Tình hình Giaùo hoäi
vaø vieäc loan baùo Tin möøng taïi Afghanistan
Tình hình Giaùo hoäi vaø vieäc loan baùo Tin möøng taïi Afghanistan.
Afghanistan (La Stampa 28-01-2018; Vat. 10-04-2018) - Töø 80 naêm tröôùc, caùc tu só doøng thaùnh Barnabe ñaõ hieän dieän taïi Afghanistan. Vaøo ñaàu nhöõng naêm 1900, caùc tu só ñöôïc pheùp ñeán ñaây vôùi söù vuï trôï giuùp thieâng lieâng taïi toøa ñaïi söù YÙ. Tuy nhieân, taïi nöôùc naøy, chöa coù caùc giaùo xöù, khoâng coù linh muïc giaùo phaän, nhöng chæ coù caùc nhaø truyeàn giaùo. Naêm 2002, Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ naâng hoaït ñoäng cuûa Giaùo hoäi taïi ñaây leân thaønh Missio sui iuris - giaùo mieàn töï quaûn tröïc thuoäc Toøa Thaùnh.
Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Afghanistan laø moät phaàn nhoû beù cuûa coäng ñoàng quoác teá - caùc nhaân vieân ngoaïi giao caùc nöôùc taïi Afghanistan. Khoâng phaûi taát caû nhaân vieân ngoaïi giao laø Coâng giaùo vaø khoâng phaûi taát caû ngöôøi Coâng giaùo ñeàu thöïc haønh ñaïo. Coäng ñoaøn ôû ñaây thieáu oån ñònh: caùch chung, vì caùc nhaân vieân ngoaïi giao khoâng ôû taïi ñaây laâu daøi. Hoï cuõng khoâng tham döï Thaùnh leã ñeàu ñaën vì noù tuøy thuoäc vieäc hoï coù hieän dieän ôû Kabul hay khoâng, roài ngaøy Chuùa nhaät ôû nöôùc Hoài giaùo laø ngaøy laøm vieäc, nhaát laø vì lyù do an ninh - nghóa laø khi coù khuûng hoaûng thì hoï khoâng ñöôïc pheùp ra khoûi truï sôû cuûa hoï. Thaät söï cuõng khoâng coù nhieàu ngöôøi Taây phöông bieát laø coù moät nhaø thôø ôû trong ñaïi söù quaùn YÙ vaø vì söï khoân ngoan thaän troïng, cuõng khoâng neân phoâ tröông quaûng baù veà ñieàu naøy.
Tình hình taïi Afghanistan tröôùc ñaây khoâng teä nhö baây giôø. Caùc tu só doøng cuûa Barnabe ñaõ coù theå hoaït ñoäng muïc vuï roäng lôùn hôn vaø coù theå tieáp xuùc vôùi daân chuùng. Hai thöøa sai ñaàu tieân laø cha Egidio Caspani vaø cha Ernesto Cangnacci ñaõ ñi ngang doïc nöôùc Afghanistann; hoï ñaõ vieát moät taøi lieäu höôùng daãn veà lòch söû, ñòa lyù vaø vaên hoùa nöôùc naøy, moät ñoùng goùp quyù giaù cho caùc nhaø nhaân chuûng hoïc. Cho ñeán 20 naêm tröôùc ñaây, tình hình cuõng khaùc baây giôø raát nhieàu. Khi cheá ñoä Taliban suïp ñoå, giaùo mieàn töï quaûn ñöôïc thaønh laäp, tình hình caû nöôùc chöa oån ñònh, nhöng taïi Kabul khaù bình yeân. Ngöôøi ta coù theå ñi ra ngoaøi vaø soáng khaù bình thöôøng. Nhöng töø naêm 2015, thaønh phoá laïi rôi vaøo tình traïng vaây haõm.
Trong tình traïng khoù khaên naøy, söù vuï cuûa caùc tín höõu Coâng giaùo taïi Afghanistan laø chöùng taù Tin möøng thaàm laëng. Caùc linh muïc bò caám hoaït ñoäng caûi ñaïo cho daân chuùng ñòa phöông. Chæ coù caùc vieäc laøm laø caùch theá mang Tin möøng cho ngöôøi khaùc, caùc hoaït ñoäng thaêng tieân xaõ hoäi laø hinh thöùc duy nhaát cuûa söù vuï. Töø naêm 2003, caùc tu só doøng Teân AÁn ñoä cuûa cô quan cöùu trôï doøng Teân ñaõ tham gia vaøo söù vuï giaùo duïc, sau khi ñöôïc boä giaùo duïc Afghanistan ñoàng yù. Haït gioáng Tin möøng vaø caùc daáu hieäu cuûa Kitoâ giaùo cuõng ñöôïc nhaän thaáy ôû Afghanistan qua söï hieän dieän cuûa caùc nöõ tu doøng Meï Teresa Calcutta vaø Hieäp hoäi lieân doøng "Vì treû em Kabul", hoaït ñoäng trong moâi tröôøng xaõ hoäi. Caùc nöõ tu doøng Tieåu muoäi Charles de Foucauld ñaõ ñeán hoaït ñoäng taïi Afghanistan töø nhöõng naêm 1950 cho ñeán naêm 2016.
