Tìm laïi yù nghóa thaùnh thieâng
cuûa vieäc chaêm soùc Traùi Ñaát
ngoâi nhaø cuûa chuùng ta vaø cuûa Thieân Chuùa
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Tìm laïi yù nghóa thaùnh thieâng cuûa vieäc chaêm soùc Traùi Ñaát - ngoâi nhaø cuûa chuùng ta vaø cuûa Thieân Chuùa.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vatican News 22-04-2020) - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ keâu goïi baûo veä chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa nhaân loaïi; loaïi boû caùc haønh ñoäng huûy hoaïi boùc loät Traùi Ñaát. Nhö moät gia ñình duy nhaát treân Traùi Ñaát, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng môøi goïi quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái ngheøo khoå nhaát, vaø coäng taùc vôùi nhau trong vieäc baûo veä ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Kính môøi quyù vò nghe baøi giaùo lyù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Ngaøy 22 thaùng 04 naêm 2020 kyû nieäm laàn thöù 50 Ngaøy Theá giôùi veà Traùi ñaát ñöôïc thaønh laäp. Ngaøy naøy ñöôïc phong traøo moâi tröôøng Maïng löôùi Ngaøy Traùi ñaát thaønh laäp laàn ñaàu vaøo naêm 1970, nhaém coå vuõ söï daân chuû trong vaán ñeà veà moâi tröôøng. Do ñoù, trong buoåi tieáp kieán chung tröïc tuyeán töø Dinh Toâng Toøa vaøo saùng thöù Tö 22 thaùng 04 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daønh baøi giaùo lyù ñeå noùi veà ñeà taøi naøy.
Baøi giaùo lyù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Hoâm nay chuùng ta cöû haønh laàn thöù 50 Ngaøy Theá giôùi veà Traùi ñaát. Ñaây laø cô hoäi ñeå canh taân söï daán thaân cuûa chuùng ta trong vieäc yeâu quyù ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta vaø chaêm soùc noù vaø caùc thaønh vieân yeáu ñuoái nhaát cuûa gia ñình chuùng ta. Nhö ñaïi dòch bi thaûm virus corona cho chuùng ta thaáy, chæ khi cuøng nhau chaêm soùc nhöõng ngöôøi moûng manh yeáu ñuoái nhaát chuùng ta môùi coù theå chieán thaéng caùc thaùch ñoá toaøn caàu. Phuï ñeà cuûa Thoâng ñieäp Laudato si' laø "veà vieäc chaêm soùc ngoâi nhaø chung". Hoâm nay chuùng ta cuøng nhau suy tö veà traùch nhieäm naøy, neùt ñaëc tröng cuûa haønh trình cuûa chuùng ta treân traùi ñaát" (LS, 160). Chuùng ta phaûi gia taêng yù thöùc veà vieäc chaêm soùc ngoâi nhaø chung.
Chaêm soùc Traùi Ñaát vaø caùc thuï taïo nhö Thieân Chuùa ñaõ laøm
Chuùng ta ñöôïc taïo thaønh töø chaát lieäu cuûa traùi ñaát naøy, vaø caùc hoa quaû cuûa traùi ñaát hoã trôï cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Nhöng, nhö saùch Saùng Theá nhaéc chuùng ta, chuùng ta khoâng ñôn thuaàn thuoäc traùi ñaát naøy: chuùng ta cuõng mang trong mình hôi thôû söï soáng ñeán töø Thieân Chuùa (x. St 2,4-7). Vì theá chuùng ta soáng trong ngoâi nhaø chung nhö moät gia ñình nhaân loaïi duy nhaát vaø trong söï khaùc bieät sinh hoïc vôùi caùc thuï taïo khaùc cuûa Thieân Chuùa. Nhö laø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta ñöôïc môøi goïi chaêm soùc vaø toân troïng taát caû thuï taïo vaø nuoâi döôõng tình yeâu vaø loøng caûm thoâng ñoái vôùi caùc anh chò em cuûa chuùng ta, ñaëc bieät laø vôùi nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái nhaát, noi theo tình yeâu thöông Thieân Chuùa daønh cho chuùng ta, tình yeâu ñöôïc bieåu hieän nôi Chuùa Gieâsu Con cuûa Ngöôøi, Ñaáng ñaõ nhaäp theå laøm ngöôøi ñeå chia seû thaân phaän cuûa chuùng ta vaø ñeå cöùu ñoä chuùng ta.
