Leã Hieån Linh:
"Thôø laïy" laø moät ñoøi hoûi cuûa ñöùc tin
Leã Hieån Linh: "Thôø laïy" laø moät ñoøi hoûi cuûa ñöùc tin.
Vaên Yeân, SJ
Vatican (Vatican News 6-01-2020) - Luùc 10 giôø saùng 06 thaùng 01 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ daâng Leã Hieån Linh cuøng vôùi khoaûng 8 ngaøn tín höõu taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ. Taïi nhieàu giaùo xöù, Leã Hieån Linh ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy Chuùa Nhaät gaàn ngaøy 6 thaùng 1 nhaát. Coøn taïi Vatican thì Leã Hieån Linh ñöôïc cöû haønh chính ngaøy 6 thaùng 1.
Trong baøi giaûng Leã, Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích baøi Tin Möøng, ñaëc bieät veà cöû chæ thôø laïy cuûa Ba vò Ñaïo só tröôùc Haøi Nhi Gieâsu.
Ngaøi noùi:
Trong Tin Möøng chuùng ta vöøa nghe (Mt 2,1-12), Ba vò Ñaïo só baét ñaàu baèng vieäc theå hieän yù ñònh cuûa hoï: "Chuùng toâi ñaõ thaáy ngoâi sao cuûa Ngöôøi xuaát hieän vaø chuùng toâi ñeán ñeå thôø laïy Ngöôøi" (caâu 2). Thôø laïy laø muïc tieâu haønh trình cuûa hoï, laø ñích ñeán cuûa chuyeán ñi. Thaät vaäy, khi hoï ñeán Beâlem, "hoï thaáy Haøi Nhi vôùi thaân maãu, hoï lieàn saáp mình thôø laïy Ngöôøi" (caâu 11). Neáu chuùng ta maát ñi caûm thöùc veà thôø laïy, thì chuùng ta cuõng seõ maát yù nghóa löõ haønh cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu, voán laø moät haønh trình höôùng veà Chuùa, chöù khoâng phaûi höôùng veà chuùng ta. Ñaây laø moät nguy cô maø Tin Möøng caûnh baùo chuùng ta, khi trình baøy beân caïnh caùc ñaïo só, nhöõng nhaân vaät maø hoï khoâng theå thôø laïy.
Tröôùc heát laø vua Heâroâñeâ, ngöôøi söû duïng ñoäng töø thôø laïy, nhöng theo moät caùch thöùc löøa loïc. Thaät vaäy, oâng yeâu caàu caùc Ñaïo só thoâng baùo cho oâng veà nôi ôû cuûa Haøi Nhi "ñeå Ta cuõng ñeán ñeå baùi thôø Ngöôøi" (caâu 8). Trong thöïc teá, Heâroâñeâ chæ toân thôø chính mình vaø do ñoù muoán gaït boû Haøi Nhi baèng nhöõng lôøi giaû doái. Ñieàu naøy daïy chuùng ta ñieàu gì? Raèng con ngöôøi, khi khoâng toân thôø Thieân Chuùa, seõ ñi ñeán choã toân thôø chính mình. Vaø ngay caû ñôøi soáng Kitoâ höõu, maø khoâng toân thôø Thieân Chuùa, thì coù theå trôû thaønh moät caùch thöùc giaùo duïc ñeå khaúng ñònh mình vaø caùc kyõ naêng cuûa baûn thaân: ñoù laø nhöõng Kitoâ höõu khoâng bieát thôø phöôïng. Ñoù laø moät nguy cô nghieâm troïng: phuïc vuï chuùng ta hôn laø phuïc vuï Chuùa. Ñaõ bao nhieâu laàn chuùng ta traùo ñoåi lôïi ích cuûa Tin Möøng vôùi lôïi ích cuûa baûn thaân, bao nhieâu laàn chuùng ta khoaùc aùo toân giaùo ñeå mình ñöôïc deã daøng, bao nhieâu laàn chuùng ta nhaàm laãn quyeàn naêng Thieân Chuùa nhaém phuïc vuï ngöôøi khaùc, vôùi söùc maïnh theá gian ñeå phuïc vuï chính mình!
