Thöôïng hoäi ñoàng, ñöôøng Emmau,
vaø 4 baøi hoïc Ñöùc Meï daïy ngöôøi treû
Thöôïng hoäi ñoàng, ñöôøng Emmau, vaø 4 baøi hoïc Ñöùc Meï daïy ngöôøi treû.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 03-10-2018) - Ngaøy 3 thaùng 10 naêm 2018, taïi Vatican, Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi seõ chính thöùc khai maïc baøn veà "Ngöôøi Treû, Ñöùc Tin vaø Bieän Phaân Ôn Goïi". Theo Taøi Lieäu Laøm Vieäc ñaõ ñöôïc coâng boá hoài thaùng Saùu naêm 2018, Thöôïng Hoäi Ñoàng seõ baøn ñeán raát nhieàu khía caïnh trong muïc vuï tuoåi treû thôøi nay, trong ñoù, coù nhöõng vaán ñeà heát söùc nhaäy caûm vaø coù theå chaâm ngoøi cho moät cuoäc tranh luaän coøn laâu daøi vaø gay gaét hôn caû cuoäc tranh luaän ñoái vôùi Toâng Huaán Amoris Laetitia (Nieàm Vui Yeâu Thöông). Nhöng treân heát vaãn laø vaán ñeà laøm sao giuùp tuoåi treû gaëp gôõ Thieân Chuùa trong moâi tröôøng voâ cuøng ña dieän vaø phöùc taïp cuûa theá kyû 21.
Leonard DeLorenzo, giaùm ñoác ngaønh hoïc cöû nhaân taïi Vieän McGrath chuyeân nghieân cöùu veà Ñôøi Soáng Giaùo Hoäi, vaø hieän daïy thaàn hoïc taïi Ñaïi Hoïc Notre Dame, nhaân dòp Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy ñaõ cho xuaát baûn cuoán "What Matters Most: Empowering Young Catholics for Life's Big Decisions" (Ñieàu Ñaùng Keå Nhaát: Taïo Naêng Löïc Ñeå Ngöôøi Treû Coù Ñöôïc Caùc Quyeát Ñònh Lôùn Trong Ñôøi). Trong moät baøi ñaêng treân taïp chí America ngaøy 2 thaùng 10, DeLorenzo döïa vaøo Taøi Lieäu Laøm Vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng trong ñoù coù nhaéc ñeán haønh trình Emmau, ñeå trình baày 4 baøi hoïc Ñöùc Meï daïy ngöôøi treû, giuùp hoï gaëp gôõ Thieân Chuùa, hay ñuùng hôn, ñoùn Ngöôøi vaøo noäi thaúm loøng mình, nhö Ñöùc Meï ñaõ vaø coøn laøm maõi maõi.
Theo taùc giaû, Taøi Lieäu Laøm Vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng baét ñaàu vôùi hình aûnh ñoàng haønh: Chuùa Gieâsu saùnh böôùc vôùi caùc moân ñeä treân ñöôøng Emmau. Trong phaàn ñaàu cuûa trình thuaät, Chuùa Gieâsu hoûi gaàn nhö cuøng moät caâu hoûi ñeán 2 laàn: "chuyeän gì xaåy ra vôùi caùc anh vaäy?" Caùc moân ñeä baøy toû 4 ñieàu veà chính hoï. Hoï hoaøn toaøn maát höôùng (ñuùng laø hoï ñang ñi sai höôùng thaät), haøm hoà boái roái (hoï bieát nhieàu chuyeän nhöng khoâng bieát tìm ra yù nghóa cuûa chuùng), huyeân thuyeân (noùi thì nhieàu nghe chaúng bao nhieâu) vaø buoàn baõ (hoï khoâng bieát tìm ñaâu ra hy voïng). Ñeå hoï noùi heát, baáy giôø Chuùa Gieâsu môùi leân tieáng vaø leân tieáng ñeå ñaøo taïo hoï, ñuùng hôn, ñeå taùi taïo hoï, thaäm chí bieán taïo hoï (form, reform & transform).
