nhôû raèng: Nhöõng ngöôøi nam nöõ thaùnh hieán ñöôïc keâu goïi trôû thaønh nhöõng con ngöôøi gaëp gôõ. Ai thöïc söï gaëp Chuùa Gieâsu thì cuõng trôû thaønh chöùng nhaân vaø toû cho thaáy cuoäc gaëp gôõ vôùi tha nhaân laø ñieàu coù theå.