Ngoaøi Heâroâñeâ, Tin Möøng coøn keå nhöõng ngöôøi khaùc ñaõ khoâng theå thôø laïy: hoï laø caùc thöôïng teá vaø kinh sö. Hoï chæ cho Heâroâñeâ bieát chính xaùc nôi Ñaáng Meâsia ñöôïc sinh ra: taïi Beâlem, mieàn Giuñeâ (x. caâu 5). Hoï bieát nhöõng lôøi tieân tri vaø trích daãn chính xaùc. Hoï bieát nôi phaûi ñi, nhöng hoï khoâng ñi. Cuõng töø ñieàu naøy chuùng ta coù theå ruùt ra moät baøi hoïc. Trong ñôøi soáng Kitoâ höõu, bieát thoâi thì khoâng ñuû: khoâng ra khoûi chính mình, khoâng gaëp gôõ, khoâng thôø phöôïng, thì baïn chöa bieát Chuùa. Thaàn hoïc vaø hieäu quaû muïc vuï seõ ích lôïi raát ít hoaëc khoâng ích gì neáu baïn khoâng quyø goái; neáu baïn khoâng laøm nhö nhöõng vò Ñaïo só, nhöõng ngöôøi khoâng chæ laø nhöõng nhaø toå chöùc taøi ba cho moät chuyeán ñi, maø coøn leân ñöôøng vaø thôø laïy.
Khi thôø phöôïng, ngöôøi ta nhaän ra raèng ñöùc tin khoâng thu goïn trong moät taäp hôïp caùc giaùo lyù toát ñeïp, nhöng laø moät moái töông quan vôùi moät Con Ngöôøi soáng ñeå yeâu. Baèng vieäc gaëp gôõ dieän ñoái dieän vôùi Chuùa Gieâsu ñeå chuùng ta bieát khuoân maët cuûa Ngaøi. Baèng vieäc toân thôø, chuùng ta khaùm phaù ra raèng ñôøi soáng Kitoâ höõu laø moät caâu chuyeän tình yeâu vôùi Thieân Chuùa, nôi nhöõng yù töôûng toát thoâi thì chöa ñuû, nhöng chuùng ta phaûi ñaët Ngaøi leân haøng ñaàu, nhö moät ngöôøi yeâu laøm ñoái vôùi ngöôøi mình yeâu. Ñaây laø caùch maø Giaùo hoäi phaûi trôû thaønh, moät ngöôøi yeâu toân thôø cuûa Chuùa Gieâsu, Hieàn Phu cuûa mình.
Khôûi ñaàu naêm môùi, chuùng ta taùi khaùm phaù vieäc thôø phöôïng nhö moät ñoøi hoûi cuûa ñöùc tin. Neáu chuùng ta bieát quyø xuoáng tröôùc Chuùa Gieâsu, chuùng ta seõ vöôït thaéng caùm doã thieát laäp con ñöôøng cho rieâng mình. Thaät vaäy, thôø laïy laø ñeå thöïc hieän moät cuoäc thoaùt ly khoûi söï noâ leä lôùn nhaát, ñoù laø cuûa chính mình. Thôø laïy laø ñaët Chuùa laøm trung taâm ñeå chuùng ta khoâng coøn laø trung taâm cuûa chính mình. Laø traû moïi söï ñuùng laïi traät töï cuûa chuùng, ñeå vò trí ñaàu tieân cho Chuùa. Thôø laïy laø ñaët keá hoaïch cuûa Chuùa leân tröôùc thôøi gian cuûa toâi, quyeàn lôïi cuûa toâi, khoâng gian cuûa toâi. Laø chaáp nhaän lôøi daïy cuûa Kinh thaùnh: "Ngöôi phaûi baùi laïy Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa ngöôi, vaø phaûi thôø phöôïng moät mình Ngöôøi maø thoâi" (Mt 4:10). Thieân Chuùa cuûa baïn: thôø laïy laø caûm thaáy raèng baïn vôùi Thieân Chuùa thuoäc veà nhau. Laø cho Ngaøi laøm "baïn" trong söï thaân maät, laø mang laïi söï soáng baèng vieäc cho pheùp Ngaøi böôùc vaøo cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Laø ñeå mang laïi nieàm an uûi cuûa Ngaøi cho theá giôùi. Thôø laïy laø khaùm phaù ra raèng caàu nguyeän chæ caàn noùi: "Laïy Chuùa cuûa toâi, laïy Thieân Chuùa cuûa toâi!" (Ga 20,28), vaø ñeå mình ñöôïc chi phoái bôûi söï dòu daøng cuûa Ngaøi.
Thôø laïy laø gaëp gôõ Chuùa Gieâsu maø khoâng coù moät danh saùch nhöõng ñoøi hoûi, nhöng vôùi yeâu caàu duy nhaát laø ñöôïc ôû vôùi Ngöôøi. Laø khaùm phaù ra raèng nieàm vui vaø söï bình an phaùt trieån vôùi lôøi khen ngôïi vaø taï ôn. Khi chuùng ta thôø laïy, chuùng ta cho pheùp Chuùa Gieâsu chöõa laønh vaø thay ñoåi chuùng ta. Baèng vieäc toân thôø, chuùng ta cho Chuùa cô hoäi bieán ñoåi chuùng ta baèng tình yeâu cuûa Ngaøi, ñeå thaép saùng nhöõng boùng toái cuûa chuùng ta, ban cho chuùng ta söùc maïnh trong söï yeáu ñuoái vaø can ñaûm trong nhöõng thöû thaùch.