Theo DeLorenzo, maãu hình ñaøo taïo treân khoâng heà ngaãu nhieân maø coù. Chuùa Gieâsu chæ laëp laïi khuoân maãu ñaõ ñöôïc thieát döïng nôi ngöôøi meï thaân yeâu cuûa Ngöôøi, Ñöùc Maria thaønh Nadareùt. Ñöùc Meï hieän thaân cho coát loõi vieäc laøm moân ñeä Chuùa Gieâsu, soáng thöïc vaø soáng thaùnh thieän.
Toaøn boä dieãn trình Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaõ ñöôïc daâng cho Ñöùc Meï vaø thaønh quaû cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng khoâng phaûi chæ ñeå vinh danh ngaøi maø coøn trôû thaønh chìa khoùa môû toang nhöõng ñieàu ngaøi hieän thaân cho trong tö caùch ngöôøi moân ñeä ñaàu heát vaø hoaøn haûo hôn heát. Neáu muoán ñoàng haønh vôùi ngöôøi treû nhö Chuùa Gieâsu ñoàng haønh vôùi caùc moân ñeä xöa, Giaùo Hoäi phaûi ñaøo taïo hoï theo khuoân maãu Maria.
Nhöng tröôùc nhaát, ta caàn hieåu khuoân maãu naøy, moät khuoân maãu baét ñaàu vôùi trình thuaät Truyeàn Tin trong Tin Möøng Luca. ÔÛ ñaáy, ta thaáy 4 ñaëc ñieåm cuûa vieäc Ñöùc Maria laøm moân ñeä vaø 4 ñaëc ñieåm naøy ñeà xuaát caùc öu tieân muïc vuï cho dieãn trình Thöôïng Hoäi Ñoàng döôùi aùnh saùng caùc ñieàu kieän vaên hoùa trong ñoù ngöôøi treû cuûa chuùng ta ñang ñöôïc döôõng duïc.
Im laëng
Treân ñöôøng ñeán gaëp Ñöùc Maria, thieân thaàn Gabriel tröôùc nhaát ñeán thaêm tö teá Dacaria. Cuoäc gaëp gôõ naøy raát gioáng vôùi cuoäc gaëp gôõ Ñöùc Maria, ngoaïi tröø vieäc Dacaria döôøng nhö ñaõ bò tröøng phaït, trong khi Ñöùc Maria ñöôïc ñeà cao. Môùi thoaït nhìn, noù coù veû khoâng coâng baèng. Nhöng caùc khaùc bieät tinh teá giöõa hai caâu chuyeän laø ñieàu coù tính quyeát ñònh.
Caâu chuyeän truyeàn tin cho Ñöùc Maria ñöôïc chia thaønh ba phaàn, vôùi thieân thaàn noùi ba laàn rieâng bieät vaø Ñöùc Maria ñaùp laïi ba laàn. Duø chuùng ta ñöôïc nghe caâu hoûi cuûa Ñöùc Maria trong caâu traû lôøi thöù hai cuûa ngaøi vaø lôøi "xin vaâng" cuûa ngaøi ôû caâu traû lôøi thöù ba, chuùng ta daùm boû lôõ caâu traû lôøi ñaàu tieân cuûa ngaøi, vì ñoù laø söï im laëng cuûa ngaøi. Söï im laëng naøy chính laø söï khaùc bieät ñaàu tieân giöõa Ñöùc Maria vaø OÂng Dacaria.
Caû hai ñeàu "boái roái" khi thieân thaàn hieän ra vôùi hoï. Nhöng trong khi "sôï haõi truøm phuû" OÂng Dacaria, thì Ñöùc Maria "suy nghó trong loøng ngaøi " lôøi chaøo cuûa thieân thaàn. Sôï haõi, OÂng Dacaria trôû neân phoøng ngöï; coøn Ñöùc Maria thì môû loøng ra ñoùn nhaän chuyeán vieáng thaêm kyø laï naøy. Ñaây laø vaán ñeà ñieàm tónh. Moät ngöôøi khoâng thoaûi maùi trong im laëng, trong khi ngöôøi kia ñieàm ñaïm vaø suy tö.
