Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Trong baøi giaùo lyù laàn tröôùc, chuùng ta ñaõ trích daãn töø döõ kieän Thaùnh Kinh veà phöông dieän saám ngoân cuûa hoaït ñoäng Thaàn Linh Thieân Chuùa treân nhöõng vò laõnh ñaïo cuûa daân Yeán Duyeân, treân caùc vua cuõng nhö treân Ñaáng Thieân Sai. Phöông dieän naøy caàn phaûi ñöôïc thaáu trieät hôn nöõa, vì vaán ñeà saám ngoân laø moät giai ñoaïn traûi suoát lòch söû daân Yeán Duyeân, noåi nang nhaát laø vai troø cuûa Moisen, vò tieân tri thöôïng ñaúng, "vò ñöôïc Chuùa giaùp maët noùi chuyeän" (Dt.34:10). Qua caùc theá heä, daân Yeán Duyeân caøng ngaøy caøng trôû neân quen thuoäc vôùi song nieäm "leà luaät vaø caùc tieân tri", nhö laø moät toång luaän roõ raøng cuûa moät gia saûn tinh thaàn maø Thieân Chuùa ñaõ kyù thaùc cho daân cuûa Ngaøi. Chính nhôø thaàn linh cuûa mình, Thieân Chuùa ñaõ phaùn daïy vaø hoaït ñoäng nôi nhöõng vò cha oâng, vaø töø ñôøi noï ñeán ñôøi kia Ngaøi ñaõ söûa soaïn cho moät ngaøy môùi.
Hieän töôïng saám ngoân ñöôïc lòch söû ghi nhaän chaéc chaén coù dính daùng ñeán lôøi Chuùa. Tieân tri laø ngöôøi nhaân danh Thieân Chuùa maø noùi ñeå truyeàn ñaït cho ai nghe hay ñoïc mình ñieàu Thieân Chuùa muoán toû ra lieân quan ñeán hieän taïi vaø töông lai. Thaàn linh Thieân Chuùa laøm cho lôøi Chuùa linh hoaït vaø ban cho noù söï soáng. Lôøi Chuùa laøm cho vò tieân tri vaø lôøi cuûa vò naøy coù moät tính chaát xuùc caûm thaàn linh, nhôø ñoù, vò tieân tri trôû neân hoaït baùt, coù nhöõng luùc huøng hoàn, ñoâi khi mang naëng saàu ñau, vaø luoân luoân sinh ñoäng.
Hay coù nhöõng ñoaïn Thaùnh Kinh ñaùng chuù yù cho thaáy raèng thaàn linh Thieân Chuùa ôû treân moät ngöôøi vaø ngöôøi naøy laäp töùc loan baùo moät lôøi tieân tri naøo ñoù. Ñieàu naøy ñaõ xaåy ra vôùi Balaam: "Thaàn linh Thieân Chuùa ñeán vôùi haén" (Num.24:2). Theá roài "haén leân tieáng noùi: 'Lôøi cuûa ngöôøi ñaõ nghe thaáy ñieàu Thieân Chuùa phaùn vaø bieát ñieàu Ñaáng Toái Cao bieát, cuûa moät ngöôøi ñaõ ngaát ngaây döông maét thaáy ñieàu Ñaáng Toaøn Naêng thaáy..." (Num.24:3-4). Ñaây laø moät lôøi tieân tri noåi tieáng, moät lôøi tieân tri duø tröïc tieáp aùm chæ Saoleâ (x.1Sam.15:8) vaø Ñavít (x.1Sam.30:1ff) trong traän chieán ñaáu vôùi quaân Amalek, song cuõng laø lôøi tieân tri gôïi leân cho thaáy caû Ñaáng Thieân Sai nöõa: "Toâi thaáy Ngöôøi, maëc daàu khoâng phaûi hieän taïi; toâi naém ñöôïc Ngöôøi, maëc daàu khoâng gaàn caän; moät vì tinh tuù tieán leân töø Giacoùp, moät vöông tröôïng noåi daäy töø Yeán Duyeân" (Num.24:17).
