Giaùo duïc tröïc tuyeán coù theå
laøm buøng noå söï phaùt trieån trí tueä
Giaùo duïc tröïc tuyeán coù theå laøm buøng noå söï phaùt trieån trí tueä.
Lm. Edmund McCullough, O.P
Thu Phöôïng chuyeån ngöõ töø Aleteia
(WGPSG 4-06-2020) / Aleteia -- Ñaây laø cô hoäi hoaøn haûo giuùp hoïc sinh chuû ñoäng laøm chuû vieäc hoïc taäp.
Toâi ñaõ giaûng daïy tröïc tuyeán ñöôïc hôn hai thaùng nay. Sinh vieân, giaùo vieân vaø quaûn trò vieân ñeàu ñang vaát vaû vôùi noù. Vaø khoâng ai trong soá nhöõng ngöôøi toâi ñaõ noùi chuyeän ñaëc bieät öa thích noù.
Coù theå keå teân moät vaøi haïn cheá ñaùng chuù yù ñöôïc hình thaønh trong vieäc giaùo duïc tröïc tuyeán laø: thieáu söï töông taùc caù nhaân thöïc söï, nguy cô löøa ñaûo vaø söï caùch ly nguy haïi ñoái vôùi thanh thieáu nieân.
Nhöng thay vì taäp trung vaøo taát caû nhöõng haïn cheá ñoù, toâi muoán moâ taû moät lôïi ích tieàm naêng cuûa vieäc giaùo duïc naøy: ñoù laø hoïc sinh coù theå chuû ñoäng sôû höõu vieäc hoïc taäp cuûa hoï.
Vieäc hoïc sinh chuû ñoäng hoïc taäp luoân laø ñieàu mong muoán cuûa giaùo vieân: muoán trang bò cho hoïc sinh nieàm khao khaùt thu thaäp kieán thöùc vaø hoïc taäp theo caùch thöùc rieâng cuûa mình. Muïc tieâu naøy thaät cao caû, vaø coù leõ laø moät tham voïng maø tröôøng tieåu hoïc hoaëc trung hoïc muoán ñaït tôùi. Nhöng muïc tieâu naøy khoâng heà phi lyù. Noù coù theå ñaït ñöôïc. Bôûi vì kieán thöùc laø ñieàu toát ñeïp: chuùng ta yeâu noù vì chính noù. Moïi ngöôøi neân bieát (vaø vui möøng khi bieát) raèng Chuùa laø Thieân Chuùa Ba Ngoâi, raèng y = mx + b, hoaëc raèng "I" thöôøng ñi tröôùc "e".
Ngay caû khi chuùng ta khoâng coù maët ñeå thuùc giuïc vaø khuyeán khích caùc hoïc sinh, hoï vaãn coù theå hieåu ra ñöôïc ñieàu gì ñoù veà baûn thaân vaø nhöõng mong muoán cuûa chính mình. Hoï yeâu nhöõng gì? Kieán thöùc hay nhöõng troø giaûi trí thuï ñoäng? Xuaát saéc hay taàm thöôøng? Nhöõng caâu hoûi naøy ñöôïc ñaët ra khoâng phaûi chæ cho treû em maø coøn cho caû ngöôøi lôùn nöõa.
Chuùng ta cuõng ñang traûi qua nhöõng baøi hoïc ñau ñôùn khi phaûi laøm vieäc taïi nhaø cuûa mình. Nhöng coù leõ, trong tröôøng hôïp cuûa boïn treû, hình thöùc quaûn thuùc taïi nhaø kyø quaëc naøy laïi seõ giuùp chuùng bieát chuû ñoäng sôû höõu vieäc hoïc taäp. Coù leõ, cuõng chæ coù leõ, chuùng coù theå hoïc ñöôïc moät baøi hoïc maø chuùng ta khoâng bao giôø coù theå daïy chuùng taïi tröôøng lôùp: giaùo vieân hoã trôï vieäc hoïc, nhöng chính hoïc sinh phaûi thöïc söï muoán hoïc. Ñoù môùi laø taùc nhaân chính trong quaù trình hoïc taäp. Nhöõng höùa heïn hay ñe doïa cuõng chæ nhaém ñeán ñieàu naøy.