Söï khaùc bieät treân ñöôïc taêng cöôøng trong caâu ñaùp öùng thöù hai cuûa moãi ngöôøi. OÂng Dacaria hoûi, "Laøm theá naøo toâi bieát ñieàu naøy?" Trong khi Ñöùc Maria hoûi, "Laøm theá naøo ñieàu naøy coù theå ñöôïc?" OÂng Dacaria laø trung taâm chuù yù trong caâu hoûi cuûa mình, khi oâng muoán coù baèng chöùng ñeå xoa dòu taâm trí toø moø vaø ña nghi cuûa oâng. OÂng bò thieân thaàn laøm cho caâm khoâng phaûi nhö moät hình phaït maø laø loøng thöông xoùt. Ngöôøi khoâng theå noùi troâi chaåy phaûi hoïc caùch laéng nghe thoâi. Ngöôïc laïi, Ñöùc Maria ñaët troïng taâm vaøo ñieàu ñang xaûy ra: trong nghi ngaïi, ngaøi tin lôøi thieân söù vaø coá gaéng naém baét nhöõng gì ñaõ ñöôïc coâng boá cho ngaøi.
Trong Taøi Lieäu Laøm Vieäc cuûa Thöôïng hoäi ñoàng, chieàu kích ñaàu tieân cuûa vieäc bieän phaân ôn goïi cuûa Thieân Chuùa laø "nhaän ra". DeLorenzo ñaët caâu hoûi: caùc ngöôøi treû cuûa chuùng ta thöôøng ñöôïc daïy laøm ñieàu gì? Thoâng thöôøng, hoï ñöôïc daïy ñoïc löôùt qua (scan), ñoïc boû quaõng (browse), nhanh choùng tieâu thuï vaø thaùo chaïy (scurry). Ñoù khoâng phaûi laø laéng nghe; ñoù laø chuyeån ñoäng ñieân cuoàng.
Ñaáy laø caùch theá giôùi kyõ thuaät soá chuû yeáu khoâng chuù troïng veà noäi dung maø chuù troïng veà ñaøo taïo. Haõy xem moät caáp lieäu (feed) cuûa truyeàn thoâng xaõ hoäi, nhö Twitter. Neáu baïn cho cuoän xuoáng, caáp lieäu seõ tieáp tuïc vaø cöù theá tieáp tuïc maõi. Vaø khi baïn "xuoáng tôùi taän döôùi", nhieàu döõ lieäu hôn laïi xuaát hieän ôû treân ñaàu, baát taän. Caùi luoàng baát taän naøy taïo ra moät loaïi ñaøo taïo naøo ñoù. Caùch ñeå sinh toàn hoaëc thaäm chí phaùt trieån trong moät moâi tröôøng nhö theá laø phaûi nuoát laáy nuoát ñeå caùc thoâng tin roài chaïy cho leï tröôùc khi caùc thoâng tin keá tieáp xuaát hieän. ÔÛ yeân moät choã seõ laâm vaøo noãi laéng lo raèng mình khoâng ôû moät nôi naøo ñoù hoaëc khoâng ôû khaép moïi nôi ñöôïc.
Do ñoù, öu tieân muïc vuï ñaàu tieân ñeå ñaøo taïo caùc moân ñeä tröôûng thaønh laø höôùng veà söï im laëng cuûa Ñöùc Maria. Chuùng ta khuyeán khích vieäc laéng nghe baèng caùch naøo? Nhieäm vuï laø taïo ra caùc ñieàu kieän vaø moâi tröôøng trong ñoù, ngöôøi treû coù theå phaùt trieån khaû naêng chuù yù. Caûnh quan cuûa theá giôùi kyõ thuaät soá laø caùc lòch trình nhoài nheùt quaù nhieàu tieát muïc.
DeLorenzo cho raèng ngöôøi treû hieän nay raát thaønh thaïo troø chôi treân, trong ñoù, thaønh tích nuoâi döôõng tham voïng. Trong dieãn trình naøy, hoï khoâng bao giôø hoïc caùch laéng nghe ñöôïc.
Kyù öùc
Ñöùc Maria laéng nghe, nhöng ngaøi nghe thaáy gì? Nhöõng gì ngaøi nghe coù lieân quan ñeán caùch ngaøi nghe, vaø caùch ngaøi nghe ñöôïc noái keát vôùi ngöôøi ngaøi laéng nghe.
