Cha Enrique Figaredo - Giaùm Muïc xe laên
giuùp ngöôøi taøn taät Campuchia
Cha Enrique Figaredo - Giaùm Muïc xe laên - giuùp ngöôøi taøn taät Campuchia.
Hoàng Thuûy
Phnom Penh (Vat. 11-08-2018) - "Giaùm muïc xe laên" laø bieät danh cuûa cha Enrique Figaredo, moät linh muïc doøng Teân ngöôøi Taây ban nha, vì cha ñaõ daønh thôøi gian cuûa mình ñeå xoa dòu ñau khoå cho cho nhöõng ngöôøi taøn taät bò boû rôi vaø laõng queân ôû Campuchia, daïy cho hoï laøm nhöõng chieác xe laên.
Töø nhaø truyeàn giaùo ñeán Phuû doaõn Toâng toøa, nhöng söù meänh khoâng thay ñoåi
Enrique Figaredo sinh naêm 1959, taïi Gijon, Taây Ban Nha. Naêm 1979, Figaredo gia nhaäp doøng Teân vaø baét ñaàu laøm tình nguyeän vieân taïi caùc khu oå chuoät vaø nhöõng khu daân cö ngheøo cuûa Madrid tröôùc khi quyeát ñònh muoán laøm vieäc vôùi nhöõng ngöôøi tò naïn. Töø naêm 1984 ñeán 1988, thaày Figaredo laøm vieäc cho Cô quan cöùu trôï Doøng Teân, hoaït ñoäng taïi caùc traïi tò naïn gaàn bieân giôùi Thaùi Lan. Taïi ñaây, thaày Figaredo laøm vieäc vôùi nhöõng ngöôøi bò maát tay chaân khi chaïy troán hoaëc chieán ñaáu choáng laïi cheá ñoä Pol Pot gieát ngöôøi cuoái thaäp nieân 1970 vaø ñaàu thaäp nieân 1980 khi Khmer Ñoû trôû thaønh moät phong traøo du kích. Sau ñoù thaày Figaredo trôû veà Taây ban nha tieáp tuïc chöông trình hoïc vaø naêm 1992, thaày ñöôïc chòu chöùc linh muïc. Ngay sau khi chòu chöùc linh muïc, cha Figaredo quay laïi Thaùi lan ñeå giuùp ngöôøi taøn taät.
Töø naêm 1993 ñeán naêm 2000, cha Figaredo hoaït ñoäng taïi trung taâm huaán ngheä daønh cho ngöôøi taøn taät ôû Phnom Penh. Trung taâm naøy giuùp cho caùc treû em bò cuït tay chaân vì bom mìn ñöôïc hoïc haønh vaø nhöõng ngöôøi taøn taät hoïc laøm xe laên theo moâ hình Mekong - moät loaïi xe laên baèng goã coù 3 baùnh. Naêm 2000, cha Figaredo ñöôïc boå nhieäm laøm phuû doaõn Toâng toøa cuûa Battambang.
Con ngöôøi caàn ñöôïc giuùp ñôõ duø hoï ñaõ töøng phaïm toäi
Vaøo cuoái naêm 1998, vaøi tuaàn sau khi nhöõng thaønh trì cuoái cuøng cuûa Khmer Ñoû suïp ñoå, cha Figaredo ñaõ ñeán thaêm moät soá caùn boä cuoái cuøng cuûa phong traøo naøy sau khi nghe bieát hoï caàn ñöôïc giuùp ñôõ. Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, thaät khoâng an toaøn khi ñi vaøo moät khu vöïc maø cho ñeán môùi ñaây thoâi vaãn coøn bò bôûi moät trong nhöõng phong traøo caùch maïng ñaùng sôï nhaát cuûa theá kyû 20 kieåm soaùt, thì cha Figaredo laïi xem ñoù nhö laø ôn goïi cuûa mình. Cha Figaredo chia seû: "Toâi nhôù khi ñi ñeán moät trong nhöõng vuøng xa xoâi nhaát cuûa Campuchia. Hoï ñaõ yeâu caàu toâi hoã trôï. Toâi ñeán gaëp hoï vaø cho hoï gaø ñeå hoï coù theå coù tröùng vaø thòt. Toâi cuõng ñaõ giuùp cho hoï nhöõng khoaûn vay nhoû. Baïn coù theå nhanh choùng nhaän ra raèng hoï vaãn bò maéc keït trong moät caáu truùc quaân söï, nhöng hoï vaãn coøn raát con ngöôøi. Chuùng toâi quan taâm ñeán khía caïnh con ngöôøi. Toâi chaéc raèng moät vaøi ngöôøi trong soá hoï ñaõ phaïm moät soá sai laàm raát ñaùng tieác, nhöng khoâng phaûi taát caû."
