Toå phuï AÙp-ra-ham daïy chuùng ta
noùi chuyeän vôùi Chuùa nhö con noùi vôùi cha
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Toå phuï AÙp-ra-ham daïy chuùng ta noùi chuyeän vôùi Chuùa nhö con noùi vôùi cha.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vatican News 3-06-2020) - Tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà caàu nguyeän, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ giaûi thích veà caùch caàu nguyeän cuûa Toå phuï AÙp-ra-ham: moät cuoäc ñoái thoaïi vôùi Chuùa, khoâng loaïi tröø caùc cuoäc thaûo luaän, nhöng ñöôïc ñaùnh daáu baèng söï tin töôûng vaø saün saøng thöïc hieän lôøi Chuùa.
Saùng thöù Tö 03 thaùng 06 naêm 2020, trong buoåi tieáp kieán chung tröïc tuyeán, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tieáp tuïc ñeà taøi giaùo lyù veà caàu nguyeän vaø ngaøi giaûi thích veà caùch caàu nguyeän cuûa oâng AÙp-ra-ham. Toå phuï AÙp-ra-ham nghe tieáng Thieân Chuùa vaø tín thaùc vaøo lôøi höùa cuûa Ngöôøi, laøm theo lôøi Ngöôøi môøi goïi. Cuoäc ñôøi cuûa oâng trôû thaønh ôn goïi, moät lôøi môøi goïi soáng theo lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa.
Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi caùc tín höõu hoïc theo göông caàu nguyeän vôùi ñöùc tin cuûa toå phuï AÙp-ra-ham: laéng nghe, haønh trình, troø chuyeän vaø ngay caû tranh luaän vôùi Chuùa, nhöng luoân saün saøng ñoùn nhaän vaø thöïc haønh lôøi Chuùa.
Môû ñaàu baøi giaùo lyù Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Can ñaûm tin töôûng vaøo lôøi Chuùa höùa
Coù moät gioïng noùi ñoät ngoät vang leân trong cuoäc ñôøi cuûa toå phuï AÙp-ra-ham, moät gioïng noùi môøi goïi oâng böôùc vaøo moät haønh trình nghe coù veû khoâng hôïp lyù: moät gioïng noùi thuùc ñaåy oâng rôøi boû queâ höông, nguoàn coäi cuûa gia ñình, ñeå ñi ñeán moät töông lai môùi meû, khaùc bieät. Vaø taát caû döïa treân cô sôû cuûa moät lôøi höùa maø oâng chæ caàn tin caäy. Tín töôûng vaøo moät lôøi höùa khoâng phaûi laø ñieàu deã daøng, vaø chuùng ta caàn can ñaûm ñeå laøm ñieàu naøy. OÂng AÙp-ra-ham ñaõ tin töôûng.
Kinh Thaùnh khoâng noùi veà quaù khöù vò toå phuï ñaàu tieân. Luaän lyù cuûa caùc söï vieäc gæa ñònh raèng oâng toân thôø caùc vò thaàn khaùc, coù leõ oâng laø moät ngöôøi khoân ngoan, quen vôùi vieäc xem xeùt baàu trôøi vaø caùc tinh tuù. Thaät söï laø Chuùa höùa vôùi oâng raèng haäu dueä cuûa oâng seõ ñoâng nhö nhöõng vì sao laáp laùnh treân baàu trôøi.
OÂng AÙp-ra-ham leân ñöôøng. OÂng laéng nghe tieáng Chuùa vaø tin töôûng vaøo lôøi cuûa Ngöôøi. Söï khôûi haønh cuûa oâng ñaõ taïo neân moät caùch hieåu môùi veà moái quan heä vôùi Thieân Chuùa; chính vì lyù do naøy maø toå phuï AÙp-ra-ham hieän dieän trong caùc truyeàn thoáng linh ñaïo vó ñaïi cuûa Do Thaùi giaùo, Kitoâ giaùo vaø Hoài giaùo nhö moät ngöôøi hoaøn haûo cuûa Thieân Chuùa, coù khaû naêng phuïc tuøng Chuùa ngay caû khi yù muoán cuûa Chuùa thaät khoù khaên, neáu khoâng muoán noùi laø khoâng theå hieåu ñöôïc.
