Tình hình loän xoän
vaø nguy cô chia reõ ôû Yemen
Tình hình loän xoän vaø nguy cô chia reõ ôû Yemen.
Ngoïc Yeán
Arabia (Vatican News 29-08-2019) - Ñöùc Cha Paul Hinder, Ñaïi dieän Toâng toøa Nam Arabia (Caùc Tieáu vöông quoác AÛ Raäp Thoáng nhaát, Oman vaø Yemen), ngöôøi theo doõi caùc söï kieän cuûa khu vöïc cho bieát: tình traïng ôû Yemen, ñaëc bieät Aden trong thôøi gian gaàn ñaây ngaøy caøng trôû neân toài teä do caùc cuoäc chieán ngaøy caøng leo thang.
Vì lôïi ích caù nhaân
Theo Ñöùc cha Hinder, tình traïng trôû neân toài teä nguyeân nhaân do caùc taùc nhaân beân ngoaøi, hoï tuyeân boá muoán duy trì söï hieäp nhaát cho Yemen nhöng thöïc teá lieân minh döôùi söï laõnh ñaïo cuûa AÛ Raäp Saudi khoâng coøn gaén keát vaø coù söï chia reõ noäi boä. Hoï laøm nhö vaäy vì caùc beân ñeàu muoán lôïi ích cho rieâng mình.
57 nghìn ngöôøi cheát
Töø 4 naêm nay, Yemen ôû trong tình traïng noäi chieán giöõa phe chính phuû ñöôïc Lieân minh Araäp, ñöùng ñaàu laø Araäp Sauñi, hoã trôï, vaø beân kia laø phieán quaân Houthi ñöôïc söï uûng hoä cuûa Iran. Theo thoáng keâ töø thaùng gieâng naêm 2016 ñeán cuoái thaùng 7 naêm 2018 coù khoaûng 57 nghìn ngöôøi cheát. Theo Lieân Hieäp Quoác, cuoäc xung ñoät ñaõ gaây ra "cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo toài teä nhaát theá giôùi", laøm cho khoaûng 24 trieäu ngöôøi Yemen, 80% daân soá caàn hoå trôï nhaân ñaïo khaån caáp. Coù khoaûng 2,500 treû em phaûi ñi lính vaø moät nöõa thieáu nöõ phaûi keát hoân tröôùc 15 tuoåi.
Moät quoác gia lieân bang seõ laø moät giaûi phaùp "hôïp leä"
Theo Ñaïi dieän Toâng toøa caùc cöôøng quoác quoác teá ñang thuùc ñaåy moät theå cheá chính trò daãn ñeán phaân chia ñaát nöôùc thaønh hai hoaëc ba, bôûi vì taát caû ñeàu sôï moät ñaát nöôùc Yemen taäp trung. Trong boái caûnh naøy moät quoác gia lieân bang seõ laø giaûi phaùp phuø hôïp neáu caùc beân coù theå ñöa ra moät Hieán phaùp coâng baèng, toân troïng nhöõng mong ñôïi chính ñaùng cuûa caùc boä laïc vaø chuû theå khu vöïc. Nhöng Ñöùc cha cuõng caûnh baùo raèng ñeå coù theå ñaït ñöôïc muïc tieâu caàn phaûi chaáp nhaän thoûa hieäp hôïp lyù.
Ñöùc cha khaúng ñònh theâm: "Caùc thoûa thuaän chæ coù theå ñaït ñöôïc neáu noù ñöôïc thöïc hieän trong baàu khí tin caäy. Vaø ñoái vôùi caùc cöôøng quoác beân ngoaøi phaûi coù tinh thaàn giuùp chöõa laønh ñaát nöôùc chöù khoâng phaûi gaây theâm söï baát oån. Hy voïng veà moät thoûa thuaän ngöøng baén laø raát ít vaø nhöõng ngöôøi phaûi chòu ñöïng cuoäc chieán laø ngöôøi daân phaûi ñoùi vaø beänh taät; trong khi ñoù coäng ñoàng quoác teá khoâng bieát phaûi phaûn öùng theá naøo. Vaø theá laø hoï laøm thinh. Nhöng söï im laëng naøy coù theå gaây töû vong".
Caàu nguyeän laø vuõ khí hieäu quaû
Cuoái cuøng, theo Ñöùc cha vuõ khí hieäu quaû hôn heát trong luùc naøy, moät thöù vuõ khí khoâng phaûi ñeå huûy dieät maø laø chöõa laønh ñoù laø caàu nguyeän. Ñaây laø thôøi gian maø ngöôøi Hoài giaùo, Kitoâ giaùo vaø caùc toân giaùo khaùc cuøng nhau caàu nguyeän ñeå hy voïng nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm coù theå môû ra nhöõng con ñöôøng hoøa bình vaø coâng lyù ñem laïi an bình cho ngöôøi daân ñang phaûi khoán khoå vì cuoäc noäi chieán keùo daøi. (CSR_4832_2019)