Baûn dòch soá 2267 trong saùch Giaùo lyù
Giaùo hoäi Coâng giaùo veà aùn töû hình
Baûn dòch soá 2267 (môùi) trong saùch Giaùo lyù Giaùo hoäi Coâng giaùo veà aùn töû hình.
Vatican (WHÑ 30-08-2018) - Vieäc ñoåi môùi soá 2267 trong saùch Giaùo lyù Giaùo hoäi Coâng giaùo veà aùn töû hình:
Resciptum "ex Audentia SS.mi"
02-8-2018
Trong buoåi yeát kieán ngaøy 11 thaùng 5 naêm 2018 daønh cho Toång tröôûng Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin kyù teân döôùi ñaây, Ñöùc Giaùo hoaøng Phan-xi-coâ ñaõ chuaån y baûn döï thaûo môùi cuûa soá 2267 trong Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, chaáp thuaän cho baûn vaên naøy ñöôïc dòch sang caùc ngoân ngöõ khaùc nhau vaø ñöa vaøo trong moïi aán baûn cuûa Saùch Giaùo Lyù vöøa neâu.
AÙn töû hình
2267. Vieäc chính quyeàn hôïp phaùp söû duïng aùn töû hình, sau khi ñaõ xeùt xöû coâng minh, töø laâu ñaõ ñöôïc xem nhö moät giaûi phaùp xöùng hôïp vôùi tính traàm troïng cuûa moät soá toäi aùc, vaø moät phöông theá baûo veä coâng ích coù theå chaáp nhaän ñöôïc, duø raát khaéc nghieät.
Tuy nhieân ngaøy nay, chuùng ta ngaøy caøng yù thöùc raèng phaåm giaù cuûa con ngöôøi khoâng bò maát ñi ngay caû sau khi hoï ñaõ phaïm nhöõng toäi aùc raát traàm troïng. Hôn nöõa, moät söï hieåu bieát môùi meû veà yù nghóa cuûa caùc aùn phaït hình söï ñöôïc nhaø nöôùc aùp duïng ñaõ roõ neùt hôn. Sau cuøng, nhöõng heä thoáng caàm tuø höõu hieäu hôn ñaõ ñöôïc phaùt trieån, baûo ñaûm quyeàn an ninh cuûa coâng daân, nhöng ñoàng thôøi cuõng khoâng töôùc ñi caùch vónh vieãn khaû naêng hoaùn caûi cuûa phaïm nhaân.
Vì theá, trong aùnh saùng cuûa Tin Möøng, Giaùo hoäi daïy raèng "aùn töû hình laø khoâng theå chaáp nhaän vì aùn phaït naøy laø söï taán coâng vaøo tính baát khaû xaâm phaïm vaø phaåm giaù cuûa con ngöôøi"; Giaùo hoäi quyeát taâm hoaït ñoäng nhaèm khuyeán khích vieäc loaïi boû aùn töû hình treân khaép theá giôùi.
Vatican, 01.8.2018, Leã nhôù Thaùnh An-phong Li-goâ-ri
Hoàng y Luis F. Ladaria, S.J.
Toång tröôûng Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin
Baûn dòch cuûa UB Giaùo Lyù Ñöùc Tin
Nguoàn: http://press.vatican.va
- - - - - - - - - - - -
[1] Phan-xi-coâ, Dieãn vaên daønh cho caùc tham döï vieân cuoäc gaëp gôõ do Hoäi ñoàng Giaùo Hoaøng Coå Vuõ Vieäc Taân Phuùc AÂm Hoùa toå chöùc (11-10-2017): L'Osservatore Romano (13-10-2017), 5.
Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin
Thö göûi caùc giaùm muïc veà vieäc ñoåi môùi soá 2267
trong Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà aùn töû hình
1. Ñöùc Thaùnh Cha Phan-xi-coâ, trong Dieãn vaên Dòp Kyû Nieäm 25 Naêm Ngaøy Ban Haønh Toâng hieán Fidei Depositum - vôùi toâng hieán naøy, Ñöùc Giaùo hoaøng Gio-an Phao-loâ II ñaõ coâng boá Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo - ñaõ yeâu caàu trình baøy laïi giaùo huaán veà aùn töû hình ñeå phaûn aùnh toát hôn söï phaùt trieån cuûa ñaïo lyù veà vaán ñeà ñaõ vaø ñang dieãn ra trong thôøi gian gaàn ñaây. Söï phaùt trieån naøy taäp trung chuû yeáu vaøo vieäc Giaùo hoäi yù thöùc roõ raøng hôn veà söï kính troïng phaûi coù ñoái vôùi söï soáng con ngöôøi. Theo ñöôøng höôùng naøy, Ñöùc Giaùo hoaøng Gio-an Phao-loâ II ñaõ khaúng ñònh: "Ngay caû keû saùt nhaân cuõng khoâng maát ñi nhaân phaåm cuûa mình, vaø chính Thieân Chuùa cam keát baûo ñaûm ñieàu naøy".
2. Chính trong aùnh saùng naøy, chuùng ta hieåu ra thaùi ñoä choáng laïi aùn töû hình ñöôïc trình baøy caùch roäng raõi hôn bao giôø heát nôi giaùo huaán cuûa caùc vò muïc töû vaø trong caûm thöùc cuûa daân Chuùa. Thaät vaäy, neáu nhö tình hình xaõ hoäi vaø chính trò trong quaù khöù ñaõ khieán cho aùn töû hình trôû thaønh caùch theá coù theå ñöôïc chaáp nhaän ñeå baûo veä coâng ích, thì ngaøy nay söï hieåu bieát taêng daàn veà vieäc phaåm giaù cuûa moät ngöôøi khoâng bò maát ñi ngay caû khi ngöôøi ñoù ñaõ phaïm nhöõng toäi aùc traàm troïng nhaát, cuõng nhö söï hieåu bieát thaáu ñaùo hôn veà yù nghóa cuûa caùc aùn phaït hình söï do nhaø nöôùc aùp ñaët, cuøng vôùi söï phaùt trieån caùc heä thoáng caàm tuø höõu hieäu hôn nhaèm baûo ñaûm an ninh xöùng hôïp cho ngöôøi daân, ñaõ taïo ra moät yù thöùc môùi meû nhìn nhaän aùn töû hình laø khoâng theå chaáp nhaän, vaø vì theá yeâu caàu loaïi boû aùn naøy.
3. Trong söï phaùt trieån naøy, giaùo huaán trong Thoâng ñieäp Evangelium vitae cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Gio-an Phao-loâ II coù taàm quan troïng lôùn lao. Giöõa caùc daáu chæ hy voïng cho moät neàn vaên hoùa môùi veà söï soáng, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chæ ra "söï phaûn khaùng ñang gia taêng cuûa coâng luaän ñoái vôùi aùn töû hình, ngay caû khi hình phaït nhö theá ñöôïc xem laø phöông theá 'phoøng veä hôïp phaùp' cuûa xaõ hoäi. Thaät vaäy, xaõ hoäi taân tieán coù nhöõng phöông theá cheá ngöï toäi aùc caùch höõu hieäu baèng caùch laøm cho caùc phaïm nhaân thaønh voâ haïi maø khoâng phaûi töôùc ñoaït caùch vónh vieãn cô hoäi caûi hoùa cuûa hoï". Sau naøy, lôøi daïy trong Thoâng ñieäp Evangelium vitae ñöôïc ñöa vaøo trong aán baûn chuaån (editio typica) cuûa Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Trong Saùch Giaùo Lyù naøy, aùn töû hình khoâng ñöôïc trình baøy nhö moät hình phaït töông xöùng vôùi tính traàm troïng cuûa toäi aùc, nhöng aùn phaït naøy coù theå ñöôïc bieän minh neáu ñoù laø "bieän phaùp khaû thi duy nhaát ñeå baûo veä maïng soáng con ngöôøi caùch hieäu quaû, choáng laïi keû gaây haán", duø thaät ra "nhöõng tröôøng hôïp tuyeät ñoái caàn thieát phaûi tröø khöû phaïm nhaân hieän nay laø raát hieám, neáu khoâng muoán noùi laø khoâng coøn trong thöïc teá" (soá 2267).
