Thöôïng Hoäi Ñoàng ngaøy ñaàu tieân:
Di daân, Laïm duïng tình duïc,
Tính khaû tín cuûa Giaùo Hoäi
Thöôïng Hoäi Ñoàng ngaøy ñaàu tieân: Di daân, Laïm duïng tình duïc, Tính khaû tín cuûa Giaùo Hoäi.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 04-10-2018) - Theo kyù giaû Gerard O'Connell cuûa taïp chí Doøng Teân America, ngaøy 4 thaùng Möôøi naêm 2018, linh muïc Thomas Rosica, giaùm ñoác ñieàu haønh Chöông Trình Truyeàn Hình Muoái vaø AÙnh Saùng, noùi vôùi caùc nhaø baùo raèng vaøo saùng ñaàu tieân cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà ngöôøi treû, caùc dieãn giaû khaép naêm chaâu ñaõ trình baày "moät taàm nhìn theá giôùi" veà hoaøn caûnh vaø thöïc taïi ngöôøi treû, soá phaän di daân, nhu caàu laéng nghe, khaû tín tính cuûa Giaùo Hoäi vaø vieäc laïm duïng tình duïc ñaõ xaâm haïi ra sao khaû tín tính naøy.
Hai möôi laêm nghò phuï (haàu heát laø caùc Hoàng Y vaø giaùm muïc) ñaõ leân tieáng saùng ngaøy 4 thaùng 10 naêm 2018. Cuõng leân tieáng coøn coù moät phuï nöõ treû töø Texas, Nöõ Tu Briana Santiago, 27 tuoåi. Baø laø ngöôøi treû ñaàu tieân noùi chuyeän taïi thöôïng hoäi ñoàng; tröôùc ñoù, baø ñaõ tham gia cuoäc gaëp gôõ Tieàn Thöôïng Hoäi Ñoàng vaøo thaùng 3 naêm ngoaùi. Sinh trong moät gia ñình Coâng Giaùo, baø cho bieát baø ñang trong dieãn trình bieän phaân ôn goïi soáng ñôøi soáng tu trì vaø hoïc taäp taïi Ñaïi hoïc Giaùo hoaøng Lateran. Phaùt bieåu baèng tieáng YÙ, baø noùi vôùi phieân hoïp: "Ngöôøi treû chuùng con ñang thöïc hieän cuoäc tìm kieám: tìm kieám yù nghóa cuûa cuoäc soáng, tìm kieám vieäc laøm, tìm kieám con ñöôøng hay ôn goïi cuûa chuùng con trong cuoäc soáng, tìm kieám caên tính cuûa mình .... Chuùng con mô öôùc söï an toaøn, söï oån ñònh vaø theå hieän baûn thaân ... vaø tìm ñöôïc choã ñöùng ñeå chuùng con coù theå coù caûm thöùc thuoäc veà".
OÂng Paolo Ruffini, boä tröôûng môùi cuûa boä truyeàn thoâng Vatican, ñaõ lieät keâ moät soá chuû ñeà chính ñöôïc neâu leân trong phieân hoïp toaøn theå saùng nay. Moät laø vaán ñeà veà nhöõng ngöôøi treû "bò vöùt boû": "Söï kieän coù quaù nhieàu ngöôøi bò vöùt boû ngaøy nay laø moâ hình cuûa caùc xaõ hoäi trong ñoù hoï soáng, vaø söï caàn thieát phaûi thay ñoåi moâ hình naøy."
Tình huoáng bi ñaùt cuûa hoï ñaõ ñöôïc nhaán maïnh trong cuoäc hoïp baùo cuûa moät giaùm muïc töø Argentina, ñoù laø Ñöùc Cha Carlos Tissera, 67 tuoåi, ngöôøi ñaõ noùi veà chuû ñeà naøy vaøo buoåi saùng nay. Ngaøi trích daãn tình hình ôû Buenos Aires, nôi raát nhieàu ngöôøi treû soáng trong "nhöõng tình huoáng trong ñoù, ngheøo ñoùi, baïo löïc vaø ma tuùy hieän dieän khaép nôi" vaø soá phaän cuûa hoï thöôøng laø "nhaø tuø hoaëc nghóa ñòa". Caàn phaûi nghe "tieáng than thaàm laëng" cuûa nhöõng ngöôøi treû tuoåi naøy, ngaøi nhaán maïnh nhö theá. Ngaøi noùi raèng caùc muïc töû neân theo göông giaùm muïc Enrique Angelelli, cuûa Giaùo phaän La Rioja, Argentina, ngöôøi ñaõ bò gieát vaøo thaùng 8 naêm 1976 vì laøm vieäc cho ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi bò aùp böùc thôøi ñoäc taøi quaân phieät. Ngaøi noùi raèng vò giaùm muïc naøy, maø aùn phong thaùnh ñang ñöôïc tieán haønh, ñaõ luoân luoân nhaán maïnh raèng ta neân thi haønh thöøa muïc vuï "baèng moät loã tai daønh cho ngöôøi daân vaø loã tai kia daønh cho Tin Möøng".