Chuùng ta seõ khoâng coù töông lai neáu chuùng ta huûy dieät moâi tröôøng
Do tính ích kyû caù nhaân, chuùng ta trôû neân keùm traùch nhieäm trong vieäc chaêm soùc vaø cai quaûn traùi ñaát. "Chæ caàn chaân thaønh nhìn thöïc taïi ñeå thaáy coù moät söï suy thoaùi traàm troïng trong ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta" (LS, 61). Chuùng ta ñaõ laøm noù bò oâ nhieãm vaø cöôùp phaù noù, gaây nguy hieåm cho cuoäc soáng cuûa chính chuùng ta. Vì theá, caùc phong traøo quoác teá vaø ñòa phöông ñaõ ñöôïc thaønh laäp ñeå ñaùnh thöùc löông taâm. Toâi chaân thaønh ñaùnh giaù cao nhöõng saùng kieán naøy, vaø vaãn caàn con caùi chuùng ta xuoáng ñöôøng ñeå daïy chuùng ta ñieàu hieån nhieân, ñoù laø, chuùng ta seõ khoâng coù töông lai neáu chuùng ta huûy dieät moâi tröôøng hoã trôï chuùng ta.
Traùi Ñaát khoâng tha thöù: neáu chuùng ta ñaõ huûy hoaïi Traùi Ñaát thì haäu quaû seõ raát toài teä
Chuùng ta ñaõ thaát baïi trong vieäc baûo veä traùi ñaát, ngoâi nhaø-ngoâi vöôøn cuûa chuùng ta, trong vieäc baûo veä anh em cuûa chuùng ta. Chuùng ta ñaõ phaïm toäi choáng laïi traùi ñaát, choáng laïi ngöôøi laân caän vaø cuoái cuøng, choáng laïi Ñaáng Taïo Hoùa, ngöôøi Cha toát laønh ban phaùt cho moïi ngöôøi vaø muoán chuùng ta soáng vôùi nhau trong söï hieäp thoâng vaø thònh vöôïng. Traùi Ñaát ñaõ phaûn öùng theá naøo? Coù caâu noùi tieáng Taây Ban Nha raát roõ veà vaán ñeà naøy. Ñoù laø: "Thieân Chuùa luoân tha thöù; con ngöôøi chuùng ta cuõng ñoâi khi tha thöù ñoâi khi khoâng; Traùi ñaát thì khoâng bao giôø tha thöù." Traùi Ñaát khoâng tha thöù: neáu chuùng ta ñaõ huûy hoaïi Traùi Ñaát thì haäu quaû seõ raát toài teä.
Töông quan haøi hoøa vôùi Traùi Ñaát
Laøm theá naøo chuùng ta coù theå khoâi phuïc moät moái töông quan haøi hoøa vôùi traùi ñaát vaø vôùi phaàn coøn laïi cuûa nhaân loaïi? Moät töông quan haøi hoøa... Nhieàu laàn chuùng ta ñaõ ñaùnh maát caùi nhìn haøi hoøa, ñieàu Chuùa Thaùnh Thaàn taïo neân. Ngay caû trong ngoâi nhaø chung, treân Traùi Ñaát, ngay caû trong caùc moái lieân heä cuûa chuùng ta vôùi con ngöôøi, vôùi ngöôøi laân caän, vôùi ngöôøi ngheøo nhaát, vôùi Traùi Ñaát... Laøm theá naøo ñeå chuùng ta coù theå khoâi phuïc söï haøi hoøa naøy? Chuùng ta caàn coù moät caùch nhìn môùi veà ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Chuùng ta phaûi hieåu raèng Traùi Ñaát khoâng phaûi laø moät kho taøi nguyeân ñeå khai thaùc boùc loät. Ñoái vôùi chuùng ta nhöõng ngöôøi coù ñöùc tin, theá giôùi töï nhieân laø "Tin möøng veà söï Saùng taïo", theå hieän söùc maïnh saùng taïo cuûa Thieân Chuùa trong vieäc taïo hình cuoäc soáng con ngöôøi vaø laøm cho theá giôùi toàn taïi cuøng vôùi nhöõng gì chöùa ñöïng trong noù ñeå hoã trôï nhaân loaïi. Trình thuaät Kinh thaùnh veà söï saùng taïo keát thuùc nhö theá naøy: "Thieân Chuùa thaáy moïi söï Ngöôøi ñaõ laøm ra quaû laø raát toát ñeïp." (St 1,31). Khi chuùng ta nhìn thaáy nhöõng thaûm kòch töï nhieân, nhöõng phaûn öùng cuûa Traùi Ñaát tröôùc söï ngöôïc ñaõi cuûa chuùng ta, toâi nghó: "Neáu baây giôø toâi hoûi Chuùa xem Ngöôøi nghó gì veà noù, toâi khoâng nghó Ngöôøi noùi vôùi toâi raèng ñoù laø moät ñieàu raát toát." Chính chuùng ta ñaõ huûy hoaïi coâng trình cuûa Chuùa.