4. Vaøo nhieàu dòp khaùc, Ñöùc Giaùo hoaøng Gio-an Phao-loâ II cuõng ñaõ can thieäp choáng laïi aùn töû hình, baèng caùch caäy döïa vaøo söï toân troïng nhaân phaåm laãn nhöõng phöông theá maø xaõ hoäi ngaøy nay coù ñöôïc ñeå töï veä choáng laïi caùc toäi phaïm. Vì theá, trong Söù ñieäp Giaùng Sinh 1998, ngaøi mong öôùc ñöôïc thaáy treân theá giôùi "söï ñoàng loøng veà nhu caàu caàn coù nhöõng bieän phaùp thích ñaùng vaø khaån caáp# ñeå chaám döùt aùn töû hình". Thaùng sau ñoù taïi Hoa kyø, ngaøi nhaéc laïi, "moät daáu chæ hy voïng laø coù söï nhaän bieát taêng daàn theo ñoù phaåm giaù cuûa söï soáng con ngöôøi khoâng bao giôø phaûi bò töôùc ñi, ngay caû trong tröôøng hôïp moät ai ñoù ñaõ phaïm ñieàu döõ traàm troïng. Xaõ hoäi taân tieán coù nhöõng phöông theá töï veä, maø khoâng phaûi töôùc ñoaït caùch vónh vieãn cô hoäi caûi thieän cuûa caùc phaïm nhaân. Toâi laëp laïi lôøi keâu goïi ñaõ ñöôïc ñöa ra gaàn ñaây vaøo dòp Giaùng Sinh nhaèm tìm kieám söï ñoàng taâm cuøng nhau chaám döùt aùn töû hình, moät hình phaït vöøa taøn baïo laïi khoâng caàn thieát".
5. Vieäc daán thaân nhaèm xoaù boû aùn töû hình ñaõ ñöôïc caùc vò giaùo hoaøng sau ñoù tieáp tuïc. Ñöùc Giaùo hoaøng Beâ-neâ-ñic-toâ XVI keâu goïi "caùc vò laõnh ñaïo xaõ hoäi löu taâm laøm taát caû nhöõng gì coù theå nhaèm loaïi boû aùn töû hình". Sau ñoù ngaøi toû baøy öôùc nguyeän tröôùc moät nhoùm tín höõu raèng "nhöõng cuoäc thaûo luaän cuûa caùc con seõ khích leä caùc saùng kieán veà laäp phaùp vaø chính trò, ñang ñöôïc ngaøy caøng nhieàu caùc quoác gia coå voõ, nhaèm loaïi boû aùn töû hình vaø nhaèm tieáp tuïc taïo ñaø tieán trieån troïng yeáu trong vieäc laøm cho luaät hình söï ñoàng thôøi hoøa hôïp vôùi phaåm giaù caùc tuø nhaân vaø vieäc duy trì traät töï coâng coäng caùch höõu hieäu".
6. Trong cuøng moät vieãn caûnh naøy, Ñöùc Giaùo hoaøng Phan-xi-coâ ñaõ khaúng ñònh laïi raèng "ngaøy nay aùn töû hình laø khoâng theå chaáp nhaän, duø toäi aùc cuûa ngöôøi bò keát aùn coù traàm troïng ñeán ñaâu". Duø ñöôïc thi haønh baèng phöông tieän naøo ñi nöõa, aùn töû hình "daãn ñeán vieäc ñoái xöû taøn aùc, phi nhaân, vaø haï thaáp nhaân phaåm". Hôn nöõa, phaûi choáng laïi aùn töû hình "vì söï khieám khuyeát cuûa heä thoáng tö phaùp toäi phaïm ñöôïc choïn vaø ñoái dieän vôùi khaû naêng sai laàm cuûa toaø aùn". Chính trong aùnh saùng naøy maø Ñöùc Giaùo hoaøng Phan-xi-coâ ñaõ yeâu caàu söûa laïi loái trình baøy cuûa Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà aùn töû hình, baèng caùch khaúng ñònh raèng "duø toäi aùc ñaõ phaïm coù traàm troïng ñeán ñaâu, aùn töû hình laø khoâng theå chaáp nhaän, vì ñoù laø söï taán coâng vaøo tính baát khaû xaâm phaïm vaø phaåm giaù cuûa con ngöôøi".
