Baøi noùi chuyeän cuûa ñöùc Phanxicoâ
trong buoåi tieáp kieán UÛy Ban Thaàn Hoïc Quoác Teá:
Caàu noái thaàn hoïc vaø huaán quyeàn
Baøi noùi chuyeän cuûa ñöùc Phanxicoâ trong buoåi tieáp kieán UÛy Ban Thaàn Hoïc Quoác Teá: Caàu noái thaàn hoïc vaø huaán quyeàn.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 30-11-2019) - Theo tin Zenit, ngaøy 29 thaùng 11 naêm 2019, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán UÛy Ban Thaàn Hoïc Quoác Teá, nhaân dòp UÛy Ban möøng 50 thaønh laäp. Dòp naøy, ngaøi chuùc möøng UÛy Ban vaø goïi hoï laø caàu noái thaàn hoïc vôùi huaán quyeàn.
Goïi nhö theá laø goïi theo vò tieàn nhieäm, Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI: "Nhö Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI ñaõ nhaéc nhôû trong thoâng ñieäp cuûa ngaøi, UÛy Ban ñöôïc Thaùnh Phaoloâ VI khai maïc nhö laø thaønh quaû cuûa Coâng Ñoàng Vatican II, ñeå taïo neân caàu noái giöõa thaàn hoïc vaø Huaán quyeàn".
Ngaøi cho raèng "Ngay töø ñaàu, caùc nhaø thaàn hoïc loãi laïc ñaõ laø thaønh vieân, ñoùng goùp höõu hieäu cho muïc tieâu naøy. Ñieàu naøy ñöôïc chöùng thöïc baèng soá löôïng ñoà soä caùc vaên kieän ban haønh: 29 vaên kieän, taát caû ñeàu laø nhöõng ñieåm tham chieáu ñeå ñaøo taïo vaø suy tö thaàn hoïc".
Ñöùc Giaùo Hoaøng ghi nhaän UÛy Ban ñaõ coâng boá hai vaên kieän quan troïng trong voøng 5 naêm qua:
- Vaên kieän thöù nhaát cung öùng moät soi saùng thaàn hoïc veà tính ñoàng nghò (synodality) trong ñôøi soáng vaø söù meänh cuûa Giaùo Hoäi.
- Vaên kieän thöù hai ñeà nghò moät vieäc bieän phaân caùc loái giaûi thích khaùc nhau veà töï do toân giaùo ngaøy nay.
Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaán maïnh raèng caùc nhaø thaàn hoïc phaûi "tieán quaù beân kia" ñeå xöû lyù nhöõng vaán ñeà khoâng roõ raøng. Tuy nhieân, hoï "phaûi cung öùng cho daân Chuùa chaát theå vöõng chaéc cuûa ñöùc tin, chöù ñöøng nuoâi döôõng daân Chuùa baèng nhöõng vaán ñeà ñang baøn caõi".
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi noùi chuyeän cuûa ñöùc Phanxicoâ:
Anh chò em thaân meán, xin chaøo anh chò em buoåi saùng!
Toâi raát vui ñöôïc gaëp anh chò em vaø toâi caûm ôn vò chuû tòch cuûa anh chò em, Ñöùc Hoàng Y Ladaria, vì nhöõng lôøi ngaøi ñaõ ngoû vôùi toâi thay maët anh chò em. Anh chò em ñaõ ñeán luùc keát thuùc kyø thöù chín cuûa moãi 5 naêm laøm vieäc anh chò em, nhöng treân heát laø leã kyû nieäm quan troïng, kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp UÛy ban: naêm möôi naêm phuïc vuï Giaùo hoäi. Toâi chuùc möøng anh chò em veà Naêm Thaùnh naøy, cho pheùp anh chò em taïo ra moät kyù öùc bieát ôn ñoái vôùi lòch söû cuûa anh chò em.