Hoâm nay, khi kyû nieäm Ngaøy Theá giôùi veà Traùi ñaát chuùng ta ñöôïc keâu goïi taùi khaùm phaù yù nghóa cuûa söï toân troïng thaùnh thieâng ñoái vôùi traùi ñaát, bôûi vì ñoù khoâng chæ laø nhaø cuûa chuùng ta, maø coøn laø nhaø cuûa Thieân Chuùa. Töø ñoù, trong loøng chuùng ta phaùt sinh nhaän thöùc veà vieäc ôû treân moät traùi ñaát thaùnh thieâng!
Soáng haøi hoøa vôùi Traùi Ñaát
Anh chò em thaân meán, "chuùng ta haõy ñaùnh thöùc yù thöùc thaåm myõ vaø chieâm nieäm maø Thieân Chuùa ñaõ ñaët nôi chuùng ta" (Toâng huaán Querida Amazonia, 56). Lôøi ngoân söù veà söï chieâm nieäm laø ñieàu chuùng ta hoïc ñöôïc ñaëc bieät töø caùc daân toäc nguyeân thuûy, nhöõng ngöôøi daïy chuùng ta raèng chuùng ta khoâng theå chaêm soùc traùi ñaát neáu chuùng ta khoâng yeâu thöông vaø khoâng toân troïng noù. Hoï coù söï khoân ngoan "ñeå soáng toát", nghóa laø soáng haøi hoøa vôùi Traùi Ñaát. Hoï goïi söï haøi hoøa naøy laø "soáng toát".
Hoaùn caûi sinh thaùi
Ñoàng thôøi, chuùng ta caàn moät söï hoaùn caûi sinh thaùi ñöôïc theå hieän baèng caùc haønh ñoäng cuï theå. Laø moät gia ñình duy nhaát vaø phuï thuoäc laãn nhau, chuùng ta caàn moät keá hoaïch chung ñeå traùnh caùc moái ñe doïa ñoái vôùi ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. "Söï phuï thuoäc laãn nhau baét buoäc chuùng ta phaûi nghó veà moät theá giôùi duy nhaát, veà moät döï aùn chung" (LS, 164). Chuùng ta nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc coäng taùc nhö moät coäng ñoàng quoác teá ñeå baûo veä ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Toâi keâu goïi nhöõng ngöôøi coù thaåm quyeàn höôùng daãn tieán trình chuaån bò cho hai hoäi nghò quoác teá quan troïng: COP15 veà söï Ña daïng sinh hoïc ôû Coân Minh (Trung Quoác) vaø COP26 veà Bieán ñoåi khí haäu ôû Glasgow (Vöông quoác Anh).
Caùc hoaït ñoäng ñöôïc phoái hôïp ôû caáp quoác gia vaø ñòa phöông
Toâi muoán khuyeán khích toå chöùc caùc hoaït ñoäng ñöôïc phoái hôïp ôû caáp quoác gia vaø ñòa phöông. Thaät toát khi gaëp gôõ nhau töø taát caû caùc hoaøn caûnh xaõ hoäi vaø thaønh laäp moät phong traøo bình daân "ñi töø haï taàng leân". Ngaøy Theá giôùi veà Traùi ñaát maø chuùng ta kyû nieäm ngaøy hoâm nay, ñöôïc naûy sinh nhö theá. Moãi ngöôøi trong chuùng ta coù theå ñoùng goùp phaàn nhoû beù cuûa chính mình: "Chuùng ta khoâng ñöôïc nghó raèng nhöõng noã löïc naøy seõ khoâng thay ñoåi theá giôùi. Nhöõng haønh ñoäng nhö vaäy lan truyeàn moät ñieàu toát ñeïp trong xaõ hoäi, laø ñieàu luoân sinh ra nhöõng keát quaû vöôït quaù nhöõng gì chuùng ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc, bôûi vì noù taïo ra trong loøng ñaát naøy moät ñieàu thieän luoân coù xu höôùng lan roäng, ñoâi khi voâ hình" (LS, 212).
Trong muøa Phuïc Sinh ñoåi môùi naøy, chuùng ta haõy daán thaân yeâu thöông vaø traân troïng moùn quaø tuyeät vôøi cuûa Traùi Ñaát, ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta vaø chaêm soùc taát caû caùc thaønh vieân trong gia ñình nhaân loaïi. Laø anh chò em, chuùng ta haõy cuøng nhau caàu nguyeän vôùi Cha treân trôøi cuûa mình: "Xin ban Thaàn khí cuûa Cha vaø canh taân maët traùi ñaát" (x. Tv 104,30).