Moät phöông dieän khaùc cuûa thaàn linh saám ngoân trong vieäc phuïc vuï lôøi Chuùa laø thaàn linh saám ngoân naøy coù theå ñöôïc truyeàn ñaït vaø haàu nhö ñöôïc phaân chia theo nhu caàu cuûa ngöôøi nhaän laõnh. Ñieàu naøy ñaõ xaåy ra nôi tröôøng hôïp cuûa Moisen, vò ñaõ lo laéng phaûi daãn daét vaø cai quaûn toång soá daân Yeán Duyeân baáy giôù laø "600 ngaøn nam nhaân tröôûng thaønh" (Num.11:12). Chuùa ñaõ truyeàn cho oâng choïn löïa vaø taäp hoïp laïi "70 nam nhaân trong soá caùc vò boâ laõo Yeán Duyeân oâng bieát ñöôïc ñeå laøm tröôûng laõo cuûa daân vaø laø nhöõng vò coù thaåm quyeàn ñoái vôùi daân" (Num.11:16). Xong, Chuùa "laáy moät ít thaàn linh nôi Moisen maø ban xuoáng treân 70 vò tröôûng laõo; vaø khi thaàn linh ñeán vôùi hoï, hoï ñaõ tuyeân phaùn saám ngoân..." (Num.11:25).
Trong vieäc Elisha thay theá Elia, Elisha muoán ñöôïc ban cho mình khoâng ít hôn "hai phaàn ba thaàn linh" cuûa vò ñaïi tieân tri, moät thöù 2/3 gia nghieäp daønh cho ñöùa con caû (x.Dt.21:17). Soá phaàn thaàn linh naøy sôû dó caàn phaûi coù baèng ñoù laø môùi laøm cho Elisa coù theå ñöôïc coâng nhaän laø vò thöøa keá thaàn linh chính trong ña soá tieân tri cuõng nhö "con caùi cuûa caùc tieân tri" hôïp thaønh nhöõng nhoùm tieân tri (x.2Kgs.2:3). Theá nhöng, thaàn linh khoâng ñöôïc truyeàn töø tieân tri naøy sang tieân tri khaùc nhö moät gia saûn traàn gian: chính Thieân Chuùa laø Ñaáng ban phaùt thaàn linh. Vaø ñaõ xaåy ra nhö theá, neân "caùc con caùi nhöõng vò tieân tri" coâng nhaän raèng: "Thaàn linh cuûa Elia ôû treân Elisha" (2Kgs.2:15;x.6:17).
Trong vieäc daân Yeán Duyeân giao tieáp vôùi caùc daân laân bang cuõng khoâng thieáu gì nguïy saám ñöa ñeán vieäc thaønh hình nhöõng nhoùm ngaát ngaây, thaønh phaàn laáy aâm nhaïc vaø vaän ñoäng thay theá thaàn linh phaùt xuaát töø Thieân Chuùa. Hoï thuoäc veà nhoùm suøng baùi Baal. Tieân tri Elia ñaõ thaùch caùc vò tieân tri naøy moät traän ñaáu quyeát lieät (1Kgs.18:25-29), vaø nguyeân traän ñaáu naøy thoâi ñaõ laøm cho vò tieân tri noåi tieáng. Coøn tieân tri Elisha thì ñaõ giao tieáp roäng raõi hôn moät soá tieân tri trong nhöõng nhoùm suøng baùi Baal naøy, thaønh phaàn ñaõ caûm nhaän ñöôïc vaán ñeà (x.2Kgs.2:3).
