Maïch Nöôùc Voït Leân
Söï Soáng Ñôøi Ñôøi

Loaït Baøi Giaùo Lyù Naêm Thaùnh 2000
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, soaïn dòch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Thöù Tö, 3-1-1990
Baøi 3

YÙ Nghóa "Thaàn Linh"
trong Cöïu Öôùc

Trong nhöõng baøi giaùo lyù cuûa chuùng ta veà ngoâi vò vaø söù vuï cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, tröôùc heát chuùng ta tìm nghe lôøi loan baùo vaø höùa cuûa Chuùa Gieâsu veà Ngaøi, nhaát laø ôû trong Böõa Tieäc Ly. Chuùng ta cuõng ñaõ oân laïi ñoaïn Ngaøi ñeán ñöôïc saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï trình thuaät laïi. Chuùng ta coøn trôû veà vôùi nhöõng ñoaïn Taân Öôùc keå laïi cho chuùng ta bieát vieäc rao giaûng cuûa Giaùo Hoäi ban ñaàu veà Ngaøi vaø ñöùc tin cuûa Giaùo Hoäi nôi Ngaøi. Tuy nhieân, trong vieäc tìm hieåu cuûa mình, chuùng ta cuõng thöôøng trôû veà vôùi Cöïu Öôùc. Chính caùc vò toâng ñoà, trong vieäc giaûng daïy ban ñaàu ngay sau bieán coá Hieän Xuoáng, ñaõ minh nhieân trình baøy vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn ñeán nhö moät vieäc hoaøn taát nhöõng lôøi höùa vaø tieân baùo xöa kia. Caùc vò coi cöïu öôùc vaø lòch söû daân Yeán Duyeân nhö laø moät thôøi ñoaïn söûa soaïn ñeå laõnh nhaän traøn ñaày chaân lyù vaø aân suûng ñöôïc ban phaùt nôi Ñaáng Thieân Sai.

Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng quûa thaät laø moät bieán coá nhaém ñeán töông lai. Bôûi vì bieán coá naøy ñaùnh daáu thôøi ñieåm Thaùnh Linh môû maøn, Ñaáng bieän minh cho coâng cuoäc cöùu chuoäc cuøng vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Con, nhö chính Chuùa Gieâsu ñaõ xaùc nhaän, moät coâng cuoäc khôi nguoàn töø thaäp giaù caàn phaûi ñöôïc thaám nhaäp vaøo caû theá giôùi. Tuy nhieân, muoán thaáu hieåu taát caû maïc khaûi veà Chuùa Thaùnh Thaàn moät caùch troïn veïn hôn, caàn phaûi ñi ngöôïc laïi thôøi gian, töùc laø ñi trôû veà vôùi Cöïu Öôùc, ñeå tìm thaáy ôû ñoù nhöõng daáu hieäu cuûa moät cuoäc söûa soaïn tröôøng kyø cho maàu nhieäm Phuïc Sinh vaø Hieän Xuoáng.

Bôûi theá, chuùng ta, moät laàn nöõa, caàn phaûi chuù yù tôùi nhöõng döõ kieän thaùnh kinh lieân quan ñeán Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng nhö ñeán tieán trình maïc khaûi ñöôïc daàn daàn hieän toû töø nhöõng hình boùng cuûa Cöïu Öôùc ñeán nhöõng xaùc thöïc toû töôøng nôi Taân Öôùc. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän tröôùc heát trong cuoäc saùng taïo, roài sau ñoù trong coâng cuoäc cöùu chuoäc, cuõng nhö nôi lòch söû vaø tieân tri cuûa daân Yeán Duyeân môùi ñeán cuoäc soáng vaø söù vuï cuûa Chuùa Gieâsu Ñaáng Thieân Sai, töø luùc Nhaäp Theå cho tôùi khi phuïc sinh.

Trong soá nhöõng döõ kieän caàn phaûi ñöôïc tìm hieåu, döõ kieän thöù nhaát laø teân goïi gheùp cho Chuùa Thaùnh Thaàn trong Cöïu Öôùc cuøng vôùi nhöõng yù nghóa khaùc nhau ñöôïc haøm yù nôi teân goïi naøy.

