Giuseppe Toniolo, ngöôøi ñaõ ñem tinh thaàn Kitoâ
vaøo ñôøi soáng chính trò
Giuseppe Toniolo, ngöôøi ñaõ ñem tinh thaàn Kitoâ vaøo ñôøi soáng chính trò.
Ngoïc Yeán
Roma (Vat. 1-11-2018) - Giuseppe Toniolo giaùo sö kinh teá chính trò, moät trong nhöõng tö töôûng gia vó ñaïi nhaát cuûa neàn chính trò Italia. Chính oâng laø ngöôøi ñaõ ñem tinh thaàn Kitoâ vaøo ñôøi soáng chính trò. Tö töôûng cuûa Giuseppe Tonioloa ngaøy nay ñöôïc taùi ñeà xuaát ñeå thöïc hieän yù töôûng cho moät moâ hình cuûa xaõ hoäi daân söï, laáy caûm höùng töø kitoâ giaùo vaø ñaët neàn taûng tröôùc heát töø vieäc boå trôï.
Söï nghieäp chính trò
Giuseppe Toniola sinh taïi Treviso ngaøy 07 thaùng 3 naêm 1845. OÂng toát nghieäp ngaønh luaät hoïc ôû Padova naêm 1867, vaø ôû laïi ñoù laøm trôï lyù cho ñeán naêm 1872, sau ñoù chuyeån ñeán Venezia, taïi ñaây oâng giaûng daïy Kinh teá chính trò, vaø tieáp tuïc daïy taïi Modena vaø cuoái cuøng ôû Pisa.
Söï nghieäp cuûa oâng dieãn ra trong moät giai ñoaïn ñaày soâi ñoäng veà chính trò, toân giaùo vaø vaên hoùa; tö töôûng Maùcxít chuyeån söï chuù yù ñeán caùc ñieàu kieän cuûa khoái quaàn chuùng voâ saûn, toá caùo caùc ñieàu kieän thieáu thoán trong ñôøi soáng vaø vieäc laøm; hôn nöõa trong laõnh vöïc kinh teá, yù töôûng chuû nghóa thöïc duïng vaø chuû nghóa töï do kinh teá, gaây thieät haïi cho söï oån ñònh xaõ hoäi.
Ñöa tinh thaàn Kitoâ vaøo chính trò
Giuseppe Toniolo ñaõ xaây döïng moät lyù thuyeát xaõ hoäi hoïc, khaúng ñònh tính öu vieät cuûa ñaïo ñöùc vaø cuûa tinh thaàn Kitoâ treân caùc luaät kinh teá khaéc nghieät. OÂng ñeà xuaát moät giaûi phaùp cho vaán ñeà xaõ hoäi, phuû ñònh "chuû nghóa caù nhaân" cuûa heä thoáng tö baûn, "chuû nghóa taäp theå" cuûa nghóa xaõ hoäi. Trong nhieàu taùc phaåm cuûa mình, Toniolo ñeà nghò raát nhieàu giaûi phaùp khaùc nhau: nghæ ngaøy leã, haïn cheá giôø laøm vieäc cho ngöôøi lao ñoäng, baûo veä taøi saûn nhoû, baûo veä coâng vieäc cuûa phuï nöõ vaø treû em.
Töø caùi nhìn toân giaùo, Giuseppe laø ngöôøi uûng hoä haønh ñoäng ñaày tính quyeát ñònh cuûa ngöôøi Coâng giaùo trong laõnh vöïc xaõ hoäi, tham gia vaøo söï tieán hoùa cuûa lòch söû. Vôùi tö töôûng naøy oâng tham gia thaønh laäp caùc toå chöùc; ví duï naêm 1894 oâng laø moät trong caùc nhaø toå chöùc phong traøo "Daân chuû Kitoâ giaùo", vôùi caùc nguyeân taéc ñeà xuaát cho vieäc ñoåi môùi xaõ hoäi theo tinh thaàn Kitoâ giaùo. OÂng phaùc thaûo moät neàn taûng chung cho hoaït ñoäng xaõ hoäi cuûa nhöõng ngöôøi Coâng giaùo, tröôùc heát töø caùi nhìn giaùo duïc vaø söï nhaïy caûm ñoái vôùi caùc vaán ñeà khoù giaûi quyeát nhö coã voõ cho nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái nhaát. Cuï theå oâng ñeà xuaát caùc coâng ñoaøn cuûa ngaønh ngheà ñôn giaûn ñeå baûo veä quyeàn lôïi cho ngöôøi lao ñoäng.