Cuoäc ñôøi Kitoâ höõu laø thöïc hieän lôøi Chuùa höùa
Do ñoù, AÙp-ra-ham laø con ngöôøi cuûa Lôøi Chuùa. Khi Thieân Chuùa noùi, con ngöôøi trôû thaønh ngöôøi ñoùn nhaän Lôøi Chuùa vaø cuoäc soáng cuûa hoï laø nôi maø Lôøi Chuùa muoán nhaäp theå. Ñaây laø moät ñieàu môùi laï tuyeät vôøi trong haønh trình toân giaùo cuûa con ngöôøi: cuoäc soáng cuûa ngöôøi coù ñöùc tin baét ñaàu ñöôïc hieåu nhö laø moät ôn goïi, nhö nôi maø moät lôøi höùa ñöôïc thöïc hieän; vaø con ngöôøi di chuyeån trong theá giôùi khoâng phaûi döôùi söùc naëng cuûa ñieàu bí aån, nhöng vôùi söùc maïnh cuûa lôøi höùa ñoù, lôøi höùa maø moät ngaøy kia seõ trôû thaønh söï thaät. Vaø oâng AÙp-ra-ham tin vaøo lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa. OÂng ñaõ tin vaø oâng ñaõ ñi, duø khoâng bieát mình ñi ñaâu, thö göûi caùc tín höõu Do Thaùi noùi nhö theá. Nhöng oâng ñaõ tin töôûng.
Ñöùc tin trôû thaønh lòch söû
Ñoïc saùch Saùng theá, chuùng ta khaùm phaù caùch oâng AÙp-ra-ham soáng kinh nguyeän trong söï trung thaønh lieân tuïc vôùi Lôøi Chuùa, Lôøi xuaát hieän theo ñònh kyø doïc theo haønh trình cuûa oâng. Toùm laïi, chuùng ta coù theå noùi raèng ñöùc tin trôû thaønh lòch söû trong cuoäc ñôøi cuûa oâng AÙp-ra-ham. Nghóa laø, oâng AÙp-ra-ham, baèng cuoäc soáng vaø göông maãu cuûa oâng, daïy cho chuùng ta cuoäc haønh trình naøy, con ñöôøng maø qua ñoù ñöùc tin laøm neân lòch söû. Thieân Chuùa khoâng chæ ñöôïc thaáy trong caùc hieän töôïng vuõ truï, gioáng nhö moät vò thaàn xa xoâi, ngöôøi coù theå laøm cho sôï haõi. Thieân Chuùa cuûa oâng AÙp-ra-ham trôû thaønh "Thieân Chuùa cuûa toâi", Thieân Chuùa cuûa lòch söû caù nhaân cuûa toâi, Ñaáng höôùng daãn böôùc chaân toâi, Ñaáng khoâng boû rôi toâi; Thieân Chuùa cuûa nhöõng ngaøy cuûa toâi, ngöôøi baïn ñoàng haønh trong nhöõng cuoäc phieâu löu cuûa toâi; Thieân Chuùa Quan phoøng.
Ñöùc tin laø kinh nghieäm cuûa con ngöôøi veà söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa
Ñöùc Thaùnh Cha ñaët caâu hoûi: Chuùng ta coù caûm nghieäm Thieân Chuùa nhö laø "Thieân Chuùa cuûa toâi", Thieân Chuùa ñoàng haønh vôùi toâi, Thieân Chuùa cuûa lòch söû ñôøi toâi, Ngöôøi daãn böôùc toâi ñi, Ngöôøi khoâng boû rôi toâi, Thieân Chuùa cuûa moïi ngaøy cuûa toâi khoâng?
Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích tieáp: Kinh nghieäm naøy cuûa AÙp-ra-ham cuõng ñöôïc chöùng thöïc bôûi moät trong nhöõng vaên baûn nguyeân baûn nhaát trong lòch söû tu ñöùc: Töôûng nieäm cuûa Blaise Pascal. Noù baét ñaàu theá naøy: "Thieân Chuùa cuûa AÙp-ra-ham, Thieân Chuùa cuûa Isaac, Thieân Chuùa cuûa Gia-coùp, khoâng phaûi cuûa caùc trieát gia vaø hoïc giaû. Söï chaéc chaén, chaéc chaén. Tình caûm. Nieàm vui. Hoøa bình. Thieân Chuùa cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ". Taùc phaåm töôûng nieäm naøy, ñöôïc vieát treân moät tôø giaáy nhoû, vaø ñöôïc tìm thaáy sau khi oâng qua ñôøi, ñöôïc may beân trong chieác aùo cuûa trieát gia, cho thaáy raèng noù khoâng phaûi laø moät suy tö trí tueä maø moät ngöôøi khoân ngoan nhö oâng coù theå hieåu veà Thieân Chuùa, nhöng laø caûm giaùc soáng ñoäng, ñöôïc caûm nghieäm, veà söï hieän dieän cuûa Ngöôøi. OÂng Pascal thaäm chí coøn ghi laïi khoaûnh khaéc chính xaùc maø oâng caûm thaáy thöïc teá ñoù, cuoái cuøng oâng ñaõ gaëp noù: vaøo toái ngaøy 23 thaùng 11 naêm 1654. Ñoù khoâng phaûi laø moät Thieân Chuùa tröøu töôïng hay vò Thaàn cuûa vuõ truï. Ngöôøi laø Thieân Chuùa cuûa moät con ngöôøi, cuûa moät tieáng goïi, Thieân Chuùa cuûa AÙp-ra-ham, cuûa I-sa-aùc, cuûa Gia-coùp... Thieân Chuùa Ñaáng laø söï chaéc chaén, laø tình caûm, laø nieàm vui.
