Chuùa nhaät laø ngaøy nghæ
ñeå chieâm nieäm, taï ôn Chuùa
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Chuùa nhaät laø ngaøy nghæ ñeå chieâm nieäm, taï ôn Chuùa.
Linh Tieán Khaûi
Vatican (Vat. 5-09-2018) - Ñoái vôùi caùc Ki toâ höõu, ngaøy Chuùa Nhaät, ngaøy leã nghæ, laø thôøi ñieåm ñeå chieâm ngöôõng vaø chuùc tuïng, laø ngaøy ñeå caûm taï Thieân Chuùa vì söï soáng, vì loøng thöông xoùt, vì taát caû caùc ôn Chuùa ban. Trung taâm ngaøy cuûa Chuùa laø Thaùnh Theå coù nghóa laø "taï ôn".
Trong buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö 05 thaùng 09 naêm 2018, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà Möôøi Ñieàu Raên. Ngaøi ñaõ quaûng dieãn yù nghóa giôùi raên veà ngaøy nghæ ngôi,nhö vieát trong chöông 20 saùch Xuaát Haønh: "Ngöôi haõy nhôù ngaøy sa-baùt, maø coi ñoù laø ngaøy thaùnh. Trong saùu ngaøy, ngöôi seõ lao ñoäng vaø laøm moïi coâng vieäc cuûa ngöôi. Coøn ngaøy thöù baûy laø ngaøy sa-baùt kính Giaveâ, Thieân Chuùa cuûa ngöôi. Ngaøy ñoù, ngöôi khoâng ñöôïc laøm coâng vieäc naøo, caû ngöôi cuõng nhö con trai con gaùi, toâi tôù nam nöõ, gia suùc vaø ngoaïi kieàu ôû trong thaønh cuûa ngöôi. Vì trong saùu ngaøy, Giaveâ ñaõ döïng neân trôøi ñaát, bieån khôi, vaø muoân loaøi trong ñoù, nhöng Ngöôøi ñaõ nghæ ngaøy thöù baûy. Bôûi vaäy, Giaveâ ñaõ chuùc phuùc cho ngaøy sa-baùt vaø coi ñoù laø ngaøy thaùnh." (Xh 20,8-11).
Kyõ ngheä giaûi trí khoâng taïo neân söï nghæ ngôi thaät söï
Ñöùc Thaùnh Cha noùi: cuoäc du haønh qua Möôøi Lôøi hoâm nay ñöa chuùng ta tôùi ñieàu raên veà ngaøy nghæ. Xem ra laø moät ñieàu raên deã thöïc haønh, nhöng ñoù laø moät caûm töôûng sai laàm. Thaät theá, nghæ ngôi khoâng ñôn sô, bôûi vì coù söï nghæ ngôi giaû taïo vaø söï nghæ ngôi ñích thaät. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích: Xaõ hoäi ngaøy nay khaùt khao giaûi trí vaø nghæ heø. Kyõ ngheä giaûi trí raát phaùt trieån, vaø quaûng caùo veõ ra theá giôùi lyù töôûng nhö moät coâng vieân giaûi trí, nôi moïi ngöôøi vui chôi. YÙ nieäm cuoäc soáng thoáng trò ngaøy nay khoâng coù troïng taâm nôi sinh hoaït vaø daán thaân, nhöng trong vieäc troán thoaùt. Kieám tieàn ñeå vui chôi, ñeå thoûa maõn. Hình aûnh kieåu maãu laø hình aûnh cuûa moät ngöôøi thaønh coâng, coù theå cho pheùp mình coù caùc khoaûng khoâng vui thuù roäng raõi khaùc nhau. Nhöng taâm thöùc naøy laøm cho ngöôøi ta tröôït vaøo tình traïng khoâng thoûa maõn veà moät cuoäc soáng bò giaûi trí ñaùnh thuoác meâ, khoâng phaûi laø nghæ ngôi, nhöng laø tha hoùa vaø troán chaïy thöïc taïi. Con ngöôøi chöa bao giôø nghæ ngôi nhieàu nhö ngaøy nay, nhöng noù ñaõ khoâng bao giôø soáng kinh nghieäm söï troáng roãng quaù chöøng nhö ngaøy nay. Caùc phöông tieän giaûi trí, ñi ra ngoaøi, caùc du thuyeàn, caùc chuyeán du lòch, bieát bao nhieâu ñieàu khoâng trao ban cho baïn söï traøn ñaày cuûa con tim. Traùi laïi, chuùng khoâng cho baïn söï nghæ ngôi.