Tröôùc heát, toâi muoán löu yù veà vieäc chuû ñoäng sôû höõu vieäc hoïc taäp. Ñaõ coù raát nhieàu saùch, baøi baùo vaø caùc khoùa hoïc phaùt trieån chuyeân nghieäp ñöôïc toå chöùc xung quanh khaùi nieäm naøy. Coøn caùi nhìn cuûa toâi ôû ñaây laø cuûa rieâng toâi, ñöôïc thu thaäp töø neàn giaùo duïc cuûa Doøng Ñaminh. Toâi khoâng chaéc chuùng coù tieâu bieåu cho ngheà giaùo hay khoâng.
Vieäc chuû ñoäng sôû höõu vieäc hoïc taäp goàm: hieåu bieát, khao khaùt vaø ghi nhôù. Ñaàu tieân, hoïc sinh phaûi thaáu hieåu nhöõng gì moät taùc giaû (nhaø sinh hoïc, tieåu thuyeát gia, nhaø thaàn hoïc, v.v.) ñang noùi. Sau ñoù, khi ñaõ vui höôûng söï thaáu hieåu taøi lieäu, nieàm khao khaùt tìm hieåu moät chuû ñeà ñöôïc khôi gôïi leân. Cuoái cuøng, taøi lieäu trôû thaønh moät phaàn baûn thaân cuûa hoï (ghi nhôù).
Vieäc thaáu hieåu nghe coù veû ñôn giaûn. Nhöng ñeå coù theå taùn thaønh nhöõng gì moät taùc giaû 'thöïc söï muoán noùi' vaø nhöõng gì 'thöïc söï khoâng muoán noùi' thì ñuùng laø moät thaùch ñoá ñaày khoù khaên. Ñieàu naøy ñaëc bieät ñuùng trong thaàn hoïc, khi sinh vieân ñeán hoïc vôùi nhöõng ñònh kieán töø nhöõng vaên hoùa xung quanh. Thaàn hoïc luaân lyù thöôøng coù nhieàu cô hoäi gaây hieåu laàm nhö theá.
Toâi coù theå deã daøng ñích thaân laøm roõ nhöõng loaïi hieåu laàm naøy. Khi phaûi ôû moät mình, moät hoïc sinh phaûi taäp trung heát söùc ñeå tìm hieåu nhöõng gì saùch giaùo khoa noùi, ví duï, veà muïc ñích cuûa hoân nhaân. Luùc aáy hoï coù nhieàu thôøi gian hôn ñeå ñoïc ñi ñoïc laïi caùc caâu chöõ trong saùch giaùo khoa. Vaø vieäc vaát vaû nghieân cöùu caùc taøi lieäu naøy seõ taïo ra söï thaáu hieåu.
Toâi ñang raát muoán noùi thaät nhanh veà quaù trình naøy. Trong moät lôùp Vaät lyù, hoïc sinh hoûi, vaø toâi traû lôøi. Sau khi toâi noùi, hoïc sinh tin ñuùng nhö theá, vaø moïi thöù thaät tuyeät vôøi. Nhöng coù khi ñieàu ñoù khoâng xaûy ra. Thay vì vaäy, hoïc sinh ñoïc moät caùi gì ñoù, khoâng hieåu, beøn hoûi ñeå ñöôïc giaûi thích, vì ñang lo laéng veà baøi kieåm tra vaøo thöù Saùu, vaø söï khoâng hieåu ban ñaàu cuûa hoï khoâng coøn nöõa (ñaõ ñi vaøo queân laõng).