Thôø laïy laø ñi ñeán ñieàu coát yeáu naøy: ñoù laø caùch thöùc giaûi ñoäc khoûi nhöõng thöù voâ ích, khoûi leä thuoäc vaøo côn nghieän laøm teâ lieät traùi tim vaø ñaàu ñoäc taâm trí. Thaät vaäy, baèng vieäc thôø laïy, chuùng ta hoïc caùch töø choái nhöõng gì khoâng ñöôïc toân thôø: thaàn tieàn baïc, thaàn tieâu thuï, thaàn khoaùi laïc, thaàn thaønh coâng, caùi toâi töï xöng thaàn. Thôø laïy laø laøm cho mình trôû neân nhoû beù tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñaáng toái cao, ñeå khaùm phaù tröôùc maët Ngaøi raèng söï vó ñaïi cuûa cuoäc soáng khoâng phaûi trong vieäc mình coù, nhöng trong vieäc mình yeâu. Thôø laïy laø söï khaùm phaù ra anh chò em tröôùc maàu nhieäm tình yeâu vöôït treân moïi khoaûng caùch: laø ruùt ra nhöõng ñieàu toát ñeïp töø nguoàn coäi, laø tìm thaáy nôi Thieân Chuùa gaàn guõi söï can ñaûm ñeå ñeán gaàn ngöôøi khaùc hôn. Thôø laïy laø bieát thinh laëng tröôùc Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa, ñeå hoïc caùch noùi nhöõng lôøi khoâng laøm toån thöông, nhöng mang laïi an uûi.
Thôø laïy laø moät cöû chæ cuûa tình yeâu laøm thay ñoåi cuoäc soáng. Laø nhö caùc Ñaïo só: mang ñeán cho Chuùa vaøng, ñeå noùi vôùi Ngaøi raèng khoâng coù gì quyù hôn Ngaøi; laø daâng cho Ngaøi nhuõ höông, ñeå noùi vôùi Ngaøi raèng chæ vôùi Ngaøi, cuoäc soáng cuûa chuùng ta môùi ñöôïc naâng leân cao; laø daâng cho Ngaøi moäc döôïc, thöôøng xöùc leân cô theå bò toån thöông vaø ñau khoå, ñeå höùa vôùi Chuùa Gieâsu seõ giuùp nhöõng ngöôøi laân caän cuûa chuùng ta ñang chòu thieät thoøi vaø ñau khoå, bôûi vì nôi hoï coù Chuùa.
Chuùng ta thöôøng bieát caàu nguyeän ñeå caàu xin vaø taï ôn Thieân Chuùa, nhöng Giaùo hoäi phaûi ñi xa hôn nöõa vôùi lôøi caàu nguyeän thôø laïy. Chuùng ta phaûi lôùn leân trong vieäc thôø phöôïng. Ñaây laø söï khoân ngoan maø chuùng ta phaûi hoïc moãi ngaøy: Caàu nguyeän thôø laïy.
Anh chò em thaân meán, hoâm nay moãi ngöôøi chuùng ta coù theå töï hoûi: "Toâi coù phaûi laø moät Kitoâ höõu toân thôø khoâng?". Nhieàu Kitoâ höõu caàu nguyeän nhöng khoâng bieát thôø laïy. Haõy töï hoûi mình caâu hoûi naøy. Chuùng ta coù tìm thôøi gian ñeå thôø laïy trong ngaøy soáng cuûa chuùng ta vaø taïo khoâng gian ñeå thôø laïy trong coäng ñoaøn cuûa chuùng ta khoâng. Vôùi tö caùch laø Giaùo hoäi, chuùng ta coù thöïc haønh nhöõng lôøi Thaùnh Vònh chuùng ta caàu nguyeän hoâm nay: "Laïy Chuùa, muoân daân treân maët ñaát seõ toân thôø Ngaøi." Baèng caùch thôø laïy, nhö caùc Ñaïo só, chuùng ta cuõng seõ khaùm phaù ra yù nghóa cuoäc haønh trình cuûa chuùng ta. Vaø, gioáng nhö Ñaïo só, chuùng ta seõ nghieäm thaáy moät "nieàm vui khoân taû" (Mt 2,10).