Ñöùc Thaùnh Cha gaëp
Haøn Laâm Vieän Giaùo hoaøng
veà Khoa hoïc Xaõ hoäi
Ñöùc Thaùnh Cha gaëp Haøn Laâm Vieän Giaùo hoaøng veà Khoa hoïc Xaõ hoäi.
Vaên Yeân, SJ
Vatican (Vat. 2-05-2019) - Luùc 12h tröa 2 thaùng 5 naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha gaëp 50 thaønh vieân cuûa Haøn Laâm Vieän Giaùo hoaøng veà Khoa hoïc Xaõ hoäi. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù moät baøi dieãn vaên daøi tröôùc caùc tham döï vieân. Ngaøi noùi: "Chuùng ta ñang chöùng kieán tình traïng moät soá quoác gia thöïc hieän chính saùch ngoaïi giao döïa treân tinh thaàn ñoái laäp hôn laø hôïp taùc."
Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc laïi giaùo huaán cuûa ngaøi caû trong Thoâng ñieäp Laudato sì laãn trong baøi phaùt bieåu naêm nay tröôùc caùc thaønh vieân cuûa Ngoaïi Giao Ñoaøn, veà vieäc chuù yù ñeán nhöõng thaùch ñoá toaøn caàu maø nhaân loaïi ñang phaûi ñoái maët, nhö phaùt trieån toaøn dieän, hoøa bình, chaêm soùc ngoâi nhaø chung, bieán ñoåi khí haäu, ngheøo ñoùi, chieán tranh, di cö, naïn buoân ngöôøi, buoân baùn noäi taïng, baûo veä lôïi ích chung, caùc hình thöùc noâ leä môùi.
Yeâu ñaát nöôùc nhöng cuõng môû ra vôùi caùc daân toäc khaùc
Giaùo hoäi luoân ca ngôïi tình yeâu cuûa ngöôøi daân daønh cho ñaát nöôùc cuûa hoï trong vieäc toân troïng kho taøng vaên hoùa, phong tuïc vaø taäp quaùn khaùc nhau cuûa daân toäc. Ñoàng thôøi, Giaùo hoäi ñaõ caûnh giaùc ngöôøi daân vaø chính phuû veà nhöõng sai leäch lieân quan ñeán vieäc loaïi tröø vaø thuø haän ñoái vôùi ngöôøi khaùc khi noù trôû thaønh daân toäc chuû nghóa gaây ra xung ñoät, döïng neân nhöõng böùc töôøng, thaäm chí laø chuû nghóa phaân bieät chuûng toäc.
Nhieäm vuï cuûa Nhaø nöôùc vì lôïi ích chung
Moät hieåu bieát chung veà Nhaø nöôùc laø phuïc vuï con ngöôøi vaø caùc nhoùm töï nhieân nhö gia ñình, nhoùm vaên hoùa, quoác gia khi dieãn taû yù chí vaø truyeàn thoáng cuûa moät daân toäc cuõng nhö vì lôïi ích chung vaø hoøa bình. Tuy nhieân, thöôøng xaûy ra taïi caùc quoác gia, nhoùm thoáng trò chæ tìm lôïi ích rieâng, chuû yeáu vì lôïi ích kinh teá, ñaõ aùp böùc nhöõng ngöôøi khaùc, trong ñoù coù caùc nhoùm thieåu soá veà daân toäc, ngoân ngöõ hoaëc toân giaùo.
Vaán ñeà di cö
Caùch maø moät quoác gia chaøo ñoùn ngöôøi di cö cho thaáy taàm nhìn cuûa nöôùc ñoù veà phaåm giaù con ngöôøi vaø töông quan vôùi toaøn theå nhaân loaïi. Moãi con ngöôøi laø moät thaønh vieân cuûa nhaân loaïi vaø coù cuøng phaåm giaù. Khi moät ngöôøi hoaëc gia ñình bò buoäc rôøi khoûi ñaát nöôùc cuûa hoï, thì hoï caàn ñöôïc chaøo ñoùn trong tình nhaân loaïi.
Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán vieäc nhieàu laàn ngaøi noùi veà nghóa vuï ñoùn tieáp ngöôøi di cö vôùi boán ñoäng töø: chaøo ñoùn, baûo veä, thaêng tieán vaø hoaø nhaäp. Ngöôøi di cö khoâng phaûi laø moái ñe doïa ñoái vôùi vaên hoùa, phong tuïc vaø giaù trò cuûa quoác gia tieáp nhaän. Nhöng hoï cuõng coù nghóa vuï hoøa nhaäp vaøo quoác gia tieáp nhaän. Hoøa nhaäp khoâng coù nghóa laø ñoàng hoùa, maø chia seû cuoäc soáng cuûa queâ höông môùi, trong khi vaãn laø mình vôùi tö caùch laø con ngöôøi, ngöôøi mang caâu chuyeän cuûa chính mình. Baèng caùch naøy, ngöôøi di cö coù theå dieãn taû ñöôïc baûn thaân vaø ñöôïc xem nhö laø cô hoäi ñeå laøm phong phuù cho daân toäc maø hoï hoøa nhaäp. Coøn nhieäm vuï cuûa nhaø caàm quyeàn laø baûo veä vaø ñieàu haønh nhöõng ngöôøi di cö theo söï khoân ngoan ñeå giuùp hoï hoäi nhaäp.