Nhö Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI ñaõ nhaéc nhôû trong thoâng ñieäp cuûa ngaøi, UÛy ban ñaõ ñöôïc Thaùnh Phaoloâ VI khai maïc nhö moät thaønh quaû cuûa Coâng ñoàng Vatican II, ñeå taïo ra moät caàu noái môùi giöõa thaàn hoïc vaø Huaán quyeàn. Ngay töø ñaàu, caùc nhaø thaàn hoïc noåi tieáng ñaõ laø thaønh vieân, ñoùng goùp höõu hieäu cho muïc ñích naøy. Ñieàu naøy ñöôïc chöùng thöïc bôûi soá löôïng ñoà soä caùc taøi lieäu ñöôïc ban haønh: hai möôi chín baûn vaên, taát caû ñeàu laø caùc ñieåm tham chieáu cho vieäc ñaøo taïo vaø suy tö thaàn hoïc. Trong naêm naêm qua, anh chò em ñaõ taïo ra hai vaên kieän coù lieân quan. Vaên kieän ñaàu tieân cung caáp moät soi saùng thaàn hoïc cho tính ñoàng nghò trong ñôøi soáng vaø söù meänh cuûa Giaùo hoäi (1). Anh chò em ñaõ chöùng toû thöïc haønh ñoàng boä, coù tính truyeàn thoáng nhöng luoân luoân caàn ñöôïc ñoåi môùi, ñaõ ñöôïc thi haønh ra sao trong lòch söû cuûa daân Chuùa ñang löõ haønh, cuûa Giaùo hoäi nhö moät maàu nhieäm hieäp thoâng, trong hình aûnh hieäp thoâng Ba Ngoâi. Nhö anh chò em bieát, chuû ñeà naøy raát thaân thieát ñoái vôùi traùi tim toâi: ñoàng nghò laø moät phong caùch, laø böôùc ñi vôùi nhau, vaø ñoù laø nhöõng gì Chuùa mong ñôïi nôi Giaùo hoäi trong thieân nieân kyû thöù ba. Vaø vì ñieàu naøy toâi caûm ôn anh chò em vì vaên kieän cuûa anh chò em vì ngaøy nay ngöôøi ta nghó raèng tính ñoàng nghò laø naém tay nhau vaø baét ñaàu moät cuoäc haønh trình, möøng vui vôùi ngöôøi treû, hoaëc thöïc hieän moät cuoäc thaêm doø yù kieán: "baïn nghó gì veà chöùc linh muïc cho phuï nöõ?". Ñoù haàu heát laø nhöõng gì ngöôøi ta ñang laøm, khoâng phaûi sao? Tính ñoàng nghò laø moät cuoäc haønh trình cuûa giaùo hoäi coù linh hoàn, ñoù laø Chuùa Thaùnh Thaàn. Khoâng coù Chuùa Thaùnh Thaàn, khoâng coù söï ñoàng nghò. Vaø anh chò em ñaõ laøm moät coâng vieäc toát ñeå giuùp ñôõ trong vieäc naøy. Caûm ôn anh chò em.
Vaên kieän thöù hai ñeà nghò vieäc bieän phaân caùc caùch giaûi thích khaùc nhau veà töï do toân giaùo ngaøy nay. Neáu moät maët coù nhöõng ngöôøi vaãn coøn ngaên chaën hoaëc coâng khai choáng laïi noù, töôùc ñi quyeàn khoân saùnh cuûa con ngöôøi, thì maët khaùc, nhö anh chò em ñaõ nhaán maïnh, yù nieäm veà moät Nhaø nöôùc "trung laäp veà ñaïo ñöùc" ñang ñöôïc phoå bieán, moät yù nieäm, trong tính linh ñoäng haøm hoà, cuõng coù nguy cô daãn ñeán vieäc baát chính ñaåy caùc toân giaùo sang beân leà ñôøi soáng daân söï gaây baát lôïi cho lôïi ích chung. Moät laàn nöõa ñaây laø di saûn cuûa Phong traøo AÙnh saùng trong phieân baûn môùi cuûa noù. Thaønh thöïc toân troïng töï do toân giaùo, ñöôïc vun ñaép trong moät cuoäc ñoái thoaïi sinh hoa traùi giöõa Nhaø nöôùc vaø caùc toân giaùo, vaø giöõa chính caùc toân giaùo vôùi nhau, ngöôïc laïi, laø moät ñoùng goùp to lôùn cho lôïi ích cuûa moïi ngöôøi vaø cho hoøa bình. Ngoaøi hai lónh vöïc naøy, anh chò em ñaõ suy tö veà tính bí tích nhö cô caáu taïo thaønh cuoäc gaëp gôõ giöõa Thieân Chuùa vaø con ngöôøi, neâu baät söï caàn thieát phaûi vöôït qua caùc hình thöùc taùch bieät khaùc nhau giöõa ñöùc tin vaø ñôøi soáng bí tích.