7. Vieäc ñoåi môùi soá 2267 trong Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, ñöôïc Ñöùc Giaùo hoaøng Phan-xi-coâ pheâ chuaån, vöøa ñöôïc ñaët trong söï tieáp noái vôùi Huaán quyeàn tröôùc ñoù, vöøa mang ñeán moät söï tieán trieån nhaát quaùn cuûa giaùo lyù Coâng giaùo. Theo böôùc giaùo huaán cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Gio-an Phao-loâ II trong Evangelium Vitae, baûn vaên môùi xaùc quyeát raèng vieäc keát lieãu cuoäc ñôøi cuûa moät phaïm nhaân nhö söï tröøng phaït vì moät toäi aùc laø khoâng theå chaáp nhaän, vì aùn phaït naøy taán coâng vaøo phaåm giaù con ngöôøi, moät phaåm giaù khoâng bò maát ñi ngay caû sau khi ai ñoù ñaõ phaïm nhöõng toäi aùc traàm troïng nhaát. Keát luaän naøy coù ñöôïc nhôø vieäc löu taâm ñeán söï hieåu bieát môùi meû veà nhöõng aùn phaït hình söï ñöôïc Nhaø Nöôùc taân tieán aùp duïng; theo ñoù, nhöõng aùn phaït hình söï treân heát nhaém ñeán söï hoaùn caûi vaø söï hoäi nhaäp vaøo xaõ hoäi cuûa phaïm nhaân. Cuoái cuøng, vì xaõ hoäi taân tieán sôû höõu nhöõng heä thoáng caàm tuø höõu hieäu hôn, aùn töû hình, xeùt nhö vieäc baûo veä ñôøi soáng cuûa nhöõng ngöôøi voâ toäi, trôû neân khoâng caàn thieát. Chaéc chaén, nhö Huaán quyeàn ñaõ luoân daïy vaø Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ khaúng ñònh trong caùc soá 2265 vaø 2266, coâng quyeàn vaãn luoân coù boån phaän phaûi baûo veä söï soáng cuûa caùc coâng daân.
8. Taát caû nhöõng ñieàu naøy cho thaáy raèng loái trình baøy môùi cuûa soá 2267 trong Saùch Giaùo Lyù dieãn ñaït söï tieán trieån chaân chính cuûa ñaïo lyù, voán khoâng maâu thuaãn vôùi nhöõng lôøi daïy tröôùc ñaây cuûa Huaán quyeàn. Thöïc theá, nhöõng lôøi daïy naøy coù theå ñöôïc giaûi thích trong aùnh saùng traùch nhieäm haøng ñaàu cuûa coâng quyeàn laø baûo veä coâng ích, giöõa boái caûnh xaõ hoäi trong ñoù nhöõng aùn phaït hình söï ñaõ ñöôïc hieåu caùch khaùc, vaø ñaõ ñöôïc thi haønh trong nhöõng ñieàu kieän maø vieäc baûo ñaûm raèng phaïm nhaân khoâng theå laëp laïi toäi aùc cuûa mình coøn khoù khaên hôn [so vôùi ngaøy nay].
9. Vieäc ñoåi môùi naøy xaùc quyeát raèng söï hieåu bieát veà tính khoâng theå chaáp nhaän cuûa aùn töû hình tieán trieån daàn "trong aùnh saùng cuûa Tin Möøng". Thöïc teá, Tin Möøng giuùp hieåu hôn traät töï taïo thaønh maø Con Thieân Chuùa ñaõ ñaûm nhaän, thanh luyeän vaø laøm cho vieân thaønh. Tin Möøng cuõng môøi goïi chuùng ta höôùng ñeán loøng thöông xoùt vaø söï kieân nhaãn cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng ban cho moãi ngöôøi thôøi gian ñeå hoaùn caûi baûn thaân.
Vieäc ñoåi môùi soá 2267 trong Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo muoán mang laïi sinh löïc cho phong traøo höôùng ñeán moät cam keát döùt khoaùt uûng hoä moät taâm thöùc nhìn nhaän phaåm giaù söï soáng cuûa moïi ngöôøi, vaø khuyeán khích taïo ra nhöõng ñieàu kieän cho pheùp vieäc loaïi boû aùn töû hình nôi naøo aùn phaït naøy vaãn coøn hieäu löïc, trong tinh thaàn ñoái thoaïi kính troïng vôùi coâng quyeàn.
