Quan taâm lôùn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
nhaân Hoäi nghò COP25:
vieäc laøm khoâng theo lôøi ñaõ noùi
Quan taâm lôùn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaân Hoäi nghò COP25: vieäc laøm khoâng theo lôøi ñaõ noùi.
G. Traàn Ñöùc Anh OP - CTV
Vatican (Vatican News 7-12-2019) - Trong nhöõng ngaøy naøy, töø 02 ñeán 13 thaùng 12 naêm 2019, Hoäi nghò thöôïng ñænh quoác teá thöù 25 cuûa Lieân Hieäp Quoác veà söï bieán ñoåi khí haäu, quen goïi laø COP25, ñang tieán haønh taïi Madrid, Taây Ban Nha, vôùi söï tham döï cuûa khoaûng 150 quoác gia. Theo Hieäp ñònh COP21 kyù keát taïi Paris hoài cuoái naêm 2015, caùc chính phuû ñoàng yù caäp nhaät caùc keá hoaïch veà khí haäu cuûa mình trong naêm 2020. Töïu trung trong voøng 14 thaùng tôùi ñaây laø raát quan troïng ñoái vôùi noã löïc cuûa coäng ñoàng theá giôùi kieåm soaùt hieän töôïng nhaø kính do khí thaûi taïo neân, leân tôùi möùc kyû luïc trong naêm 2018.
Khoa hoïc veà khí haäu thaät roõ raøng, theo ñoù theá giôùi ñang ñoái ñaàu vôùi moät cuoäc khuûng hoaûng oà aït vaø traàm troïng veà moâi sinh vaø nhaân ñaïo. Ñaây laø ñieàu ñöôïc coi laø caáp thieát nhaát ngaøy nay vaø khoâng theå traùnh neù, vaán ñeà seõ khoâng giaûi quyeát ñöôïc neáu theá giôùi tieáp tuïc leä thuoäc vaøo caùc nhieân lieäu khoaùng thaïch, cuï theå nhö daàu hoûa. Hoäi nghò COP25 nhaém thuùc ñaåy caùc nöôùc caäp nhaät keá hoaëch cuûa mình veà khí haäu.
Cuõng nhö caùc Hoäi nghò tröôùc ñaây, Toøa Thaùnh ñaõ göûi phaùi ñoaøn caáp cao ñeán döï hoäi nghòp COP25 taïi Madrid vaø hoâm 04 thaùng 12 naêm 2019, Ñöùc Hoàng Y Pietro Parolin, Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, ñaõ tuyeân ñoïc taïi Hoäi nghò söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, trong ñoù ngaøi keâu goïi caùc chính quyeàn thöïc söï coù yù chí chính trò ñeå thi haønh nhöõng qui ñònh cuûa Hieäp Öôùc Paris caùch ñaây 4 naêm nhaèm choáng naïn nhöõng bieán ñoåi khí haäu ñang ñe doïa töông lai cuûa traùi ñaát vaø nhaân loaïi.
Thieáu yù chí chính trò thi haønh nhöõng cam keát
Ñöùc Thaùnh Cha vieát: "Thaät laø buoàn vì 4 naêm sau hieäp ñònh Paris veà söï bieán ñoåi khí haäu, chuùng ta phaûi nhaän raèng söï yù thöùc cuûa nhieàu taùc nhaân trong coäng ñoàng quoác teá veà taàm quan troïng phaûi coäng taùc vôùi nhau trong vieäc xaây döïng caên nhaø chung cuûa chuùng ta vaãn coøn yeáu ôùt, khoâng theå ñaùp öùng moät caùch thích hôïp veà söï caáp thieát phaûi haønh ñoäng mau leï ñeå ñoái phoù vôùi söï bieán ñoåi khí haäu. Caùc nghieân cöùu môùi nhaát cho thaáy nhöõng quyeát taâm gaàn ñaây cuûa caùc nöôùc vaãn coøn ôû xa möùc ñoä caàn thieát ñeå ñaït tôùi nhöõng muïc tieâu do Hieäp ñònh Paris aán ñònh. Söï kieän ñoù cho thaáy töø lôøi noùi ñeán nhöõng haønh ñoäng cuï theå thaät xa döôøng naøo!"
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng hieän nay ngaøy caøng coù söï ñoàng yù veà söï caàn thieát phaûi thaêng tieán nhöõng tieán trình chuyeån tieáp cuõng nhö caàn bieán ñoåi caùc kieåu maãu phaùt trieån cuûa chuùng ta, khuyeán khích tình lieân ñôùi vaø taêng cöôøng moái lieân heä maïnh meõ giöõa cuoäc chieán choáng bieán ñoåi khí haäu vaø naïn ngheøo ñoùi.
Thieáu saün saøng cung caáp caùc phöông tieän thi haønh hieäp ñònh
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng khaúng ñònh raèng "töø vieãn töôïng treân ñaây, chuùng ta phaûi nghieâm tuùc töï hoûi xem coù yù chí chính trò ñeå, vôùi tinh thaàn löông thieän, traùch nhieäm vaø can ñaûm, cung caáp nhieàu hôn caùc phöông tieän nhaân söï, taøi chaùnh vaø kyõ thuaät ñeå laøm dòu bôùt nhöõng haäu quaû do söï bieán ñoåi khí haäu gaây ra hay khoâng, ñoàng thôøi giuùp ñôõ daân chuùng ngheøo nhaát vaø deã bò toån thöông nhaát ñang chòu ñau khoå nhieàu nhaát vì nhöõng bieán ñoåi khí haäu."