Chuùng ta bieát raèng, theo taâm thöùc cuûa ngöôøi Do Thaùi, teân goïi coù moät taàm quan troïng noåi baät trong vieäc laøm tieâu bieåu cho con ngöôøi. ÔÛ ñaây chuùng ta nhôù laïi taàm quan troïng nôi caùch thöùc xöng hoâ vôùi Thieân Chuùa trong saùch Xuaát Haønh cuõng nhö trong caû truyeàn thoáng daân Yeán Duyeân. Moisen ñaõ hoûi Chuùa laø Thieân Chuùa teân cuûa Ngaøi laø gì. Vieäc toû teân mình ra ñöôïc coi nhö laø moät vieäc toû hieän chính baûn thaân mình vaäy: thaùnh danh Thieân Chuùa ñaõ thieát laäp moái lieân heä giöõa daân Do Thaùi vôùi höõu theå sieâu vieät maø laïi hieän höõu cuûa chính Thieân Chuùa (x.Ex.3:13-14).

Nhôø maïc khaûi nôi Taân Öôùc, chuùng ta môùi coù theå bieát ñöôïc thöïc taïi cuûa Ngaøi laø moät ngoâi vò thaàn linh, cuøng baûn theå vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Con, tuy nhieân, danh xöng ñöôïc duøng ñeå goïi Chuùa Thaùnh Thaàn trong Cöïu Öôùc cuõng seõ giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc nhöõng ñaëc tính cuûa Ngaøi. Thaät laø coù lyù khi nghó raèng töø ngöõ ñöôïc caùc taùc giaû saùch thaùnh choïn thì chính xaùc, ñuùng hôn laø chính Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng ñaõ linh öùng cho caùc vò, höôùng daãn tieán trình suy dieãn vaø haønh vaên cuûa caùc vò, ngay trong thôøi Cöùu Öôùc, ñeå caùc vò tinh töôøng tìm moät dieãn ñaït xöùng hôïp bieåu hieäu cho baûn thaân cuûa Ngaøi.

Trong Thaùnh Kinh, töø ngöõ Do Thaùi veà Thaàn Linh laø ruah. YÙ nghóa thöù nhaát cuûa töø ngöõ naøy, cuõng nhö yù nghóa chöõ spiritus cuûa baûn dòch La Tinh, laø "hôi thôû". (Trong Anh ngöõ, moái lieân heä giöõa thaàn linh vaø vieäc hoâ haáp vaãn roõ raøng töø tröôùc ñeán nay). Hôi thôû laø moät thöïc taïi voâ theå nhö chuùng ta nhaän thaáy. Noù khoâng thaáy ñöôïc; noù khoâng cuï theå; khoâng theå naém ñöôïc trong tay; döôøng nhö khoâng laø gì maø laïi khoâng theå thieáu ñöôïc. Con ngöôøi khoâng hoâ haáp khoâng theå naøo soáng ñöôïc. Söï khaùc nhau giöõa moät ngöôøi soáng vaø moät ngöôøi cheát laø ôû choã ngöôøi soáng coøn hôi thôû vaø ngöôøi cheát heát thôû. Söï soáng töø Thieân Chuùa maø coù. Bôûi theá, hôi thôû cuõng töø Ngaøi maø coù, vaø Ngaøi coù theå ruùt noù laïi (x.Ps.104:29-30). Nhaän ñònh veà hôi thôû nhö theá môùi thaáy raèng söï soáng caàn phaûi leä thuoäc vaøo moät nguyeân lyù linh thieâng, nguyeân lyù maø tieáng Do Thaùi goïi cuøng moät teân laø ruah. Hôi thôû cuûa con ngöôøi lieân heä vôùi gioù laø moät hôi thôû thieân nhieân maïnh hôn hôi thôû cuûa con ngöôøi raát nhieàu.