Caùi nhìn toaøn caàu
Nhaø nöôùc quoác gia khoâng theå ñöôïc coi laø tuyeät ñoái, nhö moät hoøn ñaûo ñoái vôùi hoaøn caûnh xung quanh. Trong boái caûnh toaøn caàu hoùa hieän nay thì khoâng chæ veà kinh teá maø coøn caû veà trao ñoåi coâng ngheä vaø vaên hoùa, nhaø nöôùc quoác gia khoâng theå töï mình kieán taïo lôïi ích chung cho daân toäc cuûa mình. Lôïi ích chung ñaõ trôû neân toaøn caàu vaø caùc quoác gia phaûi lieân keát ñeå coù ñöôïc lôïi ích rieâng.
Tìm kieám hoaø bình thay vì xung ñoät vuõ trang
Veà caùc cuoäc xung ñoät vuõ trang, Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh ñeán vieäc loaøi ngöôøi phaûi traùnh nguy cô phaûi duøng ñeán xung ñoät vuõ trang ñeå giaûi quyeát tranh chaáp giöõa caùc quoác gia, cuõng nhö traùnh nguy cô thöïc daân hoùa veà kinh teá vaø tö töôûng cuûa caùc sieâu cöôøng quoác, traùnh söï aùp böùc cuûa keû maïnh nhaát ñoái vôùi keû yeáu nhaát. Caàn chuù yù ñeán chieàu kích toaøn caàu maø khoâng maát ñi chieàu kích ñòa phöông, quoác gia vaø khu vöïc.
Hy voïng nhöõng ñoøi hoûi ña phöông coù theå laøm thay ñoåi logic traû thuø, thoáng trò, aùp böùc vaø xung ñoät baèng ñoái thoaïi, hoøa giaûi, ñieàu ñình, hoøa hôïp vaø nhaän thöùc veà moät nhaân loaïi trong cuøng moät ngoâi nhaø chung. Chaéc chaén, caùc cô quan naøy phaûi ñaûm baûo raèng caùc quoác gia hieän dieän moät caùch hieäu quaû, vôùi quyeàn vaø nghóa vuï ngang nhau, ñeå traùnh söï baù quyeàn ngaøy caøng taêng cuûa caùc nhoùm lôïi ích vaø aùp ñaët quan ñieåm hoï, cuõng nhö caùc hình thöùc thöïc daân tö töôûng môùi, thöôøng khoâng toân troïng veà baûn saéc, phong tuïc vaø taäp quaùn, nhaân phaåm vaø söï nhaïy caûm cuûa caùc daân toäc lieân quan.
Kieân trì tìm kieám giaûi phaùp
Ñöùc Thaùnh Cha khuyeán khích caùc thaønh vieân cuûa Haøn Laâm Vieän kieân trì tìm kieám giaûi phaùp ñeå vöôït qua nhöõng chia reõ giöõa caùc quoác gia vaø ñeà xuaát nhöõng con ñöôøng hôïp taùc môùi, ñaëc bieät laø lieân quan ñeán nhöõng thaùch ñoá môùi veà bieán ñoåi khí haäu vaø hình thöùc noâ leä môùi; ñoàng thôøi kieân trì trong vieäc tìm kieám ích lôïi xaõ hoäi troåi vöôït ñoù laø hoøa bình. Ñaëc bieät trong vaán ñeà giaûi tröø vuõ khí haït nhaân ña phöông.
Ñöùc Thaùnh Cha keát thuùc baøi phaùt bieåu vôùi lôøi keâu goïi: "Anh chò em, vôùi tö caùch laø cö daân cuûa thôøi ñaïi chuùng ta, laø Kitoâ höõu vaø laø hoïc giaû cuûa Haøn Laâm Vieän Giaùo hoaøng veà Khoa hoïc Xaõ hoäi, toâi ñeà nghò anh chò em coäng taùc vôùi toâi trong vieäc phoå bieán nhaän thöùc veà tình lieân ñôùi quoác teá ñoåi môùi, toân troïng phaåm giaù con ngöôøi, toân troïng lôïi ích chung, toân troïng haønh tinh vaø thieän ích toái thöôïng cuûa hoøa bình.