Ñieàu cuoái cuøng thieân thaàn noùi vôùi Ñöùc Maria laø ngöôøi chò em hoï Elizabeth cuûa ngaøi ñang mang thai. Ñaây coù veû nhö moät thöù tin khaån caáp töø ngoâi laøng beân kia ñoài, nhöng vôùi moät ngöôøi coù trí nhôù ñöôïc caáu hình theo Saùch thaùnh, töùc kyù öùc soáng ñoäng cuûa Israel, thì vieäc mang thai cuûa Elizabeth laø moät daáu chæ coù söùc thuyeát phuïc maïnh meõ.
Trong caùc caâu môû ñaàu tieân cuûa Tin Möøng, thaùnh söû Luca giôùi thieäu Dacaria vaø vôï Elizabeth, tieát loä moät soá thoâng tin caù nhaân: "Hoï khoâng coù con, vì Elizabeth hieám muoän, vaø caû hai ñeàu ñaõ troïng tuoåi". Thoùi quen nhaän ñònh veà tuoåi taùc cuûa moät ngöôøi tröôùc coâng chuùng laø chuyeän thieáu khoân ngoan, nhaát laø vieäc keùo söï chuù yù cuûa ngöôøi ta vaøo söï kieän "ngöôøi phuï nöõ naøy laø ngöôøi hieám muoän." Nhöng Thaùnh Luca ñaõ laøm theá - vaø vì lyù do chính ñaùng. Caû tuoåi taùc cuûa Baø Elizabeth laãn vieäc hieám muoän cuûa baø khieán baø gioáng vôï cuûa AÙpraham, laø Sara.
Neáu chuùng ta nghó Thaùnh Luca thieáu lòch thieäp, thì taùc giaû Saùch Saùng Theá coøn thieáu lòch thieäp hôn nöõa. Trong Saùch Saùng Theá, chöông 18, chuùng ta ñöôïc cho bieát "AÙpraham vaø Sara ñaõ giaø, ñaõ troïng tuoåi; Sara ñaõ ngöøng coù kinh". Raát khaù soáng söôïng. Tuy nhieân, nhöõng ai bieát Saùch Saùng Theá, haún bieát raèng ñieàu ñoù raát coù yù nghóa. Taïi sao? Vì lôøi höùa giao öôùc cuûa Chuùa ñoái vôùi AÙpraham laø: caùc haäu dueä cuûa oâng seõ ñoâng voâ soá.
Khi AÙpraham than vaõn vieäc hai vôï choàng oâng khoâng coù con vaø keâu leân Thieân Chuùa, Ngöôøi ñaõ taêng gaáp ñoâi lôøi höùa cuûa Ngöôøi. Ñeán cuoái cuøng, döôøng nhö moïi hy voïng ñeàu tieâu tan - ngoaïi tröø nieàm hy voïng ñaùng keå naøy: nieàm hy voïng vaøo Thieân Chuùa, Ñaáng ban söï soáng. ÔÛ ñænh cao vieäc gia taêng lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa vaø noãi buoàn saàu cuûa AÙpraham cuõng nhö söï hieám muoän cuûa Sara laø caâu hoûi quan troïng: "Coù gì tuyeät vôøi quaù ñeán ñoä Chuùa khoâng laøm noåi khoâng?" Caâu traû lôøi laø: Khoâng, khoâng coù gì laø tuyeät vôøi quaù caû. Thieân Chuùa luoân ban söï soáng.
Vì vaäy, khi Ñöùc Maria nghe Elizabeth - ngöôøi cao tuoåi vaø hieám muoän - ñaõ thuï thai moät ñöùa con, ngaøi nghe nhö laø "Sara". Laøm theá naøo ngaøi nghe thaáy nhö theá? Nhôø kyù öùc soáng ñoäng ñoái vôùi Saùch Thaùnh. Ngaøi nghe thaáy tieáng ai? Ngaøi nghe thaáy tieáng noùi cuûa Thieân Chuùa - Ñaáng laøm vieäc luùc aáy thoâng baùo raèng nay Ngöôøi ñang laøm vieäc nôi ngaøi, vaø ôn goïi cuûa ngaøi phaùt xuaát töø Ngöôøi. "Vì vôùi Thieân Chuùa, khoâng coù gì laø khoâng theå laøm ñöôïc". Ñieàu ngaøi nghe laø Thieân Chuùa cuûa Israel yeâu caàu ngaøi tín thaùc. Vaø ngaøi thöa "xin vaâng".