Ñöùc Thaùnh Cha noùi ñeán nhieàu nghieân cöùu cho thaáy vaãn coøn coù theå giôùi haïn haäu quaû cuûa söï haâm noùng traùi ñaát. Ñeå thi haønh ñieàu naøy, chuùng ta caàn coù moät yù chí chính trò maïnh meõ, roõ raøng, saùng suoát, nhìn xa troâng roäng, theo ñuoåi moät haønh trình môùi, nhaém taùi ñaàu tö taøi chaùnh vaø kinh teá vaøo nhöõng laõnh vöïc thöïc söï baûo toàn nhöõng ñieàu kieän soáng xöùng ñaùng vôùi con ngöôøi treân moät traùi ñaát laønh maïnh ngaøy nay vaø trong töông lai.
"Taát caû nhöõng ñieàu ñoù keâu goïi chuùng ta haõy suy tö moät caùch yù thöùc veà yù nghóa nhöõng kieåu maãu tieâu thuï vaø saûn xuaát cuûa chuùng ta, vaø veà nhöõng tieán trình giaùo duïc, gaây yù thöùc, ñeå laøm cho chuùng phuø hôïp vôùi phaåm giaù con ngöôøi". (SS. Vat. 4-12-2019)
Nhìn laïi Hoäi nghò COP21
Caùch ñaây 4 naêm, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng keâu goïi haønh ñoäng theo löông taâm cuûa nhaân loaïi vaø ngaøi keâu goïi chính quyeàn caùc nöôùc tham döï Hoäi nghò COP21 veà söï bieán ñoåi khí haäu ñaët coâng ích leân treân tö lôïi.
Keâu goïi ñöøng ñaët tö lôïi treân coâng ích
Trong dieãn vaên chieàu ngaøy 26 thaùng 11 naêm 2015 khi vieáng thaêm truï sôû ôû Nairobi, Kenya, cuûa hai cô quan Lieân Hieäp Quoác ôû Phi chaâu, goïi laø UNON, goàm "Chöông trình Lieân Hieäp Quoác veà moâi sinh", goïi taét laø UNEF, vaø Chöông trình Lieân Hieäp Quoác ñònh cö con ngöôøi, goïi taét laø UN-Habitat, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán hoäi nghò COP21 ôû Paris vaø khaúng ñònh raèng: "Trong vaøi ngaøy nöõa (30-11-2015) taïi Paris seõ baét ñaàu moät cuoäc gaëp gôõ quan troïng veà söï bieán ñoåi khí haäu, trong ñoù coäng ñoàng quoác teá seõ taùi baøn ñeán vaán ñeà naøy.
"Thaät buoàn, vaø toâi daùm noùi raèng, thaät laø thaûm hoïa, neáu caùc tö lôïi chieám öu theá treân coâng ích vaø ñöa tôùi söï leøo laùi thoâng tin ñeå baûo veä caùc döï aùn cuûa hoï.
"Khí haäu laø moät coâng ích cuûa taát caû vaø cho taát caû moïi ngöôøi (..) Bieán ñoåi khí haäu laø moät vaán ñeà toaøn caàu coù aâm höôûng naëng neà treân caùc moâi tröôøng, xaõ hoäi, kinh teá, phaân phoái cuõng nhö chính trò, vaø laø moät trong nhöõng thaùch ñoá chính hieän nay ñoái vôùi nhaân loaïi. Caâu traû lôøi cho vaán ñeà naøy phaûi bao goàm moät vieãn töôïng xaõ hoäi, ñeå yù ñeán caùc quyeàn caên baûn cuûa nhöõng ngöôøi keùm may maén nhaát."
Taàm quan troïng cuûa hoäi nghò COP21 ôû Paris
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng "hoäi nghò COP21 ôû Paris veà söï bieán ñoåi khí haäu laø moät böôùc tieán quan troïng trong tieán trình phaùt trieån moät heä thoáng môùi veà naêng löôïng, ít leä thuoäc caùc nhieân lieäu phieán thaïch, nhieàu hieäu naêng hôn veà naêng löôïng vaø coù caáu truùc nhôø söû duïng naêng löôïng coù ít chaát than hoaëc khoâng coù chaát naøy. Chuùng ta ñang ñöùng tröôùc moät söï daán thaân chính trò vaø kinh teá to lôùn, heä taïi xeùt laïi vaø söûa chöõa nhöõng baát oån vaø sai traùi trong kieåu maãu phaùt trieån hieän nay".
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaán maïnh raèng: "Hieäp ñònh ôû Paris trong Hoäi nghò COP21 coù theå göûi moät tín hieäu roõ raøng theo chieàu höôùng ñoù, vôùi ñieàu kieän chuùng ta traùnh caùm doã rôi vaøo moät thöù chuû thuyeát duy danh trong nhöõng lôøi tuyeân boá nhaém traán an löông taâm. Chuùng ta phaûi caûnh giaùc laøm sao ñeå caùc cô cheá cuûa chuùng ta thöïc söï höõu hieäu. Vì theá toâi hy voïng Hoäi nghò COP21 seõ ñi tôùi keát quaû laø moät hieäp ñònh toaøn caàu vaø bieán ñoåi, döïa treân caùc nguyeân taéc lieân ñôùi, coâng baèng, ngay chính vaø tham gia, höôùng ñeán vieäc thöïc thi 3 muïc tieâu phöùc taïp vaø lieân heä vôùi nhau, ñoù laø laøm dòu bôùt aûnh höôûng cuûa söï bieán ñoåi khí haäu, chieán ñaáu choáng ngheøo ñoùi vaø toân troïng phaåm giaù con ngöôøi"... Caàn coù söï ñoái thoaïi chaân thaønh vaø côûi môû, vôùi söï coäng taùc traùch nhieäm cuûa taát caû moïi ngöôøi: caùc giôùi chöùc chính quyeàn, coäng ñoàng khoa hoïc, caùc xí nghieäp vaø xaõ hoäi daân söï".