Ñöùc Phanxicoâ khai maïc
Thöôïng Hoäi Ñoàng Amazon
Ñöùc Phanxicoâ khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng Amazon.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 06-10-2019) - Vaøo 10 giôø saùng ngaøy 6 thaùng 10 naêm 2019, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ cöû haønh Thaùnh Leã taïi Nhaø Thôø Thaùnh Pheâroâ ñeå chính thöùc khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà vuøng Amazon. Ngöôøi ta mong chôø ngaøi ñöa ra caùc ñöôøng höôùng toång quaùt cho Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy qua baøi giaûng leã.
Ngoïn löûa aám aùp, chieáu saùng nhöng khoâng thieâu ruïi
Tuy nhieân cuõng moät baøi giaûng aáy, moãi ngöôøi thaáy ngaøi nhaán maïnh moät ñieåm khaùc nhau. Kyù giaû John L. Allen, chuû buùt taïp chí Crux chaúng haïn, löu yù tôùi vieäc ngaøi noùi ñeán löûa, moät ñieàu oâng cho laø thích hôïp vì tröôùc ñoù khoâng laâu, röøng Amazon bò moät traän löûa lôùn thieâu ruïi heát 3,500 daëm vuoâng sinh thaùi, khieán ñôøi soáng vaø sinh keá cuûa caùc daân toäc baûn ñòa laâm nguy.
Nhöng ngoïn löûa ngaøi muoán caùc nghò phuï nhoùm leân laø ngoïn löûa khoâng thieâu ruïi, gioáng ngoïn löûa treân Sinai Chuùa cho Moâseâ chöùng kieán, moät ngoïn löûa chæ toûa aùnh saùng vaø hôi aám, ngoïn löûa cöùu roãi, ngoïn löûa cuûa "thaän troïng nhöng daùm laùm" (daring prudence). Ngöôïc vôùi ngoïn löûa cuûa lôïi nhuaän, ngoïn löûa cuûa Tin Möøng, ngoïn löûa cuûa Thieân Chuùa thu huùt vaø tuï taäp ñeå hôïp nhaát, thöù löûa ñöôïc nuoâi döôõng baèng chia seû, chöù khoâng phaûi thöù löûa ñöôïc nuoâi döõng baèng lôïi nhuaän, laø thöù löûa thieâu ruïi, noåi leân "khi con ngöôøi chæ muoán coå vuõ caùc yù nghó rieâng, taïo ra phe nhoùm rieâng, dieät tröø moïi dò bieät trong möu toan laøm cho moïi ngöôøi vaø moïi söï trôû thaønh ñoäc daïng".
Caùi thöù löûa aáy ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ tìm thaáy nôi "loøng tham cuûa caùc hình thöùc taân thöïc daân" theo nghóa "ôn phuùc cuûa Thieân Chuùa bò aùp ñaët, chöù khoâng cung hieán", chæ muoán "thöïc daân hoùa thay vì phuùc aâm hoùa". Lôøi cuûa ngaøi ñöôïc töông phaûn tích cöïc qua söï hieän dieän cuûa Amazon taïi Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Thaùnh Pheâroâ vôùi caùc y phuïc vaø noùn aùo saëc sôõ nuùi röøng baûn ñòa.
Xeùt veà moät phöông dieän khaùc, ngoïn löûa do Chuùa Thaùnh Thaàn nuoâi döôõng coù thieâu ruïi nhöng laø thieâu ruïi nhöõng ñieàu tieâu cöïc, maø tieâu cöïc hôn caû, theo Ñöùc Phanxicoâ, laø duy trì nguyeân traïng. Ngaøi baûo: muoán nhoùm ñöôïc ngoïn löûa cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, caùc nghò phuï phaûi laø "caùc muïc töû, chöù khoâng phaûi vieân chöùc", nhöõng ngöôøi ñeå tro taøn sôï seät vaø laéng lo thieâu ruïi qua vieäc baûo veä nguyeân traïng".
Ñöùc Phanxicoâ nhaán maïnh: "neáu moïi söï cöù nhö nguyeân traïng maõi, neáu chìa khoùa ñeå ñoïc ngaøy thaùng cuûa ta laø 'ñaây laø caùch söï vieäc luoân ñöôïc laøm nhö theá' thì ôn phuùc seõ bieán maát heát".
Thaønh thöû, caùc nghò phuï caàn "trung thaønh vôùi neùt môùi meû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn" nghóa laø ñöøng "ñeå söï vieäc chaïy theo ñöôøng cuûa chuùng maø khoâng laøm gì caû".
Noùi toùm laïi, theo Ñöùc Phanxicoâ caùc nghò phuï caàn thaän troïng khoân ngoan (prudence), nhöng thaän troïng khoân ngoan khoâng coù nghóa "ngöng moïi söï ñeå traùnh maéc laàm loãi" maø thaän troïng khoân ngoan ñeå cai quaûn, ñeå "luoân chuyeån ñoäng, vöôn tay ra ngoaøi, khoâng töï kheùp kín vaøo mình".