Ngöôïc laïi, OÂng Dacaria ñeå sôï haõi thaéng vöôït neân queân caû yù nghóa cuûa vieäc vôï mình mang thai. OÂng khoâng nghe thaáy moät trình thuaät lieân tuïc cuûa vieäc Thieân Chuùa haønh ñoäng. OÂng khoâng töï do laéng nghe.
Ñieàu gì ngaên caûn ngöôøi treû laéng nghe tieáng noùi cuûa Thieân Chuùa? Caùc baát bình ñaúng kinh teá taïo ra baïo löïc, toäi aùc vaø buoân baùn ma tuùy, gaây ra noãi sôï haõi vaø baát an. Caùc heä thoáng chính trò bò thoáng trò bôûi tham nhuõng aên moøn loøng tin cuûa giôùi treû vaøo caùc ñònh cheá vaø thaåm quyeàn. Chieán tranh vaø caùc ñe doïa ñoái vôùi cuoäc soáng thuùc ñaåy cuoäc khuûng hoaûng di cö vaø tò naïn. Moïi caùch loaïi tröø xaõ hoäi vaø lo laéng veà hieäu suaát - khoâng ñaït möùc, khoâng thaønh ñaït ñuû - laøm gia taêng chu kyø nghieän ngaäp vaø coâ laäp vaø ñeà cao caùc an uûi giaû taïo cuûa ma tuyù, troø chôi video vaø vaên hoùa khieâu daâm. Ñaáy môùi chæ laø moät soá vaán ñeà ñöôïc ñeà caäp taïi Soá 7 cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc.
Öu tieân muïc vuï thöù hai nhaém ñích vaøo trí nhôù cuûa Ñöùc Maria. Nhieäm vuï laø giaùo duïc ngöôøi treû veà lôøi Thieân Chuùa, moät ñieàu khoâng chæ coù nghóa laø "bieát Saùch Thaùnh", maø laø phaùt trieån trí töôûng töôïng cuûa Saùch Thaùnh. Ñieàu naøy laø thaønh quaû cuûa moät vieäc ñaøo taïo daøi haïn, chöù khoâng phaûi laø nhöõng baøi hoïc ñònh kyø. Neáu chuùng ta bieát caùc caâu chuyeän veà baïo löïc, kình ñòch, coi moïi ngöôøi nhö haøng hoùa vaø nhöõng ñieàu töông töï nhö theá ñang bao vaây vaø ñònh hình trí töôûng töôïng cuûa ngöôøi treû nhö theá naøo, thì chuùng ta coù theå thoaùng nhìn thaáy Giaùo Hoäi phaûi bao boïc nhöõng ngöôøi treû moät caùch thaáu ñaùo trong trình thuaät cöùu roãi cuûa Thieân Chuùa ñeán chöøng naøo. Caùch cuûa Ngöôøi khoâng phaûi laø caùch cuûa chuùng ta; phaûi hoïc hoûi phöông caùch cuûa Ngöôøi chuùng ta môùi coù theå nghe ñuùng ñöôïc.
Thöông Xoùt
Maria ñieàm ñaïm trong im laëng vaø tieáp nhaän lôøi Thieân Chuùa qua kyù öùc thaùnh kinh. Khi tieáp nhaän lôøi, ngaøi cuõng vaãn laø moät ngöôøi hoïc hoûi coù kyû luaät veà caùch thöùc Thieân Chuùa haønh ñoäng.
Thieân thaàn Gabriel moâ taû ngöôøi con cuûa Ñöùc Maria baèng ngoân töø quyeàn löïc. Ngöôøi laø moät vò vua, con Ñaáng Toái Cao, Ngöôøi seõ coù moät vöông quoác baát taän. Tuy nhieân, khi phaùt bieåu trong Kinh Magnificat, Ñöùc Maria coâng boá quyeàn löïc cuûa con trai ngaøi khoâng phaûi nhö theá giôùi quan nieäm veà quyeàn löïc maø ñuùng hôn nhö vieäc trieät haï quyeàn löïc giaû traù, traàn theá. Khi tieáp nhaän lôøi Thieân Chuùa, ngaøi haønh ñoäng theo haïn ñoä ñích thöïc cuûa quyeàn löïc Thieân Chuùa: töùc loøng thöông xoùt.
