Ñöùc Hoàng Y Filoni,
Boä tröôûng Boä truyeàn giaùo thaêm Thaùi Lan
Ñöùc Hoàng Y Filoni, Boä tröôûng Boä truyeàn giaùo thaêm Thaùi Lan.
Vaên Yeân, SJ
Bangkok (Vat. 21-05-2019) - Nhaân dòp kyû nieäm 350 thieát laäp ñòa phaän ñaïi dieän toâng toaø Xieâm La, ñaùnh daáu söï khôûi ñaàu cuûa Giaùo hoäi phaåm traät taïi Thaùi Lan, Ñöùc Hoàng Y Fernando Filoni, Boä tröôûng Boä truyeàn giaùo ñaõ thöïc hieän chuyeán vieáng thaêm 5 ngaøy taïi nöôùc naøy.
Ñöùc Hoàng Y Filoni gaëp caùc giaùm muïc Thaùi Lan
Tröôùc tieân, Ñöùc Hoàng Y gaëp caùc giaùm muïc Thaùi Lan. Trong baøi phaùt bieåu Ñöùc Hoàng Y noùi raèng: "dòp kyû nieäm lòch söû 350 naêm thaønh laäp phaåm traät Giaùo hoäi naøy thuùc ñaåy chuùng ta chuù yù ñeán nhu caàu moät ñoäng löïc truyeàn giaùo môùi. Nhöõng noã löïc khai phaù cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo mang Tin Möøng Cöùu Ñoä ñeán ngöôøi daân Thaùi caàn ñöôïc tieáp tuïc. Vieäc ñaøo taïo truyeàn giaùo hieän nay laø nhieäm vuï cuûa Giaùo hoäi ñòa phöông. Coâng vieäc naøy phaûi ñöôïc xem laø troïng taâm cuûa Giaùo hoäi taïi Thaùi Lan. Do ñoù, moãi noã löïc loan baùo Tin Möøng laø moät yeáu toá quan troïng trong hoaït ñoäng muïc vuï cuûa caùc doøng tu, giaùo xöù, tröôøng hoïc, phong traøo giaùo daân, vaø ñaëc bieät laø caùc nhoùm giôùi treû trong nhöõng giaùo hoäi cuï theå".
Ñöùc Hoàng Y cuõng ñeà nghò phaûn tænh veà nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán söù maïng giaùm muïc cuûa caùc giaùm muïc Thaùi Lan. Tröôùc tieân, ngaøi ñeà caäp ñeán "söï hieäp nhaát cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc giuùp cho Giaùo hoäi phaùt trieån taïi Thaùi Lan. Söï hieäp thoâng huynh ñeä giöõa caùc giaùm muïc caàn trôû neân söï gôïi höùng cho caùc linh muïc, tu só vaø giaùo daân trong Giaùo hoäi."
Ñöùc Hoàng Y Filoni trích lôøi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: "Caùc giaùm muïc vôùi tö caùch laø ngöôøi keá vò caùc Toâng ñoà ñöôïc keâu goïi ñeå rao giaûng Tin möøng". Vaø ngaøi tieáp lôøi: "Ñöùc Giaùo hoaøng ñaõ yeâu caàu taát caû caùc Giaùo hoäi daán thaân khoâng chuùt trì hoaõn trong vieäc loan baùo Tin Möøng nhö laø coâng vieäc ñaàu tieân trong thôøi ñaïi chuùng ta; vaø do ñoù ngaøi ñaõ coâng boá thaùng Möôøi tôùi ñaây laø Thaùng Truyeàn giaùo Ngoaïi thöôøng ñeå moïi ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi yù thöùc veà traùch nhieäm, hay ñuùng hôn laø, ôn goïi chung cuûa mình."