Coâng vieäc vaø caùch thöùc ñöôïc noù thöïc hieän töông öùng vôùi yù ñònh maø naêm möôi naêm tröôùc ñaõ ñieàu höôùng vieäc thaønh laäp ra UÛy ban. Theo ñeà nghò cuûa phieân hoïp ñaàu tieân cuûa Thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc, Thaùnh Phaoloâ VI muoán môû roäng söï coäng taùc höõu hieäu giöõa Huaán quyeàn vaø caùc nhaø thaàn hoïc, moät vieäc voán ñaùnh daáu caùc phieân hoïp cuûa Coâng ñoàng. Ngaøi cuõng muoán söï ña daïng trong caùc neàn vaên hoùa vaø kinh nghieäm giaùo hoäi laøm phong phuù theâm söù meänh ñöôïc Toøa Thaùnh uûy thaùc cho Boä Giaùo lyù Ñöùc tin. Thaät vaäy, vôùi tö caùch laø nhöõng nhaø thaàn hoïc töø nhieàu boái caûnh vaø mieàn vuøng khaùc nhau, anh chò em laø nhöõng ngöôøi trung gian giöõa ñöùc tin vaø caùc neàn vaên hoùa, vaø baèng caùch naøy, anh chò em tham gia vaøo söù meänh thieát yeáu cuûa Giaùo hoäi: ñoù laø truyeàn giaûng tin möøng. Anh chò em coù söù meänh saûn sinh ra Tin Möøng: anh chò em ñöôïc môøi goïi ñöa Tin Möøng ra aùnh saùng. Thaät vaäy, anh chò em ñang laéng nghe nhöõng gì Chuùa Thaùnh Thaàn hoâm nay noùi vôùi caùc Giaùo hoäi thuoäc caùc neàn vaên hoùa khaùc nhau ñeå ñöa ra aùnh saùng caùc khía caïnh môùi cuûa maàu nhieäm baát taän cuûa Chuùa Kitoâ, "trong Ngöôøi giaáu aån moïi kho baùu khoân ngoan vaø hieåu bieát" (Cl 2 : 3). Vaø roài giuùp ñôõ caùc böôùc ñaàu tieân cuûa Tin Möøng: chuaån bò ñöôøng ñi cuûa noù, dieãn dòch ñöùc tin cho con ngöôøi ngaøy nay, ñeå moãi ngöôøi coù theå caûm thaáy gaàn guõi hôn vaø ñöôïc Giaùo hoäi oâm aáp, naém laáy baøn tay nôi hoï ñang hieän dieän, vaø ñoàng haønh trong vieäc neám thöû muøi vò ngoït ngaøo cuûa sô truyeàn (kerygma) vaø söï môùi laï vöôït thôøi gian cuûa noù. Thaàn hoïc ñöôïc môøi trôû neân nhö theá naøy: noù khoâng phaûi laø moät taøi lieäu quùy giaù cuûa moät giaùo sö veà cuoäc soáng, maø laø söï nhaäp theå cuûa ñöùc tin vaøo ñôøi soáng.