Ngaøy Chuùa nhaät laø ngaøy cuûa vieäc chieâm ngöôõng vaø chuùc laønh, soáng trong an bình vôùi cuoäc soáng
Caùc lôøi cuûa Möôøi Ñieàu Raên kieám tìm ra troïng taâm cuûa vaán ñeà, baèng caùch roïi moät aùnh saùng khaùc cho bieát söï nghæ ngôi laø gì. Giôùi raên coù moät yeáu toá ñaëc thuø: noù cung caáp moät lyù do. Nghæ ngôi nhaân danh Chuùa coù moät lyù do chính xaùc: "Vì trong saùu ngaøy, Giaveâ ñaõ döïng neân trôøi ñaát, bieån khôi, vaø muoân loaøi trong ñoù, nhöng Ngöôøi ñaõ nghæ ngaøy thöù baûy. Bôûi vaäy, Giaveâ ñaõ chuùc phuùc cho ngaøy sa-baùt vaø coi ñoù laø ngaøy thaùnh." (Xh 20,11). Ñieàu naøy quy chieáu söï keát thuùc vieäc taïo döïng, khi Thieân Chuùa noùi: "Thieân Chuùa thaáy moïi söï Ngöôøi ñaõ laøm ra quaû laø raát toát ñeïp!" (St 1,31). Vaø khi ñoù baét ñaàu ngaøy nghæ, laø nieàm vui cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi nhöõng gì Ngaøi ñaõ taïo döïng. Ñoù laø ngaøy cuûa vieäc chieâm ngöôõng vaø chuùc laønh.
Nhö vaäy, nghæ ngôi theo ñieàu raên naøy laø gì? Noù laø luùc cuûa vieäc chieâm nieäm, laø luùc cuûa vieäc chuùc tuïng, chöù khoâng phaûi cuûa vieäc troán thoaùt. Ñoù laø thôøi gian ñeå nhìn thöïc taïi vaø noùi: cuoäc soáng ñeïp bieát bao!. Choáng laïi söï nghæ ngôi nhö laø troán chaïy thöïc taïi, Möôøi Ñieàu Raên ñöa ra söï nghæ ngôi nhö laø vieäc chuùc laønh cho thöïc taïi. Ñoái vôùi chuùng ta laø caùc ki toâ höõu, trung taâm ngaøy cuûa Chuùa, ngaøy Chuùa Nhaät, laø Thaùnh Theå, Eucaristia coù nghóa laø "taï ôn". Ñoù laø ngaøy ñeå noùi leân vôùi Thieân Chuùa: con caûm taï Chuùa vì söï soáng, vì loøng thöông xoùt, vì taát caû moïi ôn Chuùa ban cho con. Chuùa Nhaät khoâng phaûi laø ngaøy ñeå xoùa boû caùc ngaøy khaùc, nhöng laø ñeå nhôù ñeán chuùng, chuùc laønh cho chuùng vaø laøm hoøa vôùi söï soáng. Coù bieát bao ngöôøi coù ñieàu kieän giaûi trí, nhöng khoâng soáng trong an bình vôùi cuoäc soáng! Ngaøy Chuùa Nhaät laø ngaøy ñeå laøm hoøa vôùi cuoäc soáng baèng caùch noùi: cuoäc soáng quyù baùu; noù khoâng deã daøng, ñoâi khi noù ñau ñôùn, nhöng noù quyù baùu.