Lieân quan ñeán vaán ñeà naøy, Ñöùc Hoàng Y Boä tröôûng khuyeán khích caùc giaùm muïc ñaûm baûo coù chöông trình "thaàn hoïc truyeàn giaùo Coâng giaùo" trong vieäc huaán luyeän cuûa chuûng vieän vaø Doøng tu. Ngaøi noùi raèng: "vai troø cuûa Hoäi Truyeàn giaùo Giaùo hoaøng coù theå ñöôïc khuyeán khích ôû caáp ñoä giaùo phaän ñeå ñieàu phoái toát hôn vaø taêng cöôøng coå voõ nhöõng hoaït ñoäng truyeàn giaùo ôû caáp ñoä giaùo xöù, döôùi söï giaùm saùt cuûa giaùm ñoác caáp giaùo phaän cuûa Hoäi Truyeàn giaùo Giaùo hoaøng."
Moät chuû ñeà khaùc ñöôïc Ñöùc Hoàng Y löu taâm trong cuoäc gaëp vôùi caùc giaùm muïc laø vaán ñeà ôn goïi vaø huaán luyeän linh muïc, vì söï phaùt trieån töông lai cuûa Giaùo hoäi phuï thuoäc vaøo ñieàu naøy. Ngaøi noùi: "Söù maïng linh muïc quan troïng ñeán noãi noù ñoøi hoûi söï quan taâm lieân tuïc, bôûi vì caùc coäng ñoaøn Coâng giaùo phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng thaùch ñoá trong moät xaõ hoäi khoâng ngöøng thay ñoåi." Gia ñình coâng giaùo caàn trôû neân "moät nôi ñaëc bieät cuûa laøm chöùng Tin Möøng". Dó nhieân laø caùc tín höõu phaûi nhaän ñöôïc söï huaán luyeän caàn thieát khoâng chæ lieân quan ñeán hoân nhaân vaø gia ñình, nhöng coøn veà ôn goïi daâng hieán nôi caùc gia ñình, nhö laø moät giaùo hoäi taïi gia. Vai troø cuûa caùc tröôøng Coâng giaùo quan troïng ñoái vôùi caùc gia ñình Kitoâ trong xaõ hoäi ngaøy nay trong vieäc cung caáp moät neàn huaán luyeän Kitoâ cho con caùi cuûa hoï."
Ñöùc Hoàng Y ghi nhaän vaø caûm ôn nhöõng ñoùng goùp cuûa caùc tröôøng Coâng giaùo trong laõnh vöïc giaùo duïc. Ngaøi noùi: "Vai troø cuûa caùc tröôøng Coâng giaùo ôû Thaùi Lan ñoái vôùi vieäc huaán luyeän nhaân baûn vaø Kitoâ coù yù nghóa heát söùc quan troïng vaø ñaùng töï haøo [...]. Caùc tröôøng Coâng giaùo coøn coù theå laø nhöõng taùc nhaân truyeàn giaùo. "
Keát thuùc baøi phaùt bieåu cuûa mình, Ñöùc Hoàng Y noùi vôùi caùc giaùm muïc veà moät vaøi chuû ñeà thöïc teá lieân quan ñeán Thaùi Lan vaø söù maïng loan baùo Tin Möøng cuûa Giaùo hoäi: ñoù laø ñoái thoaïi vôùi theá giôùi Phaät giaùo, hieän töôïng di daân ñaëc bieät trong boái caûnh Thaùi Lan; cuoái cuøng laø baûo veä treû vò thaønh nieân trong boái caûnh nöôùc Chaâu AÙ naøy.
Ñöùc Hoàng Y chuû söï Thaùnh Leã taïi Sampran
Trong chöông trình laøm vieäc ngaøy thöù 2 cuûa chuyeán vieáng thaêm, ngaøy 18 thaùng 5 naêm 2019, Ñöùc Hoàng Y cöû haønh thaùnh leã troïng theå taïi Sampran, vôùi caùc tín höõu. Trong baøi giaûng, Ñöùc Hoàng Y noùi: "Söï kieän naøy laø moät thôøi gian cuûa aân suûng. Thaùnh Leã naøy mang laïi moät lôøi chöùng tích cöïc cuûa 350 naêm loan baùo Tin Möøng taïi ñaát nöôùc naøy. Vì vaäy, buoåi cöû haønh troïng theå vaø vui töôi naøy laø moät khoaûnh khaéc cuûa söï daán thaân ñeå trôû thaønh "nhöõng moân ñeä truyeàn giaùo".