Thö naøy ñaõ ñöôïc thoâng qua trong Khoaù hoïp Thöôøng kyø cuûa Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin vaøo ngaøy 13 thaùng 6 naêm 2018, ñöôïc Ñöùc Giaùo hoaøng Phan-xi-coâ chuaån y vaø ban leänh phaùt haønh vaøo ngaøy 28 thaùng 6 naêm 2018, trong buoåi trieàu yeát daønh cho vò Thö kyù cuûa Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin vôùi chöõ kyù döôùi ñaây.
Roâ-ma, töø Vaên phoøng Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, ngaøy 01 thaùng 8 naêm 2018
Dòp leã nhôù Thaùnh An-phong Li-goâ-ri
Hoàng y Luis F. Ladaria, S.J.
Toång tröôûng
+ Giacomo Morandi
Toång Giaùm muïc Hieäu toøa Cerveteri
Thö kyù
Baûn dòch cuûa UB Giaùo Lyù Ñöùc Tin
Nguoàn: http://press.vatican.va
- - - - - - -
X. Phan-xi-coâ, Dieãn vaên daønh cho caùc tham döï vieân cuoäc gaëp gôõ do Hoäi ñoàng Giaùo Hoaøng Coå Vuõ Vieäc Taân Phuùc AÂm Hoùa toå chöùc (11-10-2017): L'Osservatore Romano (13-10-2017), 4.
Gio-an Phao-loâ II, Thoâng ñieäp Evangelium vitae (25-3-1995), soá 9: AAS 87 (1995), 411.
Ibid., s. 27: AAS 87 (1995), 432.
Gio-an Phao-loâ II, Söù ñieäp Urbi et Orbi cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Gio-an Phao-loâ II: Giaùng sinh 1998 (25-12-1998), s. 5: Insegnamenti XXI, 2 (1998), 1348.
Id., Baøi Giaûng taïi Trans World Dome of St. Louis (27-01-1999): Insegnamenti XXII,1 (1999), 269; x. Baøi giaûng leã taïi Basilica of Nuestra Senora de Guadalupe in Mexico City (23-01-1999): "Phaûi chaám döùt vieäc naïi ñeán aùn töû hình caùch khoâng caàn thieát": Insegnamenti XXII,1 (1999), 123.
Beâ-neâ-ñic-toâ XVI, Toâng huaán Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Africa munus (19-11-2011), s. 83: AAS 104 (2012), 276.
Id., Buoåi trieàu yeát chung (30-11-2011): Insegnamenti VII, 2 (2011), 813.
Phan-xi-coâ, Thö gôûi Chuû tòch Uyû Ban Quoác Teá choáng AÙn Töû Hình (20-3-2015): L'Osservatore Romano (20-21/3/2015), 7.
Ibid.
Ibid.
Phan-xi-coâ, Dieãn vaên daønh cho caùc tham döï vieân cuoäc gaëp gôõ do Hoäi ñoàng Giaùo Hoaøng Coå Vuõ Vieäc Taân Phuùc AÂm Hoùa toå chöùc (11-10-2017): L'Osservatore Romano (13-10-2017), 5.
X. Vincent of Leùrins, Commonitorium, cap. 23: PL 50, 667-669. Veà vaán ñeà aùn töû hình, khi nghieân cöùu caùc khoaûn luaät cuûa Thaäp Giôùi, Uyû ban Giaùo Hoaøng veà Thaùnh Kinh ñaõ noùi veà "söï tinh teá" thuoäc nhöõng quan ñieåm luaân lyù cuûa Giaùo hoäi: "Theo doøng lòch söû vaø söï phaùt trieån vaên minh, Giaùo hoäi nhôø suy nieäm Thaùnh kinh, cuõng ñaõ laøm cho tinh teá hôn quan ñieåm luaân lyù cuûa mình veà aùn töû hình vaø chieán tranh; hieän nay quan ñieåm aáy ngaøy caøng trôû neân tuyeät ñoái. Cô sôû cho quan ñieåm döôøng nhö trieät ñeå naøy luoân laø neàn taûng nhaân hoïc, [nghóa laø] phaåm giaù neàn taûng cuûa nhaân vò, ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh Thieân Chuùa (Thaùnh kinh vaø luaân lyù: Nguoàn goác Thaùnh kinh cuûa ñaïo ñöùc Ki-toâ giaùo, 2008, soá 98).
Coâng ñoàng Va-ti-ca-noâ II, Hieán cheá Muïc Vuï Gaudium et Spes, soá 4.