Ñöùc cha Tissera noùi theâm: "Ta khoâng neân sôï ngöôøi treû, hoï laø moät chuùc phuùc cho nhaân loaïi vaø cho giaùo hoäi". OÂng Ruffini cho bieát caùc chuû ñeà khaùc do caùc dieãn giaû neâu leân hoâm nay bao goàm "söï khaû tín cuûa giaùo hoäi" vaø vieäc giaùo hoäi caàn laéng nghe ngöôøi treû, "khoâng phaûi nhö moät chieán löôïc nhöng vì caùc lyù do thaàn hoïc" vaø xin söï tha thöù cho caùc thôøi kyø ñaõ khoâng ñaït tieâu ñieåm trong vieäc ñaùp öùng nhieàu lónh vöïc khaùc nhau, trong ñoù coù vieäc laïm duïng tình duïc. Khoaûng saùu vò trong soá 25 nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaõ neâu leân vaán ñeà laïm duïng, ñoâi khi baèng nhöõng haïn töø raát thaúng thöøng. Toång Giaùm muïc ngöôøi UÙc Anthony Fisher cuûa Sydney ñaõ söû duïng baøi phaùt bieåu cuûa mình taïi Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñeå chính thöùc xin loãi nhöõng ngöôøi treû vì taát caû nhöõng caùch maø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø caùc thaønh vieân cuûa noù ñaõ laøm haïi hoï hoaëc laøm cho hoï thaát voïng.
Tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, ngaøi xin loãi "vì nhöõng haønh ñoäng ñaùng xaáu hoå cuûa moät soá linh muïc, tu só vaø giaùo daân, ñaõ vi phaïm ñoái vôùi caùc baïn hoaëc nhöõng ngöôøi treû khaùc gioáng nhö caùc baïn, vaø söï thieät haïi khuûng khieáp ñaõ thöïc hieän".
Ngaøi ñaõ xin loãi "vì söï thaát baïi cuûa quaù nhieàu giaùm muïc vaø nhöõng ngöôøi khaùc trong vieäc ñaùp öùng thích ñaùng khi vieäc laïm duïng ñaõ ñöôïc nhaän dieän, vaø phaûi laøm moïi ñieàu trong quyeàn haïn cuûa hoï ñeå giöõ cho caùc baïn ñöôïc an toaøn; vaø vì caùc thieät haïi noù ñaõ gaây cho söï khaû tín cuûa giaùo hoäi vaø cho söï tín thaùc cuûa caùc baïn. "
OÂng Ruffini noùi raèng nhöõng baøi phaùt bieåu maïnh meõ nhaát laø cuûa caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng töø caùc quoác gia goác cuûa caùc di daân, ra ñi do tình traïng chieán tranh hay ngheøo ñoùi. Baøi gaây caûm xuùc maïnh meõ nhaát trong soá naøy laø cuûa moät giaùm muïc töø chaâu AÙ. Cha Rosica cho bieát ngaøi hy voïng caùc con soá veà di daân seõ ñöôïc coâng boá cho baùo chí, caû moät soá baøi phaùt bieåu nöõa.
Ngay luùc naøy, nhöõng baøi phaùt bieåu duy nhaát coù saün cho caùc nhaø baùo bôûi phoøng truyeàn thoâng cuûa thöôïng hoäi ñoàng laø nhöõng baøi cuûa caùc ngöôøi treû goùp yù vaø caùc baøi phaùt bieåu chính thöùc cuûa toång töôøng trình vieân vaø thö kyù cuûa thöôïng hoäi ñoàng. Caû OÂng Ruffini vaø Cha Antonio Spadaro, Doøng Teân, thö kyù cuûa uûy ban truyeàn thoâng, giaûi thích raèng lyù do taïi sao teân cuûa caùc dieãn giaû vaø baûn toùm taét caùc ñoùng goùp cuûa hoï khoâng ñöôïc coâng boá laø ñeå baûo ñaûm raèng moïi ngöôøi coù theå noùi moät caùch tuyeät ñoái töï do taïi thöôïng hoäi ñoàng. OÂng Ruffini löu yù raèng baát nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng naøo cuõng ñöôïc töï do coâng boá baøi phaùt bieåu cuûa mình cho caùc phöông tieän truyeàn thoâng, nhöng ñoù laø quyeát ñònh cuûa ngaøi. Tuy nhieân, caùc nhaø baùo phaûn ñoái, cho raèng thoâng tin haïn cheá ñöôïc ñöa ra trong cuoäc hoïp baùo, nôi chæ coù caùc chuû ñeà chính ñöôïc trình baøy, laøm giaûm ñaùng keå khaû naêng baùo caùo ñuùng nhöõng gì ñang xaûy ra beân trong Thöôïng Hoäi Ñoàng.