Quyeàn löïc cuûa loøng Chuùa thöông xoùt töï bieåu loä nhö vieäc saün loøng chòu caùc haäu quaû cuûa moät theá giôùi ñoùi khaùt quyeàn löïc hôn laø chôi troø chôi cuûa noù. Kinh Magnificat cuûa ngaøi coâng boá quyeàn löïc cuûa Thieân Chuùa Israel nhö laø Ñaáng nghe tieáng keâu than cuûa ngöôøi ngheøo vaø voäi vaøng ñaùp öùng, ñích thaân. ÔÛ laïi trong chuyeån ñoäng thöông xoùt laø caùch ngöôøi ta dieãn dòch vaø baét ñaàu ñaùp öùng lôøi Thieân Chuùa.
Taøi Lieäu Laøm Vieäc cuûa Thöôïng hoäi ñoàng moâ taû chieàu kích thöù hai cuûa vieäc phaân bieät laø "giaûi thích". Khoâng coù moät chuû tröông naøo maø laïi khoâng coù giaû ñònh - moïi caùch giaûi thích ñeàu ñoøi hoûi moät caâu chuyeän höôùng daãn. Caâu hoûi chính ôû ñaây laø: caâu chuyeän hay töôøng thuaät naøo coù yù nghóa nhaát. Chuyeån ñoäng thöông xoùt - theo caùch cuûa Thieân Chuùa - laø chìa khoùa giaûi thích cho vieäc quyeát ñònh phaûi saùng taïo vaø taùo baïo ra sao ñeå ñaùp laïi lôøi cuûa Thieân Chuùa.
Ngaøy nay, noùi cho ngay, caùch thay theá maïnh meõ nhaát ñoái vôùi caâu chuyeän cuûa Thieân Chuùa laø "baát cöù ñieàu gì ñang dieãn ra trong ñôøi". Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi treû ñöôïc höôûng caùc ñaëc aân veà cô hoäi vaø giaùo duïc toát, chuùng ta coù xu höôùng khuyeán khích, thaäm chí yeâu caàu hoï nhoài nheùt vaøo lòch bieåu cuûa hoï ñuû moïi hoaït ñoäng taïo sô yeáu lyù lòch. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi treû bò ñeø naëng bôûi ngheøo naøn kinh teá hoaëc xaõ hoäi, chuùng ta laøm raát ít ñeå caát ñi söùc naëng cuûa caùc nhu caàu haøng ngaøy hoaëc phaûn coâng caùc söù ñieäp baát löïc hoaëc ñònh meänh thuyeát. Ñeå khaùm phaù ra "nieàm vui yeâu thöông", ngöôøi treû caàn ñöôïc töï do ñeå thöïc söï nhìn thaáy nhau vaø nhaän ñöôïc naêng löïc - vaø ñöôïc daïy doã cuõng nhö thuùc giuïc - ñeå ñích thaân ñaùp öùng nhöõng con ngöôøi khaùc baèng loøng caûm thöông.
Öu tieân muïc vuï thöù ba nhaém ñích vaøo loøng thöông xoùt cuûa Ñöùc Maria. Caùch daïy phöông caùch thöông xoùt laø thöïc haønh caùc vieäc thöông ngöôøi, khoâng phaûi thænh thoaûng maø laø thöôøng xuyeân. Trong caùc giaùo xöù, caùc chuyeán ñi truyeàn giaùo coù ñoùng ñöôïc moät vai troø nhöng söï ñaøo taïo maïnh meõ hôn phaûi laø caùc cam keát haøng tuaàn. Trong tröôøng hoïc, neàn vaên hoùa chuaån bò ñaïi hoïc ñöôïc caån thaän vun tæa, moät maët, vaø maët kia, caùc moâi tröôøng giaùo duïc thieáu taøi nguyeân ñang ngaên caûn, khoâng cho ngöôøi treû thöïc söï hieän dieän vaø tham gia khoâng chæ vôùi vaät tö maø caû vôùi nhau nöõa. Trong caùc gia ñình, caùch thöùc cuûa cha meï laø yeáu toá ñaøo taïo cao nhaát ñoái vôùi caùch thöùc cuûa ngöôøi treû. Thöïc haønh loøng thöông xoùt thöôøng xuyeân, caû trong vaø ngoaøi gia ñình, laø chìa khoùa ñeå ñaøo taïo ngöôøi treû, ñeå hoï nhìn theá giôùi trong caùc khaû theå cuûa loøng thöông xoùt.