Ñoái vôùi Toniolo neàn daân chuû thöïc söï, laáy caûm höùng töø Kitoâ giaùo, ñoù laø moät "traät töï daân söï", khoâng phaûi chính trò. Veà ñieåm ñaëc bieät naøy oâng giaûi thích raèng traät töï xaõ hoäi, tröôùc heát döïa treân luaät phaùp, ñaët neàn taûng treân nghóa vuï trong taát caû aùp duïng cuûa noù vaøo caùc moái quan heä. OÂng noùi veà "ba nghóa vuï": nghóa vuï cuûa "toân giaùo ñoái vôùi Thieân Chuùa", cuûa "coâng lyù ñoái vôùi chính mình", vaø cuûa "baùc aùi".
Traät töï xaõ hoäi khoâng ñöôïc coù caûm höùng moät caùch môø hoà, nhöng phaûi coù neàn taûng treân boån phaän. Nhaø nöôùc phuïc vuï cho con ngöôøi vaø xaõ hoäi, chöù khoâng phaûi ngöôïc laïi, vaø theo quan nieäm cuûa oâng, ñieàu naøy thay theá moät caùch trieät ñeå cho baát kyø hình thöùc thoáng trò ñoäc taøi. Chính nhaø nöôùc phaûi baûo veä vaø phaùt huy veà maët phaùp luaät vaø töï do phaùp luaät, saùng kieán caù nhaân.
Toùm laïi, Toniolo coù coâng ñaët ra caâu hoûi cuûa ngöôøi Coâng giaùo khoâng theo nghóa thuaàn tuùy, maâu thuaãn vaø ñoøi hoûi ñoái vôùi nhaø nöôùc ñôn nhaát, nhöng ñaõ môû ra vieãn caûnh cuûa moät con ñöôøng tích cöïc vaø thoaïi. Nguyeân taéc boå trôï coù theå ñöôïc nhìn töø moät quan ñieåm keùp: theo chieàu doïc, phaân chia caùc quyeàn löïc phaân caáp phaûi ñöôïc chuyeån sang caùc toå chöùc gaàn vôùi ngöôøi daân nhaát vaø, do ñoù, gaàn vôùi nhu caàu cuûa laõnh thoå hôn; theo chieàu doïc, maët khaùc, coâng daân phaûi coù khaû naêng hôïp taùc vôùi caùc toå chöùc trong vieäc xaùc ñònh caùc can thieäp aûnh höôûng ñeán thöïc teá cuûa coäng ñoàng gaàn nhaát.
Tö töôûng cuûa Giuseppe Tonioloa ngaøy nay ñöôïc taùi ñeà xuaát ñeå thöïc hieän yù töôûng cho moät moâ hình cuûa xaõ hoäi daân söï, laáy caûm höùng töø kitoâ giaùo vaø ñaët neàn taûng tröôùc heát töø vieäc boå trôï.
Moät ngöôøi choàng göông maãu, moät ngöôøi cha trong gia ñình, moät giaùo sö ñöôïc ñaùnh giaù cao trong caùc tröôøng ñaïi hoïc. OÂng coøn laø nhaø quaûn lyù vaø ngöôøi saùng laäp caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi, nhaø vaên vôùi nhöõng tö töôûng tích cöïc veà kinh teá vaø xaõ hoäi, moät Kitoâ höõu göông maãu, trung thaønh vôùi Giaùo hoäi. OÂng qua ñôøi ngaøy 7 thaùng 10 naêm 1918.
Ngaøy 7 thaùng gieâng naêm 1951 aùn phong chaân phöôùc cuûa oâng baét ñaàu ñöôïc tieán haønh vaø ngaøy 14 thaùng 6 naêm 1971 saéc leänh veà nhaân ñöùc cuûa oâng ñöôïc ban haønh vôùi danh hieäu "baäc ñaùng kính". Giuseppe Toniola döôïc phong chaân phöôùc ôû Roma, vaøo ngaøy 29 thaùng 4 naêm 2012.