Theo truyeàn thoáng Thaùnh Kinh nguyeân tuyeàn, yù nieäm ñích thöïc veà moät vò tieân tri voán ñöôïc hieåu vaø chuù troïng ôû choã hoï laø ngöôøi cuûa lôøi Thieân Chuùa, ñöôïc Thieân Chuùa chæ ñònh, cuøng moät nguoàn vôùi Moisen vaø theo haøng nguõ cuûa Moisen (x.Dt.18:15f). Thieân Chuùa ñaõ höùa vôùi Moisen: "Ta seõ tieán cöû cho chuùng moät vò tieân tri gioáng nhö ngöôi ôû giöõa anh em chuùng, vaø Ta seõ ñaët lôøi Ta trong mieäng vò naøy. Vò naøy seõ noùi ñieàu Ta truyeàn khieán" (Dt.18:18). Lôøi höùa naøy ñöôïc hình thaønh keøm theo lôøi caûnh baùo veà nhöõng laïm duïng trong vieäc noùi tieân tri: "Neáu tieân tri naøo cho raèng mình nhaân danh Ta maø noùi ñieàu Ta khoâng truyeàn cho haén noùi, hay noùi nhaân danh caùc thaàn khaùc thì haén seõ cheát. Neáu caùc ngöôi töï hoûi: 'vaäy thì chuùng toâi phaûi laøm sao ñeå nhaän ra lôøi Chuùa phaùn?', thì haõy bieát raèng, duø vò tieân tri naøo ñoù nhaân danh Chuùa maø noùi, song lôøi cuûa haén khoâng neân troïn hay ñöôïc kieåm chöùng, thì ñoù khoâng phaûi laø lôøi Chuùa phaùn" (Dt.18:20-21).
Moät phöông dieän khaùc trong tieâu chuaån phaùn ñoaùn lôøi tieân tri laø lôøi tieân tri phaûi noùi leân giaùo huaán cuûa Thieân Chuùa ban boá cho daân Yeán Duyeân nôi vieäc phaûn choáng laïi chieàu höôùng ngaãu töôïng (x.Dt.13:2f). Vieäc phaûn choáng naøy cho thaáy noãi uaát haän ñoái vôùi thaønh phaàn caùc vò tieân tri giaû (x.1Kgs.22:6ff; 2Kgs.3:13; Jer.2:26,5:13,23:9-40; Mi.3:11; Zech.13:2). Phaän söï cuûa vò tieân tri, nhö ngöôøi cuûa lôøi Thieân Chuùa, laø choáng laïi "thaàn trí doái traù" phaùt hieän töø mieäng löôõi cuûa caùc nguïy tieân tri (x.1Kgs.22:23), ñeå baûo toaøn daân cho khoûi aûnh höôûng cuûa nhöõng vò tieân tri giaû naøy. Ñoù laø moät söù vuï laõnh nhaän töø Thieân Chuùa, nhö tieân tri Ezekien coâng boá: "Vaäy lôøi cuûa Chuùa ñeán vôùi toâi: 'hôõi con ngöôøi, haõy noùi tieân tri choáng laïi nhöõng tieân tri cuûa Yeán Duyeân, haõy noùi tieân tri! Haõy noùi vôùi nhöõng keû rao truyeàn taâm töôûng rieâng cuûa hoï raèng: Haõy nghe lôøi Chuùa: Khoán cho nhöõng tieân tri ngu xuaån, nhöõng tieân tri theo thaàn trí cuûa mình maø chaúng coù ñöôïc thò kieán gì caû" (Ez.13:2-3).
Moät con ngöôøi cuûa saám ngoân, töùc moät vò tieân tri coøn phaûi laø "moät con ngöôøi cuûa thaàn linh", nhö tieân tri Hosea ñaõ töøng xöng hoâ (9:7). Vò tieân tri naøy phaûi coù thaàn linh Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi chæ coù thaàn trí rieâng cuûa mình, khi phaûi nhaân danh Thieân Chuùa maø noùi.