Hy sinh
Khi nghe roõ, Ñöùc Maria ñaõ haønh ñoäng. Chuùng ta thaáy ñieàu naøy tröôùc nhaát khi ngaøi voäi vaõ leân ñöôøng ñi gaëp ngöôøi chò em hoï Elizabeth ngay sau khi thieân thaàn töø giaõ ngaøi. Chuùng ta ñöôïc cho bieát ngaøi ñaõ ñi "moät caùch voäi vaøng." Ngaøi saün saøng ñaùp lôøi Thieân Chuùa. Ngaøi hoaøn toaøn töï do.
Neáu chuùng ta vaøo Tin Möøng Gioan moät laùt, chuùng ta seõ coù ñöôïc moät hình aûnh veà vieäc Ñöùc Maria thöïc thi töï do nhö theá naøo khi ngaøi coù theå maát moïi thöù. ÔÛ ñaây, nhöõng ai gaàn guõi nhaát vôùi Chuùa Gieâsu, trong ñoù coù moân ñeä yeâu daáu vaø meï cuûa Chuùa Gieâsu, laø nhöõng ngöôøi ôû beân caïnh Ngöôøi luùc Ngöôøi ñang ôû treân thaäp giaù. Treân thaäp giaù ñoù laø ñöùa con ñöôïc höùa ban cho Ñöùc Maria, ngöôøi maø ngaøi ñaõ tieáp nhaän khi tin caäy vaøo lôøi Thieân Chuùa, ngöôøi maø ngaøi ñaõ hy sinh cuoäc soáng cuûa mình cho. Ngöôøi laø Ñaáng ngaøi ñaõ ñöôïc höùa ban- vaø giôø ñaây, Ngöôøi baûo ngaøi tieáp nhaän moät ngöôøi nöõa laøm con trai. Trong khoaûnh khaéc khaån caáp nhaát naøy, khi côn caùm doã muoán giöõ chaët laáy ngöôøi con trai leân cao nhaát, ngaøi ñaõ thöïc thi söùc maïnh ñeå cho ngöôøi con naøy ra ñi vaø tieáp nhaän ngöôøi con maø Ngöôøi ñaõ ban cho mình.
Khi nghe lôøi Thieân Chuùa, Ñöùc Maria khoâng heà toû ra sôï haõi, ngaïo maïn vaø kieâu caêng. Khi haønh ñoäng theo lôøi, Ñöùc Maria bieåu loä söï töï do saün saøng hy sinh, nhaän traùch nhieäm vaø caùi giaù cuûa yeâu thöông. Khi noùi, "xin vaâng theo lôøi ngaøi noùi", ngaøi thöïc thi troïn veïn lôøi "xin vaâng" naøy cho ñeán cuøng. Söùc maïnh nhö vaäy quaû tieáp giaùp vôùi söùc maïnh thaàn thieâng.
Chieàu kích thöù ba cuûa söï bieän phaân trong taøi lieäu laøm vieäc laø choïn löïa. Vieäc hình thöùc choïn löïa döùt khoaùt trong vieäc bieän phaân ôn goïi coù lieân quan ñeán vieäc thöïc hieän caùc cam keát caên baûn baèng cuoäc soáng cuûa ngöôøi ta, laø ñieàu khoù khaên hôn caû vaø laø con ñöôøng heïp daãn tôùi "nieàm vui yeâu thöông". Ñaây laø moät söï choïn löïa ñeå trôû thaønh moät ngöôøi bieát ñaùp öùng lôøi keâu goïi cuûa Thieân Chuùa vaø chaáp nhaän caùc hy sinh caàn coù ñeå soáng thöïc söï cam keát ñoù. Ngaøy nay, chuùng ta soáng trong moät neàn vaên hoùa do döï, trong ñoù, raát nhieàu khaû theå laøm chuùng ta teâ lieät. Nhöng taâm ñieåm cuûa bieän phaân ôn goïi laø tuyeân boá tieáng xin vaâng döùt khoaùt, baèng cuoäc soáng cuûa baïn, ñoái vôùi moät con ñöôøng ñaëc thuø...