Chiara Giaccardi, moät nhaø xaõ hoäi hoïc vaø moät trong caùc chuyeân gia laøm vieäc vôùi vaên phoøng thö kyù thöôïng hoäi ñoàng, laø ngöôøi phuï nöõ duy nhaát taïi baøn chuû toïa buoåi töôøng trình vôùi baùo chí hoâm nay. Baø thöøa nhaän "heát söùc ngaïc nhieân" tröôùc "söï thaúng thaén" - Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ thì goïi laø "parrhesia" - ñöôïc caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng söû duïng trong caùc phaùt bieåu saùng nay.
"Caùc vò khoâng söû duïng ngoân töø huøng bieän hay boïc ñöôøng", Tieán só Giaccardis noùi nhö theá, vaø moät soá "noùi vôùi caûm xuùc". Baø nhaän thaáy "moät baàu khí truyeàn toâng raát thaúng thaén vaø chaân chính" vaø cho raèng nhieàu ngöôøi trong soá 34 ngöôøi treû hieän dieän, ngoài vôùi nhau taïi thöôïng hoäi ñoàng, ñaõ baøy toû vieäc hoï ñaùnh giaù cao caùc baøi phaùt bieåu khaùc nhau baèng tieáng voã tay hoaëc lôøi noùi. Theo baø, ñaây laø "moät daáu hieäu toát". Baø moâ taû nhöõng gì mình ñaõ thaáy saùng nay nhö "moät cuoäc caùch maïng Copernic" bôûi vì giaùo hoäi ñang ôû trong thaùi ñoä laéng nghe, chöù khoâng chæ coù noùi, nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ yeâu caàu.
OÂng Ruffini cho bieát caùc chuû ñeà khaùc bao goàm "caûm xuùc tính vaø tình duïc tính", "ôn goïi", "gia ñình nhö nôi ñeå thoâng truyeàn ñöùc tin" vaø "ngöôøi treû soáng tính toân giaùo cuûa hoï theá naøo, khoâng theo nghóa loaïi tröø maø theo nghóa moät toân giaùo côûi vôùi ñoái thoaïi". Hoï cuõng noùi veà" lôøi tieân tri cuûa ngöôøi treû höôùng tôùi töông lai vaø khaû naêng cuûa hoï nhìn veà töông lai vaø vieäc giaùo hoäi caàn bieát caùch laéng nghe".
Moät ngöôøi treû Vieät Nam, Giuse Cao Höõu Minh Trí, trong tö caùch döï thính vieân cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng, cuõng ñaõ noùi chuyeän taïi cuoäc hoïp baùo vaø nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi coù nieàm ñam meâ trong cuoäc soáng. Nhöng oâng noùi moät soá ngöôøi "khoâng theå tìm thaáy moät nieàm ñam meâ naøo" - hoï thaäm chí khoâng theå tìm ñöôïc vieäc laøm, trong khi nhieàu ngöôøi khaùc "tìm thaáy nieàm ñam meâ sai laàm". OÂng noùi raèng oâng thaáy Thöôïng Hoäi Ñoàng raát gôïi höùng vaø caûm thaáy noù "coù theå gôïi höùng cho ngöôøi treû, ñaëc bieät nhôø giaùo huaán xaõ hoäi cuûa giaùo hoäi vôùi vieäc noù taäp chuù vaøo phaåm giaù con ngöôøi, ích chung, lieân ñôùi vaø phuï ñôùi".
Boä tröôûng boä truyeàn thoâng cuûa Vatican ñaõ ñöa tin noùng hoåi cho hay thöôïng hoäi ñoàng, trong cuoäc boû phieáu ñaàu tieân, ñaõ baàu naêm thaønh vieân vaøo uûy ban thoâng tin, moät vì töø moãi luïc ñòa: Hoàng Y Geùrald Lacroix (Canada), Wilfrid Napier (Nam Phi), Christoph Schonborn (AÙo), Luis Antonio Tagle (Chaâu AÙ) vaø John Fisher (UÙc). Nhöng trong cuoäc hoïp baùo, cuõng coù tieát loä cho raèng thöôïng hoäi ñoàng thöïc söï ñaõ baàu Hoàng Y Robert Sarah cho chaâu Phi, nhöng ngaøi töø choái cuoäc baàu cöû "vì lyù do caù nhaân", vaø vì vaäy Hoàng Y Napier, ngöôøi ñöùng thöù hai trong cuoäc baàu cöû, ñaõ thay theá vò trí cuûa ngaøi.
Taïi buoåi hoïp baùo, Ñöùc Giaùm Muïc Tissera cuûa Buenos Aires noùi raèng caùc tham döï vieân cuûa thöôïng hoäi ñoàng ñöôïc "khích leä raát nhieàu" bôûi söï kieän naøy "Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ hieän dieän taïi caùc phieân hoïp toaøn theå vaø tham gia vôùi hoï trong giôø nghæ giaûi lao vaø noùi chuyeän vôùi hoï moät caùch töï do". Ngaøi chöùng minh raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng thöïc söï laø "moät cuoäc cuøng ñi vôùi nhau", khoâng chæ cuûa nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng maø coøn cuûa nhöõng ngöôøi treû hieän dieän nöõa.