Ñaïi dieän toâng toaø Xieâm La ñöôïc thieát laäp naêm 1669, ñaõ traûi qua nhieàu gia ñoaïn khaùc nhau. Ngaøy nay taïi Thaùi Lan coù 11 giaùo phaän nhö laø daáu chæ phaùt trieån cuûa Giaùo hoäi. Ñöùc Hoàng Y noùi: "chuùng ta nhôù ñeán vôùi loøng bieát ôn coâng lao loan baùo Tin Möøng khôûi ñaàu bôûi caùc thöøa sai cuûa Hoäi Thöøa sai Paris (MEP). Theo sau ñoù laø caùc nhaø thöøa sai vaø caùc tu só nam nöõ thuoäc nhieàu hoäi doøng khaùc nhau. Vôùi loøng nhieät thaønh toâng ñoà hoï ñaõ coáng hieán chính mình cho coâng cuoäc gieo troàng Giaùo hoäi taïi ñaát nöôùc tuyeät vôøi naøy."
Ñöùc Hoàng Y môøi daân Chuùa soáng bieán coá naêm thaùnh naøy vôùi loøng bieát ôn Thieân Chuùa vaø trong vieäc laøm môùi laïi söï daán thaân cho töông lai: "Coâng cuoäc loan baùo Tin Möøng ñaõ khôûi söï bôûi loøng nhieät thaønh truyeàn giaùo cuûa cha oâng phaûi ñöôïc tieáp tuïc. Vieäc mang Tin Möøng vaø ôn cöùu ñoä cho muoân daân toäc baét nguoàn töø Chuùa Gieâsu vaø ñöôïc trao phoù cho Giaùo hoäi, vaãn coøn chöa thaønh toaøn. Moät caùi nhìn toaøn caûnh cho thaáy raèng söù maïng naøy vaãn ñang baét ñaàu vaø do ñoù taát caû chuùng ta caàn daán thaân heát loøng cho söù mang loan baùo Tin Möøng."
Chuù giaûi baøi ñoïc Kinh Thaùnh, Ñöùc Hoàng Y Filoni nhaán maïnh raèng, trong baøi Tin Möøng, Chuùa Phuïc sinh hoâm nay môøi goïi: "Haõy ôû laïi trong Thaày, ñeå sinh nhieàu hoa traùi". "ÔÛ laïi trong Thaày nghóa ñöôïc lieân keát vôùi Chuùa Gieâsu. Nghóa laø moät tình baïn thaân thieát vôùi Chuùa Kitoâ. Chuùng ta ñöôïc môøi goïi laøm baïn cuûa Chuùa Gieâsu. Noù cuõng coù nghóa laø 'thuoäc veà'. Laø Kitoâ höõu ñöôïc röûa toäi, chuùng ta thuoäc veà Chuùa Gieâsu. Vì theá coù theå noùi, 'söï thuoäc veà' nhö vaäy nghóa laø chia seû hoaëc tham döï vaøo söù maïng cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùng ta ñöôïc môøi goïi loan baùo Tin Möøng vaø laøm chöùng veà Tin Möøng ñoù."
Ñöùc Hoàng Y noùi tieáp: "Vì theá, leã möøng hoâm nay laø lôøi môøi goïi taát caû chuùng ta ôû laïi vôùi Chuùa Gieâsu gioáng nhö caùc Toâng ñoà. Ñeå thöïc hieän nhieäm vuï loan baùo Tin Möøng, ngöôøi ñoù phaûi gaàn guõi vôùi Chuùa Gieâsu, phaûi quen thuoäc vôùi Chuùa Gieâsu. Ngöôøi aáy phaûi trôû thaønh baïn cuûa Chuùa Gieâsu. Vaø cuoái cuøng, phaûi trôû thaønh moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ. Coù moät nhu caàu raát lôùn veà truyeàn giaùo taïi Quoác gia naøy. Giöõa caùc toân giaùo vaø truyeàn thoáng tinh thaàn vó ñaïi, chöùng taù Kitoâ höõu cuûa anh chò em seõ ñoùng goùp to lôùn cho vieäc hieåu bieát veà ñöùc tin Kitoâ giaùo. Moãi ngöôøi ñöôïc röûa toäi ñeàu coù traùch nhieäm trong vieäc naøy, gioáng nhö cha Nicholas Bunkerd Nitbamrung, ñöôïc phong chaân phöôùc vaøo naêm 2000." Cha Nicolas (1895-1944), moät linh muïc ngöôøi Thaùi Lan, ñaõ cheát trong tuø vì bò buoäc toäi giaùn ñieäp, vaøo cuoái ñôøi ngaøi ñaõ hieán troïn veïn cho Chuùa Kitoâ vaø cho vieäc loan baùo Tin Möøng.