Öu tieân muïc vuï thöù tö vaø cuoái cuøng laø höôùng veà söï hy sinh cuûa Ñöùc Maria. Söï kieân cöôøng vaø can ñaûm thöïc hieän caùc cam keát lôùn trong cuoäc soáng ñöôïc xaây ñaép vôùi thôøi gian baèng caùch khoân ngoan thöïc hieän vaø hoaøn taát caùc cam keát nhoû hôn... Ñaøo taïo nhöõng ngöôøi treû cuûa chuùng ta ñeå hoï trung thaønh vôùi nhöõng cam keát ít hôn nhöng maïnh meõ hôn trong moät thôøi gian laâu daøi seõ chuaån bò hoï toát hôn cho nhöõng cam keát coù yù nghóa vaø nhieàu hy sinh hôn, voán laø caùi giaù cuûa "nieàm vui yeâu thöông".
Caùi giaù cuûa tình yeâu
Khi Chuùa Gieâsu ñeán gaàn hai ngöôøi ñang lang thang treân ñöôøng ñeán Emmaus, Ngöôøi thaáy hoï maát phöông höôùng, boái roái, noùi huyeân thuyeân vaø buoàn baõ. Ngöôøi khoâng ñeå hoï nhö luùc Ngöôøi thaáy hoï. Thay vaøo ñoù, Ngöôøi bieán hoï thaønh caùc moân ñeä theo khuoân maãu ñaõ ñöôïc thieát laäp nôi ngöôøi meï dieãm phuùc cuûa Ngöôøi. Ngöôøi laøm hoï im tieáng: "OÂi nhöõng con ngöôøi ngu muoäi". Ngöôøi taùi caáu hình kyù öùc cuûa hoï baèng caùch daïy hoï Saùch Thaùnh: "Baét ñaàu vôùi Moâseâ vaø moïi tieân tri." Ngaøi daïy hoï quyeàn löïc thöïc söï - töùc quyeàn löïc Thieân Chuùa - xuaát hieän nhö loøng thöông xoùt baèng caùch daïy doã hoï baèng chính söï ñau khoå cuûa Ngöôøi. Cuoái cuøng, Ngöôøi nuoâi döôõng hoï baèng chính Ngöôøi - Ngoâi Lôøi ñaõ thaønh xaùc phaøm - vaø giaûi phoùng ñeå hoï tieáp nhaän moät söù meänh môùi mang laïi nieàm vui lôùn lao, moät caùch mau maén: "Vaø hoï ñöùng leân ngay laäp töùc ".
Hoï trôû thaønh ñieàu Ñöùc Maria voán laø: nhöõng ngöôøi nghe lôøi Thieân Chuùa vaø haønh ñoäng theo ñoù.
Giaùo Hoäi khoâng coù cuoäc khuûng hoaûng tuoåi treû; chæ coù cuoäc khuûng hoaûng ngöôøi lôùn. Chuùng ta thieáu roõ raøng khi noùi ñeán nhöõng gì chuùng ta muoán ñaøo taïo ñeå ngöôøi ta trôû thaønh. Ñöùc Maria cho ta thaáy nhieäm vuï cuûa Giaùo Hoäi laø ñaøo taïo ngöôøi treû ñeå hoï trôû thaønh loaïi ngöôøi lôùn bieát chaáp nhaän caùi giaù cuûa yeâu thöông. Ñieàu naøy coù nghóa: Khoâng neân thieát laäp chaân trôøi caùc öu tieân muïc vuï cuûa chuùng ta treân yù nieäm ñaøo taïo nhöõng ngöôøi treû ñaày nieàm tin, vui töôi, töï do vaø duõng caûm, maø laø treân yù nieäm ñaøo taïo nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh ñaày ñöùc tin, vui töôi, töï do vaø duõng caûm. Nhieäm vuï cuûa Giaùo Hoäi laø ñaøo taïo nhöõng ngöôøi treû ñeå hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi saûn sinh ra vaên hoùa - nhöõng neàn vaên hoùa cuûa söï thaùnh thieän vaø tình yeâu vui töôi - seõ nuoâi döôõng theá heä ñeán sau hoï. Giaùo Hoäi phaûi chuaån bò ñeå hoï saün saøng laøm vieäc hy sinh naøy.