Söï hoaøn toaøn vaâng theo yù Chuùa cuûa oâng AÙp-ra-ham
Giaùo lyù Hoäi thaùnh Coâng giaùo daïy: "Kinh nguyeän cuûa oâng AÙp-ra-ham ñöôïc theå hieän treân heát baèng haønh ñoäng: con ngöôøi thinh laëng, ôû moãi giai ñoaïn, oâng xaây döïng moät baøn thôø cho Chuùa" (Giaùo lyù Hoäi thaùnh Coâng giaùo, 2570). OÂng AÙp-ra-ham khoâng xaây moät ñeàn thôø, nhöng raûi treân ñöôøng oâng ñi nhöõng taûng ñaù nhaéc nhôù Thieân Chuùa ñaõ ñi qua ñoù. Moät Thieân Chuùa gaây ngaïc nhieân, khi Ngöôøi ñeán thaêm oâng trong hình haøi cuûa ba vò khaùch maø oâng vaø baø Sarah tieáp ñoùn noàng nhieät, vaø caùc ngaøi ñaõ thoâng baùo cho hoï bieát veà söï ra ñôøi cuûa con trai I-sa-aùc (x. St 18, 1-15). OÂng AÙp-ra-ham ñaõ 100 tuoåi vaø vôï oâng 90 tuoåi, khoaûng ñoù. Vaø hoï ñaõ tin. Hoï tin töôûng vaøo Thieân Chuùa. Vaø baø Sa-ra, vôï oâng, ñaõ mang thai. ÔÛ tuoåi ñoù! Ñaây laø Thieân Chuùa cuûa oâng AÙp-ra-ham, Thieân Chuùa cuûa chuùng ta, Ñaáng ñoàng haønh vôùi chuùng ta.
Do ñoù, oâng trôû neân quen thuoäc vôùi Thieân Chuùa, coù theå tranh luaän vôùi Ngöôøi, nhöng luoân trung thaønh, thaäm chí cho ñeán bò thöû thaùch heát möùc, khi Thieân Chuùa yeâu caàu oâng teá leã hy sinh con trai cuûa mình laø I-sa-aùc, ñöùa con cuûa tuoåi giaø, con duy nhaát, con thöøa töï. ÔÛ ñaây, oâng AÙp-ra-ham soáng ñöùc tin nhö moät bi kòch, nhö cuoäc haønh trình giöõa ñeâm ñen, döôùi baàu trôøi laàn naøy khoâng coù sao. Vaø nhieàu laàn noù cuõng xaûy ñeán vôùi chuùng ta nhö theá, ñi trong ñeâm toái, nhöng vôùi ñöùc tin. Chính Thieân Chuùa seõ ngaên baøn tay cuûa oâng AÙp-ra-ham khi oâng ñaõ saün saøng ñeå saùt teá con mình, vì Ngöôøi ñaõ thaáy söï saün loøng thöïc söï cuûa oâng (x. St 22, 1-19).
Hoïc caàu nguyeän nhö oâng AÙp-ra-ham: laéng nghe, troø chuyeän, tranh luaän, nhöng luoân vôùi ñöùc tin
Chuùng ta haõy hoïc theo oâng AÙp-ra-ham, hoïc caàu nguyeän baèng ñöùc tin: laéng nghe Chuùa, böôùc ñi, ñoái thoaïi ñeå thaûo luaän. Chuùng ta ñöøng sôï tranh luaän vôùi Thieân Chuùa, ngay caû noùi moät ñieàu coù veû nhö laïc ñaïo. Nhieàu laàn toâi ñaõ nghe ngöôøi ta noùi vôùi toâi "Cha coù bieát khoâng, ñieàu naøy xaûy ra vôùi con vaø con noåi giaän vôùi Chuùa" - "Nhöng con coù daùm giaän Chuùa sao?" - "Daï coù, con noåi giaän!" Nhöng ñaây laø moät hình thöùc caàu nguyeän bôûi vì chæ coù con caùi môùi coù theå noåi giaän vôùi cha mình vaø sau ñoù gaëp laïi oâng. Chuùng ta haõy hoïc oâng AÙp-ra-ham, troø chuyeän vaø tranh luaän, vôùi ñöùc tin, nhöng luoân saün saøng ñoùn nhaän lôøi Chuùa vaø ñöa noù vaøo thöïc haønh. Vôùi Chuùa, chuùng ta hoïc caùch noùi chuyeän nhö moät ngöôøi con vôùi cha cuûa mình; laéng nghe Ngöôøi, traû lôøi, tranh luaän. Nhöng roõ raøng thaúng thaén nhö con caùi vôùi cha. OÂng AÙp-ra-ham daïy chuùng ta caàu nguyeän nhö theá.