Cuoái cuøng, Ñöùc Hoàng Y Filoni khuyeán khích moïi ngöôøi trôû thaønh "moân ñeä truyeàn giaùo": "Boái caûnh muïc vuï cuûa Thaùi Lan ñoøi hoûi söï daán thaân cuûa moãi caù nhaân anh chò em. Vaãn coøn ñoù caùnh ñoàng truyeàn giaùo trong ñaát nöôùc yeâu daáu cuûa anh chò em." (Fenzia Fides, 20/5/2019)
Ñöùc Hoàng Y Filoni taïi Chiang Mai
Söï kieän quan troïng cuûa chuyeán vieáng thaêm muïc vuï trong ngaøy 19 thaùng 5 naêm 2019 cuûa Ñöùc Hoàng Y Filoni laø taïi Chiang Mai, mieàn baéc Thaùi Lan, nôi coù nhieàu daân toäc khaùc nhau. Taïi ñaây, ngaøi ñaõ gaëp caùc linh muïc, tu só, giaùo lyù vieân vaø caùc laõnh ñaïo cuûa laøng, sau ñoù cöû haønh thaùnh leã taïi Nhaø thôø chính toaø.
Giaùo phaän Chiang Mai hieän laø Giaùo phaän meï vì töø ñoù sinh ra moät Giaùo phaän môùi - Giaùo phaän Chiang Rai vaøo naêm 2018. Ñieàu naøy chöùng toû söï phaùt trieån cuûa Giaùo hoäi taïi khu vöïc naøy. Nhaân cô hoäi naøy, Ñöùc Hoàng y baøy toû söï caûm kích cuûa Boä Truyeàn giaùo ñoái vôùi nhöõng vò chaêm soùc muïc vuï veà söï ñoùng goùp quaûng ñaïi cho coâng cuoäc truyeàn giaùo döôùi söï höôùng daãn cuûa caùc Giaùm muïc. Ngaøi cuõng khuyeán khích hoï tieáp tuïc daán thaân hôn nöõa trong hoaït ñoäng toâng ñoà quyù giaù naøy.
Ñöùc Hoàng Y phaùt bieåu: "Coâng vieäc truyeàn giaùo laø moät thöïc teá ñôn giaûn nhöng cuõng phöùc taïp. Chieàu kích muïc vuï cuûa Vuøng naøy bao goàm, tröôùc heát laø söï hieän dieän cuûa caùc nhoùm saéc toäc khaùc nhau, hoaëc caùc boä laïc hoaëc ngöôøi baûn ñòa coù baûn saéc rieâng. Chöông trình cuûa vieäc truyeàn giaùo lieân quan ñeán vieäc nghieân cöùu caån thaän vaø toân troïng tín ngöôõng, phong tuïc, giaù trò vaên hoùa vaø truyeàn thoáng cuûa ngöôøi daân trong khu vöïc, döôùi aùnh saùng giaùo huaán Kitoâ giaùo. Ñaëc bieät, phaûi löu taâm ñeán moâi tröôøng ña soá Phaät giaùo cuûa Ñaát nöôùc". Lónh vöïc truyeàn giaùo cuõng bao goàm nhöõng thay ñoåi trong xaõ hoäi, caùc xu höôùng khaùc nhau, nhöõng thaùch thöùc xaõ hoäi, loái nghó, loái tieáp caän töông ñoái, thay ñoåi heä thoáng giaù trò hieän coù cuûa xaõ hoäi, söï hieåu bieát veà hoân nhaân vaø gia ñình, maët toái cuûa maïng truyeàn thoâng xaõ hoäi...