Theo John Allen, roõ raøng Ñöùc Phanxicoâ coù yù noùi ñeán thöù löûa ñang böøng chaùy trong loøng moät soá ngöôøi keå töø ngaøy ngaøi coâng boá trieäu taäp Thöôïng Hoäi Ñoàng Amazon hoài thaùng 10 naêm 2017: löûa sôï seät, khoâng daùm laøm, löûa taân thöïc daân chæ mong aùp ñaët, nhöõng ngöôøi chæ lo traùnh sai laàm, leân tieáng chæ trích caû vieäc ngaøi chuû trì buoåi caàu nguyeän cho saùng theá taïi Vöôøn Vatican caùch nay 2 ngaøy, cho raèng ñoù laø moät nghi leã ngoaïi ñaïo.
Nhaân dòp naøy, John Allen nhaéc laïi phaûn öùng cuûa nhöõng ngöôøi duy truyeàn thoáng coi Taøi Lieäu Laøm Vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Amazon laø caän keà laïc giaùo, toân thieân nhieân leân baäc ngaãu thaàn vaø laøm giaûm tính duy nhaát cuûa ôn cöùu roãi do Chuùa Kitoâ mang laïi...
Hình nhö, theo Ñöùc Phanxicoâ, hoï queân khuaáy nhöõng con ngöôøi thöïc ñang khoán khoå caàn ñöôïc giuùp ñôõ. Bôûi theá, ngaøi nhaéc nhôû caùc nghò phuï "Raát nhieàu anh chò em cuûa chuùng ta taïi vuøng Amazon ñang phaûi vaùc nhöõng thaäp giaù naëng neà vaø ñang mong chôø söï an uûi giaûi thoaùt cuûa Tin Möøng, tình yeâu môn trôùn cuûa Giaùo Hoäi. Vì hoï vaø vôùi hoï, chuùng ta haõy cuøng nhau ñoàng haønh".
Thaän troïng khoân ngoan, ôn phuùc nhöng khoâng
Hannah Brockhaus cuûa CNA thì löu yù ñeán ñieàu Ñöùc Phanxicoâ noùi veà ñöùc khoân ngoan thaän troïng (prudence). Theo ngaøi, "khoân ngoan thaän troïng khoâng phaûi laø do döï; noù khoâng phaûi laø moät thaùi ñoä phoøng thuû". Traùi laïi, noù laø "nhaân ñöùc cuûa muïc töû, ñeå phuïc vuï moät caùch khoân ngoan, coù khaû naêng bieän phaân, bieát tieáp nhaän söï môùi meû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn".
Söï môùi meû aáy ñöôïc tìm thaáy trong ñieàu Ñöùc Phanxicoâ goïi laø "thaän troïng nhöng daùm laøm" (daring prudence) coù theå giuùp "Thöôïng Hoäi Ñoàng cuûa chuùng ta canh taân caùc neûo ñöôøng cuûa Giaùo Hoäi taïi vuøng Amazon, ñeå ngoïn löûa truyeàn giaùo tieáp tuïc böøng chaùy".
Jim Fair cuûa Zenit löu yù tôùi khía caïnh ôn phuùc trong baøi giaûng cuûa Ñöùc Phanxicoâ, qua vieäc trích daãn thö Thaùnh Phaoloâ göûi Timoâteâ: "toâi nhaéc anh nhôù khôi daäy ôn phuùc cuûa Thieân Chuùa, ôn phuùc anh ñaõ nhaän ñöôïc khi toâi ñaët tay treân anh" (2 Tm 1:6).
Ngaøi nhaéc caùc nghò phuï "chuùng ta khoâng kyù moät thoûa thuaän; chuùng ta khoâng ñöôïc trao cho moät kheá öôùc nhaân duïng. Ñuùng hôn, caùc baøn tay ñaõ ñöôïc ñaët leân vai chuùng ta ñeå ñeán löôït mình, chuùng ta coù theå giô tay leân caàu baàu cuøng Chuùa Cha, nhöõng baøn tay giuùp ñôõ chìa ra cho caùc anh chò em mình".
"Chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc moät ôn phuùc ñeå chuùng ta trôû thaønh moät ôn phuùc. Ôn phuùc khoâng theå mua, trao ñoåi hay baùn buoân; ôn phuùc ñöôïc tieáp nhaän vaø cho ñi. Neáu chuùng ta giöõ chuùng khö khö, neáu chuùng ta bieán mình thaønh trung taâm chöù khoâng phaûi laø ôn phuùc mình nhaän ñöôïc, chuùng ta trôû thaønh vieân chöùc, chöù khoâng phaûi muïc töû. Chuùng ta bieán ôn phuùc thaønh moät vieäc laøm vaø tính nhöng khoâng cuûa noù bieán maát. Keát cuïc chuùng ta phuïc vuï chính mình vaø lôïi duïng Giaùo Hoäi".