YÙ nieäm naøy ñaõ ñöôïc khai trieån hôn ai heát bôûi tieân tri Ezekien, vò tieân tri cho thaáy ñöôïc nhaän thöùc veà yù nghóa saâu xa cuûa vieäc noùi tieân tri. Ñeå nhaân danh Thieân Chuùa maø noùi caàn phaûi coù söï hieän dieän cuûa thaàn linh Thieân Chuùa nôi vò tieân tri. Söï hieän dieän naøy ñöôïc bieåu loä qua moät giao tieáp maø tieân tri Ezekien goïi laø "thò kieán". Nôi nhöõng ai ñöôïc thaáy thò kieán, hoaït ñoäng cuûa thaàn linh Thieân Chuùa baûo ñaûm söï thaät cho nhöõng lôøi ñöôïc coâng boá. ÔÛ ñaây chuùng ta thaáy moät xaùc nhaän môùi veà moái lieân heä giöõa lôøi Chuùa vaø thaàn linh, laø nhöõng gì doïn ñöôøng, theo ngöõ hoïc cuõng nhö theo yù nieäm, cho moái lieân heä giöõa Lôøi vaø Chuùa Thaùnh Thaàn trong Taân Öôùc.
Tieân tri Ezekien töï caûm nhaän ñöôïc mình ñöôïc thaàn linh höôùng daãn: "Thaàn linh nhaäp vaøo toâi" (tieân tri vieát) "laøm toâi ñöùng leân vaø toâi nghe thaáy ñaáng noùi cuøng toâi" (Ez.2:2). Thaàn linh nhaäp vaøo con ngöôøi cuûa vò tieân tri. Thaàn linh laøm cho vò tieân tri ñöùng leân: do ñoù maø thaàn linh laøm cho vò tieân tri thaønh nhaân chöùng cho lôøi Thieân Chuùa. Thaàn linh naâng vò tieân tri leân vaø ñaåy vò tieân tri vaøo tình traïng ñoäng: "Thaàn linh naâng toâi leân... vaø mang toâi ñi" (Ez.3:12-14). Hoaït ñoäng cuûa thaàn linh töï bieåu loä ra laø nhö theá (x.Ez.8:3,11:1,5,24,43:5). Tieân tri Ezekien coøn nhaán maïnh raèng mình ñang noùi veà "Thaàn Linh Chuùa" (11:5).
Phöông dieän linh hoaït nôi taùc ñoäng saám ngoân cuûa Thaàn Linh Thieân Chuùa coøn ñöôïc toû ra moät caùch maõnh lieät qua nhöõng lôøi cuûa tieân tri Haggai vaø Zecharia laø nhöõng vò, sau cuoäc löu ñaày trôû veà, ñaõ ñaåy maïnh nhöõng ngöôøi daân Do Thaùi hoài höông baét tay vaøo vieäc taùi thieát Ñeàn Thôø Gialieâm. Lôøi ñaàu tieân cuûa tieân tri Haggai mang laïi keát quûa laø "Chuùa ñaõ khôi ñoäng thaàn trí cuûa vò toång traán xöù Giuñeâa laø Zerubbabel... vaø thaàn trí cuûa thöôïng teá Giodueä... cuõng nhö thaàn trí cuûa taát caû ñaùm löu daân, ñeå hoï ñeán khôûi coâng laøm nhaø cuûa Chuùa caùc ñaïo binh" (Hg.1:14). Lôøi thöù hai cuûa tieân tri Haggai, moät laàn nöõa, ñaõ can thieäp vaø höùa coù söï trôï giuùp cuûa thaàn linh Chuùa: "Can ñaûm leân Zerubbabel... Can tröôøng leân Giodueä... Duõng caûm leân taát caû löu daân ñaát höùa, Chuùa phaùn... thaàn linh cuûa Ta seõ ôû vôùi caùc ngöôi, ñöøng sôï haõi" (Hg.2:4-5). Cuõng theá, tieân tri Zacharia ñaõ tuyeân boá raèng: "Ñaây laø lôøi Chuùa cho Zerebbabel: khoâng phaûi baèng quaân quoác hay maõnh löïc, maø laø bôûi thaàn linh cuûa Ta, Chuùa caùc ñaïo binh phaùn" (Zech.4:6).