Ñöùc Hoàng Y nhaéc laïi: "Hình thöùc truyeàn giaùo ñaàu tieân laø laøm chöùng. Laøm chöùng veà moät ñôøi soáng Kitoâ höõu laø ñieàu khoâng theå thay theá cuûa vieäc truyeàn giaùo". Ngay caû "ñoái thoaïi lieân toân cuõng laø moät phaàn trong söù maïng truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi", ngaøi noùi raèng: "ñoái thoaïi khoâng ñi ngöôïc vôùi söù maïng truyeàn giaùo cho muoân daân". Giaùo hoäi khoâng thaáy maâu thuaãn giöõa vieäc loan baùo Chuùa Kitoâ vaø daán thaân ñoái thoaïi lieân toân. Ñoái thoaïi trôû moät con ñöôøng cuûa truyeàn giaùo. Caùch ñaëc bieät, Ñöùc Hoàng Y nhaán maïnh ñeán taàm quan troïng cuûa vieäc ñoái thoaïi vôùi caùc Phaät töû vaø vôùi nhöõng ngöôøi theo caùc toân giaùo khaùc trong Khu vöïc. "Hôn nöõa, ñoái thoaïi laø ñieàu kieän caàn thieát cho hoøa bình vaø hoøa hôïp trong xaõ hoäi; vaø goùp phaàn dieãn giaûi chieàu kích xaõ hoäi cuûa söù ñieäp Tin Möøng cho nhöõng ngöôøi khoâng bieát Chuùa Kitoâ vaø lôøi daïy cuûa Ngaøi".
Do ñoù, Ñöùc Hoàng Y Boä tröôûng Boä truyeàn giaùo ñaõ noùi vôùi caùc nhoùm muïc vuï khaùc nhau. Vôùi caùc linh muïc, ngaøi ñeà nghò hoï ñieàu phoái vieäc truyeàn giaùo trong caùc giaùo xöù, laøm cho hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi theå hieän moät caùch cuï theå". Sau ñoù, vôùi loøng caûm kích Ñöùc Hoàng Y ñaõ khuyeán khích caùc doøng tu ñang daán thaân trong nhieàu loaïi hoaït ñoäng toâng ñoà khaùc nhau. Ngaøi noùi: "söù maïng loan baùo Tin Möøng cuûa Giaùo hoäi cho muoân daân cuõng laø nhöõng cô hoäi daán thaân toâng ñoà cuûa caùc nöõ taän hieán, caùc tu huynh vaø thaønh vieân caùc tu hoäi taïi theá.
Ñöùc Hoàng Y ñaëc bieät ghi nhaän söï daán thaân cuûa voâ soá caùc giaùo lyù vieân trong vieäc loan baùo Tin Möøng. Cuoái cuøng, Ñöùc Hoàng Y caûm ôn caùc giaø laøng, vì söï hieän dieän cuûa hoï "laø moät chöùng taù veà vai troø cuûa giaùo daân trong hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi", vì söï coäng hôïp cuûa hoï trong vieäc trình baøy Chuùa Kitoâ, vaø xaây döïng hoøa bình vaø hoøa hôïp giöõa moïi ngöôøi.
Sau ñoù Ñöùc Hoàng Y Filoni ñaõ chuû söï Thaùnh Leã taïi Nhaø thôø chính toøa Chiang Mai. Trong baøi giaûng, ngaøi chuù giaûi veà caùc baøi ñoïc cuûa ngaøy, ñaëc bieät taäp trung vaøo ñieàu raên yeâu thöông. Ngaøi löu taâm caùc gia ñình vì "Bí tích Hoân phoái laø moùn quaø cuûa Thieân Chuùa cho nhaân loaïi ñeå laøm chöùng cho tình yeâu Thieân Chuùa. Vôùi tö caùch laø vôï laø choàng, caùc ñoâi vôï choàng soáng giôùi raên yeâu thöông naøy trong boái caûnh cuûa gia ñình. Vaø cha meï laøm chöùng cho tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ baèng loái soáng maãu möïc veà ñöùc tin vaø traùch nhieäm cuûa mình ñoái vôùi con caùi. (Agenza Fides, 17-20/5/2019)