Sau naêm möôi naêm laøm vieäc taän löïc, vaãn coøn moät chaëng ñöôøng daøi, nhöng khi laøm nhö vaäy, UÛy ban seõ thöïc hieän ôn goïi cuûa mình cuõng laø moät moâ hình vaø kích thích cho nhöõng ngöôøi - giaùo daân vaø giaùo só, ñaøn oâng vaø ñaøn baø, nhöõng ngöôøi muoán coáng hieán cho thaàn hoïc. Vì chæ coù moät neàn thaàn hoïc ñeïp ñeõ, mang hôi thôû cuûa Tin Möøng vaø khoâng haøi loøng vôùi vieäc chæ coù tính chöùc naêng, môùi thu huùt. Vaø ñeå laøm thaàn hoïc moät caùch toát ñeïp, ngöôøi ta khoâng bao giôø ñöôïc queân hai chieàu kích caáu thaønh ra noù. Chieàu kích ñaàu tieân laø ñôøi soáng thieâng lieâng: chæ trong lôøi caàu nguyeän khieâm nhöôøng vaø lieân tuïc, côûi môû vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn, ngöôøi ta môùi coù theå hieåu vaø dieãn dòch Lôøi Chuùa vaø laøm theo yù muoán Chuùa Cha. Thaàn hoïc ñöôïc sinh ra vaø phaùt trieån baèng ñaàu goái cuûa noù! Chieàu kích thöù hai laø ñôøi soáng giaùo hoäi: ñeå caûm thaáy raèng ta ôû trong Giaùo hoäi vaø vôùi Giaùo hoäi, theo coâng thöùc cuûa Thaùnh Albert caû: "In dulcedine societatis, quaerere veritatem" (trong söï ngoït ngaøo cuûa tình huynh ñeä, haõy tìm kieám söï thaät). Thaàn hoïc khoâng ñöôïc thöïc hieän vôùi tö caùch caù nhaân, nhöng trong coäng ñoàng, phuïc vuï moïi ngöôøi, ñeå truyeàn baù höông vò toát ñeïp cuûa Tin Möøng cho anh chò em trong thôøi ñaïi chuùng ta, luoân luoân dòu daøng vaø toân troïng.
Vaø cuoái cuøng, toâi muoán khaúng ñònh laïi moät ñieàu maø toâi ñaõ noùi vôùi anh chò em: nhaø thaàn hoïc phaûi ñi tröôùc, phaûi nghieân cöùu nhöõng gì vöôït ra ngoaøi; hoï cuõng phaûi ñoái dieän vôùi nhöõng ñieàu khoâng roõ raøng vaø ruûi ro trong cuoäc thaûo luaän. Duø chæ giöõa caùc nhaø thaàn hoïc. Nhöng hoï phaûi mang ñeán cho daân Chuùa chaát theå vöõng chaéc cuûa ñöùc tin, chöù khoâng nuoâi döôõng daân Chuùa baèng nhöõng vaán ñeà coøn ñang tranh chaáp. Öôùc mong sao chieàu kích duy töông ñoái, taïm noùi nhö theá, seõ luoân luoân ñöôïc thaûo luaän, ôû laïi giöõa caùc nhaø thaàn hoïc - vì ñoù laø ôn goïi cuûa anh chò em - nhöng ñöøng bao giôø mang ñieàu ñoù tôùi moïi ngöôøi, vì luùc ñoù moïi ngöôøi seõ laïc loái vaø maát ñöùc tin. Ñoái vôùi caùc tín höõu, luoân laø chaát theå vöõng chaéc nhaèm nuoâi soáng ñöùc tin.
Naêm möôi naêm: Toâi nhaéc laïi loøng bieát ôn cuûa toâi veà nhöõng gì anh chò em laøm vaø caùch anh chò em laøm ñieàu ñoù, vaø toâi hy voïng raèng, vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Ñöùc Meï, Toøa Ñaáng Khoân ngoan, anh chò em seõ tieáp tuïc söù meänh cuûa anh chò em. Toâi ban pheùp laønh cuûa toâi cho anh chò em vaø yeâu caàu anh chò em tieáp tuïc caàu nguyeän cho toâi. Caûm ôn anh chò em.
- - - - - -
(1) Chuùng toâi ñaõ chuyeån vaên kieän naøy sang tieáng Vieät, xin xem www.vietcatholic.net/News/Home/Search?searchText=tính ñoàng nghò trong ñôøi soáng vaø söù meänh cuûa giaùo hoäi