Tieáng Do Thaùi ruah, gioáng nhö tieáng Latinh spiritus, coøn bieåu hieäu cho taùc ñoäng thoåi cuûa gioù nöõa. Khoâng ai thaáy ñöôïc gioù ngoaïi tröø nhöõng daáu hieäu toû töôøng cuûa noù. Noù luøa may bay, rung caây ñoäng laù. Khi leân côn phong vuõ, noù coù theå laøm bieån caû noåi soùng khieán chìm ñaém taàu beø (x.Ps.107:25-27). Ñoái vôùi ngöôøi xöa, gioù ñöôïc coi nhö laø moät quyeàn löïc huyeàn nhieäm Thöôïng Ñeá toû ra (x.Ps.104:3-4). Noù coù theå ñöôïc goïi laø "hôi Thöôïng Ñeá thôû".

Trong saùch Xuaát Haønh, moät ñoaïn vaên xuoâi thuaät laïi raèng: "Giaveâ ñaõ duøng moät côn gioù ñoâng thoåi maïnh caû ñeâm ñeå doàn bieån laïi, laøm bieån thaønh ñaát khoâ. Caùc gioøng nöôùc döïng ñöùng leân vaø con caùi Yeán Duyeân ñi treân ñaát khoâ ngay giöõa loøng bieån..." (Ex.14:21-22). ÔÛ ñoaïn sau ñoù, cuõng trong bieán coá naøy, ñöôïc dieãn taû baèng vaên vaàn, côn gioù ñoâng thoåi naøy ñöôïc goïi laø "moät luoàng thoåi maïnh töø muõi" Thieân Chuùa. Thaân thöa cuøng Thieân Chuùa, nhaø thô vieát: "Moät luoàng thoåi maïnh töø muõi Ngaøi laøm cho caùc gioøng nöôùc döïng ñöùng leân cao... Ngaøi thoåi moät hôi thôû cuûa Ngaøi thì bieån caû ñoå xuoáng treân hoï (quaân Ai Caäp)" (Ex.15:8-10). Ñieàu aáy noùi leân nieàm xaùc tín raát ñaùng löu yù ôû choã gioù laø duïng cuï Chuùa duøng trong tröôøng hôïp naøy.

Töø nhöõng nhaän xeùt veà gioù voâ hình vaø maõnh löïc nhö theá, ngöôøi ta coù moät yù nieäm veà söï hieän höõu cuûa "thaàn trí Thieân Chuùa". Trong nhöõng baûn vaên cuûa Cöïu Öôùc, ngöôøi ta deã daøng ñi töø nghóa naøy ñeán nghóa khaùc, vaø ngay trong Taân Öôùc, chuùng ta cuõng thaáy coù hai yù nghóa. Ñeå giuùp cho Nicoâñeâmoâ hieåu ñöôïc caùch thöùc taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùa Gieâsu ñaõ so saùnh vôùi gioù, vaø Ngöôøi ñaõ söû duïng cuøng moät töø ngöõ cho caû hai tröôøng hôïp: "Gioù thoåi ñaâu thì thoåi... Taát caû nhöõng ai sinh bôûi Gioù (nhö bôûi Thaùnh Thaàn) ñeàu gioáng nhö theá" (Jn.3:8).

Bôûi theá, yù nieäm saâu xa ñöôïc dieãn taû nôi danh xöng maø thaùnh kinh ñaët cho Thaàn Linh khoâng phaûi laø danh xöng veà moät quyeàn naêng thuoäc laõnh vöïc taâm lyù, cho baèng laø danh xöng cuûa moät thuùc ñaåy sinh ñoäng, töông töï nhö quyeàn löïc cuûa gioù. Theo Thaùnh Kinh, phaän söï chính cuûa thaàn trí khoâng phaûi laø soi hieåu hôn laø taùc ñoäng; khoâng phaûi chieáu soi hôn laø thuùc ñoäng.