Baây giôø, trong giai ñoaïn caùch ly, hoï chæ coù taøi lieäu vaø baûn thaân hoï maø thoâi, khoâng coù nhieàu söï giuùp ñôõ töø toâi nöõa. Hoï coù theå khao khaùt ñuû thöù, cao caû hoaëc thaáp heøn. Nhöng, veà maët trí tueä, söï thaønh coâng sau khi vaát vaû naém baét nhöõng khaùi nieäm khoù seõ daãn ñeán nieàm khao khaùt hieåu bieát theâm.
Chuùng toâi, nhöõng giaùo vieân, nhôù veà laàn ñaàu tieân mình töï löïc chöùng minh ñöôïc moät ñònh lyù, dòch ñöôïc moät ñoaïn vaên, hay hieåu ra ñöôïc nguyeân nhaân cuûa moät cuoäc chieán. Chæ sau thaønh coâng nho nhoû ñaàu tieân ñoù, chuùng toâi môùi coù theå khao khaùt vaø öa thích tìm toøi nghieân cöùu hình hoïc, tieáng Taây Ban Nha hoaëc lòch söû. Nieàm vui, khao khaùt hoaëc ñam meâ naøy naûy sinh töø nhöõng thaønh coâng thuù vò nho nhoû khi theo ñuoåi ñieàu thuù vò aáy. Nhöõng thaønh coâng naøy keát noái vaø xaây döïng neân khoái kieán thöùc thöïc söï. Ñaây laø moät söï thay ñoåi nôi hoïc sinh, thay ñoåi töø söï thieáu huït kieán thöùc thöïc söï vaøo thaùng Chín. Vaø, söï nhaøm chaùn hieän taïi vì phaûi caùch ly ôû nhaø, bieát ñaâu ñöôïc, laïi khieán hoï thích thuù tìm hieåu veà ñòa lyù chaâu AÂu hoaëc vaùch teá baøo.
Cuoái cuøng, söï ñôn ñoäc coù theå xaây döïng neân boä nhôù (kyù öùc). Caùc Kitoâ höõu cuûa thôøi tröôùc ñaõ reøn luyeän kyù öùc cuûa hoï moät caùch gian khoå, coøn chuùng ta thì ñoâi khi vay möôïn hoaëc hoaøn toaøn boû beâ kyù öùc cuûa mình. Nhöng vieäc keùo daøi thôøi gian ñôn ñoäc coù theå giuùp reøn luyeän kyù öùc. Ñaây laø moät cô hoäi ñeå xaây döïng kieán thöùc cho ñeán cuoái cuoäc ñôøi.
Ñaây laø cô hoäi maø boïn treû ñang coù baây giôø. Baát chaáp nhöõng noã löïc cuûa giaùo vieân, nhaân vieân vaø quaûn trò vieân (giôø quaûn trò vieân ñaëc bieät meät moûi), caùc hoïc sinh gaàn nhö töï mình naém baét nguoàn kieán thöùc. Caàn phaûi laøm cho kieán thöùc thoaùt ra khoûi trang giaáy (hoaëc maøn hình) maø ñi vaøo taâm hoàn cuûa hoï. Nhöng hoï coù nhöõng moùn quaø, thôøi gian vaø aân suûng ñeå laøm nhöõng ñieàu ñoù ngay baây giôø. Hoïc sinh cuûa toâi ñeå laïi aán töôïng thöïc söï vôùi toâi bôûi söï sieâng naêng cuûa hoï. Coù leõ hoï seõ khoâng bao giôø coù nhieàu thôøi gian nhaøn roãi nhö theá naøy moät laàn nöõa trong cuoäc ñôøi. Toâi khoâng ngaây thô, vaø toâi bieát raèng hoï coù theå daønh taát caû thôøi gian raûnh naøy cho 'nhöõng ñieàu laï luøng'. Nhöng roài, hoï seõ laïi khoâng laøm nhö theá ñöôïc nöõa. Vaø coù leõ moät soá nhaø trí thöùc vó ñaïi trong töông lai seõ ñöôïc ñaùnh thöùc trong thôøi gian caùch ly naøy.
(Nguoàn: WGPSG)