Töø 3 naêm nay, cha Giovanni Scalese ñeán hoaït ñoäng taïi Kabul vaø phuï traùch giaùo mieàn töï quaûn ôû Afghanistan. Cha laø linh muïc ngöôøi YÙ duy nhaát cö truù taïi nöôùc naøy. Vì lyù do an ninh, cha ôû trong toøa ñaïi söù YÙ vaø chæ ñi laïi trong khu vöïc daønh cho caùc cô quan ngoaïi giao ôû Kabul. Hoaït ñoäng muïc vuï chæ naèm trong khuoân khoå Thaùnh leã haøng ngaøy: ngaøy thöôøng coù caùc nöõ tu tham döï, vaøo cuoái tuaàn cuõng coù caùc tín höõu khaùc. Caùc chöông trình keá hoaïch khaùc laø ñieàu khoâng theå thöïc hieän.
Ñoái vôùi cha Scalese, nhöõng vuï taán coâng khuûng boá khoâng laøm cho cha hoaûng sôï, traùi laïi, cha coøn yù thöùc ñöôïc söï quan troïng "gìn giöõ cho ngoïn ñeøn ñöùc tin chaùy saùng" taïi quoác gia talibaêng naøy. Cha ôû trong ñaïi dieän söù quaùn YÙ taïi Kabul, haøng ngaøy cha caàu nguyeän vaø hy voïng nhö theå mình ñang ôû giöõa daân chuùng. Tuy aâm thaàm laëng leõ nhö theá, cha Scalese vaãn laøm chöùng cho Tin möøng ôû mieàn ñaát Trung AÙ xa xoâi naøy. Söù vuï Coâng giaùo Afghanistan, trong nhöõng giôùi haïn vì hoaøn caûnh, laø giöõ cho ngoïn löûa hy voïng vaø ñöùc tin chaùy saùng trong moät boái caûnh maø Tin möøng khoâng theå thaâm nhaäp ñöôïc. Vôùi nhöõng hoaït ñoäng ít oûi, giôùi haïn nhöng coù yù nghóa, cha laøm chöùng veà Tin möøng cuûa tình yeâu voâ vò lôïi daønh cho nhöõng ngöôøi beù nhoû khoán khoå. Nhöng treân heát, qua Thaùnh Theå, cha ñöa Chuùa Kitoâ hieän dieän thöïc söï ngay caû taïi quoác gia ña soá theo Hoài giaùo cuûa mieàn Trung AÙ naøy. Giöõa nhöõng baïo löïc khuûng khieáp, cha tieáp tuïc phoù thaùc cho Chuùa daân toäc Afghanistan vaø töông lai cuûa quoác gia naøy, vôùi loøng tin töôûng raèng Chuùa coù theå ban cho Afghanistan thôøi gian hoøa bình vaø hoøa giaûi.
Cha Scalese hy voïng raèng trong töông lai, neáu Chuùa muoán, ngöôøi ta coù theå xaây moät nhaø thôø ôû ñaây, moät nhaø thôø thaät söï beân ngoaøi toøa ñaïi söù, ñeå coù caùc buoåi gaëp gôõ caàu nguyeän, hoïc giaùo lyù vaø hoaït ñoäng muïc vuï. Thaät ra vaøo naêm 1992, khi giaùo mieàn töï quaûn ñöôïc thaønh laäp, döï aùn xaây nhaø thôø ñaõ ñöôïc ñaïi dieän chính quyeàn ñöa ra cho cha Giuseppe Moretti, khi ñoù phuï traùch giaùo mieàn. Nhöng döï aùn naøy chæ naèm treân giaáy traéng do tình hình chính trò vì xung ñoät noäi boä, Talibaêng leân naém chính quyeàn vaø chieán tranh buøng noå vaøo naêm 2001. (La Stampa 28/01/2018)
Hoàng Thuûy
(Vatican News)