Trong cuoäc noäi chieán keùo daøi nhieàu thaäp kyû taïi Campuchia, nhieàu ngöôøi ñaõ bò truùng mìn vaø bò cuït chaân tay. Giôø ñaây hoï ñang gaëp khoù khaên sau khi caùc laõnh ñaïo cuûa nhoùm coäng saûn cöïc ñoan naøy ñaõ ñaøo taåu, bò cheát hoaëc bò baét. Cha Figaredo ñaõ thaønh laäp caùc trung taâm taïi caùc traïi cho binh lính treû em vaø saép xeáp caùc hoaït ñoäng, bao goàm caùc buoåi hoøa nhaïc vôùi guitar ñieän.
Daïo böôùc qua moät khu phoá Coâng giaùo ôû thaønh phoá naøy, treân bôø soâng Sangkae ôû taây baéc Campuchia, cha Figaredo noùi veà nhöõng nguoàn goác ñöôïc caùc nhaø truyeàn giaùo Boà Ñaøo Nha khôûi ñaàu caùch ñaây haøng theá kyû. Khi cha ñi ngang qua, haøng chuïc ngöôøi daân ñòa phöông chaïy ñeán chaøo cha. Thoâng thaïo tieáng Khmer, cha ñuøa giôõn vôùi treû em vaø thaêm caùc baø meï coù con môùi sinh. Treân saân nhaø thôø, haøng traêm ngöôøi, thuoäc moïi taàng lôùp xaõ hoäi, taäp hoïp vaøo moãi Chuùa Nhaät ñeå tham döï Thaùnh Leã. Moät soá coù quaù khöù ñen toái hôn so vôùi nhöõng ngöôøi khaùc.
Trong Kitoâ giaùo, coù söï tha thöù vaø hy voïng
Cha Figaredo keå raèng nhöõng cöïu binh Khmer Ñoû ñaõ töøng ñeán nhaø thôø cuûa cha. Moät soá bò aùm aûnh bôûi nhöõng boùng ma cuûa quaù khöù, ñoù laø söï taøn baïo maø hoï ñaõ chöùng kieán hoaëc tham gia. Hoï laø nhöõng ngöôøi Coâng giaùo nhöng cuõng laø cöïu Khmer Ñoû. Moät soá mang theo con caùi cuûa hoï ñeán nhaø thôø nhöng hoï ôû laïi beân ngoaøi. Cha môøi hoï vaøo, nhöng moät caùi gì ñoù ñaõ ngaên hoï laïi. Hoï noùi nhöõng ñieàu nhö 'toâi ñaõ laøm moät soá ñieàu xaáu neân toâi chöa theå ñeán.' Ñieàu naøy khieán cha caûm thaáy raát buoàn.
Kaing Kek Iev, ñöôïc bieát ñeán vôùi bí danh Duch, laø cöïu giaùm ñoác cuûa nhaø tuø bí maät S-21 kheùt tieáng ôû Phnom Penh, nôi maø hôn 15,000 ngöôøi ñöôïc cho laø ñaõ cheát ôû ñoù. OÂng trôû thaønh moät nhaø truyeàn giaùo giaûng daïy vaøo nhöõng naêm 1990, tröôùc khi oâng bò baét vaø bò keát aùn chung thaân taïi moät toøa aùn toäi phaïm chieán tranh.
Im Chaem, moät cöïu só quan Khmer Ñoû, ñang phaûi ñoái maët vôùi toäi gieát ngöôøi, noâ leä, giam tuø vaø caùc haønh vi voâ nhaân ñaïo khaùc tröôùc khi vuï vieäc bò boû qua do tranh caõi, môùi ñaây ñaõ hoaùn caûi; oâng ñaõ noùi vôùi giôùi truyeàn thoâng: "Taâm trí cuûa toâi thoaûi maùi vaø côûi môû vôùi caùc phöôùc laønh töø Chuùa."
Cha Figaredo coù theå hieåu lyù do taïi sao nhöõng ngöôøi naøy laïi chuyeån sang Kitoâ giaùo thay vì Phaät giaùo, laø toân giaùo chieám ña soá ôû Campuchia. Cha noùi: "Trong Kitoâ giaùo, coù söï tha thöù vaø coù hy voïng. Taát caû ñeàu tuøy thuoäc vaøo söï phaùn xeùt cuûa Chuùa, vaø hoï coù theå coá gaéng ñeå bieán ñoåi cuoäc soáng cuûa hoï. Hôn nöõa, Phaät giaùo nhaán maïnh nghieäp chöôùng trong khi Kitoâ giaùo trình baøy söï cöùu roãi, coù theå laø ñieàu thu huùt hôn." Cha chia seû theâm: "Nhieàu ngöôøi trong soá caùc cöïu Khmer Ñoû maø toâi bieát, caûm thaáy haïnh phuùc khi ñöôïc giaûi thoaùt khoûi quaù khöù cuûa hoï."