Tuy nhieân, phöông dieän veà Thaàn Linh naøy vaãn chöa phaûi laø taát caû. Nhöõng phöông dieän khaùc cuõng ñaõ ñöôïc dieãn taû ñeå doïn ñöôøng cho maïc khaûi sau naøy. Tröôùc heát vaø treân heát laø phöông dieän noäi taâm. Thaät vaäy, hôi thôû nhaäp vaøo con ngöôøi. Theo töø ngöõ thaùnh kinh, ñieàu naøy coù theå ñöôïc dieãn taû khi noùi raèng Thieân Chuùa ñaët thaàn trí trong taâm can con ngöôøi (x.Ez.36:26; Rm.5:5). Vì khoâng khí raát nheï, noù thaåm thaáu chaúng nhöõng thaân xaùc chuùng ta, maø coøn taát caû moïi nôi, moïi keõ hôû. Söï kieän naøy cho chuùng ta hieåu ñöôïc raèng, nhö Saùch Khoân Ngoan vieát, "thaàn trí cuûa Chuùa traøn lan khaép hoaøn vuõ" (Wis.1:7) vaø thaàn trí cuûa Ngaøi ñaëc bieät thaáu nhaäp vaøo "taát caû moïi taâm linh tinh anh, tinh tuyeàn vaø tinh teá nhaát" (7:23).

Lieân quan ñeán phöông dieän noäi taâm laø phöông dieän kieán thöùc. Thaùnh Phaoloâ ñaët vaán naïn: "Ai coù theå thaáu hieåu ñöôïc thaâm cung con ngöôøi, neáu khoâng phaûi laø taâm linh cuûa hoï?" (1Cor.2:11). Chæ coù taâm linh cuûa chuùng ta môùi bieát ñöôïc nhöõng phaûn öùng vaø tö töôûng saâu xa chöa ñöôïc truyeàn ñaït ra cho ngöôøi khaùc cuûa chuùng ta thoâi. Töông töï nhö theá, vaø coøn hôn theá, Thaàn Linh Chuùa hieän dieän trong taát caû moïi höõu theå nôi vuõ truï bieát heát moïi söï ngay töø beân trong (Wis.1:7). Thaät vaäy, "Thaàn Linh doø thaáu thaúm cung moïi söï, ngay caû thaâm cung Thieân Chuùa... Thaâm cung Thieân Chuùa chæ coù theå bieát ñöôïc bôûi Thaàn Linh Thieân Chuùa maø thoâi" (1Cor.2:10-11).

Veà vaán ñeà hieåu bieát vaø truyeàn thoâng vôùi nhau, hôi thôû coù moät lieân heä töï nhieân vôùi ngoân töø. Ñeå phaùt bieåu, chuùng ta phaûi söû duïng hôi thôû cuûa mình. Nhöõng aâm thanh laøm cho hôi thôû rung ñoäng, nhôø ñoù, hôi thôû rung ñoäng naøy môùi coù theå chuyeàn sang cho nhöõng thanh aâm cuûa ngoân töø. Caûm höùng bôûi söï kieän naøy, Thaùnh Kinh ñaõ ruùt ra ñöôïc moät so saùnh giöõa ngoân töø vaø hôi thôû (x.Is.11:4), hay giöõa ngoân töø vaø taâm linh. Nhôø hôi thôû cuûa chuùng ta maø ngoân töø ñöôïc truyeàn ñaït; bôûi hôi thôû cuûa chuùng ta, ngoân töø môùi coù söùc phaùt ñoäng. Thaùnh Vònh 33 ñaõ söû duïng loái so saùnh naøy vaøo bieán coá taïo döïng thuôû nguyeân khai maø raèng: "Nhôø lôøi cuûa Giaveâ maø caùc taàng trôøi ñöôïc taïo thaønh, toaøn theå cô caáu cuûa chuùng cuõng bôûi hôi thôû mieäng Ngaøi..." (caâu 6).

Nôi nhöõng baûn vaên cuøng moät loaïi naøy, chuùng ta nhaän thaáy coù moät cuoäc söûa soaïn xa xa cho maïc khaûi Kitoâ giaùo veà maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi. Thieân Chuùa Ngoâi Cha laø nguoàn goác cuûa taïo thaønh. Ngaøi ñaõ hình thaønh noù baèng Lôøi Ngaøi, ñoù laø Ngoâi Con, vaø bôûi Hôi Thôû cuûa Ngaøi laø Ngoâi Thaùnh Thaàn.