Vaøo nhöõng ngaøy ngay tröôùc thôøi Chuùa Gieâsu giaùng sinh, ñaõ khoâng coøn tieân tri nôi daân Yeán Duyeân vaø khoâng ai bieát ñöôïc tình traïng naøy seõ keùo daøi bao laâu (x.Ps.74:9; 1Mac.9:27). Tuy nhieân, moät trong nhöõng vò tieân tri cuoái cuøng laø Joel ñaõ loan baùo vieäc traøn tuoân thaàn linh cuûa Thieân Chuùa phaûi xaåy ra: "tröôùc ngaøy Chuùa ñeán, moät ngaøy cao caû vaø kinh hoaøng" (Joel 3:4). Noù ñöôïc toû hieän baèng vieäc lan truyeàn taëng aân ngoân söù. Chuùa ñaõ coâng boá qua ñaïi dieän cuûa Ngaøi raèng: "Ta seõ tuoân ñoå thaàn trí Ta treân caû loaøi ngöôøi; con trai vaø con gaùi cuûa caùc ngöôi seõ noùi tieân tri; caùc ngöôøi giaø caû cuûa caùc ngöôi seõ mô thaáy nhöõng giaác moäng vaø nhöõng ngöôøi treû trung seõ thaáy nhöõng thò kieán" (3:1). Theá laø cuoái cuøng loøng mong öôùc cuûa Moisen ñöôïc boäc loä töø nhieàu theá kyû tröôùc ñaõ ñöôïc thöïc hieän: "Chôù gì taát caû seõ laø tieân tri giöõa daân Chuùa vaø chôù gì Chuùa seõ ban thaàn linh cuûa Ngaøi cho hoï" (Num.11:29). Theá neân, ôn höùng khôûi saám ngoân coøn ñöôïc ban cho caû "nhöõng ngöôøi noâ leä, caû nam laãn nöõ" (Joel 3:2), vöôït treân moïi phaân bieät veà trình ñoä vaên hoùa hay thaân phaän xaõ hoäi. Theá laø ôn cöùu ñoä ñöôïc hieán ban cho taát caû moïi ngöôøi: "Ai keâu caàu danh Chuùa seõ ñöôïc cöùu ñoä" (Joel 3:5).
Nhö chuùng ta thaáy trong baøi giaùo lyù laàn tröôùc, lôøi cuûa tieân tri Joel naøy ñaõ ñöôïc neân troïn trong ngaøy Leã Nguõ Tuaàn. Höôùng veà ñaùm ñoâng ngôõ ngaøng, thaùnh Toâng Ñoà Pheâroâ ñaõ coù theå tuyeân boá raèng: "Ñieàu tieân tri Joel loan baùo ñaõ ñöôïc thöïc hieän"; vaø thaùnh nhaân ñaõ laäp laïi lôøi tieân baùo naøy (x.Acts 2:16-21), khi giaûi thích cho hoï thaáy Chuùa Gieâsu "ñöôïc toân vinh beân höõu Thieân Chuùa, ñaõ nhaän töø Chuùa Thaùnh Thaàn höùa ban vaø ñaõ traøo ñoå Ngaøi" ra caùch traøn lan (x.Acts 2:33). Töø ngaøy aáy trôû ñi, hoaït ñoäng loan baùo veà Chuùa Thaùnh Thaàn ñöôïc tieáp tuïc toû hieän nôi Giaùo Hoäi ñeå saùng soi vaø an uûi Giaùo Hoäi.
(Baøi Giaùo Lyù thöù 30 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II, chia seû ngaøy Thöù Tö, 24-1-1990, trong loaït 80 baøi veà chuû ñeà Chuùa Thaùnh Thaàn)
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page