Bình an khoâng phaûi laø ñieàu ñöôïc aùp ñaët nhöng laø moät choïn löïa
Ñöôïc daãn ñöa vaøo söï nghæ ngôi ñích thaät laø moät coâng trình cuûa Thieân Chuùa nôi chuùng ta, nhöng noù ñoøi hoûi traùnh xa söï chuùc döõ vaø söùc haáp daãn cuûa noù (x. EG, 83). Thaät ra, baét buoäc con tim chòu söï baát haïnh, baèng caùch nhaán maïnh caùc lyù do cuûa söï khoâng haøi loøng, thì raát deã. Vieäc chuùc phuùc vaø nieàm vui bao goàm moät côûi môû cho söï thieän, laø moät chuyeån ñoäng cuûa con tim. Söï thieän thì deã thöông vaø khoâng bao giôø aùp ñaët. Noù ñöôïc löïa choïn.
Hoøa bình ñöôïc löïa choïn, chöù khoâng theå aùp ñaët vaø khoâng ñöôïc tìm thaáy moät caùch tình côø. Khi rôøi xa caùc neáp gaáp cay ñaéng cuûa con tim mình, con ngöôøi caàn laøm hoøa vôùi ñieàu noù chaïy troán. Caàn hoøa giaûi vôùi lòch söû cuûa chính mình, vôùi caùc söï kieän maø chuùng ta khoâng chaáp nhaän, vôùi caùc phaàn khoù khaên cuûa cuoäc soáng. Toâi xin hoûi anh chò em: moãi ngöôøi ñaõ hoøa giaûi vôùi lòch söû cuûa rieâng mình hay chöa? Ñaây laø moät caâu hoûi giuùp suy tö: Toâi ñaõ hoøa giaûi vôùi lòch söû cuûa toâi chöa?
Hoøa bình ñích thöïc, thaät ra, khoâng phaûi laø thay ñoåi lòch söû cuûa mình, nhöng laø ñoùn nhaän noù vaø trao ban giaù trò cho noù, nhö noù xaûy ra.
Coù bieát bao nhieâu laàn chuùng ta ñaõ gaëp caùc kitoâ höõu ñaõ an uûi chuùng ta vôùi moät söï thanh thaûn khoâng tìm thaáy nôi nhöõng keû vui chôi vaø nhöõng ngöôøi soáng höôûng laïc. Vaø chuùng ta ñaõ thaáy nhöõng ngöôøi khieâm toán ngheøo naøn vui söôùng vì caùc ôn beù nhoû vôùi moät haïnh phuùc vónh cöûu.
"Chæ trong Thieân Chuùa linh hoàn toâi môùi an nghæ"
Chuùa phaùn trong saùch Ñeä Nhò Luaät: "Hoâm nay, toâi laáy trôøi ñaát laøm chöùng caùo toäi anh (em): toâi ñaõ ñöa ra cho anh (em) choïn ñöôïc soáng hay phaûi cheát, ñöôïc chuùc phuùc hay bò nguyeàn ruûa. Anh (em) haõy choïn soáng ñeå anh (em) vaø doøng doõi anh (em) ñöôïc soáng" (Ñnl 30,19). Söï löïa choïn naøy laø tieáng "fiat" xin vaâng cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, laø moät roäng môû cho Chuùa Thaùnh Thaàn, laøm cho chuùng ta böôùc theo daáu veát cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñaõ phoù mình cho Thieân Chuùa Cha trong luùc theâ thaûm nhaát, vaø nhö theá daãn vaøo con ñöôøng ñöa tôùi söï phuïc sinh.
Vaäy khi naøo cuoäc soáng trôû thaønh xinh ñeïp? Khi ngöôøi ta baét ñaàu nghó toát veà noù, duø cho lòch söû cuûa chuùng ta coù laø gì ñi nöõa. Khi ôn cuûa moät nghi ngôø môû ñöôøng: ôn bieát raèng taát caû laø ôn thaùnh, vaø tö töôûng thaùnh thieän ñaäp beå böùc töôøng noäi taâm cuûa söï khoâng thoûa maõn, baèng caùch khai maøo söï nghæ ngôi ñích thöïc. Cuoäc soáng ñeïp khi ta môû con tim cho Chuùa Quan Phoøng; vaø ta khaùm phaù ra ñieàu Thaùnh Vònh noùi laø thaät: "Chæ trong Thieân Chuùa linh hoàn con môùi nghæ yeân" (Tv 62,2). Caâu naøy cuûa thaùnh vònh thaät laø ñep: "Chæ trong Thieân Chuùa linh hoàn toâi môùi an nghæ".