Töø ngöõ ruah theo tieáng Do Thaùi ñöôïc Thaùnh Kinh söû duïng ñeå bieåu hieäu cho Thaàn Linh coù nhieàu yù nghóa khaùc nhau nhö theá coù theå khôi leân moät soá laàm laãn. Ñuùng theá, trong nguyeân moät baûn vaên thoâi, thöôøng khoâng theå naøo xaùc ñònh ñöôïc yù nghóa ñích thöïc cuûa töø ngöõ naøy. Ngöôøi ta coù theå löôõng löï giöõa gioù vaø hôi thôû, giöõa hôi thôû vaø thaàn trí, hay giöõa taâm linh thuï taïo vaø Thaàn Linh Thieân Chuùa.

Tuy nhieân, tính caùch ña dieän naøy laïi coù moät söï phong phuù rieâng, vì noù laøm cho vieäc truyeàn thoâng ñöôïc hieäu nghieäm hôn khi gaëp phaûi bieát bao nhieâu laø nhöõng tröôøng hôïp khaùc nhau nhö vaäy. Theá neân, thaø boû qua vieäc ñi vaøo phaàn tìm hieåu nhöõng lyù luaän thuaän hôïp cho vaán ñeà naøy ñeå ñi ngay vaøo nhöõng quan nieäm quaûng baù thì hôn. Khi chuùng ta nghó veà Chuùa Thaùnh Thaàn, chuùng ta neân nhôù raèng danh xöng theo thaùnh kinh cuûa Ngaøi laø "hôi thôû", vaø hôi thôû thì laïi lieân heä vôùi vieäc thoåi maïnh cuûa gioù cuõng nhö vôùi vieäc hoâ haáp thaàm laéng rieâng cuûa chuùng ta. Thay vì dính chaët vôùi moät quan nieäm quùa tröøu töôïng vaø khoâ khan, chi baèng chuùng ta haõy lôïi duïng tính caùch phong phuù veà hình aûnh vaø döõ kieän naøy. Tieác thay, caùc baûn dòch khoâng theå naøo chuyeân chôû cho chuùng ta taát caû nhöõng hình aûnh vaø döõ kieän naøy moät luùc, vì nhöõng baûn dòch ñoù bò boù buoäc phaûi löïa choïn töø ngöõ naøo thích hôïp nhaát. Ñeå dòch chöõ Ruah trong tieáng Do Thaùi, baûn dòch Baûy Möôi baèng tieáng Hy Laïp ñaõ phaûi duøng ñeán 24 töø khaùc nhau, vaø nhö theá, ñaõ khoâng laøm cho ngöôøi ta thaáy ñöôïc taát caû nhöõng lieân ñôùi giöõa caùc baûn vaên Thaùnh Kinh Do Thaùi.

Ñeå chaám döùt vieäc phaân tích töø vöïng cuûa caùc baûn vaên Cöïu Öôùc lieân quan ñeán chöõ ruah naøy, chuùng ta coù theå noùi raèng hôi thôû cuûa Thieân Chuùa, nôi caùc baûn vaên naøy, ñöôïc coi nhö laø moät quyeàn löïc ban söï soáng cho caùc taïo vaät. Noù toû hieän nhö moät thöïc taïi saâu xa cuûa Thieân Chuùa taùc haønh trong con ngöôøi. Noù coøn toû hieän nhö moät cuoäc bieåu döông sinh ñoäng cuûa Thieân Chuùa ñöôïc thoâng sang cho caùc taïo vaät.

Maëc daàu chöa hieåu ñöôïc nhö laø moät Ngoâi Vò chuyeân bieät trong lieân heä höõu theå thaàn linh, "hôi thôû" hay "Thaàn Linh" cuûa Thieân Chuùa, nôi caùc baûn vaên Cöïu Öôùc naøy, cuõng ñöôïc phaân bieät moät caùch naøo ñoù vôùi Thieân Chuùa laø Ñaáng göûi "hôi thôû" hay "Thaàn Linh" cuûa Ngaøi ñeán ñeå ñieàu haønh nôi caùc taïo vaät. Nhö theá, ngay caû theo quan ñieåm vaên töï, lyù trí con ngöôøi cuõng ñaõ ñöôïc daàn daàn söûa soaïn ñeå laõnh nhaän maïc khaûi veà Ngoâi Vò cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng seõ xuaát hieän nhö moät dieãn ñaït söï soáng noäi taïi vaø quyeàn toaøn naêng cuûa Thieân Chuùa.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page